J
1781
Franse represailles na Nederlands
weigering de Mirage aan te kopen?
Zuidafrikaans protest
tegen verklaring-Luns
WEERBERICHT
Frankrijk zou nu oorlogstuig
aan Indonesië gaan leveren
Winterweer
houdt aan
VOLG HET VOORBEELD VAN
BERLIJN, ZEGT ADENAUER"
oplossingen
kerstpuzzel
Opgericht 1 maart 1860
DINSDAG 12 JANUARI 1960
No. 29946
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeurj E. A. E. van Dishoeck
HoofdredacteurJ. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
z 7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Aanhoudende vorst
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond:
Vannacht weinig bewolking, weinig
wind en matige tot strenge vorst. Mor
gen overdag: toenemende bewolking met
voornamelijk in het westen van het land
kans op sneeuw, zwakke tot matige naar
zuidelijke richtingen krimpende wind en
matige tot lichte vorst.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
13 januari
Zon op: 8.44 uur; onder: 16.53 uur.
Maan op: 16.57 uur; onder: 7.50 uur.
Hoogwater te Katwijk te 3.07 en 15.16
uur. Laagwater te 11.11 en 23.26 uur.
Dit Blad bestaat uit 10 pagina's
een fundamentele rol hebben gespeeld,
schijnt men zich in Parijs gerechtigd te
achten op datzelfde plan ook conclu
sies te trekken. Van sommige Neder
landse zijden heeft men de beperking
van vergunningen aan Nederlandse
transporteurs al in direct verband met
de Mirage-kwestie willen brengen. Die
interpretatie is uiteraard moeilijk met
bewijzen te staven. In ieder geval is aan
de Franse verklaring dat het aantal ver
gunningen slechts tijdelijk was ver
hoogd in verband met hogere invoer na
de droge zomer, op zichezlf weinig af te
dingen.
Wanneer onze informaties echter juist
zÜnen we hebben weinig reden aan
die betrouwbaarheid te twijfelen dan
zou Frankrijk nu een beslissing over- versmaad, aan Indonesië te leveren.
Politiek zou de doorslag gegeven hebben
(Van onze Parijse correspondent)
Het is niet uitgesloten, dat het muisje van de straaljagersaffaire
de Amerikaanse Starfighter, die door Nederland boven de Franse
Mirage III verkozen werd nog een staartje zal krijgen. Een diplo
matiek en militair staartje, dat dan in het bijzonder nog wel eens heel
storend voor Nederland zou kunnen kwispelen in het Verre Oosten
om de toch al zo gespannen betrekkingen met Indonesië nóg moeilijker
te maken. We hebben namelijk enige gegronde redenen om aan te
nemen, dat er tussen Parijs en Djakarta thans onderhandelingen wor
den gevoerd over de verkoop van oorlogsmateriaal, waarbij nu juist
diezelfde Mirage-straaljagers hét voornaamste object der besprekingen
vormen.
„Nederland zwichtte"
Zoals wy al eerder hebben bericht
heeft men in Parijs, van het begin af,
zeer sceptisch gestaan tegenover de of
ficiële redenen die in Den Haag werden
opgegeven voor de Nederlandse voor
keur van de Amerikaanse boven de
Franse straaljagers. Men meent te Pa
rijs dat politieke motieven de doorslag
hebben gegeven, Nederland is gezwicht,
zo is de Franse overtuiging, voor de ge
zamenlijke politieke en economische
druk van Amerika en West-Duitsland,
dat al eerder voor de Starfighter had
gestemd. Die politieke overwegingen
liggen inderdaad nogal voor de hand.
Het is algemeen bekend, dat Frank
rijk in de westelijke wereld nu zijn eigen
solopartij wil blazen en om die reden
heeft De Gaulle dan ook geweigerd in
verdere militaire integratie in Atlan
tisch verband te berusten. Aankoop van
de Mirages zou voor Nederland, onder
de huidige internationale verhoudingen,
later verre politiek-militaire consequen
ties kunnen opleveren. In een oorlog zou
de Nederlandse luchtmacht voor zijn
Mirage-onderdelen immers van Frank
rijk afhankelijk zijn en gezien De Gaul
le's zeer persoonlijke politiek zou men in
dat geval voor alle mogelijke complica
ties kunnen vrezen. Nu bij deze aankoop,
in Franse ogen, politieke factoren dus
Ons land ligt in de greep van de win
ter. En we komen er voorlopig nog
niet uitwant in het weerover zicht, dat
De Bilt hedenmorgen om tien uur
verstrekte werd nog meer vorst en
wat sneeuw in het vooruitzicht gesteld.
