Oud-minister I. Samkalden wordt hoogleraar buitengewoon Leids Kon. zilver voor gouden jubilaris Nieuwe leerstoel voor recht der internationale organisaties Bert Jonk en Kees Buurman exposeren in Levensechte situatie kreeg helaas melodramatisch einde Bart van der Klaauw - Leiden - beste vliegtuiglierkenner Opgericht 1 maart 1860 Maandag 26 oktober 1959 Tweede blad no. 29882 Naar wij vernemen is binnenkort de benoeming te verwachten van irof. dr. I. Samkalden, oud-minister van Justitie in het laatste kabinet- )rees van oktober 1956 tot december 1958, tot buitengewoon hoog- eraar aan de Leidse Universiteit voor het recht der internationale irganisaties. Prof. Samkalden zal hiermee een nieuwe leerstoel bezet en. Het ligt in de bedoeling deze nieuwe leerstoel binnen afzienbare ijd in een gewone leerstoel om te zetten. Prof. Samkalden was van 1952 tot zijn benoeming tot minister reeds hoogleraar te Wageningen. In oktober 1956 werd hij minister in het laatste, na een crisis van 118 dagen gereconstrueerde Kabinet Drees, waarin hij de portefeuille van Justitie voor zyn rekening nam. Aan deze ministeriele functie kwam een einde na het befaam de conflict tussen de PvdA-ministers en de Tweede Kamer in december 1958, welk conflict leidde tot het aftreden van de socialistische ministers en de ver vroegde verkiezingen van jongstleden maart. Kerkelijk L even NED. HERV. KERK: Aangenomen naar Rotterdam als dla- conessenhuispredlkant J. J. HIetkamp te Delfshaven. Beroepen te Ommen dr. J. de Braijn te Leeuwarden. Aangenomen het beroep de klassikale vergadering te Amsterdam als predikante voor het bejaardenwerk mej. dr. J. C. Schreuder, geestelijk ver zorgster ,,Amstelhof" aldaar. - naar Slie drecht C. den Boer te Veen, die bedankte voor Goudriaan-Ottoland, GEREF. KERKEN: Tweetal te Amsterdam-Zuid (Sloter- vaart) W. Griffioen te Nijkerk en H. van der Wey te Emmen. DOOPSGEZ. BROEDERSCHAP Beroepen te IJmuiden J. P. Jacobszoon te Driehuls. Twee talentvolle jongeren Fris, open en eerlijk werk met beloften Het is in een tijd van veel kunstverwrongenheid, weldadig kennis te maken met het probleemloze, frisse en open werk van twee jeugdige stadgenoten, t.w. Bert Jonk en Kees Buurman. Zij verenigden zich tot het organiseren van een expositie hun eerste, werkelijk belangrijke! in de Boerhaavezalen. Niet minder dan de alom zo gewaardeerde schilder Sierk Schroder, met wie zij regelmatig als leden van het Genootschap „Ars Aemula Natura" samenwerken, en met wie zij een band vormden, werd door hun prestaties gegrepen en had zich bereid verklaard deze veelzijdige tentoonstelling te openen. Voor hen een eer en een stimulans! Sierk Schroder wees er in zijn ope ningswoord op, dat in deze tijd van steeds snellere ontwikkeling en verande ring iéts is, dat vér uitstijgt boven het „traditionele" en het „experimentele" in welke twee groepen z.i. de kunste naars onterecht wel eens uitsluitend onderscheiden worden namelijk de „bezieling" en de „geïnspireerdheid". Bert Jonk en Kees Buurman, de eerste komend uit het pottebakkersvak, de tweede uit de grafische vakken gaan eerlijk en eenvoudig hun weg, zij zijn te bescheiden voor een bepaalde „uitleg". Zij zoeken niet door middel van allerlei „foefjes", het gemakkelijke, maar stre ven ernstig, zich bevrijdend uit invloe den, hoewel dit vanzelfsprekend nog niet steeds mogelijk is, naar een eigen stijl. Sierk Schroder 'bracht hun dank voor deze eerlijkheid en zag met vertrouwen de verdere ontwikkeling van beide tege moet. Tussen wetenschap en politiek Ivo Samkalden werd op 10 augustus 1912 te Rotterdam geboren. In de Maas stad doorliep hij de