FIFTY-FIFTY
FIFTY-FIFTY
de prima Amerikaan die
voltreffers plaatst!
CENTRIFUGES
C. L. M. van CLEEF
250 VERKEERSONGEVALLEN
IN LEIDEN IN EEN MAAND
Mr. Klaasesz bracht annexatie
van Zoeterwoude ter sprake
6. een Amerikaan op z'n best
7. een fantastische sigaret
8. een fantastische prijs
fluweel voor de keel
Opgericht 1 maart 1860
Woensdag 4 november 1959
Tweede blad no. 29890
Steeds hogere cijfers
De laatste maanden geven ontstel
lende ongevaJllencijfers in het Leidse
verkeer te zien. In september werd een
.record" geboekt door 61 ongevallen in
één week. Verder kwam in die maand
het ongeval!encijfer per week niet be
neden de 50. En tenslotte was het
maandtotaal van september met 234 on
gevallen een record.
Oktober zette wel zeer somber in,
want de eerste week betekende met 62
ongevallen een nieuw record, dat het
zelfs niet langer dan een week uithield:
de tweede week werden er 63 ongeval
len geregistreerd. De derde week gaf
voor het eerst in twee maanden een
lager cijfer te zien dan 50, namelijk 48,
maar de laatste week was het weer
grondig mis met 56.
Het totaal van oktober bereikte door
deze cijfers het aantal van 250, weer,
na de 234 van september, een nieuw
maandrecord. Vergeleken bij oktober
van het vorige jaar was dit een stijging
van maar liefst 35.9 procent.
Van deze 250 ongevallen waren er 167
met alleen materiële schade, terwijl bij
83 ongevallen of 33.2 procent, ook licha
melijk letsel te betreuren viel. Dit ge
wonden-percentage was vorig jaar ok
tober 28.3 procent. Dus niet alleen het
aantal, maar ook de ernst van de ver
keersongevallen neemt in Leiden toe,
een verschijnsel, dat niet alleen uit
deze cijfers spreekt, maar uit vrijwel
alle vergelijkingen.
Het jaartotaal is met deze ontstel
lende oktobercijfers op 1893 gekomen.
Vorig jaar was het totaal tot en met
oktober 1691. Het totaal van het gehele
jaar 1958 was 2024. Er mogen dus in
november en december van dit jaar niet
meer dan 131 ongevallen plaatsvinden,
wil Leiden dit jaar als geheel een gun
stiger beeld dan vorig jaar vertonen.
Het is vrijwel uitgesloten, dat dit ge
beurt. Het staat nu wel vast, dat Leiden
dit jaar in het verkeer een zeer somber
beeld geeft te zien.
Lezers schrijven
Voetgangersprobleem
Op de Hogewoerd tussen Rijnstraat
en Veerstraat staan dagelijks verschei
dene auto's op het trottoir geparkeerd.
Zelfs zo, dat moeders met kinderwagens
en invalidewagens zich op de rijweg
moeten begeven om hier te passeren.
Volgens wettelijke bepalingen is het
toch verboden om motorrijtuigen op
het trottoir te plaatsen?
Waarom kunnen de eigenaars deze
wagens niet op het Levend aal par
keren?
Het rijk van de voetganger is toch al
beperkt, en daar de trottoirs hier toch
al smal zijn, moet hij zich ook nog in
gevaar begeven voor eventueel achter
opkomend verkeer.
Dagelijks rijden hier politie-agenten
langs en geen enkele, die de bestuur
ders erop attent maakt, dat zij in over
treding zijn. Optreden van de politie
zou hier dus wel gewenst zijn!
Leiden, W. C. v. d. M.
Hollandse tekeningen
uit de gouden eeuw
De heer J. N. van Wessem
sprak voor Oud-Leiden
Voor de eerste maal in dit seizoen
verzamelden de leden van „Oud Leiden"
zich in de vertrouwde sfeer van ..De
grote Pers" in de Lakenhal, alwaar de
directeur van dit museum, de heer J. N.
van Wessem, behalve als gastheer ook
als inleider optrad.
