Minister De Schrijver (in Kongo)
bereikte compromis met de Abako
WEERBERICHT
Inlandse partijleiders voor
bliksemoverleg naar Brussel
Miljoen Franse
ambtenaren in
ééndagsstaking
DE GAULLE'S STEUN VOOR
STATUS VAN WEST-BERLIJN
Opgericht 1 maart 1860
WOENSDAG 2 DECEMBER 1959
No. 29914
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur E. A. E. van Dishoeck
HoofdredacteurJ. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
17.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Wees kieskeurig,
kies iets keurigs I
nylon enkiets v.a. 3,50
wollen dassen 3,95
Shetland shawls 8,90
flanel pyama's 14,75
crochet autogloves „16,90
Terylene shirts 19,75
Ital. pullovers 29,50
kamerjassen 39,75
House of England
Amsterdam - Den Haag i
Eindhoven - Hilversum - Bussum
(Telegrafisch van onze Reisredacteur W, L. Brugsma)
Leopoldville Minister De Schrijver schijnt bij het scheiden van
de markt de Kongolese verkiezingen te hebben gered door een com
promis met de Abako. Deze bond van leden van de Bakongostam
(800.000 man sterk en overwegend voorkomend in Leopoldville en
omstreken), wilde aanvankelijk de over heel december uit te smeren
gemeentelijke en gewestelijke verkiezingen boycotten en eiste later een
ronde-tafelconferentie in Brussel als voorwaarde tot deelneming. Na
moeizame onderhandelingen tussen de minister en de Abako (plus
coalitiegenoten) zou thans het volgende zijn besloten: vertegenwoor
digers van de Abako en van de Nationale Kongolese Beweging (van
elk een), vermoedelijk de leiders Kasavoeboe en Kalondji, zouden
vandaag naar Brussel vliegen. Zij zullen worden vergezeld door twee
vertegenwoordigers van de Asso-eco-bond van Bangala (uit Boven-
Kongo) die een tegenwicht moeten vormen. De Assoreco is nauw ver
bonden met de nieuw opgerichte PNP (Nationale Partij der Vooruit
gang), ontstaan uit een fusie van 25 partijen en partijtjes, ethnische
en belangengroepen, die zich in steun en sympathie van de Belgische
autoriteiten verheugen.
golese staat, thans aan een bliksemcon-
ferentie van twee dagen voornamelijk
symbolische waarde toekent om het ge
zicht te redden, hoewel het mogelijk
blijft dat een fikse prijs zal worden ge
vraagd voor deelneming aan de verkie
zingen.
Minister De Schrijver hecht terecht
grote waarde aan die verkiezingen, meer
dan sommige Belgische kringen in
Kongo, die de Abako (ongetwijfeld de
voorhoede van het Kongolese nationa
lisme), als het zwarte schaap zien. Boy
cot door de Abako zou het risico van
ernstige sabotage van de verkiezingen en
zelfs onlusten van de Bakongo's in
Leopoldville meebrengen, zelfs ook in
sommige districten, waar de Bakongo's
honderd procent van de bevolking vor
men.
Verkiezingen op het
nippertje gered
De minister probeerde aanvankelijk
de Abako te bewegen tot een vooraf
gaande belofte van deelneming aan ver-
kiezingen, alvorens haar naar Brussel te
laten gaan, maar daar vloog de Abako
niet in. Mocht de Abako in Brussel ge
noegdoening verwerven, dan zou zij nu
voor het sluitingsuur der indiening van
kandidatenlijsten op 4 december haar
fiat naar Leopoldville telegraferen. Al
gemeen wordt aangenomen dat de
Abako, die aanvankelijk vergaande be
loften en concessies eiste inzake snelle
onafhankelijkheid van een federale Kon-
Advertentie
Vliegramp in Amerika
eist 25 levens
Een passagierstoestel van de Ameri
kaanse binnenlandse luchtlijn Allegheny
Airlines is gisteren in een sneeuwstorm
in de bergen van Pennsylvanië veronge
lukt: 25 inzittenden, van wie 21 passa
giers, kwamen om het leven, één passa
gier werd zwaar gewond met een heli
kopter van een reddingsploeg naar een
ziekenhuis overgebracht.
