Parijs is ingenomen met uitlating
van Kroesjtsjef over Algerije
WEERBERICHT
Traditionele en historische
banden erkendGeen reden
voor al te luide juichtonen
KATWIJKSE POLITIEMAN
BIJ STRAATBEL GEWOND
JVassenaarse jongelui traden
zonder enige schaamte op
KONGOLESE LEIDER NA REL
IN STANLEYSTAD OPGEPAKT
Opgericht 1 maart 1860
MAANDAG 2 NOVEMBER 1959
No. 29888
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week
Witte Singel 1, Lelden Giro no O7055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
(Van onze Parijse correspondent)
Parijse regeringskringen hebben met uitgesproken voldoening kennis
genomen van een rede, die Kroesjtsjef zaterdag voor de Opperste
Raad der Sovjets heeft uitgesproken. Zijn uitlatingen in algemene zin
over de internationale situatie hadden, zo merkt men hier op, evengoed
uit de mond van iedere leidende Westerse staatsman kunnen komen.
Maar de reden waarom men in Parijs bijzonder gelukkig is over deze
moskovitische klanken schuilt in de verklaringen, die de Russische
premier aan de voor Frankrijk nog steeds alles overheersende Alge
rijnse kwestie heeft gewijd.
De Gaulle wil bemiddelen
tussen Bonn en Angelsaksen
Na Frankrgk eerst een welwillende
klop op de schouders te hebben gegeven,
omdat ook Parijs de Oder-Neisse linie
nu als definitieve grens tussen Polen en
Duitsland heeft aanvaard, merkte de
Russische leider op, dat generaal De
Gaulle thans maatregelen genomen had
waardoor Algerije zich vrij en onafhan
kelijk zal kunnen ontwikkelen, terwijl de
levensbelangen der beide partijen niette
min gegarandeerd zullen kunnen blyven.
Vooral vanwege die laatste toevoeging
is men in Parijs in niet geringe mate op
getogen. Kroestjsjef, zo laat men hier
uitkomen, heeft nu met zoveel woorden
het beginsel der traditionele en histo
rische banden tussen Frankrijk en Alge
rije erkend.
De uitnodiging van generaal De Gaulle
aan Kroesjtsjef om binnenkort naar Pa
rijs te komen de datum is nog altijd
niet vastgesteld heeft zo, in de ogen
van Franse regeringskringen, haar eerste
vruchten al afgeworpen. Vruchten die
zowel op internationaal als op binnen
lands terrein kunnen worden opgeraapt.
Voor de Franse positie in de Verenig
de Naties is het inderdaad niet zonder
betekenis dat de Russische premier voor
de debatten over de Algerijnse kwestie
nu uit het vaatje der tegemoetkomend
heid tapt. En voor de binnenlandse vre
de is dit stellingnemen van niet minder
gewicht, nu deze week de Franse com
munisten hun partijcongres in Parijs
zullen houden. Het is trouwens hier al
opgevallen, dat de communistische secre
taris-generaal, Maurice Thorez, in een
recent hoofdartikel in zijn partijblad
l'Humanité De Gaulle's Algerije-plan
met bijzondere welwillendheid heeft be
jegend.
Voor al te luidruchtige juichtonen is
het moment voor Frankrijk zeker nog
niet gekomen. Zowel Kroesjtsjef als Tho
rez hebben voldoende slagen om de arm
gehouden om onmiddellijk de vrijheid en
oppositie te hernemen indien de Franse
regering eens geen verdere gevolgen zal
geven aan de liberale voornemens, die
De Gaulle op 16 september j.l. heeft ge
proclameerd. Die duidelijke reserves van
Russische zijde zouden overigens voor
Frankrijk als een niet overbodige stimu
lans kunnen dienen om het na precies
vijf jaren Algerijnse oorlog gisteren
was het de verjaardag - nu verder niet
uitsluitend bij woorden te laten.
