IDEOLOGIE
Geen zwarte lonen meer aan
de Amsterdamse scliilders
Automobilist sleurde een agent
lionderdvijftig meter mee
Voorstanders openbaar onderwijs
bekritiseren mammoetwet
DINSDAG 17 NOVEMBER 1959
Veertig a vijftig gulden p. tv. minder Halve ton gestolen!
Tegenactie uitgaande van E.V.C. in beraad
(Van onze Amsterdamse correspondent)
Opnieuw is Amsterdam het brandpunt van de strijd om de zwarte Ionen. Gis
teren hebben de 600 hoofdstedelijke schilderspatroons één front gevormd om met
ingang van deze week geen zwarte lonen meer uit te betalen aan de schilders.
Dat betekent voor vele werknemers dat zij zaterdag 40 tot 50 gulden minder in
hun loonzakje zullen vinden. 70 van de Amsterdamse schilders is georganiseerd
in de Algemene Bond van Werkers in de Bouwnijverheid, die bij de EVC '58 is
aangesloten. Gistermiddag om kwart voor twee zijn in het gebouw Marco Polo
500 contactpersonen van de werkobjecten bijeengekomen om zich te beraden over
een tegenactie. Van de oude EVC vernamen wij dat ook hier actiecomités zich
beraden over het standpunt van de pa-troons.
Op de werkobjecten in de Amster
damse tuinsteden werd gistermiddag
nog gewerkt, al ging men na de ge
sprekken in de schaftlokalen schoor
voetend naar de verfpotten terug. De
verwachting is, dat de actiecomité's een
staking zullen proclameren, waarbij -Ie
mogelijkheid groot is, dat andere groe
pen bouwvakkers, waarop de E.V.C.
grote invloed heeft de metselaars, de
stukadoors en de transporteurs van
bouwmaterialen en zich bij de tegen
actie zullen aansluiten. De erkende
vakorganisaties staan loyaal tegenover
de maatregelen van de patroons.
Alle schilderspatroons in ons land
hebben gisteren een circulaire ontvan
gen, waarin de Bond van Nederland-
sche Schilderspatroons, de Nederlandse
Katholieke Bond van Schilderspatroons
St.-Lucas en de Ned. Bond van Christe
lijke Schilderspatroons bekend maken,
dat de Amsterdamse patroons zich ge
noodzaakt voelen met ingang van gis
teren terug te keren tot het basisloon
van de C.A.O. plus de prestatiebeloning
aan de hand van een reële toepassing
van het tarief.
Er wordt op gewezen, dat de looncon-
troïedienst in de hoofdstad tal van pro
cessen-verbaal heeft opgemaakt wegens
het uitbetalen van zwarte lonen, waar
op veroordelingen zijn gevolgd van
f. 5000.— boete en meer, benevens de
waarschuwing, dat bij herhaling bevel
zal worden gegeven tot sluiting van het
bedrijf. De gezamenlijke schilderspa
troonsorganisaties doen een beroep op
alle collega's geen misbruik te maken
van de moeilijkheden in de hoofdstad
en de Amsterdamse patroons te steu
nen door eenzelfde gedragslijn te
volgen.
Met de rug tegen de muur
„Wij staan met de rug tegen de
muur", verklaarde ons een Amster
damse schilderspatroon. „De veroorde
lingen zijn van dien aard, dat_ wij met
faillissementen worden bedreigd. Wie
zijn bedrijf drie maanden moet sluiten
Scheveningse kabelbaan is
van de baan
(Van onze Haagse redactie)
Naar wij vernemen heeft de centrale
directie van de PTT besloten geen ver
gunning te verlenen tot de aanleg van
een kabelbaan van Scheveningen over
de duinen naar Kijkduin op grond van
het feit, dat een dergelijke baan het
ongestoord functioneren van Radio
Scheveningen zou kunnen belemmeren.