De 100.000 er uit!
In de Staatsloterij is vandaag de
hoofdprijs van f. 100.000 uitgeloot. Het
winnende lot was no. 15959.
De series van dit nummer zijn ver
kocht in Amsterdam, Rotterdam, Zut-
phen, Haarlem en Eindhoven.
Meer wind
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond:
Veranderlijke bewolking met tijdelijk
enige regen. Matige latex krachtige en
aan de kust mogelijk harde wind tussen
zuid en zuid-west. Over het algemeen
dezelfde temperaturen als vandaag.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
3 DECEMBER
Zon op: 8.27 uur; onder: 16.32 uur.
Maan op: 11.05 uur; onder: 20.29 uur.
Hoogwater te Katwijk te 5.02 en
17,22 uur.
Laagwater te 0.48 uur en 13.09 uur.
Dit Blad bestaat uit 14 pagina's
Reden voor optimisme
De oplossing die de geduldige De
Schrijver thans met de wantrouwige
Kongolezen bereikte, wekt optimisme.
Het lijkt er immers op, dat alle partijen
van betekenis zullen deelnemen aan de
verkiezingen voor de plaatselijke en ge
westelijke raden waaruit straks de ge
sprekspartners zullen worden gerecru-
teerd, die in januari 1960 aan de grote
rondetafel in Brussel zullen aanschuiven,
teneinde de vorming (in 1960) en de
status van de provinciale raden en ver
volgens de vorming van een Kongolees
parlement en een centrale regering te
bespreken. Via interne autonomie van
de Kongo zal zulks moeten voeren naar
onafhankelijkheid. Dat dit een weg vol
obstakels zal zijn, waarop de Kongole
zen de Belgische regering tot steeds
groter spoed zullen drijven, staat vast.
Politieke onervarenheid en interne
ethnische conflicten compliceren Kon
go's partij probleem tot in het ongelofe
lijke. Algemene deelneming aan de hui
dige verkiezingen van 5 tot 30 december
(de grote steden stemmen de 20ste) zou
intussen een belangrijke stap in de
goede richting zijn.
Koel of hartelijk?
Onze Brusselse correspondent telefo
neerde hedenochtend:
Is het psychologisch juist de Kongo
lese leiders eerder koel en waardig te
onthalen of dienen zijn integendeel in
de bekende Brusselse sfeer te worden
gebracht? Om de Kongo te redden is
men natuurlijk tot veel toegeving be
reid. Dat de moeilijkheden door het be
zoek van de Kongolese leiders aan
Brussel uit de wereld zouden zijn gehol
pen, gelooft hier niemand. Immers, de
Abako en de MNC (Mouvement National
Congolais, d.i. Nationale Kongolese Be
weging) zijn van oordeel, dat de Kongo
een federale staat zal moeten worden,
een idee dat door de Belgische autori
teiten niet wordt aanvaard, althans tot-
nutoe. Anderzijds willen de beide Kon
golese partijen dat reeds in januari 1960
een Kongolese regering zal worden ge
vormd, terwijl de Belgische autoriteiten
in Leopoldstad en Brussel eerst in maart
1960 provincieraad-verkiezingen willen
organiseren en pas in oktober van dat
jaar een Kongolees parlement. De Kon
golese regering, die eventueel in 1961 tot
stand zou komen, zou worden gepresi
deerd door de Belgische gouverneur-
generaal in Leopoldstad, een idee waar
van de meeste Kongolese partijen niets
willen weten. Er blijven dus tussen de
Belgische administratie en de Kongolese
politieke leiders ernstige meningver-
schillen bestaan; het voordeel van het
bezoek der Kongolese leiders aan Brus
sel is, dat er opnieuw wordt gepraat.
