GODS HAND OVER ORANJE
MR. W. DE CLERCQ OVERLEDEN
Bohnke: een allerfijnzineigst
pianist van de hoogste orde
Het voorjaar tegemoet met
FILMS
Opgericht 1 maart 1860
Zaterdag 30 Januari 1960
Tweede blad no. 29962
Feestavond Leidse Chr. Oranjevereniging
t.g.v. verjaardag Prinses Beatrix
Binnenkort expositie
„Bevrijd Vaderland"
Na een periode waarin de Leidse Chr.
Oranjevereniging weinig van zich deed
horen, gaat deze vereniging onder lei
ding van een ten dele nieuw samenge
steld bestuur en met een flinke leden
winst achter de rug, een tijd van vele
activiteiten tegemoet. Zo zal ter gelegen
heid van de verjaardag van Koningin
Juliana op 29 april een door ds. A. K.
Straatsma geschreven spel, „Lief en leed
uit de jaren 1940—1945" door de Timde-
lerclub worden opgevoerd. Voorts zal in
samenwerking met de Vereniging „Ko
ninginnedag" van 30 april tot 5 mei een
expositie „Bevrijd Nederland" worden
ingericht.
De nieuwe voorzitter, de heer
L. Schipper.
Is dit nog toekomstmuziek, de a.s. ver-
Jaardag van Prinses Beatrix was gister
avond in „Den Burcht" reeds het „pre
ludium", waarop deze activiteiten zijn
afgestemd. Ook voor deze avond had
men naar een geheel nieuwe samenstel
ling gezocht. Hield de uit de televisie
bekende historicus, de heer D. Wijnbeek
uit Zwolle, onder het motto: „Gods hand
over Oranje" een causerie over het leven
van Prinses Beatrix - in aansluiting
waarop de aanwezigen in de pauze een
interessante collectie foto's uit het leven
van onze Kroonprinses konden bezichti
gen - het tweede gedeelte van de avond
bracht een in vriendschappelijke sfeer
gehouden zangwedstrijd tussen leerlin
gen van drie christelijke scholen, t.w. de
school aan de Stadhouderslaan, de Mun-
nikenstraat en de Lusthof laan. Hoewel
de belangstelling voor deze avond „in
nieuwe stijl" bevredigend was, viel het
op, dat vooral de jeugd, vermoedelijk
aangetrokken uit leerlingen van de drie
deelnemende scholen, sterk domineerde.
De vice-voorzitter, de heer L. Questroo
introduceerde aan het begin van de
avond de nieuwe voorzitter, de heer L.
Schipper, die op zijn beurt de heer
Questroo dankte voor de leiding tijdens
het „stadhouderloze" tijdperk. In het
kort schonk de heer Schipper hierna
aandacht aan het doel van een christe
lijke Oranjevereniging, t.w. het bijbren
gen van historisch besef en het belich
ten van de geschiedenis vanuit reforma
torisch beginsel.
De heer Wijnbeek, die na het zingen
van het eerste couplet van het Wilhel
mus het woord verkreeg, zei, dat men er
voor moet waken, dat de monarchale ge
dachte niet vervlakt. De gedachte van
Oranje, bolwerk van geloof en vrijheid,
mag niet op de achtergrond geraken.
Veelal leeft men uitsluitend bij de foto's
en de televisiebeelden van het Ko
ninklijk Huis. terwijl het historisch be
sef van wat ons volk in het Oranjehuis
is geschonken, is verdwenen. Spreker die
hierna uitvoerig stilstond bij het leven
van Prinses Beatrix en daaruit enkele
hoogtepunten noemde, zeide dat uit de
geschiedenis van het Oranjehuis telkens
weer blijkt, dat Gods hand in blijde en
droeve dagen over ons Koningshuis is
uitgestrekt. In Oranje, aldus spreker,
ligt de geestelijke grondslag van ons
volksleven verankerd. Met Oranje zullen
wij de fakkel van geloof en vrijheid
moeten doorgeven. Zijn wij in de oor
logsjaren 1940-1945 langs de rand van de
afgrond gegaan, het was een Oranje, die
sprak ,Ik ben onder U als één die dient".
Moge ook Beatrix, als kind van deze tijd,
dit devies tot het Hare nemen en zo
handelende het Kind van Betlehem vol
gen, aldus de heer Wijnbeek.