In dat licht zien diplomatieke kringen
hier dan ook met nog meer spanning
uit naar de verklaringen die generaal
De Gaulle op 10 november a.s. bij zijn
persconferentie zal afleggen. Doch in het
algemeen kan toch wel reeds worden
vastgesteld, dat Kroesjtsjefs waarderen
de uitlatingen van zaterdag er niet wei
nig toe hebben bijgedragen om het kli
maat van zijn aanstaande ontmoeting in
Drie Duitsers bij
auto-ongeluk gedood
Op de Rijksweg ValkenswaardOver-
pelt op ongeveer 8 km van de Belgische
grens is gistermiddag omstreeks half één
een auto-ongeluk gebeurd, waarbij drie
mensen op slag zijn gedood. Een vierde
werd ernstig, doch niet levensgevaarlijk
gewond. Allen waren afkomstig uit Düs-
seldorf en op thuisreis van een bezoek
aan het Duitse militaire kerkhof, te
Lommei in België.
Op onverklaarbare wijze begon op
een gegeven moment een op die Rijks
weg rijdende Duitse wagen te slingeren
zonder dat er naderend verkeer was. Op
enige afstand van deze auto volgde een
auto waarin zich familieleden bevonden
van de verongelukten. De eerste wagen
reed plotseling tegen een langs de weg
staande boom die volkomen doormidden
brak, waarna de wagen tegen een an
dere boom tot stilstand kwam. De
chauffeur van de auto, de 47-jarige heer
Bednars en het in de auto zittende be
jaarde echtpaar Birck waren op slag
dood. Zwaar gewond werd een vierde in
zittende, namelijk mevrouw Birck-Sar-
torius, wier man als militair sneuvelde en
op het genoemde kerkhof begraven werd.
Zij is naar het St.-Carolus ziekenhuis te
Valkenswaard overgebracht.
Veel bewolking
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond
Overwegend zwaar bewolkt met plaat
selijk enige regen of motregen. Matige,
langs de kust tijdelijk krachtige wind
tussen zuid en west. Minder koude nacht,
morgen overdag ongeveer dezelfde tem-
pertauren als vandaag.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
3 november
Zon op: 7.36 uur; onder: 17.10 uur.
Maan op: 10.27 uur; onder 19.31 uur.
Hoogwater te Katwijk te 4.29 en 16.47
uur. Laagwater te 0.20 en 12.37 uur.
Dit Blad bestaat uit 14 pagina's
Parijs met De Gaulle duidelijk te ver-
verbeteren.
Westelijk vooroverleg op
19 december in Parijs
Het officiële bericht, dat de Westelijke
mogendheden, Amerika, Engeland,
Frankrijk en West-Duitsland, in de per
sonen van hun staatshoofden of rege
ringschefs op 19 december a.s. in Parijs
in nader overleg zullen treden met het
oog op de latere topconferentie met
Sovjet-Rusland, wordt hier in diploma
tieke kringen als een ontegenzeglijk
overwinning voor generaal De Gaulle
beschouwd.
Bij dat vooroverleg willen de Amerika
nen de Engelsen zowel de datum voor de
topconferentie als de agenda bepalen.
Voor het moment zijn de Westelijke
mogendheden het over beide punten nog
niet eens kunnen worden. Frankrijk
houdt voorlopig vast aan een datum, die
op zijn vroegst in de meimaand zal val
len, in de hoop vóórdien zijn eigen
atoombom tot explosie te kunnen bren
gen. Engeland en de V.S. wensen daar
entegen de conferentie bij voorkeur zo
spoedig mogelijk te houden, liever mor
gen dan overmorgen. Wat de agenda be
treft is de steen des aanstoots vooral
tussen Bonn ener- en Londen en
Washington anderzijds gelegen. Kanse
lier Adenauer zou alleen over ontwape
ningsproblemen willen spreken. Eisen
hower en Macmillan wensen ook de Ber-
lijnse kwestie en het vraagstuk der Duit
se hereniging op het diplomatieke menu
te plaatsen. Adenauer vreest dat het
Westen op het ogneblik gevaar zou kun
nen lopen inzake die beide laatste pro
blemen te grote concessies aan de Sov
jet-Unie te doen. Frankrijk heeft zich
over die eventuele programmapunten
nog niet uitgesproken. Vermoedelijk
hoopt De Gaulle hier een bemiddelende
rol tussen Adenauer en de beide Angel
saksische leiders te kunnen spelen.
Gedurende de laatste tijd patrouilleert de politie iedere zaterdagavond
in de Voorstraat te Katwijk aan Zee intensief met twee dubbelposten.
