Herman Coster zestig jaar na dood
door Leidse Academie herdacht
Modern puritein
MONACO
GRIEKS-EGYPTISCHE TERRACOTTA'S
IN HET RIJKSMUSEUM VAN OUDHEDEN
Brug; bij Zoetenvoude in twee uur op hoor plaats
Vijf miljoenste seliaap wordt
vrijdag op veemarkt aangevoerd
Opgericht 1 maart 1860
Woensdag 21 oktober 1959
Tweede blad no. 29878
„Door hoge beginselen geleid leven houdt
altijd recht op onze eerbiedige hulde
Vandaag zestig jaar geleden sneuvelde te Elandslaagvlakte in Zuid-
AErika in het begin van de Boerenoorlog Herman Coster, die na zijn
studietijd in Leiden onder meer staatsprocureur van de Zuidafrikaanse
Republiek is geweest. Aan deze vroegtijdige dood van een nobel jurist,
die in zijn leven de hoogste menselijke waarden uitdroeg, herinnert
onder meer een gedenkplaat, aangebracht in de gevel aan de binnen
plaats van de Leidse Academie. Vanochtend vond hier een korte
herdenkingsplechtigheid plaats, tijdens welke de president-curator dr.
J. E. baron de Vos van Steenwijk het woord voerde en de rector-
magnificus prof. mr. J. E. Jonkers een krans bij de herdenkingsplaat
aanbracht. Een soortgelijke plechtigheid vond plaats bij de medaillon
van Coster in het Hooggerechtshof te Pretoria, waartoe het initiatief
was genomen door het comité van oud-Leidenaren te Johannesburg-
Pretoria. Ook tien jaar geleden werd het sneuvelen van Coster op
deze wijze zowel in Leiden als in Pretoria herdacht.
Ridderlijk dienaar
Op 32-jarige leeftyd vatte hy zyn be
roep van advocaat weer op. en na een
jaar volgde het geruchtmakende proces
naar aanleiding van de moord op de
uitlander-miljonair Wolf Joel.
De verdachte was een beruchte ..che
valier d'industrie" juist de soort, die
Coster met zijn vreemdelingenwet uit
het land had willen weren. De regering
van Transvaal echter achtte het nodig
met het oog op de reeds zeer gespannen
politieke toestand, dat de verdedging
op de bekwaamste en meest ridderlijke
wijze zou geschieden. Coster verklaarde
zich op haar aandringen bereid deze te
voeren. Acht dagen duurde de behan
deling en in de scherpzinnige kruisver
horen toonde Coster zijn meesterschap.
Het eigenlijke pleidooi duurde slechts
een kwartier en de uitspraak was vrij
spraak. Hier toonde Coster zich een wa
re advocaat, dienaar van het nobile of
ficium.
Voor een man die hem persoonlijk
antipathiek moest zijn zette hij zijn
uiterste krachten in om het recht te
doen zegevieren.
Het einde
Nu nadert snel het einde van zijn le
ven. Een jaar later breekt de Boeren
oorlog uit, die tragische strijd, die men
De president-curator wees erop, dat
in de afgelopen zestig jaar zoveel is ge
beurd, dat het zelf voor tijdgenoten van
Coster moeilyk is zich te realiseren, dat
deze Boerenoorlog nog tijdens het eigen
leven plaats vond. Niettemin heeft het
zin, in een plechtigheid als deze de her
innering aan de figuur van Coster le
vend te houden.
Herman Coster viel op 18-jarige leef
tijd aan de Leidse Universiteit reeds
dadelijk op als serieus student, een mo
dern puritein in de beste zin van het
woord, maar daarnaast ook als 'n vro
lijke gezellige feestgenoot. Van beide
feiten getuigt dat hij zijn doet. examen
deed en promoveerde in hetzelfde jaar
1?90 waarin hij het praesidiaat van het
Corps beëindigde. Hij was een uiterst
correct en welsprekend vertegenwoordi
ger van het LSC ook in het buitenland,
en zijn levensernst sprak uit vele toe
spraken. Zijn ernst bleek b.v. uit wat
hy de nieuwe Corpsleden voorhield, na
melijk dat zy er naar moesten streven
„eigen meester" te zyn, dat wil zeggen
meester te zyn van zijn hartstochten,
niet op bevel maar haar eigen oordeel
te kunnen doen wat goed is en na te
laten wat verkeerd is en voorts niet de
eerste te schijnen maar te willen zijn,
een levenswijsheid die voor alle tijden
geldt.