HBS, waarna hij in Leiden rechten ging studeren. Hij be loonde deze studie in 1938 met een pro motie. In 1938 ging hij als bestuursambtenaar naar Ned. Indie, vanwaar hij eerst in Rijke oogst tekenwedstrijd 3 October-vereeniging RUIM 350 TEKENINGEN De door de 3-October Vereeniging uit- [eschreven tekenwedstrijd voor de lagere icholen - waarbij de leerlingen hun in- irukken van het 3 oktoberfeest in teke ningen konden vastleggen - heeft een ijke oogst opgeleverd. Niet minder dan 23 scholen hebben ngezonden; de jury zal ruim 350 teke- lingen moeten beoordelen. Er zullen geen individuele prijzen ff or den toegekend, doch alle scholen, lie ingezonden hebben, ontvangen een geschenk, terwijl voor bijzonder geslaag de collecties nog extra attenties zullen worden uitgereikt. De jury hoopt binnen enkele weken eer eed te zijn met de beoordeling. Zonder te willen vooruitlopen op het oordeel van de jury - bestaande uit de dames J. Jonquière, L. J. Steinbach- Jansen en H. G. Filippo en de heren G. j F Baljeu, J. B. Volkers en A. G. de I Kruyf - kunnen wij reeds mededelen, dat de inzendingen verrasten door ori ginaliteit en uitwerking. Het ligt dan ook in het voornemen van het bestuur der 3 October Vereeniging t.z.t. de in- rendingen - geheel of gedeeltelijk- ten I toon te stellen. Wij hopen spoedigde .uitslag van de Jury te kunnen bekend maken. Vele „jonge kunstenaars" zullen waarschijn lijk reikhalzend uitzien naar een onder scheiding van hun school! Gisterochtend is op de Haarlem merstraat een auto geslipt en terecht jekomen tegen de gevels van de perce- en 49 en 51. De pui van deze panden werd beschadigd, terwijl enkele winkel ruiten sneuvelden. Ook de linkerzijde van de auto werd beschadigd. Persoon lijke ongevallen deden zich niet voor. Prof. dr. F. Verdoorn te Utrecht is voor de periode van 15 oktober 1959 tot 1 januari 1963 benoemd tot lid van de commissie van advies voor het Rijks museum voor de geschiedenis der Na tuurwetenschappen alhier. Prof. SAMKALDEN als minister aan het woord Tweede Kamer. de 1946 na de oorlog terugkeerde. In laatst genoemd jaar werd hij secretaris van de Commissie Generaal voor Ned. Indie. Dr. Samkalden betrad in 1947 opnieuw het terrein van de wetenschap door een assistenschap te aanvaarden bij de leer stoel in het staatsrecht aan de Leidse Universiteit, doch een jaar later keerde hij weer terug naar de praktische staat kunde toen hij belast werd met de lei ding van de afdeling wetgeving en juri dische zaken van het Ministerie van Landbouw, Visserij en Voedselvoorzie ning De wetenschap ging opnieuw zijn aan dacht vragen toen hij in 1952 werd be noemd tot hoogleraar in het aragrisch recht aan de Landbouwhogeschool te Wageningen. Geruime tijd paarde hij deze wetenschappelijke functie aan de praktische politiek. Hij nam namelijk in 1954 voor de Partij van de Arbeid zitting in de Provinciale Staten van Gelderland. In 1956 werd hij bovendien lid van de Sociaal Economische Raad. Twee uiteenlopende talenten, bij wie het prettig aandoet, da't zij niet het „bij zondere" om spoedig tot (uiterlijk) succes te komen, als eerste doel nastre ven. Ondanks hun jeugd, mogen zij reeds bogen op een grote, zij het dikwijls nog schetsmatige produktie. In beide onderkent men het vei-lan- gen naar een persoonlijke, gezonde ex pressie, waarin zij veelvuldig slagen. In die persoonlijke expressie zijn toch ook harmonische aanrakingspunten, waaruit zich de onderlinge band laat verklaren. Bert Jonk exposeert in hoofdzaak aquarellen, kleurgevoelig van toon en pentekeningen, raak van opzet, Kees Buurman betoont zich vooral in zijn „zwart-witten" crayons van