Deze maatregel is noodzakelijk omdat zich dan in genoemde straat veel
jeugd verzameld, waardoor het er wel eens rumoerig toegaatvooral
door het optreden van jongeren uit omringende plaatsen, die blijkbaar
deze Katwijkse pantoffelparade een welkome gelegenheid vinden om
bravourstukjes uit te halen. Meestal komt het echter niet tot wanorde-
lijkheden en kunnen de dienstdoende politie-ambtenaren, door tactvol
optreden en het hier en daar uitdelen van een waarschuwing, de jeugd
op voldoende wijze onder controle houden. In het uiterste geval wordt
wel eens een belhamel naar het politiebureau gebracht voor een duchtige
schrobbering.
illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Kroesjtsjefs rede met
voldoening ontvangen
In zijn rede van zaterdag heeft de
Sovjetrusssische premier Kroesjtsjef
(voor zijn uitlatingen over Algerije
zie men bijgaand bericht van onze
Parijse correspondent) over de in
ternationale toestand gezegd, dat
die gekenmerkt is door een aan
merkelijke vermindering van de
spanningen. Hierdoor zijn de voor
uitzichten voor een bevestiging van
de wereldvrede gunstiger geworden.
Kroesjtsjef was van mening, dat
men thans in het Westen de con
clusie trekt, dat berekeningen op
grond van militaire kracht „in het
archief" moeten worden gestopt.
Hjj sprak zich opnieuw uitvoerig
uit voor een vreedzame samenleving
der staten op een redelijke basis en
oplossing der problemen door
onderhandelingen inplaats van
wapengeweld. Over de toestand in
Europa was hij niet bijster enthou
siast: hij noemde die verontrustend
o.m. door de aanleg van bases voor
raketten en kernwapens en het be
staan van militaire verdragen, die
een potentieel gevaar vormen. De
Westelijke landen en de Socjet-
Unie zouden elkaar halverwege
tegemoet moeten komen, maar er
zou geen compromis mogelijk zijn
over de beginselen. Want dan zou
de Sovjet-Unie zich aan de zijde
der Kapitalisten scharen, ten koste
van de belangen der arbeiders
Zijn bespreking met Eisenhower
noemde hij een aanzienlijke bijdra
ge tot versterking van de wereld
vrede, in welk verband hij ook
hulde bracht aan de Engelse pre
mier Macmillan.
De Britse zondagsbladen noem
den de rede van Kroesjtsjef „op
merkelijk vriendschappelijk, ver
zoeningsgezind en heel gematigd".
Ook president Eisenhower en minis
ter Herter toonden zich ingenomen
met de rede van de premier.
Een beeld van het bezoek van Prins
Bernhard aan Peru. De Prins in
gesprek met de Peruaanse minister
van Buitenlandse Zaken dr. Raul
Porras Barrenechea en de echtge
note van de president van de repu
bliek mevr. Clorinda Malaga de
Prado tijdens een ontvangst in
Lima.
Belhamels worden
lieden voorgeleid
Zaterdagavond j.l. liep een en ander
echter minder gemoedelijk af. Vier Was-
senaarse jongens, in de leeftijd van 17
tot 21 jaar, hadden het n.l. in hun hoofd
gezet om te kijken hoever zij met de
Katwijkse politie konden gaan. Het be
gon om half tien nog vrij onschuldig
toen de belhamels zich op hinderlijke
wijze ophielden in het portiek en voor
de ruiten van een groentezaak. Door de
patrouillerende dubbelpost werden zij
hierop gesommeerd om door te lopen.
Om zijn minachting voor dit bevel te
demonstreren, vond toen de jongste van
het stel, het nodig om vlak voor de po
litiemannen op het trottoir te gaan uri
neren.
Uiteraard volgde toen weer een schrob
bering. Dit had weer tot gevolg dat hij
in een hevige scheldpartij de politieman
op grove wijze begon te beledigen. Het
geduld van de politieman was toen uit
geput. De agenten grepen de jongen aan
om hem naar het bureau over te bren
gen. De tweede dubbelpost, die inmid
dels op het rumoer was afgekomen,
trachtte ondertussen de samenstromen
de menigte, w.o. zich de drie kamera
den van de gearresteerde, in bedwang te
houden, hetgeen slechts gedeeltelijk ge
lukte. In elk geval wisten de Wassenaar-
se jongens de afzetting te doorbreken
om hun kameraad te ontzetten, waarbij
zij de politiemannen aanvielen.
