AMSTLEVEN levensverzekering
BLOEMBOLLEN
E. W. Smit: een boeiend bestaan
met .aardwormen en zeeslangen'
Lwi
GEDETINEERDEN BELEVEN HET
RECHT VEELAL ALS ONRECHT
Jaar van de presidentsverkiezingen is
in de Ver. Staten in ernst begonnen
v
Grote werken voor gastranspört
De straf wordt geaccepteerd
maar niet de manier waarop
Keuze gaat tussen jongens en
„mannen de stemmen wervers
of de werkelijke volksleiders
Opgericht 1 maart 1860
Vrijdag 6 november 1959
Vijfde blad no. 29892
Tijdperk van centrale gasvoorziening
(Van onze Arnhemse
correspondent)
„Achthonderd keer heb ik dit
filmpje gedraaid en nog iedere keer
kijk ik er met plezier naar", zei de
medewerker van het Aannemings-
en Handelsbedrijf E. W. Smit,
N.V. in Nijmegen. En de grote
baas, de heer E. W. Smit, stond er
bij. „Ik zal je nog iets anders ver
tellen", beloofde hij, „als je dit ge
zien hebt ga je zelf ook buizen
leggen".
De film heet „Operatie aardwurm"
en volgde het leggen van gasbuizen in
ons land op de voet. Het maken van de
buizen in het eigen bedrijf, het zware
werk op en in de grond en zelfs onder
water, de felicitaties na een groot kar
wei. Alles met een vrolijk muziekje, zo
als dat gaat op een film.
Op het zelfde ogenblik ging buiten,
op verscheidene plaatsen in het land,
het werk - zoals dat op de film werd
weergegeven - door. Smit heeft alleen
al in Nederland een 2500 kilometer buis
gelegd, waarvan ongeveer 1800 voor
gasleidingen in opdracht van de Staat.
Het filmdoek kon een venster zijn,
waardoor men rechtstreeks op de wer
ken keek, die worden uitgevoerd. Op
eens staat er het materiaal, op een rus
tig plekje ver van de bewoonde wereld,
of midden in een stad, of aan de oever
van een rivier, waar de buizen ook
doorheen moeten. Allerlei bewerkingen
en dan een controle, onder meer met
radioisotopen, om te zien of alles goed
dicht is. De grond in, zand erover, niet
meer naar kijken. Wanneer het een bij
zonder groot werk is komt soms de
minister, om te worden rondgeleid door
de directie. Een feestje naa Het is gauw
verteld, maar het zijn vaak miljoenen-
werken.
Onder water
Nog mooier het leggen van zin
kers, dat zijn gasbuizen opder water.
Geen „aardwurmen" meer in dat geval,
maar „zeeslangen". Soms ziet men er
gens in het land opeens weer zo'n
slang van tientallen meters lengte bo
ven water balanceren. De IJssel bij
Zwolle, de Maas en zelfs de Wester-
schelde. De Westerschelde is wel het
grootste wapenfeit geweest van de af
deling buizen van E. W. Smit. Zinkers
door een water, dat ruim vier kilome
ter breed is. Het zouden de grootste
zinkers ter wereld worden en voorzover
bekend is, zijn zij dat nu nog. Dag en
nacht werken, onder leiding van de
directeur persoonlijk, terwijl waarne
mers uit binnen- en buitenland hun
hart vasthielden.
Eigenlijk wist niemand hoe het pre
cies in z'n werk zou gaan. Alleen de
mensen van Smit wisten het en zij wis
ten het goed.
Wormergat
nog steeds mysterie
Ook technici van het laboratorium
voor grondmechanica te Delft hebben
het geheim van het gat te Wormer niet
tot een oplossing kunnen brengen. Na
gedurende enige weken in en rond het
gat verschillende peilingen te hebben
gedaan om een mogelijke verstoring in
de bodemgesteldheid op te sporen, overi
gens zonder enig resultaat, is gisteren
het besluit gevallen het werk te staken.
Dit betekent overigens niet dat het
„ding" nu met rust gelaten zal worden.
