Voortvarende minister Marples liakt
de knoop van Londense verkeer door
voor u mevrouw
In het centrum is parkeren nu
tot een minimum beperkt Er
moet meer parkeerruimte komen
RONSON-GAS
RONSON-GAS
„HET PIJPENPALEIS"
„In liet Portugal van Salazar is
geen sprake van ware vrijheid"
C. L. M. VAN CLEEF
Vloot beschikt binnen jaar over
twee moderne vriestreilers
Opgericht 1 maart 1860 Donderdag 3 december 1959 Vierde blad no. 29915
Conflict tussen (le
stoppers en shoppers
(Van onze Londense correspondent)
Sinds enkele dagen kunnen de Lon-
lenaren voor het eerst in jaren zich
ets gemakkelijker door hun stad be-
vegen. Er is namelijk een begin ge
naakt met een proefneming ter verlich-
ing van het hopeloos in de knoop
;ei«aakte verkeer in deze metropool. De
lieuwe minister van Transport. Ernest
Harpies, bekend om zijn voortvarend-
leid in vroegere ministeriële functies
oningbouw en posterijen heeft na-
nelijk het West End, dat het hart van
^onden vormt, en een wijde cirkel er
itnheen tot zogenaamde „roze zone"
iÜ wilde politiek neutraal blijven!
'erklaard, waarin parkeren tot een mi-
ïimum is beperkt. Het experiment, dat
iet reeds in volle gang zijnde, afmattcn-
le winkelen voor Kerstmis Sint-Ni-
•oiaas bestaat hier niet wil verge-
nakkeljjken, zal tot 16 januari duren,
:odat het ook de onmiddrlijk na nieuw-
aar beginnende uitverkopen zal om-
/atten.
Elke dag drongen tot nu toe 60.000
mto's tot het Londense centrum door.
iet merendeel waren automobilisten, die
ïun wagens de hele dag voor of bij hun
:antoor laten staan, waardoor de meeste
.och al nauwe zijstraten in sleuven
'eranderden, daardoor de rest van het
'erkeer vertragend of onmogelijk ma
rend. Het is een conflict tussen de
.stoppers" en de „shoppers" (namelijk
iegenen die permanent stoppen en zij
lie met hun auto komen om te winke-
en>. Het wachtverbod op vele plaatsen,
vaaraan men zich meestal niet stoorde,
sal nu strikt moeten worden nageleefd.
Uebeurt dat niet dan zal de politie, ove-
■igens de behulpzaamste, vriendelijkste
ter wereld, de wagens wegslepen.
Advertentie
verkrijgbaar bij sigarenhandel
C. WALENKAMP
PRINSESSEKADE 1
TEL. 21126 LEIDEN
In Oost-Berlijn is
boter weer op bon
In West-Duitsland echter is
invoer stopgezet
(Van onze correspondent in Bonn)
Met ingang van maandag wordt in
Oost-Berlijn de hoofdstad van commu-
listisch Oost-Duitsland, de boter indi
rect gedistribueerd. De Oostbcrlijners
noeten zich daartoe bij hun winkeliers
net naam en adres laten inschrijven in
sogenaamde klantenlijsten. Op grond
ran die lijsten wordt van maandag af
nog slechts boter verkocht. Van de zijde
an de communistische Oostduitse
ïartij SED is hierover medegedeeld dat
iet erom gaat de juiste verzorging van
ie bevolking op deze wijze te verzeke
ren. In feite komt de maatregel op een
ïewone distributie neer, omdat de
itaatswinkels iedere met name ge-
loemde klant precies dezelfde hoeveel-
icid moeten geven. Hoe groot de por-
Sie per klant zal zijn is nog niet bekend
gemaakt, maar boven de 125 gram per
ïersoon zal zij bepaald niet gaan.
De laatste tijd bestond deze indirecte
iistributie reeds, daa>r iedere koper een
ifgepaste hoeveelheid kreeg. Maar het
vas nog altijd mogelijk, dat men in
verschillende winkels zijn aankopen
leed en daardoor zijn boterrantsoen
icon verhogen. Met ingang van maandag
s dat niet meer mogelijk en wordt een
ifrenge klanten- en winkelbinding in
gevoerd. De maatregel is noodzakelijk
geworden, zo zegt men officieel te Oost-
Berlijn, omdat „de arbeidende bevol
king" ontevreden werd. Zij moest voor
ie winkels in de rij gaan staan omdat
in vele bedrijven de boter snel uitver
kocht raakt.
