Clara Egginks Wijze Uil' vond ligplaats
aan het einde van de wereld
Schrijvende filmsterren
ZATERDAG 12 DECEMBER
WEKELIJKS BIJVOEGSEL
PAGINA 4
Zonder forensenartiesten en vreemdelingen
Het Leidseh Dagblad
Jactpies Bloem wordt haar buurman^)
Hoe tverkt het
A g«^Tm)coc»j(^(X>pooccccx
X AGENT IN MEETWAGEN KAN
NU DIRECT DE* OF DC TER PLAAT9C
TOEGESTANE SNELHEID DOOR DE
AUTO WORDT OVERSCHREDEN. HIJ
WAARSCHUWT DAN ZIJN COLLEGA
IN DE HULPWAGEN RADIOTELEFONISCH.
[hulpwagen]
jlN DE MEETWAGEN WORDT NU
AUTOMATISCH HET AANTAL ECHO'S
iPER SECONDE GEREGISTREERD.
DAARUIT IS QAN RECHTSTREEKS DC
SN&HCIQIN KILOMETERS PER UUR
D£ AOENT IN DE HULPWAGEN.
GEWAARSCHUWD DOOR DC
MEETWAGEN. KAN NU DC OVER
TREDER AANHOUDEN.
(Speciale
Op een korte decemberdag met een lage kleur
loze hemel ligt de „Wijze Uil" aan het einde van
de wereld. Een woonschuit als een kopstation
je kunt niet verder en dezelfde weg moet je weer
om. Er zijn de afgelopen weken soms Amsterdam
mers gekomen. Ze reden met hun auto naar
Steenwijk, vandaar naar Oldemarkt en vandaar
de eenzame wildernis in van moerasland, van riet,
elzen, plassen, vaarten en weggescholen boerde
rijtjes. Ze drongen dank zij de nieuwe smalle weg
zelfs door tot het waterdorp Kalenberg, waarheen
tot voor kort slechts een pad liep te smal voor
vier wielen. Maar nu is er dan de kleine weg aan
de oostkant van de vaart, die doodloopt tegen een
onvermurwbaar roodwit hek. Daar voorbij is weer
alleen het riet en de vaart en de stilte en opzij van
berichtgeving)
die roodwitte finish liggen de „Wijze lift" en het
boerderijtje van Klaas Schaap. Tenminste dat was
het. Die Amsterdammers, waar ik het over had,
kwamen hun vriendin Clara Eggink bekijken, die
zich einde oktober weg liet slepen en zeven dagen
op reis was voordat ze haar eigen plekje grond
aan het einde van de wereld bereikte. Die vrien
den zullen het niet gezegd hebben zoiets doe
je niet in de beginfase maar er zijn er onher
roepelijk bij geweest, die woorden van deze
strekking op de lippen hadden liggen. „Clara, wat
ben je begonnen? Deze verlatenheid, dit sombere
isolement onder de grauwe winterhemel. Niets
dan bruggetjes^ riet, reizigers en Kalenbergers om
je heen en Amsterdam met zijn Kchten, leven en
spirituele mensen zo ver. Waarom deze vlucht?"
Clara Eggink is dankbaar dat
iiS Indertijd de opdracht kreeg
het onderschrift te schrijven
voor het Rotterdamse veraets-
monument van Mari Andrieaeen.
Het werd dit dubbeDcwatrqn.
„Het werk des daags vraagt
om een gave mens men moet
een ramp om xtin herstel ver
geten.
Zoals de zwerm der meeuwen
op 't ontijdig graf van die mi
keert de levensdrift.
Toch stoelt nw welvaart tevens
op het ontijdig graf van die nu
van geen opbouw weten.
Gedenk deze onherstelbaar-
beid dan zal uw nageslacht
*tjn brood in vrjjheid eten".
Het antwoord op deze nog onuitge
sproken vraag kon ik zonder moeite
bemachtigen, want mijn gastvrouw in
de genoeglijke ingerichte „Wijze Uil"
bleek hartelijk en spontaan. „Ik ben
ronduit blij uit het westen weg te zijn.