Vannacht gaat ons land gehukt onder
een zwakke rug van hogedruk". Dat
betekent in het zuidoosten van het
land plaatselijk strenge, maar elders
toch nog altijd matige vorst. Morgen
arriveert in deze contreien een depres
sie uit Noorwegen en dan is er vooral
in het westen van het land kans op
sneeuw.
De schaatsliefhebbers kunnen de
gladde ijzers, voor zover zij het nog
niet gedaan hebben, uit het vet halen
en de jeugd kan zich morgen mogelijk
vermaken met sleetje rijden en sneeuw
ballen gooien. Voor haar tellen de on
gemakken niet zo zwaar, zoals giste
ren in Zeeuws-Vlaanderen, waar door
een plotselinge regenbui de wegen in
gladde ijsbanen veranderd werden.
Talrijke, meestal niet ernstige onge
lukken. werden het gevolg. Het ver
keer had uiteraard veel oponthoud.
Maar buiten onze grenzen heeft het
op sommige plaatsen veel erger ge
spookt. In West-Duitsland kwamen tot
gistermiddag reeds veertien mensen
om het leven bij ongelukken door kou
en sneeuwval. In het grootste deel van
Duitsland is sneeuw gevallen.
De hevige sneeuwstorm, die het zui
den en midden van Zweden en de Oost
zee gisteren nog teisterde, is in de loop
van de dag afgenomen. Twee Duitse
schepen, die in hevige nood verkeer
den, konden daardoor nog net bijtijds
worden geholpen. Maar dit eerste echte
winterweer heeft in Zweden veel schade
veroorzaakt.
Rome, trouwens half Italië, is bedekt
door een dik pak sneeuw, terwijl de
temperaturen twintig graden beneden
het vriespunt bleven steken bij de
Kleine St.-Bernardpas in de Alpen. In
Turijn daalde het kwik dertien graden
onder nul.
Palermo en Catania op Sicilië daar
entegen waren de warmste steden in
Italië met een temperatuur van 17
graden.
wegen die moeilijk anders dan als re
presaille omschreven kan worden.
De Franse diplomatie heeft zich tot
dusver altijd zeer loyaal tegenover Ne
derland gedragen met betrekking tot de
moeilijkheden met Indonesië. Bij de
V-N. was Frankrijk het enige Westerse
land dat altijd naast Nederland stond
en in tegenstelling met Engeland en
Amerika heeft het, ingevolge een con
ventie die uit 1949, dateert, nooit oor
logsmateriaal aan de Indonesiërs gele
verd dat bij een eventuele gewapende
actie om Nieuw-Guinea tegen de Hol
landers zou kunnen worden gebruikt.
Contact met
Indonesische experts
Van die gedragslijn zou Frankrijk nu
af willen wijken. Een missie van Indo
nesische experts zou al met de Franse
regering in contact zijn getreden om een
aantal Mirages die veel goedkoper
zijn dan de Starfighters aan te kopen.
Ook andere landen als Israel en India
moeten thans zeer in deze Franse
straaljagers zijn geïnteresseerd.
De senator-industrieel-krantenmag-
naat Bloch-Dassault die de Mirages pro
duceert, moet juist de laatste weken in
het bijzonder aan de elektronische in
stallatie van zijn schepping belangrijke
verbeteringen hebben aangebracht.
Naar Franse overtuiging kan hun straal
jager het nu gemakkelijk opnemen tegen
de Amerikaanse Starfighter.
Dat de Nederlandse bondgenoten niet
temin de Starfighter verkozen hebben,
is meer dan een belangrijke financiële
tegenvaller (ter waarde van drie mil
jard gulden, zodra België ons voorbeeld
gevolgd heeft), maar bovendien een ge
voelige slag voor Frankrijks nationale
trots. Die beide gevolgen verhogen, lijkt
ons, nog de aannemelijkheid van onze
inlichtingen dat Frankrijk zich nu op
maakt de Mirages die Nederland heeft
SCHERPE AANVAL GEPAREERD
„Ongunstige invloed
op de betrekkingen"
De regering van Zuid-Afrika heeft
formeel by Nederland geprotesteerd
tegen een verklaring van minister Luns
over de rassenscheiding in Zuid-Afrika.
In een nota, die door de Zuidafrikaanse
ambassadeur in Den Haag, dr. F. E.
Geldenhuys, aan de Staatssecretaris van
Buitenlandse Zaken, dr. H. R. van Hou
ten werd overhandigd, wordt uiting ge
geven aan „het ongenoegen en de
ernstige bezorgdheid" van de Zuid
afrikaanse regering over de Nederlandse
verklaring.