Bij de vechtpartij, die toen volgde
werden er stevige klappen uitgedeeld,
waarbij één der politiemannen een her
senschudding, een hoofdwond en een
zenuwshock opliep. Inmiddels waren van
het politiebureau in allerijl versterkin
gen gearriveerd, waarna men er spoedig
in slaagde de gearresteerde jongen te
overmeesteren en naar het politiebureau
over te brengen.
De drie andere onverlaten wisten zich
oorspronkelijk aan arrestatie te onttrek
ken door in de menigte onder te dui
ken. Twee van hen werden echter later
gepakt, toen een autobus naar Wasse
naar, ter hoogte van het Marine Vlieg
kamp Valkenburg, door de politie werd
aangehouden en onderzocht. De derde
werd tenslotte in de loop van de nacht
door de Wassenaarse politie te zijnen
huize aangehouden en naar Katwijk
overgebracht. Alle vier de arrestanten
werden door de Katwijkse politie in ver
zekerde bewaring gehouden.
Brussel ziet actie van Loemoemba's partij
als een bekentenis van ontreddering
(Van onze Brusselse correspondent)
In het weekeinde hebben zich in Stanleystad in Belgisch Kongo
ernstige onlusten voorgedaan, die het leven hebben gekost aan een
twintigtal Afrikanen, terwijl drie banken van de ordedienst werden
gekwetst. De president van de Nationaal-Kongolese beweging Patrice
Loemoemba kon gistermiddag worden gearresteerd, nadat hij zich
gedurende een etmaal in de wijken van de inlanders had schuil ge
houden. In de kringen van het departement van Koloniën is men niet
zeer onder de indruk van deze onlusten: dat de Nationaal-Kongolese
beweging haar gehele actie concentreert op een poging om de ver
kiezingen van december a.s. uitgesteld te krijgen, wordt eerder als een
bekentenis van zwakheid en ontreddering van deze partij beschouwd.
Die verkiezingen zijn immers het beste middel om de werkelijke
waarde te meten van de partijen, die sedert enkele maanden in
Belgisch Kongo zijn opgericht, niet minder dan dertig in getal, terwijl
nog elke week nieuwe groepjes of splinterpartijen in het leven worden
geroepen.
Waarschuwing
Naar de hoofdinspecteur van politie te
Katwijk, mr. J. Blanken, ons mededeelde
zouden de belhamels reeds heden by
de officier van Justitie in Den Haag
worden voorgeleid. Naar wordt ver
wacht, zullen zij reeds zeer binnen
kort worden berecht, als voorbeeld
voor anderen, die eventueel met plan
nen mochten rondlopen om in Katwük
de orde en rust te komen verstoren.
Dat de alsdan op te leggen straffen
niet mals zullen zyn, kan wel by voor
baat worden aangenomen.
Tijdens het congres van de A.R.-
partij in Utrecht werden zaterdag
middag prof. mr. P. S. Gerbrandy
en prof. dr. A. A. L. Rutgc
noemd tot ereledenDe voorzitter
van de partij dr. W. P. Berghuis
wenst prof. Gerbrandy geluk, 'tn
het midden prof. Rutgers.
Het gaat om tie a.s.
verkiezingen
De gematigde leden van de Nationaal-
Kongolese beweging, die worden geleid
door een zekere Calonji, congresseer
den in het afgelopen weekeinde te
Elizabethstad, de hoofdstad van de pro
vincie Katanga, het centrum van de
grote koper- en uraniummijnen. Daar
wei-den totnutoe geen incidenten gemeld,
terwijl er ook geen sprake was van het
parool van Loemoemba om de verkiezin
gen van december e.k. te saboteren,
noch van het parool om de burgerlijke
ongehoorzaamheid op te volgen. Grote
aandacht werd ook geschonken aan de
verklaring van de gouverneur van Stan
leystad, de heer Leroy, die in een radio
rede verklaarde dat het herstel van de
orde in de provincie te danken is aan
het snelle optreden van de politie en
van de Rijkswacht, die voornamelijk uit
Arikaanse soldaten is samengesteld.
