Stijlvolle samenkomst in
Sint Laiirens transept
Sü
Koning Boudewijn reikte Prijs Ned
Letteren uit aan A. Roland Hotst
Koningin ontving Laurens dukaat
Artsen van E.E.G.-landen willen
ook medische integratie
De zagende pijnen
„Hij is de prins der dichters"
Congres der liberale jongeren
Kinderrijwielen 56.-
Opgericht 1 maart 1860
Maandag 26 oktober 1959
Derde blad no. 29882
„Later zal men zich afvragen: en toen is hij dus weer opgebouwd.
Dat was blijkbaar geen probleem in die moeizame tijd rond 1950 en
het antwoord zal zijn: natuurlijk is hij toen weer opgebouwd, want
Rotterdam was, is en blijft immers Rotterdam". Aan deze woorden,
uitgesproken door Koningin Juliana op 19 mei 1952 in de ruïne van de
Grote of St.-Laurenskerk te Rotterdam, na de eerste steenlegging voor
de wederopbouw, herinnerde zaterdagmiddag dr. H. J. Eijkman in zijn
rede, die hij uitsprak op de door Koningin Juliana bijgewoonde samen
komst in het gereedgekomen transeptgedeelte van de St.-Laurens. Het
was een bijeenkomst met allen die hadden meegewerkt aan de weder
opbouw en die voorafging aan de ingebruikneming voor de eerste
erediensten op zondagmorgen.
Herinnering
Het was een eenvoudige stijlvolle
plechtigheid met enkele woorden van
herinnering, van dankbaarheid en
hoop op de toekomst van drie spre
kers, een ambtsdrager van de Neder-
Duits Hervormde gemeente, de bur
gemeester van Rotterdam en predi
kant met enkele gezangen en orgel
spel van Georges Stam op het nieuwe
koororgel, dat geschonken is door vijf
steden van de natie, die op de vierde
oorlogsdag zijn zonen de lucht inzond
met de opdracht, waarvan de dichter
Jan Prins schreef: „Toen zijn de
vogelen des doods gekomen in lange
rjj, of een bij een, en hebben wat hun
werk was ondernomen.
Zij waren het die de St.-Laurens als
een vurige fakkel in de brandende bin
nenstad deden staan. Nu, ruim 19 jaar
later, waren hooggeplaatste ambtsdra
gers uit die steden in de kerk aanwezig
om het herstel te aanschouwen van wat
eens zinloos vernield werd. En op hun
geschenk, het orgel, het danklied te
horen voor deze herrijzenis. Het waren
de Oberbürgermeister van Keulen en
Düsseldorf, de burgemeester van Duis
burg en een senator uit Hamburg. En
met hen 800 uitverkorenen onder wie
allen die bij het werk van de restauratie
betrokken zijn, zowel de ingenieur en
de architect als de eenvoudige hand
werksman en de werkers, die geijverd
hebben bij het verkrijgen van de mid
delen om de restauratie mogelijk te ma
ken.
Beloften
De meesten kwamen reeds vroeg
naar de St.-Laurens om nog even,
voor zjj hun zitplaatsen moesten in
nemen, rond te dwalen door de tran-
septkerk, die wel slechts een vage af
spiegeling was van de immense ruim
te, die de kerk voor zijn verwoesting
bood, maar die toch vooral door zijn
hoog gewelf geloften gaf voor de toe
komst., als de 'tijdelijke muren zul
len worden weggebroken en de gehele
kathedraal in al zijn majesteitelijke
glorie weer het geheel herstelde lijf en
geest en hart van Rotterdam zal zijn.
Toen om-precies half drie de grote
deuren van het noordelijk transept
openzwaaiden en de Koningin de kerk
betrad, verhieven alle aanwezigen zich
van hun zitplaatsen. Aan haar zijde
zaten o.a. de minister-president, prof.
dr. J. E. de Quay, minister mr. A. C.
Beerman, de Commissaris van de
Koningin in de provincie Zuid-Holland
mr. J. Klaasesz, mr. dr. K. P. van der
Mandele, kamerheer in buitengewone
d enst, burgemeester en mevrouw Van
Walsum, de voorzitters van de beide
Kamers der Staten-Generaal en de
Rotterdamse wethouders.