Het zal overigens voor de communis
tische regering te Oost-Berlijn een
kleine moeite zijn om boter in te voe
ren. Uit deviezenoverwegingen weigert
sij evenwel daartoe over te gaan en laat
tij de boter liever op verkapte wijze op
ie bon zetten...!
In West-Duitsland daarentegen is de
Invoer van boter plotseling stopgezet.
De Westduitse markt dreigt oververza
digd te worden met goedkope buiten
landse boter, waarvoor men eerst de in-
voersluizen had opengezet in verband
met de hoge binnenlandse prijzen. De
laatste dagen zijn de boterprijzen even
wel drastisch gedaald, te weten van 6,70
bot 7 mark per kilo voor de groothandel
tot de normale stand van 6,17 mark.
Buitendien dreigt de Westduitse markt
ook door de binnenlandse produktie ver
zadigd te worden. Er is dan ook aller
wegen een sterke druk op de prijzen
merkbaar. Wie thans een grote voorraad
heeft, moet er Tekening mee houden dat
deze slechts met grote verliezen van de
hand gedaan kan worden. Daarmee is
het doel van de Westduitse minister
van Landbouw Schwarz bereikt: voor
Kerstmis is de druk op de verbruiker in
de vorm van stijgende prijzen wegge
nomen.
Ter tegemoetkoming van de uit het
centrum verdreven automobilisten is er
tijdelijk extra-parkeerruimte geschapen
voor 6000 wagens, o.a. in de koninklijke
parken en zelfs in de Mali, de vorste
lijke weg welke kaarsrecht op Bucking
ham Palage toeloopt. Dit zijn de zoge
naamde „Christmas car-parks", zoals ze
op de borden van de toeristenbonden
worden aangeduid. Andere bevinden zich
vele kilometers buiten de stadskern, bij
de stations van de ondergrondse treinen
in de voorsteden .Men kan als van ouds
parkeren op pleinen en in sommige
straten waar dit aan een tijdslimiet van
twee uur is gebonden of bij de reeds vele
honderden parkeermeters, ook met een
maximum van twee uur. Bestelauto's
mogen in de middaguren geen goederen
in de hoofdstraten meer afleveren of op
halen. Dit is een voor het zakenleven en
de winkels hinderlijke, maar onvermij
delijk gebleken maatregel.
Het is nog te vroeg om te zeggen of
de proef is geslaagd, maar de bestuur
ders van motorvoertuigen waren goed
geluimd omdat de verkeersstroom vrij
wel onafgebroken kon doorgaan en de
gewone ergerlijke opstoppingen, waarbij
men haast over cje daken van auto's kon
wandelen, tot het verleden behoren. Men
had slechts de helft van de totnutoe
gebruikelijke tijd nodig om het centrum
door te komen! Er lopen ook meer bus
sen en de ondergrondse treinen zijn ook
buiten de spitsuren langer gemaakt.
Natuurlijk is dit niet de ideale oplos
sing voor de chronische verkeersmoei
lijkheden waaraan Londen evenals vele
andere wereldsteden lijdt. Er zal meer
parkeerruimte moeten komen, onder an
dere door middel van torengarages. Ook
zijn ondergrondse parkeerplaatsen be
pleit. maar dit zou een opoffering be
tekenen van het prachtige oude ge
boomte der historische pleinen, een on
ontbeerlijk element in het Londense
stadsschoon. Hoe het ook zij, de Londe-
naars geven de brui aan de verkeers
chaos en de minister is een man met
grote verbeeldingskracht.
Hij zal proberen na afloop van deze
proef nieuwe maatregelen van een meer
blijvend karakter te bedenken, niet al
leen voor Londen, maar ook voor de in
dustriesteden in de provincie, welke door
het verkeer dreigen te verstikken.
Maar de eerste remedie voor Engeland
is betere, moderne wegen, met de aan
leg waarvan nog maar nauwelijks een
begin is gemaakt!
nieuwste modellen o.a. met echt leder
omkleed.