Amsterdam is een mooie stad, natuur
lijk daar wil ik niet aan tomen, maar
de mensen liggen me niet. Ze verbeel
den zich allemaal wonderwat, doen of
ze het razend druk hebben en preste
ren meestal niet veel. Je hebt twee
soorten werkelijke Amsterdammers: de
oude regentenfamilies en de rasechte
Jordaners, maar wanneer tref je die?
En daar komt dan bij dat ik so dol
graag eens een eigen lapje grond sou
hebben. Een jaar of zes geleden was
ik het kamerleven beu. Als alleen
staande vrouw krijg je geen eigen
huisje in Amsterdam en daarom kocht
dan maar deze woonschuit. Al die
tijd lag ik ermee in Amsterdam-zuid
dicht bij de Bosbaan en ik verlangde
steeds naar wat anders".
Natuurlijk had Clara Eggink u
weet natuurlijk dat ze een begaafde
dichteres is, korte verhalen schreef,
een aantal romans (o.m. Stelnbecks
„Muizen en mensen") op meesterlijke
wijze vertaalde en reeds enkele jaren
lang onze trouwe medewerkster voor
de wekelijkse boekbespreking? na
tuurlijk had ze ook haar dromen over
het Zuiden en de zon die daar altijd
schijnt. Daarom ging ze een jaar of
tien geleden naar Egypte, huurde een
huis in Cairo, bleef er twee Jaar en
leed er me» kou dan ooit tevoren in
haar leven. Zeker, ook gedurende de
wintermaanden scheen de zon er
meestal wel, maar er waaide tevens een
belabberde noordoostenwind, die de
mannen drie Jassen over elkaar deed
aantrekken en een wollen sjaal om het
hoofd deed binden. En daar komt dan
bij, dat er in dat soort landen natuur
lijk nooit een behoorlijke stookgelegen-
heid in de huizen is. Mevrouw Eggink
trok tenslotte nog dwars door Afrika
heen (telkens met een vliegtuigsprong)
naar Kaapstad, maar het Zuiden kwam
toch voorlopig niet meer op haar ver
langlijstje voor. Een lapje grond in eigen
land was het nu. Tot ze dan de afge
lopen zomer in een dagblad een adver
tentie zag inzake een aan viswater ge
legen huisje in Ossenzijl, dat eventjes
ten westen van Steenwijk en een paar
kilometer boven Kalenberg ligt. Nu vist
Clara Eggink weliswaar niet, maar het
water sprak haar, sinds haar jeugd in
Rotterdam, altijd heel sterk aan. Os
senzijl ging echter niet door, maar al
rondneuzende in deae zomers zo won
dermooie noordwesthoek van Overijssel
stuitte ze op het plekje grond aan de
Kalenberger vaart, waarop het boerde
rijtje van Klaas Schaap stond. Ka
dastraal heette het hier Noord VI.
Haar woonschuit ligt er nu dwars op
de vaart. Van het eindpunt van het
verharde weggetje af moet je dertig
meter over drassig oeverland lopen om
de voordeur te bereiken, maar dat
wordt natuurlijk andere. In het neven-
liggende, tevens aangekochte boerde
rijtje zijn timmerlieden aan het werk.
Van buiten verandert het niet noe
menswaard, maar van binnen wordt
het bewoonbaar gemaakt voor een
stadsmens. Over een paar weken komt
hier de 72-jarige Jacques Bloem te
wonen. Clara Eggink was nog jong toen
ze met deze veel oudere dichter trouw
de. Ze volgde hem to de periode, dat
hij griffier bij verscheidene kantonge
rechten was naar plaatsjes als Slnt-
Nicolaasga (bij Lemmer) en Breuke-
len, waarmee tevens gezegd wil zijn,
dat ae weet wat buiten-leven betekent.
Later scheidden zich de wegen van deze
twee literair zo begaafde mensen, maar
er bleef een goede vriendschap bestaan,
die mevrouw Egginks invitatie begrijpe
lijk maakt: kom met Je boeken wonen
in het boerderijtje naast mijn woon
schuit. Misschien vind je het geluk in
dit land van rast en bezinning.