Aan het slot van de bijeenkomst heeft
Enneke van Hasselt, dochter van de
tweede secretaris van het college van
gecommitteerden, de Koningin het eer
ste exemplaar van de gouden Laurens-
dukaat aangeboden.
Kroestsjef in Roemenië
Radio-Boekarest heeft bekendgemaakt
dat de Russische premier. Kroesjtsjef gis
teren uit Boekarest naar Moskou terug
is gevlogen na in Roemenië enkele da
gen rust genoten te hebben. De Russi
sche leider was zaterdagavond de ere
gast aan een diner in Boekarest. Volgens
de Roemeense radio heeft Kroesjtsjef
enkele plaatsen in Roemenië bezocht. De
radio heeft niet meegedeeld welke plaat
sen bezocht zijn en wanneer Kroesjtsjef
in Roemenië is aangekomen. Aan het
diner had de Russische leider „vriend
schappelijk en ernstig" gesproken met
Roemeense leiders.
Koningin Juliana heeft zaterdag
een bezoek aan Rotterdam ge
bracht, en onder meer de gedeel
telijk gerestaureerde St.-Laurens
kerk bezichtigd. Bij het betreden
van de kerk passeerde zij het mo
dern gestyleerde doopvont.
Amerikaanse verwaarloosde
kostbare kunstschatten
Mevr. Lillian Timkerde 78-jarige
weduwe van een kogellager-fabri-
kant, is zaterdag dood aangetroffen
in haar 24-kamerwoning te New
York temidden van vervuilde en ver
waarloosde schilderijen en beeld
houwwerken van onschatbare waar
de. Sinds de dood van haar man in
1949, leefde mevr. Timker als een
kluizenaar. Haar neef, David Guyer,
ging het huis binnen nadat hij ver
geefs opgebeld had.
Vele beeldhouwwerken en schil
derijen, waaronder werken van
Rembrandt, Rubens en Titiaan, die
volgens Guyer miljoenen ivaard zijn,
zijn met een dikke stoflaag bedekt
evenals de zeldzaam mooie wandta
pijten.
Toen mevr. Timkers man stierf,
liet hij een vermogen van meer dan
61/2 miljoen dollar na. Mevr. Timker
ontsloeg al het personeel en verliet
haar huis in Croton-on-Hudson, een
paar kilometer buiten New York, om
haar intrek te nemen in een apar-
tement van 24 kamers aan Fith
Avenue.
Echtgenote burgemeester
Leiderdorp beroofd
Speci ale berichtgeving
De echtgenote van de burgemeester
van Leiderdorp heeft zich bijzonder
kordaat getoond. Zij was in een wa
renhuis in de binnenstad aan het
winkelen, toen een vrouw haar erop
attent maakte, dat een man haar
portemonnee had gerold. De eerste
burgeres van Leiderdorp zag, dat haar
tas openstond en haar beurs was ver
dwenen. Zij rende achter de man aan,
die haar „tipgeefster" haar had aan
gewezen. De man ging de Coolsingel
op, waar de burgemeestersvrouw een
bromfietser van het gebeurde op de
hoogte stelde met het verzoek achter
de dief aan te gaan.
Dat deed hij. Van de Coolsingel ging
het naar het Hofplein en op het pom-
penburg zag de achtervolger, naar wat
hij dacht, een politieagent. De geüni
formeerde was echter geen politieman
maar een bode van het hoofdbureau
van de Rotterdamse Hermandad. De
jongeman bedacht zich niet en spurtte
achter de dief aan. Spoedig had hij
hem te pakken, maar de achtervolgde
wist de jongen van zich af te schudden.
Er kwam echter een tweede, eveneens
jonge bode bij. Samen hebben zij de
zakkenroller overmeesterd en naar het
hoofdbureau gebracht. Bij fouillering
kwam de f50 te voorschijn, die de dief
uit de beurs had gehaald. De aangehou
dene was een 28-jarige Spanjaard, die
in een logement te Rotterdam verbleef.
Polderbemaling door droogte
niet duur
De hoofdingelanden van de Haarlem
mermeerpolder hebben besloten hun on
gerustheid over de geprojecteerde zand
winning bij de Spieringweg in Haar
lemmermeer-Zuid aan Gedeputeerde
Staten kenbaar te maken. Rijkswater
staat wil daar zand winnen voor een
nieuwe rijksweg. Gedeputeerde Staten
moeten hiervoor vergunning verlenen.