Bovendien wil de PTT zich alle vrijheid
voorbehouden met het oog op eventuele
uitbreiding van het rado-station.
kan wel inpakken, want in die peirode
zullen de lonen van de werknemers
moeten worden doorbetaald.
Het is opvallend, dat de economische
controledienst juist de schilderspatroons
op de nek is gesprongen. Zij zijn met
40 controleurs op pad. Hij, wiens boek
houding zwarte lonen vermeldt, krijgt
een proces-verbaal. Degenen, wier boek
houding geen zwarte lonen vermeldt,
heeft er kennelijk in geknoeid en krijgt
ook een proces-verbaal. De schildersbe
drijven in Amsterdam kunnen niet bui
ten die zwarte lonen. Omdat onze be
drijfstak zo intensief is, loopt het in
de gaten. Het schijnt dat men ons ten
voorbeeld wi] stellen aan de gehele
bouwnijverheid.
Wij als patroons hebben het laatste
middel aangegrepen. Wjj hebben alle
maal cien verklaring ondertekend, waar
in wij ons verplichten geen zwarte lo
nen meer uit te betalen. Of we het zul
len redden? De tegenpartij is sterk. Het
zou wel eens kunnen zijn, dat we de
ernstigste crisis in de bouwvakken sinds
de oorlog tegemoet gaan".
Spelling bastaardwoorden
De Nederlands-Belgische woorden
lij stcommissie heeft een meerderheids-
en een minderheidsrapport over de spel
ling van de bastaardwoorden uitge
bracht. De minister van Onderwijs
heeft deze rapporten aan de vaste com
missie van advies inzake de schrijf
wijze van de Nederlandse taal overge
legd, welke commissie harerzijds ter
zake heeft geadviseerd, aldus deelt mi
nister Oals aan de Tweede Kamer
mede.
De minister zegt te verwachten, over
zijn voorlopig ingenomen standpunt in
deze eerst nog de mening van zijn
ambtgenoot van België te vragen.
Bij handelaar in afvalstoffen
Tjjdens afwezigheid van de bewoners
zjjn inbre,kerse 's avonds met behulp
van een valse sleutel een woonhuis van
een handelaar in afvalstoffen aan de
Elandstraat te Den Haag binnengedron
gen. Zij scheurden een brandkast, die in
een als kantoor van de bewoner inge
richte kamer stond, aan de achterzijde
open. Een in de brandkast staand geld
kistje, dat eveneens werd geopend en
dat f. 50.000 bevatte, werd geleegd.
Toen de bewoners 's avonds Iaat thuis
kwamen, ontdekten zij de inbraak en
waarschuwden zij de politie.
Trein greep oplegger
DODE EN TWEE GEWONDEN
Tegen half een gistermiddag is op een
door automatische knipperlichten be
veiligde overweg te Rilland Bath een
oplegger door de trein gegrepen, waar
bij de bestuurder van de opleggers is ge
dood. Van de inzittenden van de trein
werden er twee gewond, van wie één
ernstig.
De oplegger is honderden meters door
de trein die van Roosendaal naar Vlis-
singen onderweg was, meegesleurd.
De omgekomen chauffeur van de op
legger blijkt te zijn de 29-jarige M. van
Driel, uit Sint-Annaland. De gewonden
zijn de sergeante S. A. Stuut en H.
Koopman van de vliegbasis Leeuwarden.
Minister Visser in Washington
De minister van Defensie, ir. S. H.
Visser, is gisteren in Washington aan
gekomen voor besprekingen met Ame
rikaanse militaire en burgerlijke leiders.
Hij heeft direct na aankomst een eer
ste gesprek gehad met William Franks,
de Amerikaanse minister van Marine.
Later op de dag sprak hij met de mi
nisters voor het Amerikaanse leger en
de luchtmacht, Wilburg Brucker en Ja
mes Douglas.
Vandaag heeft minister Visser zijn
Amerikaanse ambtgenoot Mcelroy ont
moet. Deze zal hem vanavond een diner
aanbieden.