Na de pauze vond de zangwedstrijd
plaats. Zongen de leerlingen van de
school aan de Munnikenstraat o.l.v. mej.
De Ruiter twee Nederlandse liederen, de
leerlingen van de school aan de Stad
houderslaan deden dit onder directie
van mevrouw Greive, terwijl mevrouw
Boersma het koor van de Lusthoflaan
onder haar leiding had. En terwijl de
kinderen zongen kende de jury, bestaan
de uit de dames D. Hagenbeek-Van
Weeren en S. J. C. Kouwenhoven-v. d.
Boom en de heer B. van Luyn, ijverig de
punten toe.
Het resultaat hiervan was, dat de leer
lingen van de school aan de Lusthof laan
met 8 pnt, de eerste prijs in de wacht
sleepten. De school aan de Stadhouders-
laan plaatste zich tweede (7V2 punt),
terwijl de school Munnikenstraat (7 pt.)
derde werd.
In het verslag over de stand van
zaken betrefende de bouw van de her
vormde Vredeskerk schreven wij „dat
Leiden in de toekomst voor kerkbouw
ka nrekenen op een V2% van het door
deze kerkelijke gemeente gestorte be
drag in het fonds voor de landelijke
kerkbouwactie". Wij deden hiermede
Leiden tekort. De gemeente ontvangt de
helft van hetgeen de landelijke
actie in Leiden opbracht.
Ned. medische film
(in Leiden gemaakt)
in Brussel bekroond
In tegenwoordigheid van Koningin
Elisabeth van België, vele ministers en
vooraanstaanden uit de Belgische we
reld, is dezer dagen het internationaal
medisch filmfestival te Brussel, georga
niseerd in verband met het 125-jarig be
staan van de Vrije Universiteit te Brus
sel, geopend. Zesenzeventig van de
nieuwste medische films uit 13 landen
werden gedurende een zevental dagen
vertoond. Door de Stichting Film en
Wetenschap-Universitaire Film in
Utrecht werd aan dit festival deelgeno
men met de zojuist gereed gekomen film
„De tetralogie van Fallot", gemaakt in
opdracht van prof. dr. A. G. Brom in
het Academisch Ziekenhuis te Leiden.
De film behandelt het operatief in
grijpen bij een jongen van 12 jaar, waar
bij het 'hart dertig minuten stil staat,
terwijl de functies van hart en longen
door een hart-longmachine worden
overgenomen. De film is meer gericht op
de sfeer in de operatiekamer met de
daarbij in groten getale gebruikte re
gistratie-apparatuur, dan op het chi
rurgisch ingrijpen. Voor het eerst werd
ook in deze 29 minuten durende film
het originele geluid uit de operatieka
mer zelf als achtergrond gebruikt.
Deze film verwierf de „Prix de l'En-
seignement medical decerne par la fa-
culté de medecine". Hiermee wordt de
reeks van buitenlandse successen voor
onze wetenschappelijke filmers uit
Utrecht voortgezet. Op de Biënnale di
Venezia behaalden zij in de sector we
tenschappelijke documentaires in 1952,
1954, 1955 en 1957 eerste prijzen. Op het
Festival International du Film Medical
te Brussel 1055 behaalde de Universitai
re Film drie van de vijf toegekende prij
zen. De film over de Friese tweeling be
haalde de eerste prijs op de Biënnale in
1955, een eervolle vermelding in Rome
in datzelfde jaar en een in Montevideo
in 1956. In 1957 werd de film gekozen tot
een van de tien beste Europese films van
de laatste jaren (19501957), op het
jaarcongres van de American Medical
Association te New York.
De heer W. Ouwerkerk alhier is be
noemd tot lid van de examencommissie
1960 voor de N.O.-akten Nb/X en het
pedagogisch getuigschrift.
Prof. A. A. Prins alhier is benoemd
tot ondervoorzitter van de examencom
missie Engels M.O. 1960.