Het plan zou een verlies van 26 ha.
bloembollengrond inhouden.
De dijkgraaf, mr. K. baron van Har-
denbroek, vertelde dat dit jaar door de
droogte 18.000 gulden op het bemalen is
bespaard. Voorts deelde hij mee, dat
binnenkort met de bouw van de brug
%f1vprtenttc
chocolade in topvorm
product in Melk en Puur
(Van onze Amsterdamse redacteur)
Vertegenwoordigers van de leiding
gevende artsenorganisaties in de zes
EEG-landen, hebben in het gebouw
van de Kon. Ned. Maatschappij tot
Bevordering der Geneeskunst aan de
Keizersgracht te Amsterdam een twee
daagse conferentie gehouden over de
mogelijkheid om naast de economische
integratie in Europa te komen tot
nauwere banden op medisch gebied
met als voornaamste streven de ge
lijkschakeling van de medische diplo
ma's in de betrokken landen, die een
vrije vestiging mogelijk zal kunnen
maken.
Uit de conferentie is geboren het
„Comité permanent des medecins de la
communaute Europeenne". Uit een ge
sprek, dat wij zaterdag met de voorzitter
van het comité, dr. Poumailloux uit
Frankrijk, mochten hebben, blijkt, dat
de medici zich niet ontveinzen welke
enorme obstakels uit de weg moeten
worden geruimd eer een vrije vestiging
van de artsen in de zes EEG-landen
mogelijk zal zijn. De opleidingen in de
diverse landen lopen ver uiteen. In
Nederland bijvoorbeeld is de specialis
tenopleiding zeer zwaar en men wil
uiteraard voorkomen., dat buitenlandse
specialisten, die deze bevoegdheid na
een minder zware opleiding hebban
gekregen, hier komen ..ooncurreren".
Het comité wil o.m. verandering bren
gen in het feit, dat de medici geen deel
uitmaken van de diverse raden, die in
de EEG zijn ontstaan.. Ook heeft geen
enkele arts zitting in het Europese
Parlement.
In diverse landen bestaat grote animo
voor de medische wetenschap. Soms zijn
er meer medische studenten dan de
normale behoefte vraagt. Een gelijkstel
ling van diploma's en een vrije vestiging
zou in deze landen een „export van
artsen" mogelijk maken. Het zal uiter
aard niet zo worden, dat een arts uit
Zuid-Italië zich zondermeer in een
Fries dorpje zal gaan vestigen, aldus
Advertentie
van reumatiek, spit, ischias, hoofd
en zenuwpijnen worden snel en af
doende verdreven door Togal.
Togal kan baten waar andere midde
len falen. Togal zuivert de nieren en is
onschadelijk voor hart en maag. Bij
apoth. en drog f 0.95, f 2.40 en f 8.88
over de Ringvaart bij Hillegom zal wor
den begonnen. De kosten worden op
f. 700.000 geraamd.
Samenwerking Nederlaiul-België bepleit
(Van onze Brusselse correspondent)
Koning Boudewijn van België heeft gisterochtend in het paleis te
Brussel op voorstel van een Belgisch-Nederlandse jury aan de Neder
landse dichter Adriaan Roland Holst de prijs der Nederlandse Let
teren (75.000 franken) uitgereikt. Het was een indrukwekkende plech
tigheid, die voornamelijk aan betekenis won toen Koning Boudewijn
persoonlijke in een schitterende improvisatie het cultureel samengaan
van Noord en Zuid prees. De Koning der Belgen citeerde uit het
gedicht „De ploeger", een zeer vroeg gedicht van Roland Holst uit de
bundel „Voorbij de wegen".
Motieven
Voordien had prof. dr. Garmt Stuive
ling aan de Koning in een korte rede de
motieven uiteengezet waarop aan Ro
land Holst de prijs der Nederlandse Let
teren werd toegekend voor zijn geza
menlijke poëtisch werk over een halve
eeuw. Hij zeide in zijn kwaliteit van
voorzitter van de Belgisch-Nederlandse
jury, dat het slechts na rijp beraad was,
dat de prijs eensgezind en zonder voor
behoud aan Roland Holst was toegewe
zen. daar gelukkig in het Nederlandse
taalgebied meer dan één auteur voor
zijn gehele werk de prijs kon verdienen.