Morgen, de laatste dag van minister
Vissers besprekingen in Washington,
zal hij de Amerikaanse minister van
Buitenlandse Zaken Herter, bezoeken.
Salarissen kleuterleidsters
Het kabinet heeft besloten, dat de
die het salaris van de kleuterleidsters in
algemene commissie voor overleg in za
ken betreffende de rechtspositie van
onderwijzend personeel opnieuw zullen
worden bezien. Aan de algemene com
missie is gevraagd zo spoedig mogelijk
rapport uit te brengen over de plaats,
die het salaris van de kleuterledsters in
het geheel der onderwijssalarissen moet
innemen.
Door zijn moeder omhelsd
Oud-parachutist redde zich al rollend
(Van onze correspondent; te Utrecht)
Een partijtje „trekken" tussen een agent van politie en de moeder van de
getrokkene vormde de inleiding van een sensationeel voorval, dat zich zondag
middag op het Oud Kerkhof en de Stadhuisbrüg te Utrecht afspeelde. Een agent,
die als waarnemer meereed in een surveillancewagen van de Utrechtse politie,
kreeg een automobilist, die hij uit zijn auto wilde halen, niet mee doordat diens
moeder hem in de auto krachtig en vasthoudend omhelsde en zo voorkwam, dat
de bestuurder uit de wagen werd getrokken. Daarop gaf de bestuurder gas. Hjj
sleurde de agent, die van geen loslaten wist, 150 meter met grote snelheid mee.
Toen moest de waarnemer wel loslaten omdat van de andere kant een auto
naderde. De waarnemer roldebolde over de straat, rakelings langs de wielen van
de voortsnellende auto en kwam terecht bjj de uit tegenover gestelde richting
komende wagen, die snel gestopt was. „Dat ik zo goed terecht ben gekomen",
aldus de waarnemer, „dank ik aan het feit dat ik oud-parachutist ben en dus
wéét wat valbreken is".
De aanleiding tot dit alles was simpel
De automobilist, een 34-jarige lood
gieterspatroon uit Utrecht, zat met zijn
moeder in zijn wagen ,die op het Oud
Kerkhof geparkeerd stond. Beiden wa
ren in gesprek met een onbekend ge
bleven dame, die bij het linkerportier op
de rijweg stond.
Op dat ogenblik passeerde een sur
veillance-wagen. De politie stopte en
verzocht de pratende dame op de stoep
te gaan staan omdat dit voor haar eigen
veiligheid en die van het verkeer beter
was. De dame voldeed aan dit dringend
verzoek en de politie wilde haar weg
vervolgen.
Maar de automobilist was kennelijk op
een of andere wijze onaangenaam ge
troffen. Hij meende althans de politie
mannen het woord „hufters" te moeten
toevoegen. De waarnemer „nam" deze
uitdrukking niet, want hij meende dat
er sprake was van belediging van een
ambtenaar in functie. Vandaar dat hij
op het linkerportier toestapte, dit open
de en de bestuurder verzocht uit te
stappen. Intussen reed de surveilance-
wagen 4 tot 5 meter voor de auto, met
de bedoeling eventueel wegrijden te ver
hinderen.
De automobilist voldeed niet aan de
politiële uitnodiging en bleef zitten,
waar hü zat. De waarnemer vatte daar
op de loodgieter bjj de arm en wilde
hem eerst met zachte, maar later sterke
drang van zijn zitplaats verwijderen. Dit
lukte niet, omdat de in de wagen zit
tende moeder haar zoon klemvast om
knelde. Zij had hiermee zoveel succes,
dat de agent niet verder kwam dan al
rukkend in het portier hangen. Dit werd
even later een levensgevaarlijke situatie
omdat de loodgieter opeens gas gaf en
met grote snelheid het Oud Kerkhof af
reed in de richting van de Stadhuis-
brug.