Bekend advocaat, die zich op vele
terreinen zeer verdienstelijk maakte
Velen zullen met diep leedwezen vernemen, dat na een kortstondige ongesteld
heid in de ouderdom van 69 jaar is overleden mr. W. de Clercq, één der meest
bekende advocaten in de Sleutelstad en een figuur, die zich op vele terreinen van
het gemeentelijk leven zeer verdienstelijk heeft gemaakt. Bij degenen, die hem
kenden en dat zijn er zeer velen stond hij bekend als een vriendelijk en
minzaam mens, die met grote onpartijdigheid zjjn beslissingen nam en die er
steeds op uit was de daad bij het woord te voegen. Naast de behartiging van
zijn drukke advocatenpraktijk, vond hij tijd en gelegenheid om zich aan velerlei
werk te geven, waarvan in de eerste plaats zjjn langdurig bestuurslidmaatschap
van de Leidse Ambachtsschool dient gememoreerd te worden.
Na de voltooiing van zijn studie aan
die Leidse Universiteit, was mr. De Clercq
korte tijd werkzaam op een Haags advo
catenkantoor, waarna hij zich op 2
januari 1915 hier ter stede vestigde als
advocaat, eerst in samenwerking met
mr. H. J. C. J. de Jong, daarna met mr.
De Niet, van 1926 tot 1942 met mr. E. J.
Gelderman en tenlofcte geheel zelfstan
dig.
Mr. W. DE CLERCQ
Reeds enkele maanden na zijn komst
in de Sleutelstad werd de 'heer De Clercq
door de toenmalige voorzitter van de
Leidse Ambachtsschool, de heer G. van
Driel het was in april 1915 aange
zocht om als opvolger van nu wijlen de
heer P. A. Wernink te willen optreden
als secretaris van dat schoolbestuur. De
daaraan verbonden werkzaamheden zijn
in de loop der jaren vele malen toegeno
men, maar tot aan zijn overlijden heeft
mr. De Clercq deze met dezelfde frisheid
van geest, toewijding en nauwgezetheid
vervuld, als waarmee hij er nu 45 jaar
geleden mee begon. Een activiteit en
plichtsbetrachting, welke bij het 65-ja-
rig bestaan van de Ambachtsschool, wer
den bekroond met zijn benoeming tot
officier in de Orde van Oranje-Nassau.
Sedert 1928 was mr. De Clercq kanton-
reohter-plaatsvervanger, terwijl hij als
vertegenwoordiger van de Leidse balie
TWEE BEROEPEN
VOOR Ds. C. MOLENAAR
Ds. C. Molenaar, predikant bij de
Geref. Gemeente alhier, ontving een be
roep van de Geref. Gemeente te Waar
denburg en te Scherpenisse.
deel uitmaakte van de Raad van Toe
zicht bij de Orde van Advocaten te Den
Haag. Voorts was hij vele jaren secreta
ris van het departement Leiden van de
Ned. Maatschappij voor Nijverheid en
Handel en van het bestuur der Sociëteit
„Amicitia", oud-voorzitter en erelid van
de Openbare Leeszaal en Bibliotheek
„Reuvens", commissaris van de N VHuis
ter Duin te Noordwijk aan Zee, terwijl
ook de Leidsche Spaarbank hij was
lid van het dagelijks bestuur vele ja
ren van zijn heldere adviezen heeft ge
profiteerd.
Ook voor de Leidse Doopsgezinde Ge
meente, waarin mr. De Clercq sinds vele
jaren een leidinggevende figuur was. be
tekent dit heengaan een groot verlies.
Als voorzitter heeft hij onvermoeid ge
tracht in de gemeente een geest van
broederlijke eendracht te bevorderen.
Daarnaast behartigde hij de belangen
van het Bethlehemhof met een vader
lijke meelevendheid. Naar de wens van
de overledene heeft de begrafenis heden
in alle stilte plaats gevonden. Zondag
ochtend om half elf zal 't overlijden van
mr. De Clercq tijdens de dienst in de
Doopsgezinde kerk worden 'herdacht.
Begenadigd en fascinerend
De ruim 30-jarige pianist Robert Bohnke rangschikken we als een „grote onder
de groten". Tijdens het vierde Kunstkring-concert heeft hü van stonde aan het
pleit daarvoor gewonnen. Zijn enerzyds zün pianistische vermogens verbluffend,
anderzijds is de hele verschijning van deze figuur in spel en optreden, zo sober
en bescheiden als maar denkbaar is.
Bohnke's moeder is een Mendelssohn, een afstammeling van de beroemde
Felix. Bohnke bezit diens aristocratische sensitiviteit, gelukkig zonder diens sterke
binding aan het conventionele.