Nog geen akkoord
ambtenaren
salarissen
Het overleg dat 18 november begon in
de Centrale Commissie voor Georgani
seerd Overleg over de toepassing van de
vrijere loonvorming voor het overheids
personeel, is gisteren voortgezet.
De organisaties willen een gemiddelde
loonsverhoging van 5met terugwer
kende kracht van af 1 augustus 1959,
terwijl de regering zich op het stand
punt stelt van een 3% loonsverhoging
met ingang van 1 januari a.s.. zulks als
voorschot op de definitieve verhoging,
nadat de gegevens over de loonsverho
gingen in het bedrijfsleven bekend zul
len zijn.
Het overleg van gisteren heeft nog
niet tot resultaten geleid, want op 10
december a.s.. gaat het gesprek verder.
Minister Toxopeus zal zich met het
Kabinet verder over deze zaak beraden
en de vertegenwoordigers met hun orga
nisaties.
Duizenden kinderen in het land
doen in deze dagen hetzelfde als
deze peuters ,in de verwachting dat
hun liedjes de volgende ochtend
rijk beloond zullen worden.
(Van onze Parijse correspondent)
De Franse krantelezers hebben
vanochtend weer een vertrouwd
staatje onder ogen gekregen, na
melijk van de diensten, die ze
vandaag van de overheidslichamen
wel en niet mochten verwachten.
Een ruim deel van het ambtenaren
korps (ongeveer een miljoen man)
zou vanwege oningeloste looneisen
door de regering vandaag weer
eens verstek laten gaan. De sta
king wordt door de voornaamste
vakverenigingen ondersteund.
Brieven werden vandaag ver
zonden. noch bezorgd. De telefoon
werkte, buiten het lokale verkeer,
op halve of op nog mindere kracht.
Vuilnis werd weer eens niet opge
haald. Musea en de stadsparken
bleven gesloten. Doodgravers hiel
den de armen over elkaar gekruist.
Op de vliegvelden heerste maar
een bescheiden bedrijvigheid zo
had de KLM haar drie vluchten
AmsterdamParijs vice versa ge
annuleerd maar de autobussen
en de metro's reden gewoon in
Parijs.
Veel ongerief derhalve. Maar de sta
king vertoonde toch ook een enkel
lichtpunt: reizigers naar het buitenland
konden zonder douane-controle de grens
passeren terwijl ook de belastinginspec
teurs en -inners zich bij de staking had
den aangesloten!
De ambtenaren eisen salarisherzie
ning. Men schat de vermindering van
de koopkracht in de laatste twee jaar
op 12 pet. De Franse minister van
Financiën, Pinay, acht evenwel in de
huidige omstandigheden een salarisver
hoging van 3 of 4 pet. verantwoord.
Broodstaking in Oostenrijk
plotseling afgebroken
(Van onze Weense correspondent)
Na tussenkomst van vooraanstaande
politieke persoonlijkheden heeft de Oos
tenrijkse vakbond van de werknemers
plotseling het besluit genomen om de
broodstaking onmiddellijk af te breken.
Over de gestelde eisen zou eerst in de
loop van vandaag worden onderhandeld.
De staking was zo impopulair, dat
vooral de leiding van de socialistische
partij ongunstige politieke uitwerking
vreesde. Daarom werd ervan bovenaf
aangedrongen op onmiddellijke bijleg
ging van het conflict.