Idealistische levenstaak
Gedurende zijn studietyd was bij Cos-
ter het plan gerypt naar Zuid-Afrika te
gaan. De bittere stryd, al wks het nog
geen oorlog, welke de boerenrepublieken
tegen het opdringen van Engeland
voerden, boeide Coster zozeer, dat hy
het zich tot levenstaak koos die strijd
van het Hollandse ras mee te gaan voe
ren. Een zeer idealistische levenstaak
voor een Nederlander, die op grond
daarvan menig voordelig aanbod in het
eigen vaderland afsloeg.
Zijn eerste levensjaren in Pretoria
waren moeilyk maar zijn carrière was
snel. Binnen korte tijd behoorde hy tot
een van de meest geziene leden van de
balie.
De rector magnificus prof. mr. J. E.
Jonkers bevestigt de krans aan de
herdenkingssteen op de binnen
plaats van de Academie.
(Foto L.D./Holvast)
hier in Nederland met intense spanning
meebeleefde. Coster had terstond dienst
genomen en aan het hoofd van 25 man
trok hij te velde. Reeds spoedig werd hij
bij Elandslaagte, strijdend tegen een
overmacht, door een kogel in het hoofd
dodelijk getroffen. Dit gebeurde op 21
oktober 1899. nu zestig jaar geleden. Hij
was toen 34 jaar oud.
Dit korte leven valt in drie perio
den uileen: 18 kinderjaren, 7 Leidse
studiejaren en 9 ZuM-Afriaanse ja
ren. In die laatste negen jaren heeft
hy aan de Nederlandse zaak in Zuid-
Afrika door zijn lichtend voorbeeld
een onmetelijke dienst bewezen en
zyn tweede vaderland tot in de dood
trouw gediend.
Veel is er in de zestig jaren sinds
dien gebeurd, in Zuid-Afrika en in
Nederland beide, maar een door hoge
beginselen geleid leven van een Leids
academieburger behoudt altijd 't recht
op onze eerbiedige hulde aldus be
sloot baron de Vos van Steenwijk.
De plechtigheid werd bijgewoond door
de ambassadeur van Zuid-Afrika, dr. F.
E. Geldenhuys, vertegenwoordiger van
vele Universitaire instanties, van stu
dentenorganisaties. van het Afrika In
stituut en van de Nederlandse-Zuid-
Afrikaanse Vereniging. Een afdeling
van Pro Patria had de erewacht bij de
herdenkingsplaat betrokken.
JEHOVAH'S GETUIGEN.
Ruim honderdiveertiig getuigen van
Jehovah uit Leiden zullen de halfjaar
lijkse kringvergadering van Jehova's
getuigen, die van 30 oktober tot 1 no
vember in Hoorn wordt belegd bijwo
nen.
Het programma heeft ten doel het
geloof en de activiteit van de aanwezi
gen te stimuleren. Bovendien zullen
raadgevingen worden verstrekt on het
gebied van bijbelonderwijzend werk.
Onze stadgenoot, de heer J. Spaans
zal het programma-onderdeel „Liede
ren en ervaringen" behandelen. Zondag
1 november zal gesproken worden over:
„Wanneer zal Gods wil op aarde ge
schieden?"
Doch in de tyd, dat de heer Bavelaar,
die deze maand dus vijftig jaar de
schaar hanteert, zijn eerste wankele
schreden (hij was toen tien jaar» in
het kappersvak zette, was dat anders.
„De sfeer was gemoedelijker, zoals ik .al
zei, huiselijk. Naar de kapper gaan be
schouwde men dikwijls als een „uitje".
De kapsalon had een soort „soos"-
sfeer", verklaarde de gouden kapper.