een verrassend sterke zijde, terwijl hij o.a. In zijn kinderportretten van een grote gevoeligheid blijk geeft. Bert Jonk's smaakvol gekleurde cera miek (vazen), zuiver van vorm en lijn en Kees Buurman's tei-ra-cotta beeldjes (Mater, Naakt en Harpspeler) bevatten bvoendien vele elementen voor een ook op dit gebied hoopvolle groei. Wij zijn dan ook geneigd beide jonge kunstenaars een gelukkige toekomst te voorspellen, temeer omdat zij getuigenis afleggen van technische vakbeheersing, waar het zovelen tegenwoordig helaas è,l 'te kennelijk aan ontbreekt. De ernst waarmee zij te werk gaan is opvallend en het observeren van hun objecten gaat niet gepaard met een zucht naar het extreme, dat op den duur vaak op een diepe teleurstelling uitloopt. Nee: deze twee werken toe naar een hoog doel, dat hun blijkbaar voor ogen zweeft. Meermalen reeds zijn zij in staat dit met succes te realiseren. Op de openingsavond heeft een brede kring van geïnteresseerden, onder wie wethouder J. C. van Schaik, gerecht vaardigde aandacht voor hun kunnen betoond. Mogen vele anderen ,tot 14 novem ber, dit goede voorbeeld volgen! Dat in de stad van Rembrandt ook onder de jongere generatie, opmerke lijk talent schuilt, is verheugend. H. Eddy kon niet blijven Het is jammer, dat vele toneelschrijvers van het amateurrepertoire soms een eerlijke, levensechte situatie op papier zetten, daarna een aan- vaardbare en interessante ontwikkeling schetsen, doch tegen het derde bedrijf kennelijk geen raad meer weten en er dan maar een drakerig punt aandraaien. Zo ook met de beide toneelschrijvers Michel Boere en Jan Grosfeld, die het toneelstuk ,,Eddy kon niet blijven" schreven, dat zaterdagavond door de toneelvereniging „Tot ieders genoegen" in de Schouwburg opgevoerd werd. „Eddie kon niet blijven" herbergt het klassieke thema, dat al voor zo vele boe ken. films en toneelstukken gediend heeft, van de twee broers, waarvan één de nijvere landarbeider is, die de boer derij van zijn moeder doet floreren, en de andere een vrolijke levensgenieter, die een avontuurlijk zeemansbestaan verkiest boven het bezadigde boeren leven, waarbij je bovendien heel hard moet werken. Als dan bovendien de laat ste wegens manslag tot tweeëneenhalf jaar gevangenisstraf veroordeeld wordt, ligt hier voor de toneelschrijver een ideale basis om de parabel van „De Ver loren Zoon" weer eens een moderne versie te geven. De moeder van Eddy (de losbol), de weduwe Coba Verboom dweept met haar zoon en legt hem op alle mogelijke manieren in de watten. Zij gelooft ook niet in de schuld van Eddy en verbeidt de dag, dat hij uit de gevangenis zal komen. Eddy's broer, Sjoerd is helemaal niet gecharmeerd op het gezelschap van Eddy temeer daar Eddy's vrouw, Martha voor haar huwe lijk met Sjoerd verliefd was op Eddy. Doch Eddy komt thuis en hiermee be gint een toneelstuk vol absurditeiten, die het stuk tot aan het derde be drijf toch bijzonder boeiend maken. Doch in het derde bedrijf ver tot een melodramatische draak, die af en toe zelfs wel eens ergerde om haar goedkope vondsten. Het einde is teleur stellend en triest. Een landman uit 't dorpje Wolfheze, Had vaak over TIP al gelezen. Ook hij kocht een fles En 't werd een succes, Want ook h ij vond de TIP onvolprezen! 