De betreffende verklaring werd op 10
november van het vorig jaar door het
Nederlandse ministerie van Buitenland
se Zaken uitgegeven. Daarin werd ge
zegd, dat de apartheidspolitiek van
Zuid-Afrika „niet te verenigen is met de
zin voor gerechtigheid in het Koninkrijk
der Nederlanden". De verklaring werd
gepubliceerd in verband met de Neder
landse onthouding van stemmen over
een VN-resolutie over de apartheids
politiek. Nederland onthield zich van
stemmen, omdat het twyfelde aan de
bevoegdheid van de Verenigde Naties
om zich bezig te houden met de binnen
landse politiek van Zuid-Afrika.
Scherpe aanval
Voorts wordt in de protestnota die
reeds in de eerste helft van december
naar de ambassadeur in Den Haag was
gezonden, maar door de ziekte van
minister Luns, de kerst- en nieuwjaars
vakanties eerst heden is overhandigd
betreurd, dat Nederland zich in de Ver.
Naties zo kritisch heeft uitgelaten over
de rassenpolitiek. De Nederlandse ver
tegenwoordiger lanceerde een scherpe
aanval op de apartheid. Hij noemde de
Bantoes „de slachtoffers van rassendis
criminatie" en beschuldigde de regering
van de Unie van „Onderdrukking". Ook
werd toen geopperd, dat de politiek van
Zuid-Afrika gemotiveerd werd door
„opportunisme" en „de wisselvalligheden
van politieke winst". De Nederlandse
afgevaardigde zou verder gezegd hebben,
dat „de Nederlandse regering niet de
wijze kon aanvaarden, waarop de blanke
bevolking van Zuid-Afrika over haar
zwarte medemensen denkt en dat de
Nederlandse regering duidelijk en on
dubbelzinnig de rassenpolitiek van de
regering moet verwerpen".
Eerste keer
Weer verwijzend naar de verklaring
van het Nederlandse ministerie van
Buitenlandse Zaken werd in de nota
gezegd, dat dit voor zover bekend de
eerste keer was, dat een minister van
een westelijke staat in zijn eigen land,
buiten de vergaderingen van de V.N.,
zich niet alleen gemengd had in de
binnenlandse zaken, maar ook een
scherpe aanval op Zuid-Afrika had ge
daan.
In de nota werd tenslotte gezegd, dat
de aanval door de Nederlandse afge
vaardigde bij de V N. slechts een ongun
stige invloed kan hebben op de vriend
schappelijke betrekkingen tussen Zuid-
Afrika en Nederland en ook tussen de
bevolking van Afrik» en het land van
haar voorvaders.
De regering van Zuid-Afrika hecht
grote waarde aan die betrekkingen en
zij moet in het belang van de hand
having van deze betrekkingen in de
toekomst, haar ernstige misnoegen en
bezorgdheid over de beide verklaringen
uitspreken.
Deze brug kon 22 ton teveel wer
kelijk niet verwerken. De chauffeur
van een vrachtauto van elf ton, ge
laden wt twaalf ton buizen, lette
niet ophet bordje t,maximum be
lasting één ton" bij een brug in
Apeldoorn. Het zware geval ging
dan ook prompt door de brug heen,
waardoor water- en wegverkeer ge
ruime tijd waren gestremd
m
k'
w
West-Duitsland en het antisemitisme
Aparte beschermende net voor joden zou
hen in een „onzichtbaar getto plaatsen
(Van onze correspondent in Bonn)
De Westduitse Bondskanselier dr. Konrad Adenauer, juichte gister
avond, in ee ntelevisie-gesprek te Berlijn, de snelle berechting van
antisemieten en neo-nazi's door de Westberlijnse justitie van harte
toe. Hij sprak de hoop uit, achtte het zelfs een dringende wens, dat de
justitie in de andere tien Westduitse deelstaten dit Westberlijnse voor
beeld zal volgen en eveneens snel zal afrekenen met de antisemieten.
Adenauer vond het hoopgevend, dat de openbare mening in de Bonds
republiek zich zo vol afschuw heeft getoond over de antisemitische
wandaden. Hij wekte de Duitse bevolking op om zich te verzetten
tegen iedere vorm van discriminatie waar het de religie van medebur
gers aangaat. Maar de Bondskanselier kondigde in genendele aan wat
zijn regering te Bonn zélf denkt te doen!