j Pas op het allerlaatste moment en na
een uur bekogeld te zijn geweest met
allerlei voorwerpen door een oproerige
menigte, hebben de soldaten van de
ordedienst van hun wapens gebruik ge-
maakt, aldus de gouverneur. Patrice
I Loemoemba, zei de gouverneur, wilde
opzettelyk een oproer organiseren en
het is mij bekend dat hij van een bui-
I tenlands agent lessen in de organisa
tie van opstootjes heeft gekregen! Loe
moemba is in Stanleystad zijn carrière
als klerk van de post begonnen en hij
werd destijds voor het gerecht gedaagd
wegens verduistering van geld. Het op
stootje van Stanleystad kan dus ook wel
een persoonlijke wraakneming zijn.
Niet meer op hun gemak
De Belgische administratie te Leo-
poldstad gaf Loemoemba echter volko
men bewegingsvrijheid, toen hy de
Nationaal-Kongolese beweging organi
seerde en een aantal Belgische koloniale
autoriteiten, die de Afrikaanse leider
hebben gesteund, voelen zich thans niet
meer op hun gemakMen staat im
mers thans voor het feit, dat Loemoem
ba door een aantal van zijn fanatieke
aanhangers als een nationale held en
martelaar zal worden beschouwd, terwijl
vele blanken en Afrikanen uit de po
litieke kringen te Leopoldstad weten dat
hy geen leider is van groot formaat. De
zaak is voorts nog gecompliceerd omdat
de gematigde leiders, die ook in de partij
van Loemoemba aanwezig zijn en die
zich van hem hebben afgescheiden,
Jim Mollison (54)
overleden
(Van onze Londense correspondent)
Jim Mollison, de eerste solovlieger, die
de Atlantische Oceaan van oost naar
west overstak, is op 54-jarige leeftijd in
Engeland overleden. In 1932 werd hij
beroemd door zijn tocht van Australië
naar Engeland in iets korter dan 9 da
gen, een recordverbetering van 2 dagen.
In de daaropvolgende jaren brak hij
nog meer records en maakte een aantal
„eerste" vluchten o.a. de genoemde
oceaanvlucht in augustus 1932. In dat
jaar huwde hij met de beroemde vlieg-
ster Amy Johnson. Samen maakten zij
verscheidene recordvluchten, ook een
over de oceaan en een naar India. Na
twee echtscheidingen trouwde hij in 1949
met de Nederlandse Mary Kamphuis.
Patrice Loemoemba, de leider van
de Kongolese nationale beweging,
na wiens redevoering de onlusten
in de Kongo uitbraken.
waarschijnlijk niet zullen durven optre
den om de gearresteerde leider definitief
te vervangen daar zij aldus de indruk
zouden wekken, dat zij die arrestatie,
die door de Belgische gouverneur werd
bevolen, goedkeuren.
Morgen ministeriële
verklaring in Kamer
De minister van Kongo zal morgen in
een rede voor het parlement mededelen
hoe de verkiezingen voor de gemeente
raden en de gewestelijke raden in de
cember zullen worden georganiseerd.
Van het uitstellen van die verkiezingen
heeft de minister zich reeds een beslist
tegenstander verklaard. Na de onlusten
van Stanleystad krijgt de rede van de
minister natuurlijk een grotere betekenis
en de meeste waarnemers achten het
niet uitgesloten, dat de Belgische be
windsman een nadere precisering zal
verstrekken over de etappes van de
Kongolese onafhankelijkheid, die vol
gens vroegere verklaringen van de mi
nister in 1964 een feit zal zyn. Intussen
is het herstel van de openbare finan
ciën in de Kongo de meest dringende
taak en gebeurtenissen zoals die van
Stanleystad bemoeilijken natuurlijk
enorm de taak van de Belgische auto
riteiten. Zoals bekend heeft België be
sloten in 1960 aan de Kongo een finan
ciële hulp te verstrekken van vijf mil
jard franken of drie honderdtachtig
miljoen gulden, terwijl de regering over
weegt om de Kongolese economie indien
nodig te steunen met de goud- en dol
larreserves van de Nationale Bank van
België.