Met Mozart, Schumann, Schubert vóór
en Berg, Schönberg, Stravinsky na de
pauze had hij een wel heel interessant
contrast geschapen.
In Mozart-variaties op „Ah! vous di-
rai-je Maman" (alias „Kortjakje") wa
ren al twee eigenschappen van Bohnke's
de volautomatische c-sL
NU in weer en wind beschut en comfortabel naar Uw bestemming
STRAKS zorgenvrij genieten van zon en zomer. Steeds zult U met de
Daf, dank zij de volautomatische bediening, volmaakt ontspannen en
daarom veilig rijden.
Spoedige levering is NU mogelijk. Binnenkort door toenemende export
en voorjaarsorders langere levertijden.
Standaarduitvoering
inclusief verwarming
Af fabriek
zeer gunstige fmancieringsvoorwaarden
140 dealers in het gehele land
VAN DOORNE'S AUTOMOBIELFABRIEK N.V.
-s
Kankerbestrijding is
noodzaak
K. W. Fonds gaat in Leiden
ledenwerfactie voeren
De georganiseerde kankerbestrijding
in Nederland in de vorm van een natio
nale organisatie is van jeugdige datum.
De behoefte aan een centrale organi
satie, welke de bestrijding van deze
volksziekte ter hand zou nemen, werd
steeds duidelijker. Enkele jaren na de
bevrijding werd, op verzoek van en
kele vooraanstaande kanker-onderzoe
kers, door de minister van Sociale Za
ken een commissie ingesteld, welke tot
opdracht had de regering te adviseren
over de organisatie van de kankerbe
strijding in Nederland.
Deze commissie kwam o.a. tot de
conclusie, dat alleen succes van dit
streven verwacht mocht worden, wan
neer de activiteiten van talrijke spe
cialisten, zowel zij die de patiënten be
handelen als degenen, die zich in het
laboratorium met kankeronderzoek be
zig houden, gecoördineerd zouden wor
den. Een dergelijke bundeling van
krachten is slechts doeltreffend in cen
tra, waar alle mogelijkheden de ziekte
te bestuderen, in een vroeg stadium
vast te stellen en zo adaequaat moge
lijk te behandelen aanwezig zijn. Met
dit doel voor ogen werd o.a. in Leiden
een Kankercentrum opgericht.
Niet alleen de werklust en kennis
van enkelen is voldoende het doel te
bereiken. Slechts dan, wanneer zowel
de overheid als het gehele Nederlandse
volk de kankerbestrijding als een nood
zaak zien en bereid zijn hieraan hun
steun te verlenen, mag succes ver
wacht worden.
Het spreekwoordelijke goede voorbeeld
werd door Koningin Wilhelmina gege
ven, toen zü in 1948 een bedrag van
2J/£ miljoen, door het Nederlandse volk
bijeengebracht ter gelegenheid van
haar 50-jarige regeringsjubileum, voor
de kankerbestrijding bestemde. Zo ont
stond de stichting het Koningin Wilhel
mina Fonds (K.W.F.), die de ontwik
keling van de kankerbestrijding moge
lijk maakte. Hoe belangrijk ook, een
dergelijke eenmalige gift is niet vol
doende het werk gaande te houden en
nieuwe projecten aan te vangen. Ge
lukkig verwerft het Fonds ieder jaar
door landelijke acties een aanzienlijk
inkomen. Een groot gedeelte van dit
inkomen is afkomstig van hen, die lid
zijn van het K.W.F. tegen een jaar
lijkse contributie van minimaal f. 2.50.
De afdeling Leiden is klein, veel te
klein. Wilt U weten hoeveel leden de
afdeling Leiden telt? Laat het U vol
doende zijn, dat Lisse meer en Oegst-
geest evenveel leden heeft. In de eer
ste weken van februari zal U gevraagd
worden lid te worden van het Koningin
Wilhelmina Fonds. Uw antwoord kan
niet moeilijk zijn. Kankerbestrijding is
mogelijk, maar alleen met Uw morele
cn financiële steun.
Prof. dr. A. SCHABERG,
voorzitter van de afd. Leiden
van het K.W.F.
