AFNEMENDE DOLLARSTROOM
VOOR EUROPESE DEFENSIE
WINTERJASSEN
Eisenhower bepleit een
internationaal gerecht
WEERBERICHT
MINISTER VISSER WAARSCHUWT TWEEDE KAMER
Diensttijd ver kor ting afhankelijk
van loonsverhoging vrijwilligers
In de toekomst
op eigen benen
Amerika's president in Nieuw Delhi
Langs juichende mensenmassa's
reed hij naar de universiteit
Amerikaanse onder-minister in Brussel
DOUGLAS DILLON VOOR EEN
LASTIGE TAAK IN EUROPA
Opgericht 1 maart 1860
VRIJDAG 11 DECEMBER 1959
No. 29922
LEIDSCH
DAGBLAD
DirecteurE. A. E. van Dishoeck
HoofdredacteurJ. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
17.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week
Witte Singel X, Lelden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
(Van onze parlementaire redacteur)
Verkorting van militaire diensttijd is alleen mogelijk indien meer
beroepspersoneel beschikbaar komt, verklaarde minister Visser giste
ren in de Tweede Kamer.
Diensttijdverkorting is daardoor afhankelijk van een extra salaris-
verbetering voor het beroepspersoneel, want het huidige salarispeil is
niet aantrekkelijk.
In het begin van het volgend jaar hoopt de minister over het
salarispeil een beslissing te kunnen nemen.
In de defensienota zullen dan de mogelijkheden worden uiteengezet
van diensttijdverkorting, die niet ten koste mag gaan van de aange
gane verplichtingen.
Minister Visser wilde zich niet bin
den aan een toezegging de nota met
de plannen voor het defensiebeleid
in de jaren 19611963 in te dienen in
het eerste kwartaal, want dat zou
kunnen leiden tot minder gedegen
werk. Hij zal het zo spoedig mogelijk
doen in de eerste helft van 1960. Dit
antwoord vond de heer De Kadt (P.v.
d.A.) onbevredigend en hij diende een
motie in, waarin de regering wordt
uitgenodigd de nota niet later dan in
het eerste kwartaal in te dienen. Over
de motie zal volgende week dinsdag
worden gestemd. Er is geen meerder
heid voor.
Minister Visser zag oud-minister Staf
als de man, die een defensiefabriek
heeft opgebouwd, waarvan het nu zijn
taak is deze zo doeltreffend mogelijk in
bedrijf te houden en waarin aanpassin
gen nodig zyn in het vooruitzicht, dat
de grote geldschieter (Amerika) zich ge
leidelijk uit het bedrijf zal terugtrekken.
Tijdens zijn verblijf in Washington
heeft onze minister van Defensie zoals
gewoonlijk geen bepaalde toezeggingen
gekregen voor Amerikaanse financiële
hulp. Wel is hem gebleken dat het
standpunt van de Verenigde Staten te
genover de NAVO ongewijzigd is geble
ven. Amerika blijft voorshands tot aan
vullende financiële steun bereid indien
wij zelf redelijk bijdragen tot het be
hoefteplan van de NAVO.
REDELIJK
De Verenigde Staten verwachten wel,
vertelde minister Visser, dat de Europese
bondgenoten meer en meer op eigen
benen gaan staan. Hij vindt, dat een
redelijk verlangen. Wij moeten de con
sequentie aanvaarden, dat Europa geen
verzameling is van in economische ont
wikkeling achtergebleven landen. Dat is
de werkelijkheid, waarmee wij voor de
toekomst rekening moeten houden. De
defensielasten in de laatste negen jaren
zijn niet zo geweest, dat we in onze ont
wikkelingsmogelijkheden zijn beperkt. In
verhouding tot andere uitgaven zijn de
defensielasten gedaald. Er is nog geen
beslissing genomen over verhoging van
de defensie-uitgaven. Onze toenemende
welvaart stelt ons in staat onze NAVO-
verplichtingen na te komen en geen
risico te nemen met de veiligheid. In
enkele naburige landen, waar de wel
vaart niet minder is, is de defensie
inspanning naar verhouding minder
dan de onze. Maar er zijn ook andere
NAVO-landen, die naar verhouding meer
doen. Minder inspanning van andere
landen kan geen reden zijn de onze op
een lager peil te brengen, want dan
wordt de veiligheid kleiner dan ons
eigen belang vordert. Als we zelf onze
verplichtingen niet nakomen, kunnen
we dat niet meer van andere landen
verlangen. Als we alleen kijken naar de
enkele NAVO-landen die in hun ver
plichtingen tekort schieten, begint een
afbrokkelingsproces, die de veiligheid in
gevaar zou brengen.