De heer Bavelaar woonde te Alphen,
toen hij op tienjarige leeftijd als leer
ling na schooltijd by een kapper mocht
gaan werken. Na drie jaar verhuisde hij
naar Leiden. In een kapsalon op de
Hooigracht bracht hy het na enige tyd
tot eerste bediende en in 1929 kon hy op
de Oranjegracht zyn eigen salon ope
nen. In 1946 verhuisde de heer Bave
laar naar de Trompstraat, waar hij nu
nog iedere dag met mes en schaar krui
nen en baarden bewerkt.
Op 4 november a.s. (tegelijk met de
vijftigste verjaardag van zyn vrouw) zal
de heer Bavelaar het jubileum in hui
selijke kring vieren.
ACADEMISCHE EXAMENS
Aan de Leidse Universiteit zijn ge
slaagd voor het doet. ex. scheikunde de
heren A. G. Rauws (Leiden), E. Bierman
(Leiden) en G. v. d. Kuip (Overveen);
doet. ex. wiskunde de heer N. A. A. van
Niekerk (Leiden); kand. ex. A wis- en
natuurkunde de heer S. Roders (Den
Haag); kand. ex. D. wis- en natuurkun
de de heer R. J. J. van Heyningen (Den
Haag)kand. ex. D' wis- en natuurkunde
de heer G. J. Roest (Leiden); kand. ex.
A' wis- en natuurkunde de heer P.
Bloembergen (Leiden); kand. ex. E wis-
en natuurkunde de heer E. J. Ditters
(Leiden)kand. ex. F wis- en natuur
kunde de heer H. N. Zwet (Leiden)
kand. ex. F' wis- en natuurkunde de
heren J. Zwarts (Leiden) en W. Th. A.
M. v. d. Lugt (Leiden)kand. ex. K' wis-
en natuurkunde de heer M. P. Mulder
(Leiden); kand. ex. L wis- en natuur
kunde de heer R. J. van Kempen (Den
Haag).
3BE
PRINCE
DE
MANNENKOOR „KUNST NA ARBEID"
Het mannenkoor „Kunst na Arbeid"
behaalde onder leiding van Louis van
Wijngaarden on het in Slikkerveer ge
houden concours in de afdeling uit
muntendheid een 1ste prijs met 323
punten.
Dr. W. D. van Wijngaarden
sprak over herkomst van
beeldjes
Dr. W. D. van Wijngaarden, oud-
directeur van het Rijksmuseum van Oud
heden aan het Rapenburg, opende gis
teravond in dit Museum de serie na
jaarslezingen met de aanwezigen het een
en ander te vertellen over de Grieks-
Egyptische terracotta's.
Onder deze terracotta's verstaat men
een bijzonder omvangrijke groep van
beeldjes van gebakken aarde, voorstel
lende goden, mensen, dieren en voor
werpen, welke in Egypte, onder invloed
van de Hellenistische voorbeelden uit
Griekenland en in navolging daarvan
vervaardigd zijn in een tijdsverloop van
zeven eeuwen ,van 300 vóór Chr. af tot
(Foto L.D./Holvast)
400 na Chr. een periode die, welke wij
gewoon zijn de Grieks-Romeinse tijd te
noemen.
Zij hebben bepaalde kenmerken van
herkomst, materiaal, stijl en techniek
gemeen, onderscheiden zich daardoor
zeer duidelijk van de andere groepen van
overeenkomstige voorwerpen en vormen
daardoor, ondanks hun onderlinge, vaak
soms grote verschillen, een gesloten
eenheid. Zij werden met behulp van twee
vormen gemaakt, van klei, daarna ge
bakken, met een laag stuc bedekt en
bont beschilderd, welke beschildering
meestal verloren is gegaan
Aangezien de artistieke waarde van
deze beeldjes gering is, hebben zij tot nu
toe niet de aandacht der archeologen
getrokken in die mate, welke zij verdie
nen, maar voor ieder, die zich bezighoudt
met de cultuurgeschiedenis van Egypte
in de Grieks-Romeinse tijd vormen zij
een dankbaar materiaal, omdat men zich
met hun hulp een voorstelling kan ma
ken van het godsdienstig en maatschap
pelijk leven dezer periode.
Gelijk de kleine, maar zeer gevarieerde
collectie dezer beeldjes, welke het Rijks
museum van Oudheden bezit, duidelijk
aantoont, is het karakteristieke kenmerk
dezer periode de vermenging van Egyp
tische met Hellenistische elementen. Dit
komt vooral tot uiting in de beeldjes van
godheden, die het merendeel van deze
groep uitmaken, maar ook bij de overige
beeldjes, die min of meer met de cultus
in verband staan.