EINDHOVEN - TEL 04900-62062
PILLOW TALK
luchtig, amusant
TRIANON Het was ter gelegenheid
van deze film.dat er op verschillende
plaatsen weer eens aandacht werd
besteed aan de bijzondere carrière van
de nu 37-jarige Doris Day. Aan de ge
schiedenis dus van de pittige en ener
gieke dochter van muziekleraar Kap-
pelhof, die al heel jong droomde van
een loopbaan als balletdanseres en
daarvoor al haar moeizaam vergaarde
centjes omzette in danslessen. Maar
toen de vrolijke Dorothy zeventien was
loerden deze dromen wreed verstoord
door een tragisch busongeluk, dat haar
voor anderhalf jaar in een ziekenhuis
bracht en voorgoed aan haar dans-
illusies een einde maakte.
Maar juist toen herinnerde zij zich,
dat ze ook eens in een zangwedstrijd een
prijs had gewonnen. Verwoed wierp zij
zich nu op de muzieklessen en zo begon
een gouden carrière als zangeres. Onge
twijfeld zullen vocale deskundigen haar
stem kunnen kraken, maar voor de
massa werd Doris Day een begrip. Van de
microfoon naar de film-camera was voor
de gevierde zangeres slechts een klein
stapje en ook in de filmwereld maakte
zij furore. Niet ten onrechte, zoals nu
weer blijkt uit deze charmante komedie,
waarin zij naast Rock Hudson op het
brede gekleurde doek verschijnt. De ster
van deze bijna twee meter metende ac
teur is als een komeet omhoog gescho
ten. Hij behoort thans tot de grootste
kasmagneten van Hollywood!
Twee duur betaalde krachten dus te
zamen in een luchtig verhaaltje, dat
gebaseerd is op iets, dat wij hier niet
kennen: twee abonnees moeten één tele
foonlijn delen.
Zij, een resolute, succesvolle binnen -
huis-architecte, die zich mateloos ergert
aan de liedjes, die hij een notoire
vrouwenjager zijn talloze vriendin
netjes telefonisch voorzingt. Hij houdt
de lijn daarbij zo lang bezet, dat zij haar
zakengesprekken niet kan voeren. Het
komt nog altijd telefonisch tot
enige felle woordenwisselingen. Maar als
hij hoort, dat zij een aardige jonge vrouw
is, besluit hij en het lukt hem ook
met haar in aanraking te komen. Het
is allemaal nogal doorzichtig en men
verkeert geen moment in het ongewisse,
hoe het zal aflopen, maar de verwikke
lingen tussen dat tweetal, zijn kostelijk.
Naast hen staat Tony Randall als de
verliefde miljonair en Thelma Ritter als
een hoogst vermakelijke huishoudster.
De pretentieloze humor in deze film
is aanstekelijk. Doris speelt een verruk
kelijke zakenvrouw, die zich maar te
gaarne laat veroveren door de charmes
van de telefoonpartner in cognito. Luch
tig, levendig en levenslustig, zo zouden
we deze handig gemaakte rolprent wil
len karakteriseren.
VAN DEZE WEEK:
'llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllilllllllllllllllllilllllllllPllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Die Gitarre und das Meer
Freddy als zingende zeeman
Luxor Dat Freddy Quinn het zwer
ven nog steeds in het bloed zit, kan men
opmaken uit zijn laatste film, waarin
hij de rol van een zingende zeeman ver
tolkt. In deze film zijn namelijk episo
den uit eigen leven verwerkt. Ook nu
weer komen duidelijk de twee factoren
naar voren, die het leven van deze ook
in ons land zeer populaire zanger, heb
ben beheerst: varen en zingen. Freddy,
Joegoslaaf van geboorte, heeft bijna heel
Europa doorkruist. Maar volgens de
film althans nu wil hij toch ook aan
de overkant van de Oceaan zijn geluk
eens gaan beproeven. Hij wil naar Ca
nada. Aanvankelijk treffen wij hem
tezamen met zijn onafscheidelijke gi
taar aan in de Duitse havenstad
Hamburg, waar hij als verstekeling uit
Genua is aangekomen. Hij ontmoet daar
de tien-jarige Stefan, die uit een wees
huis is weggelopen. Tezamen proberen
zij aan de kost te komen. Freddy doet
dat natuurlijk met zingen. Zodoende
leert hij in een café Susi, het kelnerin
netje, kennen, dat op slag verliefd op
hem wordt. Zij trekt zich het lot aan
van Stefan en zij weet het jochie bij
haar baas onder te brengen. Onze zan
ger is intussen in aanraking gekomen
met een journaliste, die hem wil „ont
dekken". Maar het grootste ideaal voor
Freddy blijft desondanks Canada. Dank
zij deze journaliste krijgt hij het geld
voor de overtocht. Susi zal later, als
Freddy zich een bestaan zal hebben
verworven, overkomen. De slimme Ste
fan is er door toedoen van een oude
kennis van zijn vriend, achter gekomen
met welk schip Freddy de overtocht zal
maken en in een plunjezak wordt hij
aan boord gesmokkeld. De kleine straat
jongen heeft zijn enige vriend, die hij
ooit heeft bezeten, weer teruggevonden.
