Kantoorbediende
DE GAULLE GEEN DEMOCRAAT,
MAAR „VERLICHTE MONARCH"
Hij tekent in het derde9 laatste deel van zijn
memoires een bepaald indrukwekkend zelfportret
Grandioos meester in dialoog
AUTOMOBIELEN
EUROPA
KARPET
ERRES «JUMBO
Adverteert in het Leidsch Dagblad
Alléén de ERRES JUMBO
stofzuiger biedt U:
..na een
warme
zomer...
Fa. van Leeuwen
VRIJDAG 6 NOVEMBER 1959
(Van onze Parijse correspondent)
Het derde deel van de memoires van generaal Charles de Gaulle is
dezer dagen in Frankrijk verschenen. Na de twee vorige delen, die
onder de titels „I/appel" (de oproep) en „Le salut" (het saluut)
resp. de tijdvakken 1940—-'42 en '42—'44 ofwel tezamen de heroïsche
jaren in Londen behandelden, komt nu dan de periode '44—'46 aan
de beurt. Dit derde deel, waarvan de generaal de slothoofdstukken in
het Elysée als staatshoofd heeft geschreven, zal, zo heeft hij al doen
weten, zijn gedenkschriften nu definitief voltooien. Thans is de beurt
aan anderen om over mij te schrijven, zo moet de generaal zich hebben
uitgelaten. Op dat punt heeft hij zich overigens niet te beklagen, want
er is nauwelijks een staatsman te noemen, die al tijdens zijn leven
zoveel pennen in beweging bracht en brengt als De Gaulle en het ziet
er niet naar uit, dat die woordenstroom heel spoedig tot stilstand
zal komenl
In drie opzichten is
dit deel belangrijk
Het belang van dit derde en laatste
deel van De Gaulle's gedenkschriften is
drieërlei. Over het tijdvak van Frank-
rijks moderne geschiedenis, dat al ruim
tien jaren achter ons ligt doch niette
min zijn geheimen nog lang niet alle
maal heeft prijsgegeven, werpt de au
teur, die deze periode bovendien per
soonlijk domineerde, nu een scherp licht.
De Gaulle doet hier zelfs enige onthul
lingen. Hij vertelt b.v. hoe in de na
dagen van het Hitler-regime de lugu
bere Himmler hem nog een boodschap
zond waarop De Gaulle overigens
nooit geantwoord heeft om afzonder
lijke vrede of tenminste wapenstilstand
tussen Frankrijk en Duitsland te sluiten!
Het tweede belangrijke punt, dat ten
aanzien van het nieuwe boek van De
Gaulle moet worden aangetekend, is de
bijzonder hoge literaire waarde van dit
geschrift. De Gaulle geeft hier beschrij
vingen van reizen en ontmoetingen met
Roosevelt, (met wie hij het nooit heeft
kunnen vinden), met Churchill, die hij
als een „groot artiest" karakteriseert, en
met Stalin voor wie hij zijn bewonde
ring niet onderdrukken kan en trou
wens ook niet wil als een litera
tor die met meesterschap de kunst van
't boeiende en beeeldende verslag en van
het psychologische portret beheerst. Er
zijn passages in over Frankrijk „oude
aarde, verteerd door de jaren, gehavend
door regens en stormen, maar altijd ge
reed om voort te brengen opdat de le
venden elkander op zullen kunnen vol
gen" die de adem hebben van de groot
ste Franse schrijvers als een Chateau
briand. De Gaulle zet natuurlijk ook uit
voerig uiteen, waarom hij in 1949 meen
de zich plotseling als regeringsleider te
rug te moeten trekken en ook op dat
stuk brengt hij verscheidene onbekende
feiten aan het licht.