Zij hebben, aldus toonde dr. Van Wijn
gaarden aan, hun ontstaan te danken
aan het laat-Egyptische volksgeloof en
INTREDE DS. P. W. MARTIJN
TE ZUILICHEM.
Ds. P. W. Martijn, voorheen predi
kant van de hervormde gemeente van
Dorkwerd en Wierum in de classis Gro
ningen en thans alhier woonachtig, zal
zondagmiddag 1 november om drie uur,
na vooraf 's morgens om tien uur te zijn
bevestigd door ds. Stado J. Verveld uit
Schamegoutum in Friesland, intrede
doen als predikant van de Geref. Kerk
van Zuilichem, waar hij beroepen is in
de vacature van ds. W. J. van der
Hoek, die in mei 1952 naar Aarlander-
veen is vertrokken.
Ds. Martijn, die op 2 maart 1929 te
Leiden werd geboren werd op 9 decem
ber 1956 door dr. A. Steenbeek uit
Amersfoort bevestigd als predikant van
de hervormde gemeente van Dorkwerd
en Wierum. Op 1 januari van dit jaar
ging ds. Martijn over naar de Geref.
Kerken.
Vraagt Uw Apotheker of Drogist
aan het streven van het heersende vor
stenhuis der Ptolemaeën de eenheid der
gemengde bevolking te bevorderen door
een syncretistisch bedoelde religieuze po
litiek. Eerst de komst van het christen
dom, dat reeds in de derde eeuw na Chr.
bij brede kringen der bevolking ingang
had gevonden, maakte aan dit volksge
loof en daardoor ook aan de vervaardi
ging dezer beeldjes een einde.
Vijftig jaar „knip-knip"
De heer J. Bavelaar (60 jaar)
houdt van een gezellig praatje en
van een huiselijke sfeer. Daarom
voelde hij zich vijftig jaar geleden
aangetrokken tot het kappersvak.
Thans zou men de wenkbrauwen
Advertentie
vragend optrekken als iemand ver
klaarde het kappersvak. in te stap
pen omdat hij de sfeer in dit vak
zo huiselijk vindt, want een huidige
kapsalon met blinkend wit en
chroom, airconditioning en elektri
sche hulpmiddelen maakt meestal
eerder de lugubere indruk van een
tandartsenatelier, dan een oord.
waar het gezellig toeven is. En om
een aangenaam praatje te maken,
behoeft men evenmin kapper te
worden, want de meeste klanten
moeten een trein halen of hebben
een dringende afspraak en dus geen
tijd om te „politieken"waarvoor
vroeger het trambalkon en de kap
salon de aangewezen plaatsen sche
nen te zijn.
Gewichtig ambt
Reeds in 1895 werd hij geroepen tot
het gewichtige ambt van Staatsprocu-
reur. Al dadelyk kreeg hij de strafver
volging te leiden van de deelnemers aan
de beruchte Jamesonraid, een uiterst
zware'taak daar er machtige en finan
cieel sterke krachten achter de scher
men opereerden. Met ijzeren wil heeft
hij deze zaak in een instructie van drie
maanden ontward en op de openbare
terechtzitting bekenden alle verdachten
schuld.
Helaas kwam dr. Coster later in bot
sing met president Kruger over de
vreemdelingenwet, welke hij met warm
te verdedigde maar die om praktisch-
politieke redenen door de Volksraad
werd ingetrokken. Dit speelde mee in
zijn aftreden als Staatsprocureur.
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
GEBOREN
Gerardus Antonius Martlnus, zn van W.
C van Putten en P. G. Ouwehand; Ellen,
dr van J. Jonk en J. G. Krasenberg; An-
nemarle, dr van J. Zoete en M. Schouten;
Petrus Cornells Maria, zn van C. J. J.
Berkhout en A. M. T. van der Werf; Jan,
zn van J. W. de Jong en L. J. Wetselaar;
Hendrikus Lambertus Maria, zn van J. D.