De schlager „Du brauchst doch immer
wieder einen Freund" is dan wel bij
zonder van toepassing.
Voor de Freddy-fans is het misschien
nog interessant te weten, dat hij ver
der nog zingt: „Die Gitarre und das
Meer" en „Die Nacht vergeht so
schnell".
Een weinig origineel gegeven dus. maar
dat is in deze film niet de hoofdzaak.
Alle moeilijkheden, die zich voordoen,
worden op weinig sensationele wijze op
gelost, alles speelt zich af in een ge
moedelijke sfeer. Houdt men van een
gemoedelijke film, waarin romantiek en
muziek hand in hand gaan, dan kan
men deze week goed aan de Stations
weg terecht.
Revolverdamp in Tucson
Actie en avontuur
Rex Het davert voortdurend op het
brede doek in het theater aan de Haar
lemmerstraat. Daar zorgt een stevig
aantal stoere kerels wel voor. Zij ver
oorzaken grote wolken kruitdamp, die
zich dan weer vermengen met de stof»
de hoeven van talloze dravende paarden. Deze realistische film eindigt met deze
In de zadels op deze dieren zitten de
mannen, die om niet altijd begrijpelijke
redenen steeds weer met elkaar over
hoop moeten liggen. Eerst kunnen de
twee zoons van een paardendief het niet
al te best met elkaar vinden. Een wordt
sheriff, de ander bendeleider.
Natuurlijk zegevieren recht en goede
inborst, zodat we toch de beiden mannen
op het goede pad kunnen tegenkomen,
episode: zij vertelt niet hoe het verder
ging met Truffaut, die tenslotte voor de
Krijgsraad terecht moest staan. Maar
het is genoeg, om een onbarmhartige in
druk te geven van het sombere jongens-
bestaan van de 12-jarige Antoine Doinel,
wiens huis nauwelijks een „tehuis" voor
hem te noemen is, waardoor hij van
kwaad tot erger vervalt. Toch is hij in
de grond een goed ventje. Zulke levens
Maar dan kan die voormalige slechte I zün er in een wereldstad als Parijs bü
toch weer niet zo goed zijn of hij raakt I duizenden. Het is goed, dat Truffaut er
weer in moeilijkheden,
het recht achter zich
Enfin, het is allemaal nogal ingewik
keld, maar wat doet het er eigenlijk toe.
Hoofdzaak bij zulke films is toch, dat de
toeschouwers (en liefhebbers) een flink
portie actie en avonturen voorgezet
krijgen. En wat dat betreft komt men
aan de Haarlemmerstraat er weer best
af. De revolverdamp hangt niet alleen
zwaar in Tucson, maar ook in Rex.
Wanneer die af en toe optrekt ziet men
in de hoofdrollen de figuren van Mark
Stevens, Forrest Tucker en Gale Rob-
bins verschijnen. De man achter deze
rookschermen was regisseur Thomas
Carr.
Les Tricheurs (Zondaars
in spijkerbroek)
Losgeslagen jongelui
in een wereldstad
Casino In het theater aan de Hoge-
woerd gaat een reprise van het bekende
Franse werk „Les Tricheurs", dat on
langs in een andere bioscoop te dezer
stede draaide en waaraan wij toen veel
tijd en aandacht hebben besteed. Deze
aangrijpende film geeft een beeld van
het leven van een aantal losgeslagen
jongelui in een wereldstad. Zij kennen
geen normen meer en verwerpen „uit be
ginsel" alle gedragsregels van een oudere
generatie. Waar dit toe leidt ligt voor
de hand. Zijn het er veel die zo leven?