'n TIP VAN BOOTZ Inz. Hr B. S.. Groningen ontv. 1 fl. TIP 1 Lfl. Bootz' Oude Genever. Nwe. limericks inz. aan II. Bootz, A'dam. Predikantsvrouwen in Oostzone bijeen Mevrouw Kloek vertelt over haar ervaringen Op uitnodiging van de Evangelische Kirche. die geregeld z.g. beroepsgroe pen uitnodigt, was deze zomer een aan tal predikantsvrouwen uitgenodigd voor een bespreking in de Oostzone van Ber lijn. Voor de Nederlandse Gemeenten woonde onze stadsgenote mevr. Kloek, deze conferentie bij. Sterk onder de in druk van wat zij daar hoorde, heeft zij daarover vrijdagavond in „Staalwijk" verteld. Na de oorlog moesten 14.000.000 ont heemden hun weg wee»r naar huis vin den. Vele families gingen naar Oost- Duitsland terug, doch vonden daar niet meer het Vaderland, waar men zich vertrouwd en beschermd wist. Zij moes ten tot de ontdekking komen, dat zij op een andere wijze in vijandelijk gebied waren gekomen. Iedereen is iedereens vijand, kan dat zijn of kan dit morgen worden en dan is voorzichtigheid ge- I boden. Mevr. Kloek wees erop, dat het systeem in de DDR is onrust en onze kerheid kweken en de saamhorigheid uiteenrafelen, zodat angst en eenzaam heid de mensen dwingt zich te onder werpen aan regels, waarover men voor heen de schouders zou ophalen. Heeft men een taak in de Oostzone, dan tracht men daar te leven. Is dit niet mogelijk, dan gaat men op familie bezoek, stapt in de trein, die zijn haltes zowel in de Oost- als in de Westzone heeft en stapt uit bij een station in ae Westzone. Op deze wijze verdwenen •reeds 72% van de intellectuelen, waar door een groot te kort aan leidingge vende krachten is ontstaan. Iedereen, die maar een pen kan vasthouden wordt bij het onderwijs ingeschakeld. Een der grootste kampen is Mariën- feld, dat in hoofdzaak als doorgangs kamp gebruikt wordt. Op zeer discrete wijze worden de vluchtelingen hier om gevormd voor een nieuw begin. Van de 600 Berlijnse predikanten wordt er steeds een gedeelte voor 6 weken „uit geleend" om in dit kamp bijstand te verlenen. Diakonessen doen eveneens uitstekend werk. Zoveel mogelijk wordt individueel geholpen, massaal worden geen kleding en gaven uitgedeeld. De grootste teleurstelling voor de O. Duitser is, dat terwijl het gehele Duitse volk schuldig is aan de oorlog, de Oost duitsers de armoede en verdrukking moeten dragen en de Westduitsers en velen, die naar West-Duitsland gevlucht zijn, in weelde leven en een periode van hoogconj unctuur meemaken Er is ook een groot tekort aan ar beidskrachten, vrouwen worden inge schakeld voor alle takken. Predikants vrouwen doen hieraan echter niet mee. omdat zij alle arbeid in de parochie alleen moeten doen, t.w. de kerk en de pastorie schoonhouden, kerkelijke be lasting innen, catechisatie geven. Al het BURGERLIJKE STAND VAN LEIDEN GEBOREN: Cornells Jan Antbonle. zn v. A. J. Vooijs en C. Tysterman; Johannes, zn v. I Neuteboom en A. Verwoerd; Anna Geertrulda Yda Hendrika, dr v. J. O. de Lange en A. M. Hendriks; Sylvia, dr v. J. Schreuder en J. Guldemond; Johannes Petrus Maria, zn v. C. J. Zuidhoek en M. E. van der Meer; Johannes Jacobus, zn v. J. Paauw en D. G. Schouten; Frank Jaap. tn v. C. O. N. Leget en J. Lezer. GETROUWD: P. Gui.it en J. E. van de Water. OVERLEDEN: N. C. Kerkvliet. 35 jaar, man; H. Bunte, 92 jr.. echtgen. v. H. J. Klein Kranenburg; G. Cerfontain. 82 Jr, wed. v. C. Matheijsen. F. A. van Hees vijftig jaat bij Kon. Ned. Grofsmederij „Uw onderscheiding is ook een on derscheiding voor ons bedrijf'aldus sprak zaterdag ir. M. C. de Jong, direc teur van de N.V. Kon. Nederlandse Grofsmederij tot de heer F. A. van Hees, die vijftig jaar aan de onderneming ver bonden was en daarvoor de eremedaille in zilver, verbonden aan de Orde van Oranje Nassau van burgemeester F. H. van Kinschot opgespeld had gekregen. De burgemeester had bij de uitreiking van de onderscheiding, die in een ver gaderzaal van het bedrijf aan de Zuid- singel plaats vond. de carrière geschetst van de jubilaris. De heer Van Hees be gon als