Na de buiteling van de agent stopte
de man nog niet. De surveillancewagen
zette daarop de achervolging in. Al rij
dende werd het de bestuurder van deze
auto steeds duisterder de auto
mobilist reed hard door in de rich
ting van het hoofdbureau van politie. De
jacht, waaraan ook door andere politie
auto's werd deelgenomen, kwam echter
spoedig tot een einde, want keurig reed
de loodgieterspartoon de poort van het
hoofdbureau binnen, parkeerde zijn wa
gen en gingaangifte van mishan
deling doen. De man werd tegelijk in
verzekerde bewaring gesteld, waarbij
men hem belediging van een ambtenaar
in functie en poging tot zware mishan
deling aanwreef. Ook de moeder moest
haar vasthoudendheid met een proces
verbaal bekopen: „wegens belemmering
van een ambtenaar in de uitoefening
zijner bediening".
Gisterochtend werd de man vrijge
laten. Zes getuigen hebben zich onder
tussen vrijwillig bij de politie gemeld,
aldus het politierapport, om het voor
haar op te nemen.
Ter gelegenheid van het 35-jarig
bestaan van de NCRV is in de
Buurkerk te Utrecht een herden
kingsbijeenkomst gehouden.
De voorzitter van de NCRV, mr.
A, B, Roosfen tijdens zijn rede.
Koninginnegift
voor Nieuw-Guinea
Nadere bestemming
Zoals gemeld, heeft H.M. de Koningin
van het haar bij haar 50ste verjaardag
door het Nederlandse volk aangeboden
bedrag f. 80.000.bestemd voor so
ciaal werk onder de jeugd in Ned.
Nieuw-Guinea. Het geld was speciaal
bestemd voor het werk ten behoeve van
de jeugd boven 7 jaar in de stedelijke
centra in de buitenschoolse uren.
De plannen voor de besteding worden
thans te Hollandia nader uitgewerkt.
Het ligt, aldus werd vernomen, in de
bedoeling, uit het van het bedrag te
stichten fonds permanente voorzienin
gen te treffen, zoals de bouw van ver
enigingslokalen met sportgelegenheid.
De gedachten gaan ernaar uit, zulk een
gebouw te stichten te Hollandia en
twee, met een speelweide, te Manok-
wari en een te Merauke.
In deze clubgebouwen zal de jeugd,
onder toezicht van een daarvoor opge
leide inheemse leerkracht, handenar
beid, sport en spel kunmen beoefenen.
Fundamenten van oud klooster in Delft
(Van onze Haagse
redactie)
Ten zuiden van de Bui-
tenwatersloot te Delft is
een deel van de funda
menten van het Kartui
zerklooster blootgelegd en
daarbij zijn interessante
vondsten gedaan. Op deze
plaats is de dienst van
Openbare Werken van
Delft bezig met het bouw-
rijpmaken van het terrein
waarop het nieuwe zie
kenhuis zal worden ge
bouwd.
Wat reeds van de grond
vormen van dit klooster,
dat in 1469 werd gebouwd
en in 1571 gesloopt, is
blootgelegd zijn geen los
van elkaar liggende res
ten, maar een goed aan
eengesloten geheel, een
plattegrond waarop men
de vorm van het klooster
zou kunnen reconstrueren
In een groot vierkant van
80 bij 90 meter hebben,
rond een middenplein, de
kloostergangen gelopen,
waaraan de cellen van de
kloosterlingen lagen. De
ligging en afmetingen van
die cellen kan men dui
delijk uit de fundamenten
aflezen. De achter de cel
len gelegen beerputten
zijn eveneens opgegraven.
Voorts heeft men 'n zeld
zaam gaaf gebleven kel
dertrap gevonden. Onder
leiding van de heer J. Re-
naud, wetenschappelijk
hoofdambtenaar van de
Rijksdienst voor het Oud
heidkundig Bodemonder
zoek te Amersfoort, de di
recteur van Openbare
Werken ir. H. Knol en de
hoofdingenieur van deze
dienst ir. H. H. Vos, is een
aantal van de bij de op
gravingen gedane vond
sten bijeengebracht in het
gebouw van de civiele
dienst van Openbare
Werken. Men ziet daar
o.m. drinkbekers, bloem
potten vuurtesten en zelfs
nachtspiegels (van een
bijzonder model!) Er zijn
ook bakjes van
majolica met goudluster
en Antwerpse majolica.
