Houten huis in Alphen in ommezien
door laaiende vuurzee vernield
Tanker van 69000 ton
in liet Noordzeekanaal
Jaclit op liaring verloopt dit
jaar verrassend goed
Ernstige stagnatie in export
door droogte in Boskoop
Geen overvloed op de markten
Grootste schipin Amsterdam
MAANDAG 19 OKTOBER 1959
Burgemeester
Ferwerderadeel verongelukt
Zaterdagmiddag is op de provinciale
weg Hoorn-Amsterdam, nabij de ge
meente Monnikendam, een personen
wagen geslipt en over de kop geslagen.
De enige inzittende, de 43-jarige mr. J.
M. H. Baron van Heemstra werd uit de
wagen geslingerd. Met ernstige verwon
dingen werd hij naar het stadszieken
huis te Purmerend vervoerd, waar hij
kort na aankomst overleed.
Het slachtoffer was vorige maand be
noemd tot burgemeester van Ferwer
deradeel. Baron van Heemstra was on
gehuwd. Het ongeluk is vermoedelijk
ontstaan door het springen van een
achterband.
De vlammen joegen aanvankelijk
hoog op. De ziekenzaal, die welis
waar in een dichte rookwolk werd
gehuld, bleef gelukkig toch ge
spaard. De foto geeft een duidelijk
beeld van de felle, maar korte
brand.
(Foto Leidsch Dagblad)
GROTE SCHADE
De schade bedraagt ongeveer f. 10.000
Mej. Somerwil, die tijdens de brand niet
thuis was, had huis en inboedel verze
kerd.
Burgemeester Bruins Slot, de direc
teur-predikant ds. J. Th. Meijer van de
Marthastichting en inspecteur N. G.
Groothuijse waren op het terrein van
de brand aanwezig.
AVRO nam afscheid van
dr. H. Molhuysen
In de zaterdagmiddag gehouden ver
gadering van het algemeen bestuur
met de gewestelijke besturen heeft de
AVRO afscheid genomen van haar on
dervoorzitter, dr. H. Molhuysen, die on
langs te kennen gaf zich wegens zijn
hoge leeftijd terug te willen trekken
uit het dagelijks bestuur, waarin hij ge
durende 33 jaar zitting heeft gehad. De
voorzitter van de AVRO, jhr. Th. Róell,
cverzag in waarderende woorden de be
stuurscarrière van de scheidende on
dervoorzitter.
In zijn afscheidswoord constateerde
dr. Molhuysen, die als blijk van de bij
de AVRO voor hem levende waarde
ring twee 18e eeuvvse tinnen koffiekan
nen ontving, dat het tijdperk van 33
jaren voor hem rijk is geweest aan on
dervinding.
Dr. Molhuysen dankte tenslotte hen,
die hem tijdens het vervullen van zijn
bestuursfunctie hun hulp en steun nooit
hebben onthouden.
Rond de Kesp
Volgende maand wordt de „Jones"
ingezet op de lijn Koeweit - Philadel
phia, „We nemen dan 64.000 ton
ruwe olie in", aldus de kapitein. „Be
laden waren we rond dc Kaap, want
we steken dan 43 voet diep, maar
terug als we leeg zijn kunnen we door
het Panania-kanaal. Zo maken we
zes reizen per jaar. Lang blijven we
niet in een haven, want in krap tien
uur zijn we geladen en in ongeveer 16
uur reeds gelost. Het is wel de bedoe
ling, dat de bemanning, uitgezonderd
de officieren dan een halve dag vrjj
krijgen. De officieren zullen het schip
niet kunnen verlaten.
Enfin, na een jaar worden we afge
lost
Executies in Hongarije
Een Hongaarse woordvoerder heeft
zaterdag meegedeeld dat kort geleden
een aantal mensen is terechtgesteld we
gens misdaden tijdens de opstand van
1956. Dit is de eerste officiële bevesti
ging dat executies werden voltrokken
na het proces tegen een grote groep
personen uit Oejpest: een industriële
voorstad van Boedapest.
Van betrouwoare zijde wordt in Boe
dapest vernomen, dat het proces in
Oejpest in het begin van dit jaar in het
geheim is begonnen en dat in de zomer
het beroep is behandeld. Zeven of acht
beklaagden zijn in juli of augustus te
rechtgesteld. Anderen zijn tot gevan
genisstraf veroordeeld.
(Van onze Haagse correspondent)
De jacht op de verse haring door de
treilervloot heeft dit jaar vergeleken
met het slechte jaar 1958 een verrassend
gunstig verloop. In Nederland steeg de
aanvoer van verse haring in juli van
3.735 tot 4.268 en in augustus van 5.175
tot 5.787 ton. In West-Duitsland is de
aanvoer van verse haring, vergeleken
met het voor dat land wel zeer slechte
jaar 1958, gestegen met maar liefst 61%.
De gemiddelde prijs voor verse haring
in de vishallen van Bremerhaven, Ham
burg, Kiel en Cluxhaven daalde gelijk
tijdig van 44 pfennig tot 38 pfennig per
kilo.