In GAS-TAFELAANSTEKERS
een prachtcollectie
TEL. 20635 - (Fa. v. d. Burg)
hoek Rapenburg-Noordeinde - Leiden.
Off. dealer:
Comoy- en Parker-Pipes London.
RONSON-SERVICE.
Vurige oppositieleidergeneraal Delgado
mocht toch het woord voeren in Nederland
Brazilië terug
Naar
(Van onze Amsterdamse
correspondent)
Generaal Humberto Delgado
heeft gesproken: dinsdagavond
hoorde hij van een ambtenaar van
de inlichtingendienst, dat de Ne
derlandse minister van Justitie was
teruggekomen op het ondemocra
tische spreekverbod dat deze Por
tugese oppositieleider kreeg opge-
gelegd. nadat hij zondagavond
voor een tiendaags bezoek aan ons
land op Schiphol landde.
Het spreekverbod bleek in ieder
geval een goede reclame te zijn
geweest voor deze oud-luchtmacht-
generaal, wie aan wapens niets
anders resteren dan zijn overtui
gende stem, zijn doordringende
ogen en zijn zuidelijk tempera
ment.
En het waren deze wapens, waarmee
hij voor een gehoor van de Nederlandse
pers in een eivol zaaltje van een Am
sterdams hotel het bewind van de Por
tugese president Salazar te lijf ging.
Na het vijftal persconferenties, die
Delgado vorige week in Engeland heeft
gehouden, viel er weinig nieuws te ver
wachten. Een uur lang heeft hij ons ver
teld van de gevolgen, die het dictatoriale
bewind van Salazar voor Portugal heeft
gehad. Er bestaat geen persoonlijke
vrijheid in het land, zo zei Delgado. Er
is geen vrije pers, er is geen vrijheid van
meningsuiting, de economie staat er al
lesbehalve florissant voor, er heerst een
Gestapo-terreur en de oppositie-partijen
hebben bij de verkiezingen geen kans
aan bod te komen. Delgado beschuldigde
er Salazar zelfs van te hebben geknoeid
bij verkiezingen in 1958. In dat jaar had
generaal Delgado zich als vertegenwoor
diger van de liberale oppositie kandidaat
gesteld voor het presidentschap. Het
werd een echec. „Ik kreeg officieel 23V2
procent van het stemmenaantal. maar
ik ben er van overtuigd dat dit in wer
kelijkheid zeker 75 procent had moeten
zijn", riep hij uit en strooide foto's rond
van een meeting in Oporto, waar hij een
menigte van 20.000 mensen toesprak.
Volgens de officiële verkiezingsuitslag
had Salazar in bepaalde districten 98
procent van de stemmen: dat is beslist
onmogelijk voor een dictator. Slechts
om de NAVO-partners zand in de demo
cratische ogen te strooien, worden er af
en toe verkiezingen gehouden, maar die
zijn slechts een farce"!
Pensioen wordt nog wel
uitbetaald
Wie is Humberto Delgado? Hij werd
53 jaar geleden in Torres Novas in
Portugal geboren. Op 16-jarige leeftijd
ging hij naar de militaire academie. In
1933, bij de aanvang van Salazars rege
ringsperiode, vinden wij hem als ma
joor bij de generale staf, want Delgado
was een der leiders van de nationale re
volutie, die Salazar in het zadel hielp.
De militaire carrière van Humberto Del
gado leidde ondermeer tot de functie
van luchtmacht-generaal en van 1952 tot
1957 was hij leider van de Portugese de
legatie bij de NAVO te Washington.
De verkiezingsnederlaag in 1958 werd
begin dit jaar gevolgd door zijn ontslag
uit zijn militaire functies. Gezien zijn
activiteiten tegen de regering-Salazar en
gezien de grote kans dat hij aan het le
ger politieke gedetineerden in de Portu
gese gevangenissen zou worden toege
voegd nam Delgado de wijk naar Brazi
lië om vandaar uit de vrije wereld te
wijzen op de ondemocratische toestan
den in Portugal en om tevens een revo
lutie voor te bereiden.