NIEUW-GUINEA
De beveiliging van Nieuw-Guinea be
schouw ik als een nationale verplichting,
verklaarde minister Visser. Daarmee
doen wij niet tekort aan de NAVO. Wij
zullen niet nalaten in Nieuw-Guinea
maatregelen te nemen indien de toe
stand zich in ongunstige zin zou wijzi
gen. Persoonlijk is de minister voorstan
der van de inschakeling van Papoea
bataljons als bijdrage tot de beveiliging,
maar daarover moet het kabinet be
slissen.
Het had de minister van Defensie ver
heugd, dat de overgrote meerderheid
van de Kamer het er mee eens is dat de
internationale verhoudingen er toe dwin
gen rekening te houden met de moge
lijkheid van communistische agressie. De
internationale toestand rechtvaardigt de
defensie-inspanning. Als men heeft ge
kozen tegen het communisme, kan men
het betreuren dat de defensie zoveel
kost, maar dan is er geen reden voor
gespletenheid in ons volk in de beoor
deling van de defensie als voorwaarde
voor onze geestelijke en maatschappe
lijke vrijheid.
De mogelijkheden van economische en
sociale ontplooiing stellen echter een
grens aan onze defensie-uitgaven omdat
anders de verdedigingswil zou worden
ondermijnd. Het is niet nodig naar vol
maaktheid te streven, maar wel naar
een grondslag waarop een verantwoorde
defensie kan worden opgebouwd en ge
handhaafd.
Een staatssecretaris voor de lucht
macht zou minister Visser voorlopig niet
willen aanstellen. Door een nieuwe ver
deling van taken zou men het gevaar
lopen van nieuwe verdeeldheid, terwijl
juist naar meer eenheid tussen de on
derdelen van de krijgsmacht moet wor
den gestreefd.
Staatssecretaris Calmeyer verklaarde
zijn benoeming te hebben aanvaard, na
dat minister Van den Bergh reeds de
verticale organisatie had aanvaard. Er
werd op hem een zo dringend beroep
gedaan dat hij meende verplicht te zijn
zich daaraan niet te onttrekken.
O Slot pag. 2
Advertentie
f59.-, f69.-, f79.-. f129.-.
10% KORTING.
M. DE VRIES
HAARLEMMERSTRAAT 149
t.o. Janvossensteeg.
Langs juichende mensenzeeën reed president Eisenhower gisteren
door de oude stad Delhi naar de universiteit, waar hem het ere-docto-
raat in de rechten verleend werd. Een deel van de weg was bedekt
door bloemen, die door de toeschouwers waren gestrooid. In de
universiteit zei de Amerikaanse president in een rede, dat er naar zijn
mening internationale wetten moeten komen, die oorlog onmogelijk
maken. De tijd is gekomen, dat de wet in internationale aangelegen
heden dezelfde rol gaan spelen als nu in de afzonderlijke staten. „Het
is beter voor een internationale rechtbank nu en dan een veer te moe
ten laten dan in een oorlog alles te verliezen", aldus president Eisen
hower. Voor de universiteiten is hier een grootse taak weggelegd. Bij
het verlenen van het ere-doctoraat noemde de vice-president van de
universiteit Eisenhower „een pelgrim voor de vrede, een kruisvaarder
voor de vooruitgang in de wereld en een beminde vriend van het
Indiase volk". „Na zijn militaire vijanden op het slagveld te hebben
verslagen wenst hij de oorlogsgod zelf te overwinnen".