Voorts vond men een
scherf van een gebrand
schilderd raam en enige
reliëfs van pijpaarde.
Maar het mooiste is een
kleine kopergravure, de
kruisiging voorstellend.
Het klooster, waarvan
de naam luidde „Bartho-
Lomeusdal van Jeruza
lem" behoorde tot de ne
gen kloosters welke de
Karthuizer-orde in de
noordelijke Nederlanden
had. De resten van de
hoofdingang heeft men
nog niet gevonden, doch
men heeft goede hoop
daarin te zullen slagen.
Volgens de heer Renaud
moet het onderzoek in
deze polder van grote be
tekenis worden geacht
daar er nu alle kans is
dat de plattegrond van
het vroegere klooster vol
ledig in kaart zal kunnen
worden gebracht.
De directeur-generaal van de Rijks
luchtvaartdienst heeft besloten enkele
wijzigingen te brengen in de bepalingen
voor het reclamevliegen. De hoogte van
de letters van het op een sleepnet aan
gebracht reclameopschrift moet ten
minste 1.50 meter bedragen. Tijdens het
slepen van een sleepnet of een doel voor
schietoefeningen moet de luchtvaart, be
halve wanneer zulks nodig is om op te
stijgen of om te landen, worden uitge
oefend op ten minste 400 meter hoogte
boven de grond of het water.
Tot dusverre luidde het voorschrift,
dat het toestel 150 meter boven de on
bebouwde en 300 meter boven de be
bouwde kom moest vliegen. Alle delen
van een sleep, welke vanuit het vliegtuig
worden ontkoppeld, moeten van een zo
danige hoogte worden afgeworpen, dat
deze delen binnen de grenzen van een
luchtvaartterrein zullen neerkomen zon
der schade aan personen en of zaken op
de grond toe te brengen. De bestuurder
moet de ontkoppeling steeds snel kun
nen uitvoeren.
Tijdens vluchten waarbij wordt ge
sleept, mogen geen kunstvluchten wor
den uitgevoerd en geen personen of goe
deren anders dan die welke voor het
uitvoeren van de vlucht noodzakelijk
zijn, worden vervoerd.
AmsterdamQuebec
in acht dagen
De komst in Amsterdam op 19 no
vember 1959 van de ruim 20.000 ton me
tende s.s. „Arkadia", een van de groot
ste schepen van de „Greek Line", bete
kent het begin van een nieuwe directe
verbinding van Amsterdam met de
grote havens van de oostkust van Ca
nada. De ontwikkeling van Canada en
het groeiend aantal Europeanen, dat
zich daar na de oorlog heeft gevestigd
onder wie een groot aantal Neder
landers heeft een passagiersstroom
tussen Canada en Europa doen ont
staan ,die de Greek Line deed besluiten
Amsterdam in de bestaande dienst van
af Bremerhaven - Londen - Le Havre -
Cobh op te nemen.
Uitkoopverenigingen tegen
beperking toneel
Het bestuur van de Vereniging voor
Culturele Organisatie in Nederland, bij
welke vereniging een vijftigtal zgn. „Uit
koopverenigingen" als lid zijn aangeslo
ten, heeft op een te Amsterdam gehou
den vergadering, plannen van de Haagse
Comedie en van de Nederlandse Come-
die om na september 1960 slechts „en
kelvoudig" te gaan spelen, verwerpelijk
genoemd.
Desgevraagd deelde men ons van de
zijde van het Ministerie van O. K. en W.
mede, dat zowel op het ministerie als in
de raad voor de kunst deze kwestie ter
sprake is gekomen, doch dat noch het
ministerie noch de raad voor de kunst
dergelijke plannen zijn voorgelegd.