nageljongen in de afdeling scheepsbouw, werd daarna traceur, la ter werkmeester en is thans tarifieer- der. Ook vestigde de burgemeester de aandacht op het vele werk, dat de heer Van Hees op sociaal gebied verzet heeft. Hij neemt een belangrijke plaats in bij het stedelijk vakbondswerk. De burge meester dankte de jubilaris voor zijn grote toewijding. Ir. De Jong zei, dat een bedrijf al leen maar kan bestaan, als er mensen zijn waar men op kan bouwen. Mensen dus, zoals de heer Van Hees. De heer Van Hees kan straks zeggen, dat hij ge- De burgemeester wenst de jubilaris geluk met zijn Koninlijke onder scheiidng. (Foto L.D./Holvast) geven heeft, wat hij kon. De heer De Jong overhandigde de jubilaris een Delftsblauw bord met een vererend op schrift en tevens een enveloppe met in houd. De heer Van Hees dankte hierna de burgemeester en de directeur, waarna het gezelschap zich naar de kantine van de Kettingfabriek aan de Hoge Rijn dijk begaf waar een huldiging door de collega's van de jubilaris volgde. Tot zover het stuk. Het spel daaren tegen vertoonde een omgekeerde ontwik keling. Was het acteren in het begin enigszins traag, hoe meer het stuk vor derde hoe beter de personen gestalte kregen. De rolvastheid viel al direct op. Bovendien waren de personen, die het stuk moesten dragen „er helemaal in", hetgeen vooral van toepassing is op Piet Horree. de gepassioneerde, verontwaar digde figuur van de „goede" broer Sjoerd en op Cees van Ooyen, die op een heer lijke, losse manier de „bon-vivant" Ed dy tot leven bracht. Bijzondere woorden van lof ook nog voor J. A. Bodenstaff, die van de dove knecht Barend een per soonlijke creatie wist te maken. Ook Martha kreeg een uitstekende vertolking van M. Boom-Schild, hoewel deze af en toe iets te schuchter speelde. De overige rollen werden gespeeld door E. van Rossen-Pennenburg (de weduwe Coba Verboom, die vooral in het derde bedrijf een sterke vertolking kreeg), Els Arentsen, J. J. van Eil, Nico van Til burg, Riek Koreman en J. Mosselman- Boom. De regie had A. Arentsen. ZILVEREN JUBILEUM D. F. VAN NES Zaterdag was het 25 Jaar geleden, dat de heer D. F. van Nes in dienst trad bij de NV Ned. Electrolasch Mij. Tijdens een in de recreatiezaal gehouden bij eenkomst hebben vele sprekers zich in waarderende woorden uitgelaten over de arbeidsprestaties, de technische kennis en de ijver van de jubilaris, wiens echt genote eveneens in deze hulde deelde. Achtereenvolgens werd het woord ge voerd door de bedrijfsleider, de heer Leupe, de heer Meinders, chef van de tekenkamer, de heer C. Mooten namens de jubileumcommissie, de heer Rietman, voorzitter van de personeelsvereniging GGV, de heer Laman namens „De Sta len Band", ir. J. Schreuders, de heer Neijenhuis uit Oude Wetering en de as sistent-bedrijfsleider, de heer J. G. Bos- se. Vele geschenken werden aangeboden. Na afloop van deze huldiging volgde nog een reprise in de directiekamer. Hier ontving de jubilaris een enveloppe met inhoud. werk, dat hier door helpers gedaan wordt moet de predikantsvrouw zelf doen. Men is bevreesd als zeer kerkelijk bekend te staan, waarbij men dan di rect de aantekening van politieke on betrouwbaarheid krijgt. De predikanten leiden een zeer sober bestaan. In hun gezinnen komt nu en dan op zondag vlees op tafel. Om naar school te mogen gaan moeten de kinderen lid zijn van de Freye Deut sche Jugend en de communistische in zegening ontvangen hebben. Hoewel iedereen daar afschuw van heeft, durft men niet achter te blijven, omdat ae toekomst van de kinderen dan wordt vernietigd. Zelfs op de scholen hebben de kinde ren angst. Een jongetje van ongeveer 12 