Gelukkig niet, maar het verschijnsel is
ernstig genoeg om er achteloos aan
voorbij te gaan. Het tragische element
in deze film is, dat er een misverstand
ontstaat tussen een jonge student en
een meisje, dat zich ondanks alle
schijncynisme aan haar omgeving be
gint te ontworstelen. Maar dan is het
helaas te laat
„Les quatre
cents coups"
Somber jongensbestaan
Studio De gevreesde Franse film
criticus Franqois Truffaut maakte met
„Les quartre cents coups" zün eerste
film. Deze werd onmiddellük een door
slaand succes: zij is o.a. bekroond met
de Grote Prijs voor de beste regie op het
Filmfestival te Cannes.
Ditmaal met nu eens één geanalyseerd heeft, ook ter
waarschuwing aan vele ouders, die de
kinderen niet begrijpen en hun een to
taal verkeerde opvoeding geven, omdat
ze teveel niet zichzelf vervuld zün.
Truffaut heeft het ganse milieu van
het jongetje vlijmscherp ontleed.
Alle ontroerende emoties van het
kereltje, dat een vertrapt bestaan lijdt
en toch, op zijn eigen wijze, op zoek is
naar geluk, zijn er met meesterhand in
beschreven. Men leeft met hem en zijn
vriendjes tenvolle mee: op school, bij hun
zwerftochten door de grote stad, tijdens
hun ondeugendheden, die in diefstallen
ontaarden. Kunnen zij het helpen, dat
zij zo opgroeien?.De film geeft daar
op het antwoord. Men zal de schuld in
vele gevallen elders moeten zoeken. De
14-jarige Jean-Pierre Leaud speelt op
vallend natuurlijk de rol van het jongetje.
Rond hem gaan zijn vriendjes, boven
hem staan zijn ouders en zijn onderwij
zers. Begrijpen zij iets van dit jonge
leven?.... Ook daarop geeft de film
antwoord, als U Truffauts' taal verstaat.
En het wordt een triest antwoord, dat
tot nadenken stemt
Het is niet verwonderlijk, dat deze film
overal waar zij vertoond werd en wordt,
opzien baarde. Zij is gaaf, volmaakt af
gewogen en indringend, legt getuigenis
af van een ongewoon observeringsvermo-
gen.
Doch door - en - door triest
Traffaut heeft wéter gemaakt, wat hij
in zijn meedogenloze filmkritieken ande
ren voor hield. Hij legde met deze eer
steling vast, dat men van nu af aan zijn
verdere films met de grootste belangstel
ling tegemoet mag zien,
spel duidelijk: de prachtige autonomie
van de linkerhand en de ongebroken
helderheid zowel als de diepe zangkracht
in de melodische belijning. Het klank
beeld bleef ongemeen doorzichtig en
werd, hoewel strak in het klare even
wicht, nooit ster. Epateren, koketteren.
Bohnke kent het niet. Subtiele lyrische
gevoeligheid droeg dit Mozartspel.
In Schumanns Kinderszenen werden
de dertien miniaturen als geslepen dia
manten. Soms naderde de voordracht
het suggestieve spreken van Beethovens
recitativo. Een lichte teleurstelling lag
er in het slotfragment „Der Dichter
spricht", dat door het overmatig vibre
ren in de aanslag enigszins trekkerig,
brokkelig en precieus uitviel. Misschien
hadden de psychische spanningen in zo
veel wisselende kleinbeelden iets uit-
puttends teweeg gebracht. Het leek een
bevrijding, boen in Schuberts Wanderer
Fantasie de virtuositeit „con fuoco" een
wiekende vlucht mocht verkrijgen.
Het werd een zingende virtuositeit,
met een glasheldere stemvoering en on-
vergeeübare sonoriteiten, een speelwijze
die geheel en al naar de compositie als
zodanig verwees en daarin een relief
ontdekken deed, dat er door anderen
zelden zo ruimtelijk tastbaar opgebeiteld
is geweest. Maar wat Bohnke in de va
riaties van het verdroomde Adagio aan
ooloriet schonk, noemen we een wonder
werk door al de finesses van het orkes
trale palet. Zo'n gave idealiteit in het
reproduceren snoert de mond van iedere
aantijger, die de romantische stijl infe
rioriteit toeschrijft. Inferieur is het mis
bruiken of vertekenen alleen.