Japanse auto-industrie naar
ons land
„De grotere industriële en commer
ciële samenwerking met Japan door de
westerse landen is meer en meer nood
zakelijk", aldus de heer F. T. Roeters
van Lennep, voorzitter van het Insti
tuut NederlandJapan, die gisteren na
een bezoek aan Japan in ons land te
rugkeerde.
Hij verklaarde, dat een Japanse auto
industrie, die ook reeds met Spanje en
Griekenland zak endoet, van plan was
een bedrijf in een van de Europese lan
den. mogelijk in Nederland, te stichten,
vanwaar dan aan geheel Europa gele
verd kan worden.
Voor andere Nederlandse bedrijven
zag de heer Roeters van Lennep even
eens mogelijkheden tot samenwerking
met Japanse firma's.
lil adres aan de
Tweede Kamer
Ook bij de voorstanders van het open
baar onderwijs zijn bezwaren gerezen
tegen onderdelen van het wetsontwerp
voor het voorgezet onderwijs, de z.g.
Mammoetwet van minister Cals. Deze
bezwaren betreffen met name de posi
tie van het openbaar onderwijs en de
verhouding tussen het openbaar en het
bijzonder onderwijs.
De vereniging „Volksonderwijs" en
de Nederlandse Onderwijzers-Vereniging
hebben deze bezwaren samengevat in
een adres, dat gezonden is aan de leden
van de Tweede Kamer. De algemene
vereniging van leraren bij het voorbe-
reddend hoger en middelbaar onderwijs
stelt zich daarachter, doch zal zich nog
nader over bepaalde detailpunten zelf
standig tot de minister wenden.
De organisaties stellen voorop, dat zij
in het wetsontwerp waarderen de ern
stige poging om een verantwoorde plan
ning tot stand te brengen.
Volgens de adressanten dient evenwel
in de wet ook. conform aan de L.O.-
wet, aangegeven te worden dat open
baar onderwijs moet worden gegeven
in een genoegzaanr aantal scholen, die
voor alle kinderen zonder onderscheid
van godsdienstige gezindheid toegan
kelijk zijn. Gezorgd moet dus worden,
aldus adressanten, dat er voldoende
openbare scholen van voortgezet onder
wijs zullen zijn en voldoende over het
land verspreid. Vooral in de z.g. minder-
heidsgebieden is de openbare school een
vluchtheuvelsohool. In dit ontwerp wordt
het verzekerd blijven daarvan gemist.
Ook het ontbreken van een duidelijke
doelstelling van het openbaar onder
wijs achtten adressanten een ernstige
leemte. Zij dringen er dan ook op aan
de taak en de plaats van de openbare
scholen duidelijker in de wet te om
schrijven.
Tegen de procedure die het ontwerp
bevat ter stichting van openbare scho
len hebben de adressanten evenzo ern
stige bezwaren.
„De overheid moet op grond van de
op haar rustende plicht, voor alle in
woners van het Koninkrijk gelijke rech
ten op het door hen gewenste onder
wijs waarborgen. Haar taak is niet een
negatieve, een afwachtende, doch een
positieve en actieve. De overheid is het
enige lichaam dat de belangen van het
openbaar onderwijs kan behartigen, ook
bij het stichten van scholen in een ge
noegzaam aantal, eventueel geschraagd
door z,g. maatschappelijke organen.
Initiatieven tot het stichten van open
bare scholen dienen in eerste instan
tie van de Rijks- of gemeentelijke over
heid uit te gaan. Eerst wanneer de over
heid in haar taak tekort zou schieten,
moeten de ouders het recht ontvangen
zulke scholen te eisen".
Bij de planning behoort in elk geval
IT* r3a?!r, 4® mening van adressanten
Qiit initiatief gewaarborgd te worden.
Wijziging bepalingen voor het
reclamevliegen