Humberto Delgado is in Nederland als
gast van de Partij van de Arbeid. Is hij
socialist? ..Ik ben in ieder geval geen
communist zoals Salazar van mij heeft
gezegd", zei hij. „U moet in mij zien de
vertegenwoordiger van de Portugese op
positie. Dat is geen partij maar een be
weging, waarvan diverse politieke stro
mingen deel uitmaken".
Generaal Delgado is gepensioneerd.
Het pensioen wordt uitbetaald aan zijn
vrouw en kinderen, die nog in Portugal
wonen en af en toe naar het buitenland
reizen om vader te ontmoeten. De tele
foonlijn in hun huis in Portugal wordt
echter afgetapt, zo zei hij.
Toekomstplannen? Delgado zegt: wij
zullen voortgaan met de voorbereiding
van een onbloedige revolutie, waarbij hij
rekent op steun van militaire zijde in
het land. Een vast omlijnd programma
heeft zijn beweging niet. Zij wenst ech
ter de democratie te herstellen en wil
dit ondermeer bereiken door een wet. die
de vrijheid van pers en meningsuiting
garandeert en een kieswet, die geknoei
bij de verkiezingen uitsluit.
Onderscheiding voor de heer
J. Greshoff
De ambassadeur van België, baron F.
X. van der Straten-Waillet, heeft gister
avond tijdens een ontvangt te zynen
huize aan de litterator de heer J. Gres
hoff mededeling gedaan van diens on
derscheiding tot Commandeur in de
Orde van Leopold II.
De heer Greshoff heeft 12 jaar in
België gewoond, waar hij zich veel vrien
den en bewonderaars heeft verworven.
Herfststormen .ben in Zuid-
Europa zwaar huisgehouden. Voor
al de Cote d'Azu: heeft het moeten
Hongeroproer in Tsjekiang
Het nationalistisch Chinese persbureau
te Taipeh, de hoofdstad van Formosa,
meldt, dat op 30 november bij het sta
tion van de stad Tsjinhoea in de com
munistisch-Chinese provincie Tsjekiang,
een trein die onder zware militaire be
waking een transport rijst uit de pro
vincie moest wegvoeren, door naar
schatting duizend mensen is aangeval
len. De treinbewaking opende het vuur
en ruim veertig mensen, meest boeren,
werden gedood.
Het persbureau meldde „uit betrouw
bare bron", dat ongeveer duizend men
sen zich bij het station verzameld had
den en daar spreekkoren aanhieven van
„wij willen voedsel, wij willen voedsel".
De menigte baande zich een weg naar
het rangeerterrein waar de goederen
trein vol rijst gereedstond. Bevelen om
uiteen te gaan werden genegeerd en de
vijfhonderd militairen, die het transport
begeleidden, openden toen het vuur.
Veertig mensen werden gedood, tien ern
stig gewond en naar schatting honderd
zijn gevangen genomen
Het nationalistisch Chinese persbureau
beschikt, naar bij eerdere gelegenheden
gebleken is, over een deel van de ge
gevens die de inlichtingendienst van de
nationalistische regering op het Chinese
vasteland vergaart. Het bericht over dit
oproer is hoogstwaarschijnlijk uit deze
bron afkomstig.
Fraude met kolen
Oplichters in arrest
(Speciale berichtgeving)
Het voorlopig resultaat van het on
derzoek dat de Rotterdamse recherche
heeft ingesteld naar oplichting door
Haagse leurders met kolen, die, mis
bruik makend van de goedgelovigheid
van Rotterdammers, hun een kolen-
mengsel aansmeerden dat veel minder
in kwaliteit was dan zij deden voor
komen, is dat op het ogenblik twee
Hagenaars in arrest zitten. De politie
heeft er echter nog meer op de korrel.
Er zyn nog vele klachten binnenge
komen.
De twee Hagenaars associeerden zich
in april van dit jaar voor deze lucra
tieve handel. Hun slachtoffers vonden
zij in arbeiderswijken, waar zy hun an-
traciet voor f 7,50 tot f9,per mud
van de hand deden. Zij deden het voor
komen alsof deze antraciet niet onder
de f 12.a f 13.per mud te koop was.