De vroeg Clara Eggink naar haar
plannen. „Ervan genieten, dat hier
in Kalenberg geen forensen, geen ar
tiesten, geen vreemdelingen zijn, dat
het leven er nog gewoon en dus niet
gejaagd is. Straks in de lente
wordt het hier prachtig. Waar heb je
nog ao*n gebied in Europa? Dan ga ik
er met mijn roeibootje op uit en mis
schien ga ik ook nog wel een keer vis
sen. Ik kan het zo doen vanaf mijn
balkonnetje en er zit twintig jaar vis
recht aan dit stukje grond vast", zegt
ze gezellig lachend. „Maar u bedoelt
misschien mijn werk? Ik ben nu bezig
met Alexandrine Tinne. Dat was hon
derd jaar geleden een meisje uit de
hoogste Haagse kringenEen aller
merkwaardigst kind. Toen haar vader
was gestorven, reisde ze een paar maal
met haar moeder en een tante naar
Centraal-Afrika. Denk u eens in: drie
vrouwen in de kleding van rond 1850
in een bootje op de Gazelle-rivier met
allerlei negers om haar been. Werke-
HJk Iets ongelooflijks. Ze werd tenslotte
te onvoorzichtig en dat kostte haar het
leven. In Noord-Afrika werd ze door
Toearegs vermoord. In opdracht van
O.. K. en W. heb ik alle gegevens over
deze Haagse wereldreizigster verzameld
en na is er een uitgever, die haar bio
grafie wH publiceren. Dit maakt na
tuurlijk even verschil ik moet de in
het Frans en Engels geschreven brie
ven van Alexandrine vertalen en bet
geheel krijgt een ietwat andere vorm.
Daar werk ik nu aan. En verder? Mijn
vaste bijdragen aan enige dag- en
weekbladen, misschien weer verzen en
ik hoop een roman".
Ik vroeg naar wat ze zelf als haar
beste werk beschouwde. „Bij mij is
het altijd mijn laatste verhaal, mijn
laatste vers".
„En dat laatste vers is?"
„Het heet „In de Noordoostpolder".
Ik was daar de afgelopen lente en door
een impressie ter plaatse kwam ik er
toe. Dat gebeurt me niet vaak. Als de
mensen in de polder het lezen zullen
ze me wel een rare vinden, maar het
js natuurlijk heel persoonlijk. Er zit
ten oude gedachten in. Het werd nog
niet gepubliceerd, maar u mag het heb
ben".
Ik kan niet weg.
Omketend door de nieuwe grond
Lachwekkend en zo bitter droog
houd ik mijn hulpeloze flank
omhoog, en sta hier tegen wil
en dank.
Ik moet het aanzien
dat mijn havendam
gehoond wordt door een golf
van buigend graan
Vroeger vergeefs belaagd
door 't onverzetlijk poet
Maan, wind en water
waar mijn lijf naar snakt.
Hoor aan m&n oorschelp
hoe het ruist
De lange liederen van zee en wind.
Niet meer geboren, dof verzand
in het primitief gepruttel
van het nieuwe land.
Ik wü niet weg.
Wiertaaie levens zijn mijn
wortelstok
Hun oude eiland ben ik,
laag op laag,
van bot en vlees, van bloed
en zweet
maag die verkankert
als mijn grond niet eet.
Ik kan niet weg.
Ik ben Schokland.
CLARA EGGINK
in een hoekje van haar gezellig in
gerichte woonschuit.
Clara Eggink koos Noord VI to Ka
lenberg en dat betekent dat zij koos
voor een moeras-oase, waar de rust een
mens toestaat zichzelf te zijn. Er is in
ons wereldje iets van moed voor nodig
om tot zulk een besluit te komen.
Als van ouds de
MEEST GELEZEN COURANT
van Leiden en Omstrekea.