Uit het openingswoord van de wnd.
voorzitter der vereniging, de 'heer A.
Bicker Caarten, vernam men, dat voor
deze avond in feite een ander onder
werp ter sprake zou worden gebracht,
doch de spreker, slachtoffer van de
heersende griep, had te elfder ure moe
ten afzeggen. Spreker bracht dank aan
de heer Van Wessem, die spontaan had
aangeboden deze plotselinge leegte op
te vullen.
De heer Van Wessem heeft, met be
hulp van een groot aantal diapositieven,
met zijn gehoor een rondwandeling ge
maakt door een gefantaseerd prenten
kabinet en daarmede een indruk gege
ven van de ontwikkeling der tekenkunst
in de Gouden Eeuw. Het beschouwen
van de tekeningen van meesters uit die
tijd heeft een grote bekoring; zij zijn
doorgaans bedoeld als voorstudie voor
het schilderij, doch ook als voltooide
kunstwerken bekend geworden. Door de
innerlijke drang waarmede deze kunst
werken tot stand kwamen, is de uiting
in vele gevallen spontaner dan bij de
schildex-werken. Juist in de overgang
van de 16de naar de 17de eeuw groeide
de behoefte de zichtbare wereld weer
te geven, te ontdekken tot in haar
kleinste details. Er was aandacht voor
de dingen van het gewone leven, waar
uit de kunstenaar zijn onderwerpen
koos. Dit door de levende omgeving ge-
inspireerde genre zou men kunnen zien
als een beperking der kunstuiting, doch
bij intense beschouwing blijkt het te
gendeel: de door spreker getoonde ka
rakteristieke voorbeelden waren daar
van een duidelijk bewijs en gaven de
menigvuldigheid der facetten helder
weer.
Tekeningen en schetsen van Lucas
van Leyden, Jacob van Swanenburg,
Van der Velde, Buitenwijk, Gerard Dou,
Jan van Goyen, Govert Flink, Eekhout,
Van Ostade. De Witt, Nicolaas Maas en
vele anderen, kwamen door de deskun
dige toelichting van spreker als reali
teiten tot het auditorium.
Al naar de aard van de beeldende
kunstenaar, besprak de 'heer Van Wes
sem het karakteristieke: de kracht van
het getekende portret, het verhalende
stemmingsbeeld, de aantrekkelijkheden
der onderwerpen, de schone lijnvoerin-
gen, contrasten en subtiele af demping
der figuren.. De academische tekenin
gen (figuurstudies), zoals o.a. van Rem
brandt's leerling Flink waren 'hoogte
punten.
Toonde spreker voor de pauze de wer
king van het grote kunstenaarskoor der
17de eeuw, na de koffie liet hij als
we deze vergelijking mogen maken
Rembrandt zelf als solist optreden. We
kennen deze grootmeester der schilder
kunst eigenlijk te weinig als tekenaar,
aldus spreker doch in die kwaliteit is
hij minstens zo boeiend. De lichtbeelden
toonden de werken van de beginnende
Rembrandt, zijn gestadige groei naar
volmaaktheid en zijn wereldberoemde
werken. Spreker schetste de schitteren
de weergave van spanningen en verhou
dingen der figuren. Rembrandts unieke
demensie, de dimensie van het genie.
De heer A. Bicker Caarten sprak na
mens „Oud Leiden" dankwoorden tot de
heer Van Wessem.
AMATE begroette
5000 ste bezoeker
De organisatoren van de Amate
1959 de grote missietentoonstelling,
welke deze week in de zalen van de
Stadsgehoorzaal wordt gehouden
zijn tevreden. De belangstelling bij het
publiek is groot en het aantal bezoe
kers bevredigend. Gisteravond werd de
vijfduizendste betalende bezoeker be
groet. De jeugd is hier niet bij gere
kend, die krijgt vrij kaartjes. De heer
P. P. Devilee uit de Leemansstraat te
Leiden stond stomverbaasd, toen
bleek, dat hij die 5000ste was. Op het
toneel werd hij door de voorzitter van
het comité, de heer Van der Heyden,
toegesproken en mocht hij een waar
debon van vijftig gulden in ontvangst
nemen. Een welkom douceurtje.