Bestrijding van de
bange twijfel
Eisenhower was gisteravond de ere
gast aan het grootste staatsbanket, dat
ooit in Nieuw-Delhi is gegeven, het
hoogtepunt van een nieuwe dag van
zijn verblijf in de Indiase hoofdstad, dat
de Amerikaanse president .onvergetelijk'
genoemd heeft.
Eerder op de dag had president Eisen
hower een ovatie gekregen van beide
Kamers van het Indiase parlement.
Eisenhowers toespraak werd 16 maal
door applaus onderbroken.
Voor het Indiase parlement zei Eisen
hower, dat gecontroleerde algemene ont
wapening in deze tijd een gebiedende eis
is. Met India deelt Amerika het diepe
verlangen naar leven in vrijheid, men
selijke waardigheid en vrede met ge
rechtigheid. Een nieuwe en grote gele
genheid voor dit soort leven was voor
allen geopend door de ontzagwekkende
verrichtingen van de wetenschapsmen
sen in de laatste tijd. De wereld, zo zei
Eisenhower, ziet zich nu geplaatst voor
het probleem hoe de wetenschap moet
worden aangewend.
Nieuwe straaljager
nog niet gekozen
(Van onze parlementaire redacteur)
Zoals bekend staat Nederland voor
de noodzaak van de algehele vervan
ging van het vliegtuigenbestand van
de luchtmacht, waarmee zeer grote
bedragen gemoeid zullen zijn. Minister
Visser heeft gisteren in de Tweede
Kamer verklaard dat het nieuwe type
straaljager voor het leger nog niet is
gekozen, maar hij hoopte binnenkort
tot de keuze in staat te zijn. Het com
plex van factoren, die bfj de keuze een
rol spelen, is oorzaak, dat de defini
tieve keuze pas na diepgaande studie
kan worden gedaan.
Van de vele factoren, die een rol spe
len, noemde de minister: de vliegtuigen
moeten een bepaalde actieradius heb
ben .Ze moeten voor drie taken geschikt
zijn (verdediging, verkenning, aanval op
gronddoelen). De vliegtuigen moeten
operationeel gebruikt kunnen worden
met andere van de Westeuropese lucht
macht. Voor de onderdelen voorziening
moet worden gelet op internationale
samenwerking. Tenslotte moet de prijs
redelijk zijn en het moet mogelijk zijn
de financiering, hopelijk met Ameri
kaanse steun, te waarborgen.
De huidige vliegtuigen hebben hun
tijd vrijwel gehad. Een deel van hun
taak zal worden overgenomen door ge
leide projectielen, maar het zal nog wel
enige jaren duren voor die in voldoende
mate beschikbaar zijn. De periode van
overgang moet worden overbrugd door
een nieuw supersonisch vliegtuig.
Snellere overkomst van
zeepost naar Amerika
De overkomst van zeepost voor de
V.S. blijkt aanzienlijk te zijn bespoe
digd, nu de PTT mede gebruik maakt
van verzending met schepen uit de
Franse havens Le Havre en Cher
bourg in die gevallen, waarin verzen
ding via Nederlandse havens te veel
vertraging zou opleveren.
Dit blijkt uit een antwoord van de
directeur-generaal der PTT op een brief
van de Amsterdamse Kamer van Koop
handel, waarin twee jaar geleden werd
aangedrongen op een zo snel mogelijke
verzending ongeacht de nationaliteit der
schepen, waarmee deze snellere over
komst zou kunnen worden bereikt.
Donderdag werd in Rotterdam
het 294-jarig bestaan van het korps
Mariniers herdacht met een krans-
legging bij het monument voor de
gevallenen op de begraafplaats
Crooswijk te Rotterdam.
Dg kranslegging geschiedde door
de Commandant van het korps Ma
riniers te Rotterdam Gen. Maj. der
Mariniers H, Lieftinck.