Kapitein Blommaart, die de leiding
van de werkzaamheden heeft, geeft de
moed namelijk nog niet op. Hij heeft
opdracht gegeven aan een machine
fabriek in Culemborg een 24 meter lange
buis van non-ferro metaal te vervaar
digen, waarmee men in de grond wil
gaan prikken rond het gat. Deze zoge
naamde bomlocator zou een verstoring
in het aardmagnetische veld registreren.
Voordat deze nieuwe aanval op het Wor
mergat zal worden begonnen zullen
echter nog enige weken heengaan daar
de vervaardiging van deze non-ferro buis
ongeveer twee weken inbeslag zal nemen.
Spektakels
De rondleiding om Arnhem, de lei
ding Voorburg-Hoofddorp met de aftak
king naar Leiden, de ring om Utrecht,
de vernieuwing van de leiding Utrecht-
Harmeien, die wordt uitgevoerd terwijl
de gasaanvoer door moet gaan dat
zijn enkele werken, die Smit thans on
der handen heeft. Wie onderweg zo'n
spektakel ziet en even uitstapt, zal er
weinig van begrijpen. Maar er gaat
geen schop de grond in voordat een pot
lood op het tekenpapier het heeft voor
gedaan. Want ook grindwerk is iets
waarmee voorzichtig tewerk moet wor
den gegaan en dat vooral veel overleg
vereist. In het nederzettinkje, dat zich
zelf tientallen kilometers lang gravend
en kruipend vooruitwerkt, is de uitvoer
der een soort directeur op zichzelf.
In de vorm waarin de gaszinker
straks op de bodem van het water
zal liggen, hangt hij boven de ri
vier. Vaak zijn de zinkers groter
en moeten zij door het water wor
den getrokken om op hun plaats te
komen.
Vaak is hij een bijzonder mens, wat hij
eigenlijk wel moet zijn, zoals iedereen,
die in een functie wordt benoemd, niet
zozeer om hetgeen hij heeft geleerd,
maar om hetgeen hij kan.
Zo zijn er meer dingen, die de bui
zenleggers van Smit bijeen houden in
een hechte club. Zijn er veel anderen,
die desnoods honderdtwintig uur door
werken met een enkel uurtje slaap er
tussendoor? En mensen, die principiële
bezwaren hebben tegen zondagsarbeid,
maar als het moet toch op zondag wer
ken, al willen zij er dan geen loon voor
hebben? - „Geef het maar aan de kam
kerbestryding of zoiets!"
Er zijn sterke mannen nodig bij dit een extra steuntje zijn boven de arm
werk toch zal ergens nog wel van de man in de boot.
„SCHOKKEND" RAPPORT KANT"
(Van onze Utrechtse
correspondent)
Een groot deel van de gedeti
neerden in Nederland beleeft de
toepassing van het recht als on
recht. Niet doordat ze gestraft
worden, want dat wordt over het
algemeen geaccepteerd („daar heb
ik het naar gemaakt"), maar door
de manier waarop ze door politie,
Justitie, gevangenispersoneel en
reclassering behandeld worden.
Dat blijkt uit het boek „Meningen van
gedetineerden over de strafrechtple
ging", ontstaan uit een onderzoek, inge
steld door het Criminologisch en Straf
rechtelijk Instituut aan de Rijksuniver
siteit te Utrecht, in samenwerking met
het ministerie van Justitie.
Dr. R. Rijksen heeft in het kader van
dit onderzoek in acht huizen van bewa
ring en elf gevangenissen de op schrift
gestelde ervaringen verzameld van gede
tineerden van het ogenblik af, dat de
politie hen kwam halen tot - zo moge
lijk - het einde van de reclasseringspo-
ging.
Vrij en anoniem
De gedetineerden konden vrij en ano
niem hun hart luchten. Ongeveer twee
derde van de gevraagden heeft meege
daan: 901 gedetineerden stelden hun er
varingen op papier. Daarna verzamelde
dr. Rijksen uit him soms lange brieven
die gedeelten, welke op de strafrechtple
ging betrekking hadden, in een boek.
Dat boek is ongeveer een jaar geleden
ter vertrouwelijke kennisneming toege
zonden aan hen, die aan de strafrecht
pleging deelnemen: politie, openbaar
ministerie, zittende magistratuur, psy
chiaters, gevangenisfunctionarissen, re-
classeringsinstellingen e.d.