De toeloop naar deze tentoonstelling
laat zich verklaren. Want niet alleen
vertellen de priesters in de stands bij
zonder belangwekkend over hun werk in
die verre, vreemde landen en is de fancy
fair in de foyer een grote trekpleister,
ook de andere onderdelen van deze ten
toonstelling mogen zich in een behoor
lijke belangstelling verheugen. Op het
toneel in de grote zaal heeft het Haagse
Gemeentemuseum een fraaie collectie
van ongeveer 85 exotische muziekinstru
menten uit de landen, waarin missies
gevestigd zijn, bijeengebracht. Een
unieke verzameling van trommen,
snaarinstrumenten, fluiten, kleppers,
'gongen en trompetten.
In een van de andere zalen wordt een
door de K.R.O. samengesteld aangrij
pend klankbeeld gegeven van de huidige
wereldsituatie in de kerk. Een ruimte
reis van een half uur, die de toehoorders
voert langs de meest besproken missie
gebieden van de aarde. Het ligt in de
bedoeling dit klankbeeld in de komende
jaren ook uit te breiden tot de zending.
De voorbereidingen daartoe zijn in volle
gang, maar helaas was men, voor men
naar Leiden kwam, nog niet gereed.
En dan hebben wij tot nu toe verge
ten de bijdrage, die de r.-k. Leidse
schooljeugd geleverd heeft aan deze
Amate. Een kostelijke kleine tentoon
stelling van tekeningen, boetseerwerkjes
en andere bewijzen van handvaardig
heid, die uiteraard allen de missie tot
onderwerp hebben.
Leef als goede baren naast elkaar
Zoals wij gisteren reeds vermeldden, bracht de Commissaris der
Koningin in de provincie Zuid-Holland, mr. J. Klaasesz en zijn echtgenote
mevrouw KlaaseszDe Bruyne, een werkbezoek aan Zoeterivoude. Na de
lunch werd des middags het Gesticht „De Goede Herder" bezocht. Het
gezelschapbestaande uit de Commissaris der Koningindiens echtgenote
de burgemeester en de wethouders, eveneens met hun echtgenoten, de
adjunct-chef van het kabinet van de Commissaris en de hoofdambtenaar
ter secretarie H. A. Friebelwerd ontvangen door de moeder-overste en
enkele andere zusters van de Goede Herder.
1. een unieke melange
2. hoogfijne tabakken
3. geurig en zacht
4. een modern pakje
S.aromabewarende verpakking
15,
.MAREWIJK" NEEMT JEUGDHONK
IN GEBRUIK
Zaterdag 7 november neemt de Her
vormde Wijkgemeente „Marewij'k" met
enige feestelijkheid haar nieuwe jeugd
honk aan het Charlotte de Bourbon
hof 1 (hoek Willem de Zwijgerlaan) in
gebruik.
Om halfvijf 's middags is de officiële
opening, doch daarvóór maakt de
Drumband „De Kleine Burcht" vanaf
halfdrie een rondgang door de wijk. Om
halfzes kunnen belangstellenden het
nieuwe jeugdhonk, dat de naam „Spe
lonk" krijgt, bezichtigen.
Nederlandse opgravingen in Egypte
Dr. A. Klasens, directeur van het Rijks
museum van Oudheden, hield gister
avond in dit museum een lezing over de
Nederlandse opgravingen in Egypte,
welke in het afgelopen winterseizoen
zijn voltooid.
Verschillende vondsten zijn daarbij
nog aan het licht getreden, die de ken
nis over de vroegste periode van de
Egyptische geschiedenis (1ste dynastie,
ong. 3000 v. Chr.) hebben aangevuld.
Meer dan 200 graven werden op drie
verschillende grafvelden opgegraven.