Zo van de auto leverden zy zgn. Ame-
rikaanseantraciet in halve mudzak-
ken, kolen die voor de huisbrand niet zo
geschikt zijn .In vele gevallen leverden
zij zelfs niet alleen deze antraciet, maar
deden zij er ook industriekolen. zgn. vette
kolen bij. Ook met het gewicht namen
zij het niet zo nauw. In de meeste ge
vallen leverden zy 15 tot 20% te weinig.
Zij zullen wegens oplichting worden ver
volgd.
Advertentie
AlUtmmp. m Struct Af J.: William Rikktrs HanJthtnJtrntmini N.V. Bturi, Damrak
moet het niet moeilyk zijn uit onze
enorme collectie een „BLIJVEND"
geschenk voor Uw echtgenoot te vinden. 1
BOTERMARKT 25.
TELEFOON 22669
Gisteravond keerde de generaal naar
Brazilië terug. „De spreekbeurten in
Engeland en de contacten in Nederland
hebben teveel van mijn hart en keel ge
vergd", zei hij en dat nemen we graag
aan van deze man. van wie de gespan
nenheid van het gezicht is te lezen.
Waarom koersverandering?
Omtrent de koerswijziging ten aanzien
van het spreken van Delgado (eerst
niet, later wel) heeft het A.N.P. bij het
departement van Justitie geïnformeerd
naar de gronden, waarop zij berust. Men
gaf daar te kennen, dat bij de aankomst
van de generaal een beslissing op korte
termijn noodzakelijk was. Het zekere
voor het onzekere nemende, is toen een
spreekverbod gevolgd. De inlichtingen
over de bedoelingen van de generaal
waren echter nog onvoldoende. Deze zijn
by nader onderzoek duidelijk geworden.
Men wees erop, dat er geen vaste regels
bestaan voor het toelaten van en het
spreken in het openbaar dooi- vreemde
lingen. Aan enige Algerijnen is indertijd
een spreekverbod opgelegd, aan Poujade
eveneens. Daarentegen hebben bijv.
Adenauer en Mendès-France hier wel
het woord kunnen voeren.
Ieder geval wordt dus op zichzelf be
oordeeld, waarbij in hoofdzaak twee
richtsnoeren gelden. In de eerste plaats
worden redevoeringen met een extremis
tisch karakter geweerd en in de
tweede piaats wordt tegengegaan, dat
ons land tot bolwerk van vreemde poli
tieke actie wordt gemaakt. Hier deed
zich het geval voor. dat het spreken van
generaal Delgado tot een juiste menings
vorming van nut kon zijn.
(Van onze Haagse redactie)
Het Nederlandse visserijbedrijf zal over een jaar twee moderne
vriestreilers bezitten. Behalve de reder D. Gouda, die aan de scheeps
werf ,,De Dageraad" in Woubrugge opdracht heeft gegeven voor de
bouw van de vriestreiler ..Egmont", heeft de reder D. Joh. Krijger uit
IJmuiden thans aan de machinefabriek D. E. Gorter en de N.V.
Scheepsbouw- en Reparatiewerf Gebr. Sander in Delfzijl opdracht
gegeven voor de verbouwing van de voormalige Duitse treiler „Roter
sand" tot een vriestreiler en drijvende vismeelfabriek voor de Noord
zee. De ..Rotersand" zal onder de naam „Rotterdam" op 1 juni van
het volgend jaar in de vaart komen en met een lengte van 5S meter
de grootste treiler van Nederland zijn.
soort dryvende vismeelfabriek. De heer
Krijger volgt daarmee het voorbeeld van
de Noren, die voor dit doel de dryvende
vismeelfabriek „Havkern" in de vaart
hebben.
De afmetingen van de treiler zyn: 58
meter lang, 8.5 mete rbreed en 4 meter
holte. Het schip is in 1941 gebouwd en
voorzien van een 1.000 pk. motor. Deze
motor zal worden gereviseerd. Bovendien
krijgt het schip een 300 pk. motor voor
de aandrijving van de winch en andere
onafhankelijk draaiende krachtinstalla
ties voor de vismeelfabriek en de diep
vriesinstallaties.
Algehele vernieuwing
Van de oude .Rotersand" zal behalve
de motor alleen de romp overblijven. De
bovenbouw van het schip wordt geheel
vervangen. De treiler krijgt een beman
ning van achttien koppen, die in hutten
gehuisvest zal worden.