HwwwmMNMUwtfmimiHmtHmftittwmmmiitmnimiiii
Er schijnt voor filmmensen altijd nog wel wat
tijd over te schieten. Tenminstedat mag men
toch wel concluderen als drie Britse sterren kort
achter elkaar een boek schrijven. In alle drie ge
vallen kwam het werk uit, terwijl de schrijfster
of schrijver druk aan het filmen was. De een in
Nederland, de ander in India en de laatste in
Italië.
Eva Bartok filmde in Nederland, toen haar
boek uitkwam. Ze beet daarmede de spits af. Ze
was kennelijk van de veronderstelling uitgegaan
dat er wel mensen belangstelling zouden hebben
voor haar particuliere omstandigheden. "Worth
living for" noemde ze haar pennevrucht, waarin
ze heel wat van haarzelf vertelt. Men moet van
dergelijke intimiteiten en vluchtige gedachten
houden.
Goed voorbeeld doet goed volgen.
De in Engeland zo populaire filmregisseur
Kenneth More stapte in Eva's voetsporen en
zette zijn levensgeschiedenis ook om in een flink
boek. "Happy go lucky" noemde hij het. Hierin
kan men vinden hoe een kruideniersbediende tot
Engelands best betaalde filmkracht werd.
Nummer drie op het lijstje werd Yvonne Mit
chell, die in Italië bericht ontving, dat "The bed
sitter" van de persen was gerold.
Nu bestaat er wel verschil tussen Yvonne en de
andere twee. In de eerste plaats was het niet
Yvonnes eersteling. Ze had al meer geschreven
o.a. een toneelstuk. Bovendien is "The bed
sitter" geen autobiografie, maar een roman over
de problemen van een vluchteling.
Trouwens. Yvonne Mitchell is alweer aan
een nieuw roman bezig, "Obituary"een verhaal
over een jonge schilder in Zuid-Frankrijk
Deze Engelse (schrijfziekte bij filmsterren
schijnt besmettelijk te zijn. Ook Hollywood is
geinfecteerd. Dezer dagen kregen wij een boek
op ons bureau, geschreven door Pat Boone.
De titel wijst wel op een ander soort inhoud:
Tussen twaalf en twintig gesprekken met jonge
mensen!"
We komen er nog wel eens op terug!
KENNETH MORE
in Indta
YVONNE MITCHELL
in Italië
EVA BARTOK
mm to Nederland
VAN
DE WEG WORDT EEN RADAR-
ANTENNE OPGESTELD DIE DOOR
EEN KABEL WORDT VERBONDEN
MET DE MEETWAGEN VAN DE
POLITIE. DE OPEENVOLGENDE
GOLVEN VAN DE UITGEZONDEN
RADAR-STRAAL TREFFEN DE
AUTO'S, DE TERUGGEKAATSTE
ECHO WORDT WEER OPGEVAN
GEN DOOR DE ANTENNE EN
GELEID NAAR DE MEETWAGEN.
WERK I NOS SCHEMA RADAR-ANTENNE |u,tgezonden goifl
{teruggkaatste echoj
Li IN VERSCHILLENDE LANDEN GEBRUIK!
J DE VERKEERSPOLITIE EEN BEPAALD
TYPE RADAR OM DE SNELHEID VAN
AUTO'S TE CONTROLEREN....
A-stil»toande auto
B - naderende auto
C-wegrijdende outo
tech.-v.dijk|
BEWEEGT EEN AUTO ZICH NAAR DE
ANTENNE TOE, DWZ. RIJDT HIJ DC
GOLVEN TEGEMOET» DAN ONTMOET
HIJ PER SECONDE MEER TRILLINGEN
DAN WANNEER HIJ STILSTAAT, WAAR
UIT VOLGT DAT DE ECHO'S DIE TE
RUGKEREN IN DE ANTENNE ELKAAR
SNELLER ZULLEN OPVOLGEN. OMGE
KEERD ZULLEN DE ECHO'S VAN EEN
ZICH VERWIJDERENDE AUTO ELKAAR
MINDER SNEL OPVOLGEN.