De Amerikaanse president vroeg of het
niet mogelijk zou zijn deel te nemen aan
een vijf- of vijftigjarenplan ter bestrij
ding van het wantrouwen en de bange
twijfel en het vasthouden aan de ver
keerde dingen van het verleden. De pre
sident zei voorts, dat de V.S. het nodig
hadden geacht, duidelijk te maken, dat
zij vastbesloten zijn agressie te weer
staan door de beschikking over voldoen
de strijdkrachten. De V.S. geloven door
middel van een dergelijke kracht een
noodzakelijke bijdrage tot een stabiele
vrede voor het ogenblik en ook voor de
toekomst geleverd te hebben, aldus Ei
senhower.
Pers in Peking gepikeerd
Pekingse dagbladen hebben de be
schuldiging geuit dat president Eisenho
wer van zijn reis door Azië gebruik
maakt om als „pleitbezorger van de
koude oorlog" op te treden en tegen
communistisch China „samen te zwe
ren"
De uitlating over een „samenzwering
tegen China" schijnt haar oorsprong te
vinden in een mededeling van James
Hagerty, Eisenhowers assistent voor
perszaken, op een persconferentie, dat
de Amerikaanse president en zijn Pa
kistaanse ambtgenoot generaal Moham
med Ajoeb Khan het volkomen eens zijn,
dat verzet dient te worden geboden aan
het streven van communistisch-China
tot gebiedsuitbreiding. Deze opmerking
is blijkbaar niet naar de zin van de op
agressie beluste pers in Rood-China!
Om het vriespunt
De Bilt verwacht van heden- tot mor
genavond:
Zwaar bewolkt met hier en daar op
klaringen en plaatselijk enige neerslag.
Krachtige tot matige wind tussen oost
en noordoost. Lichte vorst tot tempera
turen om het vriespunt.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
12 DECEMBER
Zon op: 8.38 uur; onder: 16.28 uur.
Maan op: 15.23 uur; onder: 5.32 uur.
Hoogwater te Katwijk te 1.33 uur en
13.53 uur.
Laagwater te 9.35 uur en 21.46 uur.
Dit blad bestaat uit 16 pagina's.
Voor de eerste keer hebben de I feestverlichting boven de straten van het bekende
Londense autoriteiten elektronische toegestaan. Hier krijgt u een indruk Regent Street.
winkelcentrum
(Van onze correspondent in Washington)
Amerika's bekwame onder-minister van Buitenlandse Zaken, Dou
glas Dillon, vertoeft thans in Europa voor een moeilijke zending. Hij
is reeds in Londen geweest, verblijft op het ogenblik in Brussel en zal
daarna nog Parijs bezoeken. De reden van zijn tocht is vooral het
totstandkomen van de belangengemeenschap der „Zeven", de Euro
pese organisatie voor vrije handel, die de Amerikanen aanduiden als
de EFTA (European free trade association). Zoals bekend bestaan
er twee economische blocs in Europa: de Euromarkt van de Zes
(Frankrijk, West-Duitsland, Italië en de drie Benelux-landen Neder
land, België en Luxemburg) en daarnaast de kortgeleden gevormde
„Zeven": Engeland, de drie Scandinavische landen Zweden, Noor
wegen, Denemarken en verder Oostenrijk, Zwitserland en Portugal.
Amerika schijnt o.m. bevreesd te zijn, dat er verbrokkelde economische
clubjes ontstaan. Naar het oordeel van Washington is de GATT
(Algemene overeenkomst inzake tarieven en handel), waarbij 37 lan
den zijn aangesloten, een van de lichamen, die er het eerst voor in
aanmerking komen om de gehele kwestie van de douanetarieven van
de Zes en Zeven voor hun handel met de rest van de wereld te
onderzoeken.
V.S. hebben zorgen
met betalingsbalans
In Washington is men allerminst ver
heugd over de jongste blocvorming in
Europa en dat kan vreemd lijken, om
dat men het oudere bloc, de gemeen
schappelijke markt, ofwel de „Zes",
steeds zo vriendelijk gezind is geweest.