Het rapport heeft binnenskamers tot
de nodige discussies geleid en is nu aan
de openbaarheid prijsgegeven.
„Het negatieve van de reacties van de
gedetineerden heeft onze zwartste ver
wachtingen overtroffen", zegt prof. dr.
G. T. Kempe, directeur van het Crimi
nologisch Instituut. „Het opnieuw begin
nen in de maatschappij wordt een illu
soire zaak bij gedetineerden, die zoveel
negatieve gevoelens koesteren".
Stem van andere kant
Voor het eerst in de geschiedenis van
het strafrecht is in dit boek „De stem
van de andere kant" aan het woord, de
stem van de man, die alle fasen door
loopt van politieverhoor, via rechter
commissaris. rechtbank, gevangenisdi
recteur, reclasseringsambtenaar tot
werkgever in de vrije maatschappij.
Uit de weergegeven ervaringen blijkt
dat in vele gevallen de gedetineerden
zich in verschillende fasen van de straf
rechtpleging niet menswaardig behan
deld voelen. Deze subjectieve beleving is,
los van de vraag of de behandeling daar
toe aanleiding geeft, van fundamenteel
belang voor de strafrechtpleging. Want
niet alleen voelt de delinquent zich te
kort gedaan, maar tevens wordt daar
door een belangrijk doel van de straf
rechtpleging geweld aan gedaan. Hoe
kan men verwachten, dat een ontslagen
gevangene als volwaardig deelnemer aan
de samenleving terugkeert, wanneer hij
tijdens de hele strafrechtpleging telkens
50 TULPEN in 5 kleuren
50 NARCISSEN in 5 soorten
50 DIVERSE KLEINE BOLGEWASSEN
in 5 soorten.
Totaal 150 eerste kwaliteit bloembollen,
alles afzonderlijk verpakt voor f 12.50.
W. SEGAAR ZN.
ZAADHANDEL SINDS 1887
DIEFSTEEG 8 (by de Twentsche Bank)
de indruk krijgt, dat hij onwaardig is?
Wat kan men anders verwachten dan
dat hij zich steeds weer buiten de sa
menleving plaatst en op den duur de
weg terug niet meer kan vinden?
„Schokkend"
„Schokkend". Dat is het oordeel van
prof. Kempe en dr. Rijksen over de aard
der ervaringen die de gedetineerden
hebben opgedaan.
Met volledig inzicht in het subjectieve
van de weergegeven mening is prof.
Kempe van mening, dat een diepgaan
de bezinning nodig is op de bezwaren,
die aan het huidige strafrechtstelsel kle
ven.
Ten dele zijn die bezwaren gebonden
aan het huidige systeem van het straf
proces en vooral van het gevangeniswe
zen. Ten dele zijn ze terug te voeren tot
administratieve kwesties en tenslotte
heeft een belangrijk deel betrekking op
de persoonlijke benadering. Juist op dit
laatste heeft een groot deel van de
klachten betrekking.
In vakkringen heeft het rapport ge
leid tot levendige gedachtenwisselingen
en de eerste resultaten beginnen zich af
te tekenen. Zo heeft bijvoorbeeld het
Gerechtshof in Den Bosch op grond van
het rapport een enquête in zijn ressort
ingesteld, die onder meer geleid heeft
tot verbetering van de cellen in de poli
tiebureaus. Ook in de ressorten van an
dere Gerechtshoven wordt op het ogen
blik de vraag bestudeerd: „Wat kunnen
we concreet doen?"
Als voorbeeld van de manier, waarop
gevangenen hun behandeling zien, volgt
hier een aantal aanhalingen uit het
boek.
POLITIEONDERZOEK
Ik vind het niet fair van de politie
om te zeggen tegen een vrouw „hij Kamt
zo terug", terwijl zij weten dat het niet
zo is.
De recherche is over het algemeen
nogal humaan, van het merendeel der
politie, vooral de jongeren, kan ik dit
niet zeggen.