Roland Holst is de aanklager van de
verwording van de mens, de strijder te
gen het nationaal-socialisme, diepste be
derf der menselijke ziel. Hij is de aan
klager tegen de begeerte naar macht en
geld.
Daarom is Adrianus Rorand Holst door
het volk der beide lage landen erkend
als de dichter in de oude betekenis
van het woord, dat wil zeggen „de
maker, de ziener en de profeet, de
werkelijke prins der dichters".
Daarna stelde de Nederlandse ambas
sadeur te Brussel, jhr. Teixeira de Mat-
tos ,de dichter, die bescheiden uit een
groepje Nederlandse auteurs moest wor
den gehaald, aan Koning Boudewijn
voor.
Koning Boudewijn zeide in feilloos
Nederlands, dat de culturele ontmoetin
gen tussen Noord en Zuid ongetwijfeld
beneden en boven de Moerdijk het ar
tistiek patrimonium zullen verrijken.
Het is heel natuurlijk, dat hierdoor een
vrije litteraire naijver ontstaat, die de
waarde der litteraire produktie ver
hoogt. Litteraire copipetities als deze
verstevigen bovendien de eenheid van de
Nederlandse taal. nu de litteraire ach
terstand der Vlamingen blijkbaar is in
gelopen. De competities wekken eerbied
en begrip voor de opdracht van onze
schrijvers". De eerste maal, drie jaren
geleden", aldus de Koning, ging de prijs
naar een Vlaming, Herman Teirlinck, I
en dat was voor ons een eer
Thans wenste de Koning de Neder
landse winnaar geluk en voelde de be
hoefte uit diens werk enkele regels te ci
teren:
„ik vraag geen oogst
„ik heb geen schuren
„ik sta in uwen dienst zonder bezit
„maar ik ben rijk in dit
„dat ik de ploeg van uw woord mag
besturen".
Koning Boudewijn gaf als commen
taar bij dit eerste mooie vers: „Plechtig
heden als deze, meneer Holst, mogen u
ervan overtuigen, dat men gelooft in uw
oogst". En de Koning citeerde vervol
gens nog dit zeer mooie vers:
„Ik zal de halmen niet meer zien
„noch binden ooit de volle schoven
„maar doe mij in de oogst geloven
„waarvoor ik dien".
Koning Boudewijn besloot zjjn aan
dachtig beluisterde rede, die hij zon
der tekst voordroeg, met een oproep
tot nog inniger samenwerking tussen
België en Nederland: „Méér dan ooit!
verzekerde men ons. maar men acht
een zekere mace van integratie toch zeer
wenselijk.
Dr. Fromm, de voorzitter van de
Duitse delegatie, zag grote mogelijk
heden in deze Europese samenwerking,
waaruit o.m. periodieke gezamenlijke
congressen en studiebijeenkomsten zou
den kunnen voortkomen. Dat de medici
uit de diverse landen zich van dezelfde
taal bedienen, namelijk Latijn, achtte hij
hierbij zeer nuttig.
Bijzonder idealistisch bleek de Italiaan
se professor Spinelli. die reeds een grote
Europese universiteit voor ogen had,
waar de „Europese arts" zou kunnen
worden geschoold. „Verre toekomstmu
ziek", was de mening van zijn collegae.
De zes landen der EEG beschikken
tezamen over ongeveer 200.000 artsen.
Overeenstemming met de
walvisvaarders
Zaterdagochtend hebben de ten kan
tore van de Nederlandse Maatschappij
voor de Walvisvaart gehouden bespre
kingen met de werknemersorganisaties
tot overeenstemming geleid ten aan
zien van de loon- en arbeidsvoorwaar
den voor het komende walvis-seizoen.
Dit betekent, dat, indien zich geen
onverhoopte vertraging zou voordoen in
verband met het aanbrengen van een
vriesinstallatie in de „Willem Barendsz",
de Nederlandse walvisvaarder zaterdag
a.s.. uit Amsterdam naar Kaapstad zal
vertrekken.