De reden voor deze onlogisch schijnen
de houding laat zich wel vinden, maar
ook al is Washington zich bewust van
zijn motieven, toch zal Dillon moeilijk
spijkers met koppen kunnen slaan in
Europa. Hij zal heel omzichtig moeten
proberen om Amerika's belangen zo
goed mogelijk te beveiligen, maar de
Amerikaanse regering verkeert econo
misch niet in een machtige positie:
Washington heeft maar weinig „stok
achter de deur" en ook heeft het maar
weinig gunsten uit te delen.
Toen de gemeenschappelijke markt tot
stand kwam, werd deze door Washing
ton luidde toegejuicht. Met de Europese
Defensie Gemeenschap <EDG), die
Washington zo graag gezien had, was
het misgelopen en de Amerikaanse re
gering zag nu de mogelijkheid, dat
Frankrijk en Duitsland, de aartsvijan
den, nu althans langs economische weg
tot verbroedering zouden komen. In
Washington lette men dus vooral op het
grote politieke belang dat de gemeen
schappelijke markt kon dienen: het op
heffen van de aloude tegenstelling tus
sen Duitsland en Frankrijk. In die pe
riode maakte men zich nog weinig of
geen zorgen over de Amerikaanse beta
lingsbalans en eventuele discriminatie
tegen Amerikaanse produkten wekte
daarom lang niet die bezorgdheid die zij
thans teweeg kan brengen.
De vorming van de groep van de
„Zeven" is echter wèl gekomen in een
tijdperk, waarin Amerika zich ongerust
maakt over de dollar. Tevoren had
Europa een dollarprobleem en was er
reden waarom men voorzichtig te werk
ging met de dollar-aankopen, thans
echter hebben de Verenigde Staten zelf
een tekort van vier miljard dollar in
hun betalingsbalans! Vandaar dat men
in Washington, populair gezegd, aldus
reageerde op de „zeven": „alweer een
bloc! Nog meer kans op discriminatie
tegen onze produkten!"
Vrees voor samengaan...
Een paar jaar geleden zou men in
Washington waarschijnlijk nog veel
sympathie gehad hebben voor wat de
Britten thans zeggen te willen en wat
Nederland ook niet onaangenaam zou
zijn: een brug tussen de „zes" en de
„zeven". En, politiek gesproken, moet
Amerika daar nog altijd voor voelen.
Zou er in Europa werkelijk een kloof
ontstaan op economisch gebied, dan zou
ook een politieke verwijdering daar het
gevolg van kunnen zijn en dat zou de
NAVO stellig verzwakken. Maar aan de
andere kant zijn de Amerikanen thans
bevreesd, dat een samengaan van Euro-
markt en Organisatie voor vrije handel
een gemeenschappelijk front zou kunnen
betekenen tegen Amerikaanse produkten!
Dillon zal daarom wat huiverig zijn om
concrete oplossingen aan de hand te
doen. Zijn doel zal het vooral zijn om
afspraken te maken betreffende een zo
vrij mogelijke handel tussen Europese
landen en Amerika.
Gezien de moeilijkheden in de Ame
rikaanse betalingsbalans kan men tevens
verwachten, dat Dillon er op aan zal
dringen, dat welvarende Europese lan
den gaan bijdragen in de steun aan de
minder ontwikkelde gebieden op de
wereld.
Het zou voor Dillon natuurlijk gemak
kelijker zijn om op vrijer handelsverkeer
aan te dringen, indien hij een radicale
verlaging van Amerikaanse invoerrech
ten in het vooruitzicht kon stellen. Maar
enerzijds zijn die invoerrechten in de
meeste gevallen niet erg hoog meer en
aan de andere kant is de huidige situatie
zodanig dat een poging tot ingrijpende
verlaging sterke protesten zou opwekken
van de kant van het Amerikaanse be
drijfsleven en van het Congres.