Rikkert en G. J. T. Lammertlnk; Neeltje
Adriana. dr. van J. Barnhoorn en N. J. A.
van der Zwan.
GETROUWD
M. C. de Vogel en J. E. Niehot; J. A.
Erkelens en J. E. van Weizen.
OVERLEDEN
M. Schelvis, 62 jaar, man; J. Brouwer,
61 Jaar echtgenote van S. A. Kieft.
Na twee uur van intensief hijsen
en vieren, laveren en positiekiezen
is de grote bok Zeeland, die een
hefvermogen van 80 ton heeft, erin
geslaagd om de 36 ton zware, rood
gemeniede stalen brug op haar
plaats naast de oude brug over
de Vliet bij de Vrouwenweg Zoe-
terwoude) neer te leggen. Om
zeven uur begonnen de mannen
van de onderneming De Witaan
wie de bok Zeeland behoort, en die
van de firma Van der Ende, die
het moeilijke transport van de brug
verzorgden, aan het zware karwei
en om negen uur had men het kar
wei geklaard en kon even uitgebla
zen worden.
De brug, die bij Enthoven in
Delft is geconstrueerdmoest in
verband met de vele (nauwe) brug
gen tussen Delft en Leiden, via
Gouda aangevoerd worden. De
bok Zeeland vertrok zaterdag al
uit Rotterdam en was gistermiddag
ter plaatse.
Het zal echter nog wel geruime
tijd duren voordat de eerste auto
over de brug kan rijden, doch ge
zien het stadium waarin de brug-
hoofden verkeren (het betonwerk
is grotendeels al gestort) is deze
periode beslist afzienbaar.
Wordt aangekocht voor
boerderij in Leidse Hout
Vrijdagochtend wordt in Leiden, sedert
de instelling van de schapenmarkt, de
aanvoer van het vijf miljoenste schaap
verwacht.
Het ligt in de bedoeling, dat dit feit
Leiden heeft de grootste schapenmarkt
van West-Europa enigszins feestelijk
zal worden herdacht. Om circa 7.30 uur.
(vermoedelijke tijd van aankomst van de
kudde schapen waarin zich ook het vijf
miljoenste schaap bevindt), zal de heer
Joh. Karens, voorzitter van de Zuid
hollandse Bond van Veehandelaren, het
schaap voor de gemeente Leiden aan
kopen. De eigenaar/aanvoerder zal daar-
by een passende oorkonde worden aan-
Duiven vergiftigd
De kampioensduivenkwekery van de
heer J. Huybrechts uit Leur (N.-Br.)
heeft in enkele dagen tyd f 3000
schade geleden doordat een dertigtal
duiven, blijkens het onderzoek van de
Utrechtse gezondheidsdienst voor post
duiven, zijn gestorven aan vergiftiging
door parathyon, een ongediertebestrij-
dingsmiddel dat in de land- en tuinbouw
wordt gebruikt. De meeste van deze dui
ven waren kampioensvliegers.
De politie onderzoekt of hier opzet in
het spel is.
geboden. Na aankoop volgt een muzi
kale rondgang over het marktterrein.
Om 12.30 uur volgt een feestelijke ont
vangst door B. en W. van genodigden in
de materialenloods op het veemarktter
rein (naast molen „De Valk"), waarbij
korte toespraken door de burgemeester,
de wethouder van Markt- en Haven
dienst en de voorzitter van de Bond
van Veehandelaren zullen worden ge
houden. Tijdens deze ontvangst zal een
apéritief. vergezeld van enkele smake
lijke schapevleesgerechten, worden aan
geboden. Het vijfmiljoenste schaap zal
om twee uur worden overgebracht naar
de boerderij in de Leidse Hout", waar
het zal mogen verbiyven tot het van
ouderdom sterft.
Fietser uit Voorschoten
ernstig gewond
(Van onze Haagse redactie)
Vanochtend is op de Koningskade te
Den Haag een 31-jarige wielrijder jit
Voorschoten aangereden door een be
stelauto. waarvan de bestuurder onbe
kend is gebleven
De inwoner van Voorschoten werd
met een schedelbasisfractuur opgeno
men in de U-rsulakliniek te Wassenaar.
Omtrent de oorzaak van dit ongeval
ls nog niets bekend.