Gevangenis voor twee
jongelui in Bonn
Ten deze verkeert Adenauer kennelijk
in moeilijkheden en hoopt hij dat justi
tiële maatregelen de golf van anti
semitische schanddaden zullen weten te
te keren. De Bondsdag, de Tweede Ka
mer te Bonn, steunt hem ten deze be
paald en wil zich zeker op dit moment
niet bezig houden met de antisemitische
daden van de laatste weken. Zelfs neemt
in kringen van de regeringspartij, de
CDU/CSU, het verzet toe om het wets
ontwerp tot bescherming van zekere be
volkingsgroepen uit de ijskast te halen.
Het gaat hier om het zogenaamde
„Volks Verhetzungs Gesetz", dat op 3
december in de Bondsdag op groot ver
zet stuitte. Van een stemming kwam
toen niets en het ontwerp werd zelfs van
de agenda afgevoerd ondanks verzet van
minister van Justitie Schaffer. Het be
oogt hen, die tot haat oproepen tegen
nationale religieuze of op grond van een
bepaald ras zich onderscheidende volks
groepen, of die dergelijke groepen uit
schelden, en voorts hen die tegen beter
weten in onware berichten verspreiden,
te straffen met een gevangenisstraf van
tenminste drie maanden. In feite gaat
het hier om een beschermende wet spe
ciaal voor joodse Duitsers. Daarvoor
voelen de Westduitse socialisten, de li
beralen en ook de Westduitse joden zelf
absoluut niets. Alle drie groepen, als
mede vele CDU-ers vinden het een be
lediging voor de joden zelf, dat terwille
van deze bevolkingsgroep een extra
bescherming in het leven zou worden
geroepen. Als de normale wetten tegen
beledigingen en dergelijke hier niet
kunnen helpen tegen anti-joodse uitin
gen, schort er iets aan de rechters, zo
zegt men.
Men acht het uit den boze dat de
joodse Duitsers in een speciale positie
moeten worden gedrongen via dit wets
ontwerp en daardoor in feite speciaal
bewaakte staatsburgers zouden worden,
dus geïsoleerd zouden kunnen worden in
Directeur-generaal
middenstand en toerisme
Met ingang van 15 februari is, onder
toekenning van de persoonlijke titel
van directeur-generaal, belast met de
leiding van het directoraat-generaal
voor de middenstand en het toerisme
drs. J. F. H. Wysen .thans directeur
voor ordeningsvraagstukken van het
directoraat-generaal voor handel en
nijverheid.
De heer Wijsen werd in 1916 te Maas
tricht geboren, waar hij de h.b.s. door
liep. Hij studeerde aan de katholieke
economische hogeschool te Tilburg.
Na korte tijd werkzaam te zijn ge
weest in dienst van het ministerie van
Financiën, ging de heer Wijsen in 1947
ever naar het Rijksbureau voor Genees-
en verbandmiddelen te Amsterdam. In
1950 werd de heer Wijsen benoemd by
de directie ordeningsvraagstukken, met
de leiding waarvan hy in 1958 werd
belast.
een onzichtbaar getto. De regering-
Adenauer kan ten deze dan ook weinig
doen, zo krygt men de indruk te Bonn.
Zelfs de CDU-minister van Binnen
landse Zaken van Noordrijn-Westfalen
Dufhüs, keerde zich gisteren tegen het
wetsontwerp.
Israëlische nota
Inmiddels zond de Israëlische rege
ring via haar missie te Keulen (er zijn
geen normale diplomatieke betrekkin
gen tussen Israël en Bonn) een nota
aan de Westduitse regering over de
antisemitische daden van de afgelopen
weken in de Bondsrepubliek. In de nota
wordt gezegd dat de Israëlische open
bare mening zeer geschokt is door deze
wandaden. Soortgelyke nota's zond Is
raël aan alle landen waarin de laatste
tyd van antisemitisme sprake was.
In Bonn werden gisteren twee jonge
lieden van 21 en 19 jaar tot resp. vier
derd. In Hamburg zyn twee mannen ge
vangenisstraf veroordeeld omdat zy
hakenkruisen op huizen hadden geschil
derd. In Hamburg zyn twee mannen ge
arresteerd wegens antisemitische uitla
tingen.
Slot pag. 2
Oproer in Caracas
Vierduizend werklozen hebben giste
ren in Caracas een oproer ontketend
waarby volgens officiële gegevens één
persoon om het leven is gekomen en
23 zijn gewond. De oproerlingen wler-
E>n in het centrum van de Venezo-
anse hoofdstad barricaden op.
