I DE BRIEF VAN VERI
de meester
van de bergen
ZA TER DAG 7 NO VEMBER
WEKELIJKS BIJVOEGSEL
PAGINA 4
Hoe iverkt het
zonnestralen!
[stoomgenerator!
stralenljn»V
DE ZON STRAALT
DAGELIJKS EEN GROTE
HOEVEELHEID WARMTE
NAAR DE AARDE. OM
DEZE ONUITPUTTELIJKE
WARMTEBRON NIET
ONGEBRUIKT TE LATEN,
ZET MEN DEZE OM
IN ENERGIE.
satelliet met
radioinstallaties
j,,wieken"met foto-
lelectrische cellen
tech-vxjljlTl
opgevangen v
zonnestralen
metalen plaatje
met een laagje
lichtgevoelige stof
(b.v. selenium),
waarin door het
invallende zonlicht
een zwakke elec-
trische stroom
wordt opgewekt
met gas gevulde
glazen ballon
NAAST DE STOOMGENERATOR
IS OOK DE TOEPASSING VAN
FOTO-ELECTRISCHE CELLEN IN
GEBRUIK OM DE ZONNESTRALEN
OM TE ZETTEN IN ELECTRISCHE
ENERGIE..»
VOORAL BIJ DE
RUIMTEVAART WORDT
VAN DEZE ENERGIE
BRON GEBRUIK GEMAAKT
OM DE RADIOBATTERIJEN
GEREGELD BIJ TE LADEN.
DE AMERIKAANSE SA
TELLIET „VERKENNER VI
IS HIERMEE UITGERUST.
DE EENVOUDIGSTE
MANIER OM ZONNE-
ENERGIE TE GEBRUIKEN
IS DE STRALEN TE
BUNDELEN EN TE CON
CENTREREN DOOR
MIDDEL VAN EEN LENS
(BRANDGLAS)....
IN WOESTIJNGEBIEDEN
WORDT DE DOOR PARABO
LISCHE SPIEGELS GECONCEN
TREERDE WARMTE TOEGEPAST
VOOR INDJSTRIELE DOEL
EINDEN B.V. SMELTOVENS.
DE SPIEGELS VOLGEN AUTOMA
TISCH DE LOOP VAN DE ZON
(LANGS 0£ HEMEL.
r Als de toerist ergens in Zwitserland, waar dan ook, de vraag stelt,
wie de beste berggids is. krijgt hij onveranderlijk ten antwoordt „Ga
naar Zermatt en vraag naar Eddy Petrig, er is geen betere gids dan
hij!" Eddy Petrig is niet alleen de beroemdste berggids van Zwitser
land, hij is ook de man aan wie iedereen zich kan toevertrouwen.
Men moet zich hem niet voorstellen als de halfgod van de bergen,
die met ervaren klimmers de onmogelijkste toppen beklimt. Hij wan
delt ook met angstige juffrouwen met hoogtevrees naar de top van
de Mont Blanc en de mensen, die door hem genezen zijn van hun
hoogtevrees en die van hem hebben geleerd wat klimmen is, zijn
legio. Toen Walt Disney zijn film over de Matterhorn maakte („De
derde man van de bergen") kwam hij met een troep Hollywood-
mensen, van wie het merendeel alleen een berg op een plaatje had
gezien. Hij wist ook de angstige assistent-cameraman vertrouwd te
maken met de bergen. Dat doet hij in de juiste sfeer: hij laat zien,
dat het gevaar er is, maar dat men met behendigheid in staat is de
berg te overwinnen. Heel wat van zijn clienten, die eens bang waren
op een keukentrapje, zijn hartstochtelijke bergbeklimmers geworden
dan zij Eddy.
Trots vertoont de Zwitserse berggids Eddy Petrig uit Zermatt zijn
insigne van de Zwitserse Alpenclub. Hij is de drager van verschillende
onderscheidingen, maar dit is de enige die hij ooit draagt.