Uitzonderlijke figuur
Doch de allerhoogste betekenis van
dit boek is zeker nog wel gelegen in
het feit dat De Gaulle hier van zichzelf
nu een fascinerende schets heeft gete
kend. Uit dit boek treedt inderdaad een
uitzonderlijk man naar voren, een figuur
zoals zelfs het aan grote persoonlijk
heden zo rijke Frankrijk sedert Cle-
menceau en misschien zelfs Napoleon
niet meer heeft voortgebracht. De Gaul
le geeft zich nergens moeite zijn daden
te rechtvaardigen. Hij weet dat hij gelyk
heeft. Hij bepaalt zich er slechts toe de
feiten en de stukken bijna de helft
van dit boek bestaat weer uit brieven,
documenten en communiqué's over en
open te leggen. De Gaulle schrijft zijn
herinneringen vaak in de derde persoon
en hij aarzelt niet zichzelf herhaaldelijk
onder zijn naam Charles de Gaulle ten
tonele te voeren. Die stijlvorm, die bij
een ander onverdraaglijk van pedante
rie zou zijn, aanvaardt men niettemin
terstond van De Gaulle. De reden is
wellicht, dat De Gaulle, behalve een
groot staatsman, vooral een mysticus is
die zich met Frankrijk heeft geidentifi-
ceerd. Hij is Frankrijk en aan die heilige
overtuiging ontleent hij zyn kracht. De
kracht waardoor hij, de eenzame gene
raal, aanvankelijk zonder bekendheid,
zonder medewerkers, zonder leger, er in
de oorlog toch in slaagde Frankrijk door
de grote mogendheden althans in naam
officieel weer als wereldmacht te doen
erkennen.
Groot mensenkenner
Een der karaktirstiekste en boeiend
ste passages uit het boek betreft mis
schien nog wel zijn beschrijving van de
persconferentie die wij ons ook nog
herinneren Juist nadat Amerika en
Engeland De Gaulle's voorlopige rege
ring, die dus toen nog niet uit een volks
stemming was voortgekomen, eindelijk
officieel erkenden. Een Journalist vroeg
of de generaal met deze eclatante diplo
matieke overwinning nu soms door ge
voelens van dank en erkentelijkheid
werd bewogen. Na een seconde nadenken
komt het antwoord: „De Franse rege
ring is voldaan omdat men haar nu ein
delijk bij haar naam wil noemen." In
de exacte woordkeus en zijn bovenmen
selijke zelfbeheersing toont die repliek
De Gaulle ten voeten uit. De Gaulle,
die er onwrikbaar zeker van is Frank
rijk, la grande nation, te incarneren,
toont zich in dit boek ook als de men
senkenner van de eerste orde, die zich
nooit door sektarisme of vooroordeel be
ïnvloeden laat.
Met al zjjn meedogenloze verachting
voor de „politici" die door hem verant
woordelijk worden gesteld voor de ont
luistering van Frankrijk, scheert hij alle
partijleiders zeker niet over dezelfde
kam. De Franse levende staatsman, voor
wie hij de meeste sympathie laat blijken,
is zeker wel Pierre Mendès-France, die
door de Vijfde Republiek niettemin werd
uitgerangeerd. Zijn vroegere minister
van Buitenlandse Zaken, Georges Bi-
dault, thans tot zijn felste tegenstanders
(de uiterst rechtse vleugel) behorend,
brengt het er in deze gedenkschriften
evenmin al te slecht af en zelfs voor de
communistenleider Maurice Thorez die
De Gaulle indertijd amnestie verleende
alvorens hem in zijn regering op te ne
men, vindt de schrijver woorden van
persoonlijke en bijna warme waardering.
Nationalisme van een typisch
Frans soort
Een der scherpzinnigste journalisten
van het huidige Frankrijk, de jonge Ser-
van-Schreiber, heeft in zijn krant „l*Ex-
presse" in een uitvoerige bespreking van
deze memoires" De Gaulle eveneens de
meest consequente en orthodoxe leerling
genoemd van de grondleggers van het
moderne Franse nationalisme Barrès en
Maurras.
Zijn integrale nationalisme kan inder
daad moeilijk worden ontkend. Maar het
is ook 'n Frans nationalisme of liever pa
triottisme, dat dus stoelt op de nobelste
waarden van het humanisme.
Democraat, in welke zin men
dat woord dan ook wil verstaan,
is De Gaulle dat „vermoeden"
wordt hier eveneens nu wel heel
duidelijk bevestigd zeer bepaal
delijk niet. Hij is een monarch. Een
verlichte monarch, zo men wil,
maar een monarch ook en vooral
die nooit een daad verricht heeft
die hem door eigenbelang of zelfs
door persoonlijke hoogmoed werd
ingegeven. Maar indien men nu
nog naar de oorzaken zou willen
zoeken, waarom al in 1946 de
Franse democratie onder leiding
van De Gaulle moest falen, dan
Rake opmerking van
generaal Speidel
Generaal Hans Speidel, opperbevel
hebber van de NAVO-landstrijdkracn-
ten in de sector Centraal-Europa. heeft
gisteravond in Stuttgart een toespraak
gehouden over de militaire positie van
de Bondsrepubliek. Hij werd verschei
dene malen in de rede gevallen door
studenten, wat hem deed opmerken:
„het schijnt dat zich onder u aanhan
gers van totalitaire regimes bevinden"
Toen hij zich na zijn toespraak met
andere genodigden aan tafel zou bege
ven, ontploften er rondom hem uit stu
dentenhanden traangasbommen. Het
vertrek moest gelucht worden alvorens
de maaltijd doorgang kon vinden.