In het bureau zijn we niet behan
deld als kleine kinderen. Maar als ik een
verhoor af moest nemen, waar er drie
zo zaten te liegen als wij drieën, dan zou
ik ook wel eens myn geduld verliezen.
Er werd tegen mij gezegd „Als je
nu vlug vertelt, mag je naar huis gaan
en ben je nog op de bruiloft van je zus
ter, want die trouwt toch morgen?"
Ik vertelde alles en toen zeiden ze:
„Dacht je nu heus, dat we zo gek waren
om je te laten gaan?". Dit zijn smerige
streken van de recherche.
(Letterlijk)„En ik niet gauw ge
noeg bekende, toen het met geweld te
proberen en mij van de ene hoek naar
de andere hoek trapte
CONFRONTATIE
„Ik werd tussen 5 rechercheurs ge
plaatst, die zagen er verzorgd uit. Ik
bedoel, keurig geschoren, haar netjes ge
kamd en zo, maar ik had mij die twee
dagen niet kunnen scheren. Mijn haar
niet netjes kunnen kammen, myn strop
das niet keurig kunnen omdoen, daar er
geen spiegel aanwezig was in het poli
tiebureau. Toen ik tussen die 5 recher
cheurs stond, viel ik natuurlijk ontzet
tend op".
„Dus automatisch wordt vermoed,
die man met de baard en slecht ver
zorgd uiterlijk, is de dader".
OFFICIER VAN JUSTITIE
Maar deze heer ging tegen mij te
keer of ik de grootste bandiet was die
er rondloopt. Een losbol of een dief.
Kijk, en je mocht zelf niets terugzeggen.
Bij myn voorgeleiding aan de of
ficier van Justitie werd ik door hem als
een hond afgeblafd.
ZITTING
De zittingen onzer rechtelijke col
leges zijn in één woord af. Geen gejij en
gejouAls ik een opmerking zou
mogen maken. Laten de rechters dat
vervloekte gefluister onder elkaar tij
dens de zitting nalaten.
.5?
„They are off!"
(Van onze corresponded
in Washington)
(I)
Het valt niet te ontkennen: ruim
een jaar voordat de verkiezingsdag
aanbreekt, is de strijd om het Ame
rikaanse presidentschap in alle
ernst begonnen. Men voelt zich in
Washington als bij een race op
een renbaan: „they are off!" roept
het publiek en dat wil zeggen: de
paarden zijn gestart!
Wie ligt er voor, wie gaat er
winnen? Dit zijn natuurlijke vra
gen, volkomen passend bij een
race. Maar er schuilt een groot
gevaar in het feit, dat deze verkie
zingen vóór alles als een wedstrijd
beschouwd kunnen worden. Hoe
dichter men toekomt aan de ver
kiezingsdag, des te meer vraagt
men zich af: wie heeft de beste
kans om te winnen? En de vraag,
die de kiezers zich natuurlijk be
hoorden te stellen, is: wie van de
kandidaten zou de beste president
zijn?
Vooral in juli 1960 wanneer de twee
grote partyen hun congressen of con
venties houden, is het gevaar groot, dat
de machtigen in de organisaties aan
sturen op de kandidaatstelling van dié
man, die de beste wedstryd-capaciteiten
lijkt te hebben, diat is: de man, die
winnen kan. En dat behoeft uiteraard
niet de man te zijn, die het beste als
staatshoofd kan fungeren in een van de
twee machtigste staten ter wereld!
De moraal van dit alles ls, dat op
winding, spanning en niet te vergeten:
partybelang de aandacht dermate in
beslag kunnen nemen, dat het eigenlij
ke doel van de verkiezingen de selec
tie van de beste man voor het presi
dentschap op de achtergrond geraakt.
De verantwoordelijke journalisten en
radio- of televisievoorlichtets voelen
zich daarom des te meer verplicht om
het volk te wijzen op de grote belang
rijkheid van deze verkiezingen. Wie in
1960 het Witte Huis zal betrekken zal
daar in elk geval vier en mogelyk acht
jaar kunnen blyven. Die vier of acht
jaren zullen naar het zich laat aanzien
beslissend zijn voor Amerika's betrek
kingen met de Sovjet-Unie. En wij den
ken niet alleen aan de diplomatieke be
trekkingen. Wil men namelijk langs di
plomatieke weg geraken tot een waarlijk
stabiel evenwicht in de wereld, dan zal
het nodig zyn, dat Amerika in technolo
gisch opzicht de gelijke blijft van de
Sovjet-Unie.