Hij heeft de bergen beklommen met
wapenfabrikanten, ministers, school
meisjes, filmsterren, huisvrouwen,
mijnwerkers en bankiers. Hij leidde
vorsten, geestelijken, fotografen en te
lefonisten van vele nationaliteiten naar
de hoogste toppen en bracht hen veilig
terug met in hun harten niet het ge
voel van „Goddank, ik ben weer bene
den," maar „Ik zou het best weer eens
willen ondernemen!"
Eddy Petrig heeft bergen beklommen
met een achtjarige Amerikaanse jon
gen, die pas kinderverlamming had ge
had en met een tweeënzeventig jarige
Zwitserse gepensioneerde ambtenaar,
die het nooit zover had gebracht. Hy
is een van de bekendste Zwitserse
„Bergführer" en zyn „Führerbuch"
het boek, waarin zijn clienten hun
naam, adres en een kort getuigschrift
neerschrijven bevat lofprijzingen in
proza en op rijm. Meermalen heeft hij
mensen het leven gered, die op eigen
gelegenheid de bergen introkken en in
moeilijkheden geraakten. Heel wat
mensen ondernemen moeilijke tochten
zonder gids en de gidsen moeten dan
achteraf gratis hun leven wagen om
deze mensen omlaag te brengen.
Het zi t in het bloed
Eddy is niet alleen lid van het be
roemde Zwitserse berggilde, expert in
klimmen en skilopen, hij weet ook alles
van het weer, van de geologie en de
historie van „zijn" bergen. Hi) is een
talenkenner bij uitstek en een meester
in de psychologie. Hij heeft vijf onder
scheidingen van drie landen, maar het
enige Insigne, dat hij draagt is dat van
de Zwitserse Alpenclub. Het klimmen
zit hem in het bloed. „Men kan het
klimmen alleen leren als men uit vijf
generaties bergbeklimmers geboren is"
zegt Eddy Petrig, „dat is de allereerste
voorwaarde om een goede gids te wor
den!" Hij is nu tweeënveertig jaar. Hij
is gebruind, slank en lenig. Overal is
hij geweest: in de Alphen van Savoy,
in het Engelse merengebied, het Cana
dese rotsgebergte, de Italiaanse Dolo
mieten. (De moeilijkste rotsen ter we
reld zijn die van het Engelse meren
gebied.) Zijn geliefde anekdote is die
van een Zwitser, die in zijn eentje de
Matterhorn beklommen had. Een groep
toeristen met een gids trof hem ergens
op een rotspunt aan en vroeg hem of
hij ook een berggids was. „Een gids?"
vroeg de Zwitser, „Nee, ik ben niet
van ZermattZermatt is het hart
van de Zwitserse klimmerswereld: het
is omringd door vierduizend meter hoge
bergen van graniet en ijs.
In Zermatt doet iedereen aan berg
sport, niet alleen de mensen, maar ook
de geiten, koeien en de honden
Elke ochtend, als de zon op gaat, ziet
men de bergbeklimmers uit hun hotel
komen en naar de plaats gaan, waar
zij met hun gids hebben afgesproken.
Een Indische vorst met paarse tulband,
gekleed in sporthemd met rijbroek en
klimschoenen is iets heel gewoons,
waar niemand van opkijkt.
De schooljeugd van Zermatt kijkt
omhoog naar de Matterhorn en denkt
terug aan de vele keren, dat zij boven
waren. Maar de grootmeesters van de
bergklimkunst zijn de gidsen; nergens
ter wereld is de kunst van het berg-
klimmen zo zeer echte „kunst" als in
Zwitserland. Dë hedendaagse Zwitserse
berggids is iemand, wiens voorouders in
de 17e en 18e eeuw al de eerste schre
den zetten op de smalle paden en rots
wanden. Men wordt in Zwitserland
berggids omdat vader en grootvader
het ook waren. Eddy beklom op twaalf
jarige leeftijd al de Riffelhorn en
maakte zyn eerste tochten boven de
drieduizend meter.