Schietpartij in Parijs
Algerijnse mohammedanen hebben
vanochtend in Parijs het vuur geopend
op twee politiemannen, van wie er één
onmiddellijk overleed. De ander werd,
volgens de eerste berichten, zwaar ge
wond.
vindt men de psychologische ver
klaringen hiervoor op bijna iedere
pagina opgehoopt. Een uitzonder
lijk man, een genie als De Gaulle
is met de democratie, die op over
leg, op het compromis en op de
dialoog is gebaseerd, nu eenmaal
niet in harmonie te brengen.N De
Gaulle verlangt de monoloog, maar
daarin is hij dan ook een grandioos
meester.
Ter opleiding gevraagd
(mnl. of vrl.)
Alléén schriftelijke sollicitaties aan:
GROENTENVEILING
Zoeterwoudseweg 2 - Leiden
FORD Consul
4 AMER. FORDS
1951—1955 en
3 FORDS Versailles 1955,
3 FORDS Anglia 1956,
2 FORDS Taunus 15M
FORD Taunus 12M
FORD Zephyr
SQUIRE, Stationcar
2 OPELS Rekord
OPEL Caravan
1958
1956
1956
1957
1956
1956
1956
1956
1956
1956
Inkoop
Inruil
VAUXHALL Wyvern 1956
VAUXHALL Velox 1954
D.K.W. 3-6, 4-deurs 1957
VOLVO bestel 600 kg. 1956
VOLVO Luxe 1954
RENAULT Fregate 1955
JEEP
NORTON motorrijwiel
E.G. 2 500 c.c
HOREX 350 c.c.
HEINKEL scooter 175 CC.
Financiering
Garantie
T. J. NATZIJL
RIJNDIJK 250 - HAZERSWOUDE - Tel. k 1714—366
een aanwinst voor Uw huis!
Desso karpetten kunt u direct
nieuw-in-huis stofzuigenZo goed
is de kwaliteit. En dan: nieuwe dessins,
sprekende kleuren voor het
eigentijdse interieur!
De collectie is weer groter, weer mooier.
140 x 200 f 112.- I 200 x 300 f240.-
225 x 325 f 288.- 250 x 350 f 350.-
6REESTRAAI
BOTERMARKT
'n R.S. Stokvis product vervaardigd door Van der Heem
zo'n enorm, konstant zuigvermogen een
2'/i maal grotere stofverzamelruimte (dus véél
en véél minder vaak ledigende papieren
„wonderzak" 4 handige mondstukken, waar
mee U alles kunt doen.
BBBaema
...óók een warme winter!...
Straks komt de winter.
Met de kilte van de avond
in uw slaapkamer.
Uw bed met koude lakens,
waar u huiverend tussen
kruipt. Verdrijf die kilte!
Voor de kille slaapkamer:
Keperflanellen duster.
Mcdaillondessin met effen
garnering f |4,90
Voor in bed-
Bijpassende pyjama van
dezelfde stof. Jasje mcdaillon
dessin met effen garnering
effen pantalon f |2,90
Duster cn pyjama in alle
maten en in de kleuren:
rood - olijf - peacock.
waar mavrouw
Haar koopt!
zo'n strelend
zachte nylon onder-
Jurk zo prachtig
passend niet
dóórschijnend. Met
plissé dat er niet uit
gaat en prachtig kant.
Diverse kleuren
9.9S
TEXTIELHANDEL
Herenstr. 77-83
Rotterdam, Maurltsweg 48. tel. 137902
Karei Doormanstraat 169, tel. 129516
Leiden, Botermarkt 24. tel. 25400
't beste van 't beste!
NIEUW! Thans ook
verkrijgbaar in een
moderne sporf-rib, in diverse
sprekende kleuren.
Vraag Uw winkelier 1
gaat hij mee...
zo'n vlotte, sportieve
pantalon van Houtvester
manchester. Het geheim
zit in de prachtige, volle
pool, volgens een
speciale methode
muurvast verankerd in
't hechte, solide weefsel.