Westduitse piloten
dezer dagen vrij
(Van onze correspondent in Bonn)
Vanwege de Tsjechische mili
taire missie te Berlijn is gisteren
verklaard, dat de twee sedert 22
oktober te Praag gevangen gehou
den Westduitse straaljagerpiloten
dezer dagen zullen worden vrijge
laten. Deze mededeling werd gis
teren gedaan aan een tweetal
socialistische Bondsdagleden, die
bij de missie om een visum hadden
gevraagd voor een reis naar
Tsjecho-Slowakije. Zij wilden te
Praag met de beide vliegers spre
ken. Dat was niet nodig, deelde
de Tsjechische militaire missie
daarop mee. want beide piloten
zullen toch binnenkort worden vrij
gelaten
Men verwacht nu te Bonn, dat de vlie
gers nog deze week aan de Tsjechisch-
Duitse grens aan de Westduitse politie
zullen worden overgegeven. Daarmee Is
de vrees, die hier korte tijd heeft ge
heerst, dat de Tsjechen de beide piloten
een proces zouden aandoen, waarschijn
lijk geheel weggenomen. De Tsjechen
hebben toch al een niet bijster goed
figuur in deze affaire geslagen door de
vliegers wekenlang vast te houden zon
der de buitenwereld hiervan op de
hoogte te stellen Een proces zou Praag
evenwel in een nog onprettiger daglicht j
hebben gesteld, nog temeer daar van
Russische zijde dergelijke pseudo-juri-
dische show-voorstellingen op het ogen
blik niet gewenst geacht zouden worden.
Inmiddels zijn de beide vliegers, die in
de ochtend van de 22ste oktober met
een straaljager van het type F-84-f per
ongeluk over de Tsjechische grens ge
raakten en boven Tsjecho-Slowakije
verongelukten waarna zij zich per para
chute wisten te redden, vandaag reeds
42 dagen in Tsjechische gevangenschap.
De Westduitse Bondskanselier, dr.
Konrad Adenauer (links) in ge
sprek met de Franse premier Debré
tijdens zijn besprekingen in Parijs.
Soekarno's beleid
President Soekarno heeft gisteren in
het Indonesische Parlement verklaard
dat hij een eind zal maken aan zijn
regeringsbeleid door decreten, wanneer
de Volksadviesraad zoals beoogd
wordt gevormd zal zijn, aldus meldt
.Antana".
De president deelde dit mede, nadat
enkele Parlementsleden hem vragen
hadden gesteld over de geldigheid en
het gezag van enkele recente presiden
tiële decreten.
De Volksadviesraad, aldus president
Soekarno, zal bekleed worden met de
opperste soevereine macht en zal wor
den gevormd door leden van het Par
lement en andere personen uit diverse
sociale en „functionele" groeperingen
die door de president zullen worden
benoemd.
ADENAUER IN PARIJS
Ondanks wederzijdse sympathie in laatste
tijd toch spanningen tussen beide landen
President De Gaulle heeft Bondskanselier Adenauer gisteren toegezegd, dat hij
diens standpunt ten aanzien van de status van West-Berlijn op een topconfe
rentie zal steunen, zo is in kringen die in nauw contact met de kanselier staan
meegedeeld. Deze verzekering is het eerste resultaat van het bezoek dat Adenauer
aan Parijs brengt.
Op de eerste dag der besprekingen werd de kwestie-Berlün uitgebreid door
De Gaulle en Adenauer behandeld. Deze laatste staat op het standpunt dat de
status quo in West-Berlijn, waarbij Amerikaanse, Britse en Franse strijdkrachten
in de stad zijn gelegerd, voor het ogenblik ongewijzigd dient te blijven.
Een officiële Franse woordvoerder zei dat men het erover eens was dat het
vraagstuk Berlijn op een topconferentie tussen Oost en West slechts als onder
deel van het gehele Duitse probleem moet worden behandeld.
Ook hier ontwaardt de grijsaard uit
Bonn een bedreiging voor de opbouw
van een eensgezind Europa, dat, volgens
zijn vaste overtuiging, zijn vrijheid al
leen door hechte banden met Engeland
en Amerika zal kunnen garanderen. In
dat verband zal Adenauer ook zeker
aandringen op intiemere relaties met
Engeland, dat de laatste tijd zich nu
juist weer wat dichter bij continentaal
Europa aan zou willen sluiten. De kloof
tussen het Europa der zes en de zeven
landen van de vrijhandelszone zal bij
dit punt ongetwijfeld ook weer op tafel
komen.