De werklozen begonnen hun geweld
dadige actie nadat maandagochtend op
een bijeenkomst in het gebouw van het
Nationale Vakverbond van Venezuela
was meegedeeld dat de regering haar
beloften van 9 januari regeling van
de kwestie van achterstallige uitkerin
gen en onmiddellijke tewerkstelling van
talrijke werklozen niet zou houden.
Groepen ontevredenen hebben de ge
bouwen van het nationale parlement en
van ministerie van Verbindingen met
stenen bekogeld. Bovendien werden een
politiebureau en talryke auto's in brand
gestoken en winkels beschadigd. By het
verspreiden van de oproerlingen werd
gebruik gemaakt van de vuurwapens.
Dertien mensen liepen schotwonden op.
Tydens de ongeregeldheden riepen
werklozen onder meer dat zy de voor
keur geven aan het dictatuur van
Perez Jimenez zonder honger boven het
regime van Betancourt met honger.
Voor het herstel en de handhaving
van de orde vervingen de autoriteiten
de politie door de nationale garde, om
dat gebleken was dat de woede van de
menigte zich in het byzonder tegen de
politie richtte.
De politie heeft meegedeeld dat 150
personen in hechtenis zijn genomen.
Nauwelijks is de eerste sneeuw
gevallen of de jeugd heeft naar de
slee gegrepen. Hier in het westen
ivas het nog niet veel zaaks, maar
op de hellingen van de Pietersberg
was het sneeuwvermaak in volle
gang.
Het aantal oplossingen, dat wij
gisteren bij het sluiten van de in
zendingstermijn van de kerstprijs
vraag hadden ontvangen, heeft
onze stoutste verwachtingen over
troffen. Het bedroeg hiet minder
dan
1781
hetgeen zeer veel is wanneer men
in aanmerking neemt hoeveel puz-
zelwerk en hoeveel schrijfwerk er
aan een inzending vooraf moesten
gaan.
Op korte termijn hopen wij de
oplossing en de namen der prijs
winnaars te kunnen vermelden.
In verband met dit groot aantal
inzendingen hebben wij besloten
ook het aantal prijzen te verhogen
door de beschikbaarstelling van
een 25-tal exemplaren van onze
uitgave „Wie, wat, waar?", zodat
ook de groep der gelukkige prijs
winnaars een uitbreiding onder
gaat.
Het begint er somber
uit te zien voor
Caryl Chessman
Het Amerikaanse opperste ge
rechtshof in Washington heeft een
verzoek van Caryl Chessman tot
herziening van zijn proces afge-
Chessman, die in 1948 wegens bero
ving, ontvoering en seksuele misdrijven
ter dood is veroordeeld, wil herziening
van zyn proces omdat de stenograaf, die
het verslag van de terechtzittingen
maakte, overleden is voordat het proces
was beëindigd. Zyn aantekeningen zyn
toen door een andere stenograaf uitge
werkt Chessman stelt dat dit niet
goed is geschied.
Herbert Walker, opperrechter van Los
Angeles, heeft 21 december j.l. bepaald,
dat Chessman 19 februari a.s. in de gas
kamer van de gevangenis van St.-Quen-
tin, in Los Angeles, terecht zal worden
gesteld.
Chessman heeft zich in de elf Jaar
van gerechtelyke stryd, om aan de ten
uitvoerlegging van het over hem gevelde
vonnis te ontkomen, tot een juridisch
deskundige ontwikkeld.
Hij schreef in de gevangenis verschei
dene boeken, waarvan er twee grote
bekendheid verwierven. De manuscrip
ten van de boeken wist hy uit de gevan
genis te smokkelen en uit de honoraria
bestreed Chessman, wiens verstandeiyke
vermogens aanzienlyk boven het gemid
delde liggen, de kosten van zijn gerech-
telyk verweer
Chessmans advocaat A. L. Wirin
verklaarde later tegenover journalisten,
dat hy in een beroep op rechter Louis
Goodman van San Francisco zal stellen
dat zyn cliënt onwettig van zyn vrijheid
wordt beroofd, omdat het proces tegen
hem niet in overeenstemming met de
regelen van het recht is gevoerd.
Indien de rechter het hiermede niet
eens is, kan tegen zyn beslissing hoge
beroep worden aangetekend.
Deze gerechtelyke actie kan echte
waarschyniyk niet voor de vastgesteld»
terechtstellingsdatum van 19 februar
a.s. worden voltooid. Wirin gaf dan ook
te kennen, dat hy zal pogen uitstel van
terechtstelling te verkrygen, totdat be
slist is over dit nieuwe beroep van
Chessman.