De belangrijkste vondsten zijn: een
van de oudste voorbeelden, zo niet het
oudste, van steenbouw in de Egyptische
grafarchitectuur; voorts een dubbel graf
van man en jonge vrouw, die juist een
kind heeft gebaard, waarvan het skelet
bij de moeder werd aangetroffen. Ook
I werden voor het eerst resten van een
bovenbouw van graven gevonden, waar
door het pz*obleem van de bovenbouw
uit deze periode is opgelost. Voor het
eerst werd een stéle van kalksteen ge
vonden, waarop de naam en het beroep
van de grafbewoner „de molenaar Me-
nes". In een groot graf uit het midden
van de eerste dynastie kwam een fraai
voorbeeld van kunsthandwerk voor de
dag, een schminkdoosje van leisteen in
In haar welkomstwoord bracht moe
der-overste dank aan de Commissaris
der Koningin en echtgenote, dat zij in
hun programma een bezoek aan de
Goede Herder hadden willen inlassen.
Moeder-overste gaf een uiteenzetting
van het werk van de Congregatie, na
melijk het heropvoeden van meisjes,
die gederailleerd zijn of op het punt
van ontsporing stonden. Dit werk, dat
in 460 huizen verspreid over de gehele
wereld, geschiedde, bestaat naast de
heropvoeding ook uit de opleiding van
deze meisjes op allerlei gebied, o.a.
huishoudelijk werk, naaien, nuttige
handwerken enz.
De bijzondere aandacht van de Com
missaris werd gevraagd in verband met
het Industricschap, dat een kleine
ruimte ter diepte van 150 m. overliet
voor de recreatie van de bewoners van
het huis. Dit zou minstens 5 a 6 ha.
moeten zijn voor de ruim 200 mensen,
die in de Goede Herder verblijven.
Vervolgens werd een rondgang ge
maakt door de gebouwen, waarbij ook
rector De Groot aanwezig was. Zo werd
een bezoek gebracht aan de naaikamer,
de slaapgelegenheid en de aula. Hier
werden door enkele meisjes enige dan
sen uitgevoerd. Wanneer men eens een
bezoek aan deze inrichting heeft ge
bracht, krijgt men een veel beter in
zicht in het prachtige sociale werk, dat
door de zusters wordt verricht.
WENSEN EN VERLANGENS
Na dit zeer indrukwekkend bezoek
werd via de Weipoort naar het paro
chiehuis aan de Schenkweg gereden,
waar ongeveer 100 personen aanwezig
waren voor een bespreking.
De Commissaris en zijn echtgenote
namen achtereenvolgens plaats aan de
13 tafeltjes, waar de aanwezigen hun
wensen en verlangens konden kenbaar
maken.
In zijn slotwoord werden door de
Commissaris enkele van die wensen
kenbaar gemaakt. Het bleek, dat deze
zich hoofdzakelijk beiwogen op het ge
bied van de woning- en scholenbouw en
vooral ook over de annexatie.
Uiteraard kon de Commissaris geen
Het gezelschap bracht ook een be
zoek aan de orgelfabriek. De foto
geeft een beeld van de vervaardi
ging van de orgelpijpen, welk pro
ces door de hoge gasten met aan
dacht wordt gevolgd.
(Foto L.D./Holvast)
enkele toezegging doen, doch liij zegde
toe, enkele belangrijke punten ter
sprake te zullen brengen in de a.s. ver
gadering van G. S.
Betreffende de annexatie merkte
spreker op, dat er diverse meningen be
staan. „Wanneer deze meningen niet
alle bewaarheid worden, wees dan een
eerlijk verliezer, of een eerlijke over
winnaar. Wat zeggen gemeentegrenzen?
Men kan toch ook als goede buren
naast elkaar leven!
De burgemeester dankte de Commis
saris en diens echtgenote voor hun be
zoek aan de gemeente en riep de steun
in van de Commissaris in het belang
van Zoeterwoude.