Dramatische dood
tijdens roeiwedstrijd
(Speciale berichtgeving)
Het 25ste Dies-feest van de Utrechtse
Studenten Roeivereniging „Triton" is
op dramatische wijze geëindigd. Onder
de reünisten bevond zich ook de 54-
jarige huisarts L. F. Tjalma, uit Doe-
tinchem, die de wens te kennen had
gegeven deel te nemen aan de vaar-
digheidsproef over 20 km. op het Mer-
wedekanaal te Utrecht. Daartoe be
gaf de arts zich met de hem toege
wezen skiff naar het kanaal om te
trachten deze vaardigheidsrace te vol
tooien.
Zo ver is het niet gekomen, want na
dat de arts 10 km. had geroeid, moest
hij wegens verregaande vermoeidheid
zijn skiff even laten uitlopen. Tot ont
steltenis van de begeleider van de skif-
feur zag deze dat de heer Tjalma opzij
viel, waardoor de boot omsloeg. Onmid
dellijk sprong de begeleider te water om
de roeier op het droge te halen. Zowel
de coach van Triton, dr. Hings't, als de
GG en GD van Utrecht werden gewaar
schuwd. Men heeft nog getracht de le-
vensgeesten van de arts op te wekken,
maar te vergeefs. Waarschijnlijk is hier
sprake van een hartverlamming.
Dr. Tjalma had in Doetinchem een
grote praktijk en hij was ter plaatse
zeer gezien. Hij was vader van vier kin
deren en voorts voorzitter van de PvdA-
fractie van de gemeenteraad van Doe
tinchem.
„Geef Kabinet tijd tot daden tekomen,i
Op het lustrumcongres van de liberale jongerenorganisatie „Vrijheid en
democratie" het afgelopen weekeinde te Amsterdam gehouden heeft mevr.
A. Fortanier-De Wit gistermiddag de congresrede uitgesproken. Deze middag
zitting werd o.a. bijgewoond door de minister van Verkeer en Waterstaat, de heer
H. A. Korthals, en een aantal Kamerleden voor de VV.
Mevr. Fortanier stelde met vreugde de verrassende groei van de liberale
jongerenvereniging vast, tot meer dan 2000 leden op dit ogenblik.
De liberale winst, met name in Ne
derland en in Engeland, wijst er volgens
haar op, dat het voor het socialisme
steeds moeilijker wordt tegen de wel
vaartsstijging op te roeien. De belang
stelling van de kiezers gaat thans uit
naar andere zaken, o.a. naar de mate
van levensvrijheid, die het liberalisme
voorstaat. Mevr. Fortanier haalde uit
spraken aan van de socialistische voor
mannen de heer Vermeer voor Neder
land en de heer Bevan voor Engeland,
waarin geconcludeerd wordt, dat vooral
de jeugd het socialisme in de steek laat.
Met betrekking tot de politiek van de
huidige Nederlandse regering merkte
spr. op, dat de politiek die door de re
geringspartijen in de voorgaande kabi
netten werd voorgestaan, op tal van
punten afweek van het standpunt wat
in die regeringen door de PvdA werd
gehuldigd. Het zijn een aantal van deze
punten. O.a. betreffende de bezitsvor
ming en de vrijere loonvorming die de
VVD zeer sympathiek zijn aldus spr. en
het is daarom dat men deze in de poli
tiek van de regering De Quay terugvindt.
„Laat dit kabinet tijd om tot daden
te komen die tot de verbeelding spre
ken. Wanneer dit mogelijk is zal blijken
dat de politiek van het kabinet De Quay
voor ons volk een sociale revolutie be
tekent", aldus mevr. Fortanier-de Wit.
Resolutie
Het congres van de JOVD nam na
deze rede een resolutie aan over de so
ciale zekerheid waarin o.a. wordt gezegd
dat het huidige ziekenfondsbesluit ver
vangen dient te worden door een op
normale wijze totstandgekomen wet,
waarin een zeker risico wordt opgeno
men. Verder vermeldt de resolutie de
wens de welvaartsstijging aanleiding te
laten zijn het deel van de bevolking, dat
Dichters voorgesteld
De plechtigheid in de mooie Empire-
zaal van het paleis te Brussel besloot
met de voorstelling van een groot aantal
Nederlandse en Vlaamse auteurs en
dichters aan Koning Boudewijn. o.m.
Anton van Duinkerken, dr. Brandt-
Costius, Maurice Roelants, Gerard Wal
schap .Pierre Dubois, Johan de Meester
en anderen.