Om de achterstand op het gebied van
raketten en ruimtevaart in te halen, zal
er hard aangepakt moeten worden in de
Verenigde Staten. Dit is niet alleen een
kwestie van meer geld, niet alleen een
zaak van meer en beter onderwijs, maar
voor alles een kwestie van een wyziging,
een bekering zo men wil in de geestelijke
instelling: minder accent op comfort en
vermaak, meer toewyding voor het
werk, voor de wetenschap, voor de plicht
Natuurlijk zal zulk een ommekeer niet
alleen door één man teweeg gebracht
kunnen worden. Hy zal steun nodig
hebben van medewerkers en voor alles
zal hy gehoor moeten vinden bij zijn
volk.
Niemand echter heeft zozeer de kans
om een leider te zijn in Amerika als de
president. Amerika, hoe jong ook, heeft
een renaissance, een wedergeboorte no
dig om op het hoogste nivau te blyven.
Zal het volk zo wijs zijn in november
1960 om de man te kiezen, die waarlijk
een geestelijk leider kan zijn en die aan
zijn staat nieuwe levenskracht vermag
te geven? Dit is de grote vraag, een heel
wat belangrijkef probleemstelling dan:
wie is de grootste stemmenverwerver?
Eric Sevareid, een bekend commenta
tor voor de televisie, heeft een intelli
gent onderscheid gemaakt tussen twee
groepen van kandidaten: jongens en
mannen. Als jongen kwalificeert hij de
kandidaten, die iets willen zyn,- als
mannen, die iets willen verrichten.
Het zou al van veel belang zijn, indien
Als de president iets vroeg en je gaf
antwoord, dan zat men je allemaal uit
te lachen. Men wordt gewoon voor de
gek gehouden.
Tevens wil ik U er graag op wijzen
dat de meeste pro-deo advocaten, zoals
ook de mijne, op z'n Hollands gezegd
„waardeloos" zijn.
DETENTIE
De gevangeniskleding is afschrik
wekkend.
De gevangeniskleding is een aan
fluiting voor elk denkbaar eergevoel en
men ziet van bezoek af teneinde de fa
milie niet de schrik op het lijf te jagen.
Dit is het ergste. Cellulair. Een
zaamheid. Niemand opi tegen te spre
ken. Helemaal alleen met je gedachten.
Dat moet weg.
Gedurende de tijd, dat ik gedeti
neerd ben heb ik een pracht onderwijs
gehad in autostelen en inbreken!
Aanvankelijk vouwde ik zakjes -
Als maar zag ik Flora's hondebrood
voor m'n neus - ik had 't niet meer.
Ik zit hier enveloppe te plakken,
een geestdodend werk.
Advertentie
Nu heeft Uw handelaar nog
alle soorten hyacinten, tulpen
en narcissen voorradig. Bestel
meteen
Begrafenis Douwe Tot
Gistermiddag is de reddingbootschip-
per Douwe Tot onder grote belangstel
ling ter aarde besteld. Aanwezig waren
o.m. het lid van de Raad van State, mr.
W. F. Schokking, burgemeester J. Okkin-
ga van Terschelling, het voltallige colle
ge van B. en VV. van Terschelling, de
directeur van de K.N.Z.H.R.M., de heer
H. Th. de Booy, en het voltallig perso
neel van de redery Doeksen.
De stoet trok langs de haven, waar de
„Brandaris" en de „Holland" de vlag
halfstok voeren. Op het kerkhof noemde
de heer de Booy Douwe Tot „een groot
man en een groot schipper". Na hem
voerde burgemeester Okkinga het woord,
waarna de teraardebestelling geschied
de.
Na de begrafenis werd een dienst ge
houden in de Hervormde Kerk.
het publiek dit onderscheid in het oog
wilde houden in het jaar dat thans is
aangebroken.