Zijn hobby zijn de bergen
Het gidsenberoep is door de Zwitserse
regering officieel geregeld; men moet
achttien jaar zyn om een aanvraag in
te dienen. Maar vele leerlinggidsen
zijn lang voordien al dragers voor hun
vader, dat wil zeggen: zij dragen rug
zakken en rollen touw, zoeken voet
steunen en de beste plaatsen om te
rusten en helpen in elk opzicht. Het
belangrijkste, wat zij leren, is echter
-r ederlanders zijn altijd by de
I pinken geweest, als 't er
om ging hun energie bui
ten de landsgrenzen te ont
plooien.
Voor velen was al in vroeger
eeuwen het parool: liever er op
uit trekken dan bij moeders
pappot blijven.
Dat heeft hun geen wind
eieren gelegd.
In alle werelddelen valt 't op,
dat onze landgenoten hun
„weetje weten". Vroeger in het
nu helaas voor ons verloren
Indië, nu in al die landen, waar
Prins Bernhard als een échte
voortrekker voorging, anderen
de weg te wyzen.
Ergens anders een bestaan
opbouwen, is lang niet een
voudig.
We kennen niet precies de cij
fers over de aantallen jonge
mannen en vrouwen, die er moe
dig genoeg voor waren.
Ook door onze overbevolking
zijn 't er héél wat.
Wie echter het geluk een
beetje mee heeft en er niet
tegen op ziet z'n schouders on
der hard werk te zetten, is dik
wijls over een kort aantal jaren
beter af dan hier.
Dat heb ik wel begrepen uit
de verslagen der emigratiedien
sten en uit brieven, die ik zo af
en toe van héél ver ontvang.
Ze zijn er in de meeste geval
len zelfs bést aan toe en lachen
in hun vuistje als ze horen, hoe
de achterblijvers het maken
Die denken dan: „Waren we
óók maar zo flink geweest!"
De ouders lachen beslist niet
in hun vuistje
Ineens is 't stil geworden
in huis, nu de kinderen wegge
trokken zijn
Te stiller na al die emigratie-
bereddering
Ze hebben 't zich eerst niet zó
gerealiseerd, dat er een enorme
leegte in hun bestaan zou ko
men, een moeilyk te verwerken
leegte.
Ze hadden zich volkomen op
de toekomst van de anderen in
gesteld.
Nu komen ze tot de ontdek
king, dat 't héél moeilyk is, de
kinderen te moeten missen,
moeilijker dan ze dachten
In héél veel gevallen leven ze
op 't schaarse contact.
Eerst kwamen er regelmatig
brieven.
Maar het leven gaat snel en
het is hard: wie heeft er in het
nieuwe bestaan eigenlijk tijd
zich vrij te maken voor een
lange brief?
Voor hen die weg gingen is
het leven druk.
Ze denken er niet altijd aan,
dat vader en moeder verlangend
uitkijken naar wat regels uit dat
verre land. En dat ze bly als
kleine kinderen zijn, als die
brief dan eindelijk komt!
Dat ze er speciaal voor gaan
zitten om te lezen en te her
lezen wat er geschreven is: dik
wijls vlug tussen alle drukte
door en zonder dat de afzender
eigenlijk beseft, wat dit voor
voor hen betekent.
Zó zijn er duizenden ouder
paren.
Ze kyken uit naar de „post"
en wanneer die voorbij gaat
zonder iets in de bus te stoppen
het kan soms weken of maan
den duren voor dat dit wél 't
geval is! schrijnt er iets.
Ze zullen 't elkaar waarschyn-
lijk niet zeggen, hoe ze er op
gevlast hadden en hoe teleur
gesteld ze zijn.
Liever nog tot morgen wach
ten en intussen hopen en ver
trouwen, dat alles goed is met
hun „kind".
Want dat is en blijft hij (of
zy), ook nu ze volwassen zyn.
Hopenmisschien kan 't er
op den duur nog af, hen te be
zoeken. Stille droom of werke
lijkheid?
Ook daarover durven ze niet
te spreken.
Wie weet.
Eéns toch wel?
FANTASIO
■lllllllilllllllilflIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIItlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll llllllllinillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllQ
dat men in de bergen nooit haast mag
hebben en dat men beter twee keer
kan kijken dan één keer uitglijden.