De regeringen waren vertegenwoor
digd door de vice-president van de Bel
gische regering, mr. Albert Lilar en mr.
Cals, minister van Onderwijs.
Tot slot van deze mooie dag bood de
I Belgische regering een diner aan, waar-
1 bij de meeste leden van de Belgisch-
I Nederlandse conferentie der Nederland-
se letteren, die dezer dagen in Antwer-
pen en Brussel heeft vergaderd, aan-
zaten, evenals de vertalers van Neder
lands proza en Nederlandse poëzie.
Het vraagstuk van de vertalingen had
speciaal de aandacht van deze drie
jaarlijkse conferentie. Morgen zullen de
resoluties van de conferentie betreffende
de noodzakelijkheid om de vertalin
gen van Nederlands litterair werk aan
te moedigen en te vergemakkelijken aan
de regeringen in Brussel en Den Haag
worden overgemaakt.
De plechtigheid in het paleis van
Brussel maakte zeer diepe indruk.
Zeer speciaal door het sympathieke en
ongedwongen optreden van Koning
Boudewijn.
Koning Boudewijn van België heeft
gisteren in het Paleis te Brussel de
Prijs der Letteren uitgereikt aan de
Nederlandse dichter A. Roland
Holst. Koning en dichter in ge
noeglijk gesprek na de plechtigheid.
onder alle sociale voorzieningen valt
kleiner te laten worden. De kinderby -
slag behoort in een stelsel van sociale
zekerheid, aldus de resolutie niet thuis
en behoort met de styging van de wel
vaart geleidelijk te verminderen. De hui
dige voorzitter, de heer H. H. Jacobs^
droeg zijn functie over aan de Rotter
damse journalist E. Hoven.
Advertentie
ra. DUSOSWA
Leiden
Griekse „jagers" in
geheim naar Cyprus
Volgens het blad van de Turks-Cy
prische leider, dr. Koetsjoek, zijn on
langs meer dan duizend Griekse jonge
ren „vermomd als jagers", naar Cyprus
gekomen om zogenaamd aan de jacht
mee te doen, maar in werkelijkheid om
bergtroepen van de Grieks-Cyprische
ondergrondse beweging op te leiden.
De regering van Cyprus heeft zaterdag
met instemming van de leiders der
Turkse en Griekse gemeenschap alle
Cyprioten opgeroepen vóór 4 november
alle wapens in te leveren. Na die datum
zal streng worden opgetreden tegen
ieder die clandestien wapens bezit.
De oproep is uitgegaan na een bespre
king van de waarnemende gouverneur,
Sinclair, met aartsbisschop Makarios en
de Turkse leider Kutchuk. Het was de
eerste samenkomst van de Griekse en
de Turkse leider sedert de opschorting
van werk der constitutionele commissie
deze week. Die opschorting was een
Grieks-Cyprisch protest tegen Turkse
wapensmokkel naar Cyprus ,een feit dat
aan het licht was gekomen toen een
Turks scheepje met wapens onlangs
werd onderschept.
Ministers Antillen
voeren besprekingen
Met het KLM-vliegtuig uit New York
zijn gistermiddag op Schiphol aangeko
men de Antilliaanse vice minister-presi
dent tevens minister van Economische
en Sociale Zaken C. D. Kroon en de
minister van Financien en Welvaarts-
zorg J. E. Yrausquin, die ongeveer drie
weken in Nederland zullen vertoeven
voor het voeren van een aantal belang
rijke besprekingen.
De heer Kroon deelde mede dat een
belangrijk onderwerp van bespreking in
Den Haag wordt gevormd door de plan
nen van de toeristische verbindingen
met de Ned. Antillen, waarvoor confe
renties met de minister van Verkeer en
Waterstaat de heer A. H. Korthals en
met de directie van de KLM worden ge
houden. Ook de exploitatiemogelijk
heden van de nieuwe hotels komen
daarbij aan de orde.
Ook zal het vraagstuk van de associatie
met de EEG-landen worden behandeld.
Verder staat de kwestie van de defensie-
bijdragen van de Antillen op de agenda.
Tevens zal van gedachten worden gewis
seld over de repatriëring van minvermo
genden over en weer. terwijl tenslotte de
welvaartsplannen inzake Bonaire en dc
Bovenwindse Eilanden aan de orde zul
len worden gesteld.