De .Rotterdam" krijgt vismeel- en
vriesinstallaties aan boord. Het schip is
geschikt voor de uitoefening van de verre
visserij, maar zal daarvoor voorlopig niet
worden gebruikt. De .Rotterdam" zal
als een nomale treiler in de vaart
komen. Zodra er zeer grote haring- en
makreelvangsten worden gemeld, gaat
het schip als vriestreiler varen.. De ge
vangen haring en makreel wordt diep
gevroren en na het binnenlopen van de
thuishaven in een koelhuis opgeslagen.
De reder Krijger krijgt daarmee de mo
gelijkheid om zelf het geschikte tijdstip
voor de verkoop van de diepgevroren
vangst van de .Rotterdam" te kiezen.
Hij wordt daardoor onafhankelijk van de
marktschommelingen en hoopt daarmee
de hoogst mogelijke prijzen voor zijn
produkten te verkrijgen.
Industrievisserij
Zodra er grote hoeveelheden zandspie-
ring of andere voor de vervaardiging
van vismeel en visolie geschikte vissoor
ten te vangen zijn, gaat het schip aan
de industrievisserij deelnemen als een
Advertentie
ontgelden. In Nice sloegen golven
van ruim een meter over de be
roemde Promenade des Anglais en
vernielden op vele plaatsen
wegdek.
het
Commissie ontwikkeling
zeevisserij ingesteld
De minister van Landbouw en Visserij
heeft een commissie ontwikkeling zee
visserij ingesteld. Bij zijn besluit daar
toe heeft minister Marijnen overwogen
dat het wenselijk is, tot een oplossing
te raken van de problemen welke voor
het bedrijfsleven voortvloeien uit de
zich voltrekkende veranderingen op het
gebied van de produktie en de afzet van
vis en visprodukten.
De commissie, onder voorzitterschap
van prof. A I. Diepenhorst, hoogleraar
aan de Ryksuniversiteit te Groningen,
heeft tot taak haar oordeel uit te spre
ken over de in het licht van die ver
anderingen gewenste ontwikkeling van
het Nederlandse Visserijbedrijf, alsmede
over de ter bevordering van die ontwik
kelingen te gebruiken middelen.
Behalve de voorzitter zijn tot lid van
de commissie benoemd de heren: A. de
Boon (Rotterdam), R. Brands (Urk),
ir. H. H Bus (Den Haag), C. W. van
Driel (Rotterdam). D. J. v. Dijk (Was
senaar). T. de Haas (Katwijk aan Zee),
A. G U. Hildebrandt (Den Haag), J. C.
Kabboord (Hilversum), mr. J. H. Kie-
wit de Jonge (Wassenaar), P Krab
(IJmuiden). A. L. S. Lockefeer "(Hulst),
J. C Pronk (Bloemendaal), J. B. Rei-
chardt (Rotterdam). J. Smit (Haarlem),
C. van der Wal (Den Haag) en W.
Wynbelt (Woudrichem).
Tot adviserende leden werden be
noemd de heren: mr. J. A. Berger, ir.
G. J. Lienesch, M. J. Schut, mr. A. Vos,
en U. A. Zandstra, allen te Den Haag.
Van Kampenhout
Haarlemmerstr. 125—127 I
LEIDEN
■■Ml* - - 1HBBI
DE MEULENBELT-ZAAK
IN DE TWEEDE KAMER
De voorzitter van de Tweede Kamei
dr. L. Kortenhorst. heeft gistermiddag in
de Kamer medegedeeld, dat de beraad
slagingen over de nota inzake het art
senechtpaar Meulenbelt, vanavond 8 uur
zullen worden gehouden in openbare
vergadering.
De Ronson Butron -
fascinerend nieuw in
vormgeving en technische
perfectie. Weergaloos
zuinig. Vullen of bijvullen
in amper 5 seconden.
Regelbare vlam.
Dit juweel van Engels
stijlgevoel en vakman -
schap in Nederland
van f. 42.50 af.
Het geschenk voor nu
dat past in de wereld
van morgen.
EXCLUSIEF I
Unieke Ronson-vindlng
direct regelbare vlam
(Finger-tip System)
Multi-Fill tank A f. 2 25
bevat gas voor 1 jaar
normaal gebruik.