jaar, goed leerling van zijn school, komt op een morgen in een vrolijke bui binnen en zegt „Heil Hitier". Hij wordt van de school weggestuurd, krijgt een aantekening op zijn persoonsbewijs van politieke onbetrouwbaarheid en een verbod om verder de school te bezoeken. Na drie jaar van vergeefse moeite om de jongen weer op school te krijgen, verdween hij en moeten zijn ouders aannemen, dat hij de grens is over ge gaan. Predikanten, die in Oost-Duitsland zijn, mogen niet vluchten. In de meeste predikantsgezinnen wordt één van de zoons tot predikant opgeleid. Tijdens de studie bezoeken zij ook universiteiten buiten Oost-Duitsland, doch zij blijven er niet achter. Steeds keren zij terug. Velen van hen zijn tot grote steun van predikanten, die soms op zondag op 6 verschillende plaatsen een dienst leiden. Het hooggeroemde polytechnische on derwijs betekent een dag in een fabriek werken of in de landbouwstreken een dag bij de boeren de stallen schoonma ken.. De vraag hoe deze mensen ge steund kunnen worden is zeer dringend. Na afloop van deze lezing volgde een geanimeerde bespreking. Personeel Marine-vliegkamp Valkenburg beste team van Koninklijke Marine De beste vliegtuigherkenner van ons land is op het ogenblik onbetwist de Leidenaar Bart van der Klaauw, als korporaal lid van de luchtwachtgroep Rot terdam. Dit is zaterdagmiddag vastgesteld bij de landelijke kampioenschappen vliegtuigherkenning, welke in het Shellgebouw te Den Haag werden gehouden. Vijftig individuele of in groepjes van drie samenwerkende kandidaten moes ten daar gedurende enkele seconden kijken naar een op het filmscherm ge projecteerd vliegtuigsilhouet om er dan in de volgende seconden een zo volle dig mogelijke beschrijving van te geven. Het was dit jaar voor het eerst, dat de vliegtuigen gefilmd waren, zodat zij nu bewogen, hetgeen de werkelijkheid uiteraard beter benadert dan de voor heen gebruikte lantaarnplaatjes. B. van der Klaauw werd individueel kampioen met 46 (van de 50) punten. Hij kreeg een fraai model vaneen KLM- Super-Constellation en een van een Saab „Draken", daar hij ook de beste luchtwachter was. Bovendien legde hij beslag op de eerste prijs in een niet op vliegtuigen betrekking hebbende Shell- quiz. Het korps luchtwacht dienst-team, waarvan hij deel uitmaakte, won na tuurlijk de K.L.D.-plaquette voor het beste team onder deze vrijwilligers. Het beste van alle deelnemende teams was, evenals voorgaande jaren, weer dat van de drie jeugdige lezers van het militaire luchtvaartblad „De vliegende Hollander". B. C. de Jonge. J. Klooster man en K. Zachariasse. Zij kregen de generaal Aler-bokaal uit handen van kolonel R. Hofstede, plaatsvervangend commandant van het commando lucht vaart opleidingen. Tevens verwierven zij de K.N.V.V.L.-plaquette als het beste van alle deelnemende burgerteams en kreeg J. Kloosterman nog de vliegende Hollanderbeker, de wisselprijs voor de beste deelnemer uit de lezerskring van „De vliegende Hollander". Hij zorgde voor 43 punten van het totaal van 129, dat zij als team behaalden. BESTE TEAM VAN KON MARINE. Het beste team onder de deelnemers van de Koninklijke Marine was dat van het Marine-vliegkamp Valken burg, het beste van de Koninklijke Luchtmacht dat van de vliegbasis Twenthe. De leden van dit team, de eerste lui tenants-vlieger H. Brunt, J. J. de Vries en J. van Battum veroverden tevens de Clo-vliegerzuil. Het beste team van de luchtdoel artillerie kwam uit Nunspeet, het beste burgerteam onder de K.N.V.V.- leden was de groep van de jeugdlucht- vaartbrigade uit Kennemerland.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1959 | | pagina 3