Wie van tevoren op het programma
naast de naam Alban Berg niet de ver
melding „opus 1" 'had gezien, heeft mo
gelijk allerlei grimmigheid verwacht. In
werkelijkheid hoorde hij in de goed to
naal blijvende ééndelige Sonate jeugd-
romantiek. De dissonant (in akkoorden)
kleurt, of beter ontkleurt het werk wel
iswaar ,maar ons geslacht schrikt daar
niet meer van. Velen hebben deze sona
te denkelijk mooi gevonden, zelfs warm
te en gepassioneerdheid ontbreken er
niet aan. De vormgeving is eerder zwak.
In de 'harmoniek is de Tristan-chroma
tiek haast een onvermijdelijkheid. En
thematisch horen we een andere chro-
maticus: reminiscenties aan de viool
sonate en de Variations Symphoniques
van Franck zijn voor het grijpen. Van
een aankomende dodecafonist echter
geen spoor!
Wü zouden nooit met deze film ken
nis gemaakt hebben, als de onlangs over
leden filmcriticus, André Bazin, zün
jonge vriend Truffaut niet nog net bü-
tijds van de maatschappelijke ondergang
gered had. Dan hadden wij ook nooit de
levensgeschiedenis van de héél jonge
Truffaut leren kennen. Dat zou jammer
geweest zijn, omdat deze film leert, hoe
kinderen niet opgevoed moeten worden.
Truffaut houdt de veelzeggende spie
gel voor ogen
En men houdt het hart voor duizen
den kinderen vast
The nun's story
I nd rukwekkend
Lido Nogmaals „The nun's story",
met Audrey Hepburn in de hoofdrol,
armzalig jongensleven geregistreerd. Ook
hü groeide voor galg en rad op toen hü
ongeveer 12 jaar was, kwam in een ver-
wolken, welke worden opgeworpen dooft* beterhuis terecht en liep daaruit wegk
In deze film heeft Truffaut zün eigen Een der „beste films van het vorig jaar"
niet alleen indrukwekkend door de
schildering der levens van nonnen, maar
ook indrukwekkend door het spel van
Audrey Hepburn, met als tegenspeler
Ja. zelfs in de „Sechs kleine Klavier-
stücke op. 10" van Schönberg is het re
volutionaire twaalftoons systeem nog
niet geproclameerd. Er was hier immers
nog toonrepetitie en in het consequente
„systeem" mag geen der twaalf tonen
herhaald zijn voor de elf andere eerst
aan bod zijn geweest. Wel heerst reeds
de abstractie en het expressionistisch
klankexperiment. Niettemin is er harte
lijk geapplaudiseerd voor dit sfinxachtige
springerige, motivische kortschrift. Het
onthulde dichterlijkheid en emoties.
Maar we zijn ervan overtuigd, dat zon
der de kunst van een Bohnke om met
nuances te balanceren en met vinger en
voet vibrerend te kleuren, de noten
„abracadabra" bleven.
Die noten als noten kan iedere matig
gevorderde pianist best spelen! Maar
van Stravinkys „Trois mouvements de
Pétrouchka"Dót presteert alleeen
een supervirtuoos, die deze barbaarse
poppekast-scènerie op een Petersburcse
kermis als speelgoed weet te hanteren.
De potentie, hier vereist, het tempera
ment ,het uithoudingsvermogen, de tref
zekerheid, het omgaan met, dynamische
en ritmische spanningen en plastische
omschakelingen, de zin voor het pitto
reske. zijn ongehoord. De allerfijnzinnig-
ste pianist Bohnke veranderde hier in
een handwerker van het martellato en
de mechanische geraffineerdheid
Groot in veelzüdigheid is een vertol
ker, die het ene moment een begenu-
digd dichter kan zün en het volgend
een onnavolgbaar fascinerend verklan-
ker van galgenhumor en cynisme, rau
we obsessie en motorische bezetenheid!
Allicht dat toegiften afgedwongen
werden: twee marsen van Prókofjef,
waarvan de laatste uit „De liefde voor
de drie sinaasappelen".
V.
Peter Finch als de dokter, wier assisten
te zij een tijdlang in de Kongo is Wi
hoeven, na onze vorige beschouwing'
hier niet veel meer aan toe te voeger
He1 zij genoeg met dit enkel woord wt -
derom de aandacht te vestigen op de
superieure film, welke reeds de sterk
aandacht van tallozen in onze stad gi -
trokken heeft.