Europa en
de banden met
Engeland-Amerika
O
De Franse verzekering van steun was
in het bijzonder welkom voor de Duitse
delegatie te Parijs, omdat men kort voor
de aankomst in de Franse hoofdstad in
lichtingen uit Washington had ontvan
gen dat de Amerikaanse regering ertoe
zou neigen nieuwe concessies aangaande
West-Berlijn aan de Sovjet-Unie te doen
indien de Russen tegelijkertijd met be
hoorlijke concessies zouden komen.
Adenauer en premier Debré hebben
voorts overeenstemming bereikt over de
„voorbereidingen voor de topconferen
tie" Er was voorts gesproken over de
toekomstige betrekkingen tussen de
Europese Economische Gemeenschap
<EEG, de Zes) en de kleine vrijhandels
zone (de Zeven), maar officiële woord
voerders wilden geen bijzonderheden
geven.
Onze Parijse correspondent telefo
neerde ons hedenochtend:
Ofschoon beide staatslieden tijdens
hun zeven voorafgaande ontmoetingen
sinds De Gaulle's terugkeer aan de
macht een hoge mate van wederzijds
begrip en, zoals men aanneemt, sym
pathie hebben weten te scheppen, zün
er toch wel enkele spanningen tussen
beide landen opgetreden. In Bonn heeft
men met enige ongerustheid een zwaar
der nationalistisch accent in de recente
redevoeringen van De Gaulle menen te
beluisteren.
Niet alleen in Bonn trouwens acht
men met name De Gaulle's afwijzing
van de militaire integratie een direct
gevaar voor de eenheid en verdere uit
bouw van de Noordatlantische verdrags
organisatie. Nadat De Gaulle zich vorig
jaar ook metterdaad bleek te hebben
uitgesproken voor economische integra
tie in het raam van de Euromarkt, ziet
de kanselier in zijn militaire beleid een
inconsequentie of een stap terug waar
over hij in ieder geval graag een nadere
opheldering zal ontvangen. De gran-
deur-politiek van de generaal zal, zo
vreest de Westduitse staatsman, het
chauvinisme in Frankrijk alleen maar
kunnen stimuleren en indirect op de
duur ook een reactie in de Bondsrepu
bliek op moeten roepen.
Het tweeweekse bezoek van premier
Kroesjtsjef aan Frankrijk is een ander
voorwerp van Westduitse bezorgdheid.
Steekt achter die invitatie niet het
Franse verlangen de rol van derde
macht tussen de Sovjet-Unie en de
Anglosaksische mogendheden te spelen?
Botsingen (loor mist
en onvoorzichtigheid
Minstens zes auto's zün gistermor
gen tussen acht en tien uur zwaar of
onherstelbaar beschadigd bü drie bot
singen, die onder Waddinxveen plaats
hadden op de Rüksweg UtrechtDen
Haag.
De Waddinxveense politie werd even
na acht uur voor de eerste maal ge
alarmeerd voor een personenauto, die
door de wegafscheiding was gevlogen
en op de linkerrijbaan in tegen een
tegenligger was gebotst. De bestuurder
had plotseling moeten afremmen, toen
hij een andere wagen wilde inhalen.
Daarbij had hij de macht over het
stuur verloren. De bestuurders van de
beide botsende wagens moesten naar
het ziekenhuis te Gouda worden over
gebracht.
Om tien voor halftien naderde een
wagen uit Doetinchem mei grote snel
heid de geopende brug over de Gouwe.
Waarschijnlijk door de mist zag de be
stuurder de voor de brug staande file
auto's te laat, reed erop in en ver
oorzaakte een kettingbotsing, waarbij
drie auto's werden vernield.
Even later deed een wagen uit Leer-
sum hetzelfde. Ook hier zag de be
stuurder geen kans zijn auto tijdig tot
stilstand te brengen en veroorzaakte
opnieuw een botsing, waarbij enkele
wagens werden beschadigd.
Nationalisatie in Indonesië
De Indonesische regering heeft 167
industriële en mijn bouwondernemingen
genationaliseerd, aldus meldt Antara.
Verscheidene der genationaliseerde be
drijven waren Nederlands eigendom.