ACADEMISCHE EXAMENS
Aan de Leidse Universiteit zijn ge
slaagd voor het doet. ex. scheikunde de
heer A. G. M. Gribnau (Oegstgeest)
doet. ex. geologie de heer J. R. Boersma
(Leiden); kand. ex. D wis- en natuur
kunde de heer J. van Steenis (Den
Haag)kand. ex. F wis- en natuur
kunde de heren M. de Vries (Den Haag)
en S, J- Halkes (Rotterdam); kand. ex.
A wis- en natuurkunde de heren A.
Epskamp (Leiden) en E. E. Dijkema
(Leiden).
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
GEBOREN:
Frits Johannes, zn v. J. J. Ie Bleu en
W. M. E van Kouwenhove; Henrika Pe-
tronella Maria, dr v. H. C. Kramer en A.
P. M. van der Klugt; Yvonne, dr v. W. P.
J&gel en A. J. Versteegen; Johannes, zn v.
A. Stikkelorum en G. J. M. Meilink; Ber-
nadette Maria Magdalena Lucia, dr v. L.
A. M. de Groot en M. A. Duindam; Maria
Cornelia, dr v F. B. Herruer en A. M. van
Kampen: Hillegonda Margaretha. dr v. L.
van Vegten en M. H. Tetteroo; Marianne
Petronella, dr v. A. Blijleven en M. H. v.
Baarle; Rudolf, zn v. P. Koet en J. M.
Mensert.
GETROUWD
W. A. van den Berkmortel en G. de
Laaf.
OVERLEDEN:
P. A. van den Hoek, 83 jr wed. v. H. C.
van Santé van Sprang; M. C. van den
Berg 90 jr, wed. v. A. J. Vreeburg; A. de
Bolster. 1 jr, zoon.
de vorm van een vis. In het laatste graf
van de campagne werd een aantal zegels
van klei gevonden met afdrukken van
een koningszegel en van een ambtenaar,
Anchka. Mede hierdoor is het duidelijk
geworden, dat de bijgaven in de graven
van de eerste dynastie van één centraal
punt uit over geheel Egypte werden ge
distribueerd. Bij dit laatste graf kwamen
ook twee funeraire boten, uit klei gemo
delleerd en met hout betimmerd, voor de
dag.
Een groot deel van de vondsten uit
drie opgravings-campagnes te Aboe-
Roash bevindt zich thans in het Leidse
Museum, waar zij in het laboratorium
worden behandeld. Te zijner tijd zal
hiervan een tentoonstelling worden ge
houden.
Voor de aanvang van de lezing her
dacht dr. Klasens de overleden hoog
leraar in de Egyptologie, prof. dr. A. de
Buck.
Advertentie
vanaf f 166.
A .E.G. - Siemens - Morphy - Richard
Scharpf
BOTERMARKT 25 - TEL. 22669
Trio Albeneri
voor de „Kunstkring"
Woensdag a.s. zal voor de Leldsche
Kunstkring „Voor Allen" het Albeneri
Trio optreden.
Dit trio werd 12 jaar geleden opge
richt, evenals zoveel andere trio's aan
getrokken door de uitzonderlijke litte
ratuur, die van de componisten aller
tijden hiervoor bestaat. Het heeft zich
in de loop der jaren een wereldnaam
verworven door de uitstekende vertol
kingen, die het overal heeft gegeven.
Het trio bestaat uit Ward Davennyde
(piano). Giorgio Ciompi (viool) en Be-
nar Heifetz (cello).
Autobus stond bijna in brand
Gistermiddag ontstond aan een auto
bus van de firma Maarse en Kroon het
begin van een brand.
Toen de bus het Stationsplein opreed,
brak de naaf van het linkervoorwiel.
Door de wrijving, die hierbij ontstond,
raakte het wiel in brand.
De chauffeur, die onmiddellijk stopte,
wist het vuur zelf te blussen met een
schuimblusapparaat De brandweer heeft
het voorste gedeelte van de wagen ver
der afgekoeld.