Daarom is de dragersopleiding zo uit
stekend geschikt voor de jeugd; de
jongens leren zich aanpassen aan het
tempo van de gemiddelde bergbeklim
mer. Van hun vader leren zij, dat het
beter is twee keer onverrichterzake te
rug te gaan dan eenmaal in de mist te
verdwalen. Maar als men berggids wil
worden, moet men méér kunnen dan
klimmen alleen; een aspirantberggids
moet alles weten van de eerste hulp en
hij moet getuigschriften kunnen over
leggen van minstens drie verschillende
gidsen voor wie hy heeft gewerkt. Pas
dan en na volbracht examen
krygt hy zijn blanco Führerbuch, dat
door de Bondsregering wordt uitge
reikt.
Op de vakschool leren de gidsen een
beenbruk behandelen en een ont
wrichte schouder spalken. Ze leren hoe
ze een man uit een kloof moeten red
den, hoe men bevriezing voorkomt, be
vriezingen behandelt en hoe men de
weg terug vindt onder alle omstandig
heden. zy leren ook talen en goed ook.
„Op vierduizend meter hoogte kan men
met drie woorden in de juiste taal
iemand het leven redden" zegt Eddy,
„maar die woorden moeten voorin de
mond liggen, zonder na denken".
De gidsen zyn de leden van het
meest trotse gilde van Zwitserland: zy
vragen niet om klanten, de klanten
moeten by hen komen, zy werken vol
gens de hen ingeprente slagzin „Wie
valt, die faalt". De klant legt zyn leven
in hun handen en dat vertrouwen mag
niet beschaamd worden. De Zwitserse
gidsen oefenen hun clienten voor
zware tochten met lange bergwande
lingen. Amerikaanse ski-kampioenen
hebben verschillende triomfen te dan
ken aan deze training, zonder een en
kele top te hebben beklommen. Eddy
Petrig heeft filmacteurs, die nog nooit
een berg hadden beklommen, geleerd
om zich op de smalste randjes te be
wegen zonder angst te hebben. „Leun
niet tegen de berg", zegt hij altyd,
„maar hou stevig vast en beweeg geen
hand of voet als je niet zeker weet, dat
je minstens drie houvasten hebt
Van een man als Eddy Petrig zou
EÉN VAN DE MANIEREN OM
DIT TE DOEN, IS DE ZONNE
STRALEN OP TE VANGEN IN
EEN HOLLE (PARABOLISCHE)
SPIEGEL, DIE DE STRALEN
TERUGKAATST EN BUNDELT
IN HET BRANDPUNT....
jparabolische spi
IN HET BRANDPUNT IS
EEN STOOMGENERATOR
AANGEBRACHT. DIT IS
EEN CYLINDER GEVULD
MET VLOEISTOF. DOOR
DRAAIEN VAN DE CYLINDER
WORDT DE VLOEISTOF
NAAR DE WAND GEDREVEN,
WAAR ZE DOOR DE WARMTE
VERDAMPT. DE STOOM
DRIJFT EEN TURBINE AAN
WAARVAN DE AS EEN
GENERATOR IN WERKING
STELT DIE ELECTRICITEIT
OPWEKT.
Amateurs gaan met de lift vanuit Zermatt en zij komen weliswaar
een heel eind, maar toch niet ver. Waar zij ophouden, begint het werk
van de berggidsen. De ware liefhebbers beginnen echter in het dorp
zelf en gaan te voet in drie dagen heen en terug naar de top van de
Matterhorn op de achtergrond, de bergtop welks bedwinging een eeuw
geleden wereldhistorie maakte.
men vele hobby's verwachten, die hele
maal niets te maken hebben met berg
beklimmen. Hy is een voortreffelyk
schaker en harmonicaspeler, verzamelt
talenboeken en catalogi van bergbe
klimmersmateriaal, maar heeft slechts
één echte hobby. Hy verzamelt foto's,
fotoboeken, tydschriften, krante
knipsels, periodieken en alles wat maar
gedrukt is over bergbegklimmen en wel
voornamelijk van de Zwitserse bergen,
waaraan hy zyn hart verpand heeft I
jv'!. -X"