Van de opening van het Westduitse
haringseizoen op 5 juli af tot en met
eind augustus hebben de treilers van dit
land 398 haringreizen gemaakt, 28 meer
dan in dezelfde periode in 1958. De Duitse
treilers voerden in deze periode 963.293
Schade nog niet te overzien
Normaal zou in Boskoop reeds de vorige maand een begin zijn
gemaakt met de export van de produkten die deze plaats oplevert. In
verband met de droge zomer is hiervan thans pas sprake. Het een en
ander is nog niet in kannen en kruiken daar verschillende buitenlandse
afnemers de uit Boskoop afkomstige produkten nog niet kunnen ge
bruiken. Toch is allerwege waar te nemendat de paktijd weer voor de
deur staat. Talloze verenigingen houden nu nog festiviteiten en jaar
vergaderingen, wanneer de paktijd in volle gang is. blijft men met lege
zalen zitten.
Talloze kwekers en handelaars zitten
met de handen in het haar. De afgelo
pen zomer met de zeer geringe regen
val heeft de kwekerijen zeer droog ge
maakt. In andere delen van het land
zijn weliswaar de gevolgen van de
droogte veel ernstiger: hie-r voelt me,n
de gevolgen meer indirect. Immers :n
Boskoop zijn alle kwekerijen omringd
door sloten, waarvan sommige zeer diep.
Het grondwaterpeil mag nooit tot een
zodanig niveau zakken, dat de gewassen
geheel zonder vocht komen. Bij het
rcoien en verzenden van planten levert
dit echter wel moeilijkheden op. Omdat
de landen waar de gewassen worden af
genomen thans ook veel van de droogte
te lijden hebben gehad. De buitenlandse
afnemers wensen nog niet de Boskoopse
produkten te ontvangen, daar deze
veelal niet in staat zijn deze artikelen,
welke tijdens het verzenden veel van de
hoge temperaturen hebben geleden, te
besproeien, omdat zij ook niet beschik
ken over goed water.
Het verwekt dan ook geen verwon
dering, dat een importeur uit Zwit
seriand een zendine boomkwekerij -
produkten terugzond. Het behoeft
verzending in het water gedompeld.
Door de geringe regenval kon deze zo
mer echter geen water worden uitgela
ten. waardoor het zoutgehalte vooral
d'icht bij de woonwijken, zeer noog is.
Dit is zeer schadelijk voor deze plan
ten.
Ondertussen is reeds een maand
van het exportseizoen voorbij, en
wanneer er niet spoedig verandering
komt in de huidige toestand, zal de
uitvoering van veel orders tot het
voorjaar van 1960 moeten worden uit
gesteld. Dit brengt vanzelf conse
quenties voor de handelaars mee.
Men denke alleen maar aan het
werkkrachtenprobleem. Mocht er nog
een strenge winter komen, dan is het
leed helemaal niet te overzien.
Strenge controle
De controle op de te exporteren
planten is uiteraard zeer streng. In ver
band met de klachten, die binnenkwa
men over kleine zendingen boomkweke-
rijprodukten aan particulieren in het
buitenland, verpakt in pakketten, is dit
Pjaar het Uitvoercontrolebesluit 1947
geen betoog, dat dit voor de betrokken i Boomkwekerijprodukten) dusdanig ge-
firma een grote financiële strop be
tekent.
De stagnatie in de export is te wijten
aan het feit. dat vele exporteurs de
mededeling ontvangen de verzending
der voor hen bestemde produkten uit
te stellen, totdat voldoende regenwater
is gevallen.
Te veel zout
Voor de planten, die een kluit moe
ten hebben, komt er nog, wanneer het
niet spoedig gaat regenen, een andere
moeilijkheid bij. Deze planten, zoals
azalea's, coniferen e.d., worden voor de
.iaar de haven van Amsterdam,
door de sluis te IJmuiden te lood
sen. Het was de grootste tanker
die ooit de Amsterdamse haven be
zocht.
wijzigd, dat de amtbenaren van de P.D.
de bevoegdheid krijgen om in het ver
volg de voor de export bestemde pro
dukten niet alleen op ziekten en scha
delijke organismen te keuren, maar ook
op kwaliteit en onbeschadigdheid.
kisten haring van vijftig kilo aan tegen
597.691 kisten in juli en augustus 1958.
De redersvereniging „Elbe", die deze
cijfers heeft bekendgemaakt, tekent
hierbij aan, dat deze bijna sensationeel
te noemen toeneming van de aanvoer
van verse haring erop zou kunnen wij
zen, dat men niet té veel waarde mag
hechten aan de biologische en hydro
grafische oorzaken van de vangstvermin
dering in 1958. Dit wil echter niet zeg
gen, dat alle problemen van de haring
visserij in de Noordzee nu vanzelf zijn
opgelost. De vangsten van de Duitse
treilers bestaan overwegend uit kleine
haring. Vroeger maakte deze haring
slechts een klein gedeelte van de totaal
vangst uit.
Van de in Bremerhaven, Hamburg,
Kiel en Cuxhaven in juli en augustus
aangevoerde haring bleven 228.000 kisten
als onverkoopbaar in de hallen staan,
23.6% van de totale vangst. Vorig jaar
werd slechts 5% als onverkoopbaar naar
de vismeelfabriek verwezen.
Het jaar 1959, dat zich zo gunstig on
derscheidt van 1958, is tot nu toe echter
niet beter dan 1957. Er is nog niet meer
haring aangevoerd dan in dat gunstige
jaar. De kwaliteit van de aangevoerde
haring is echter beslist slechter. Deze
vermindering van de kwaliteit is echter
niet veroorzaakt door een gebrek aan
zorg voor het produkt aan boord van de
schepen. De Westduitse vissers wijten
deze vermindering aan de sterke ver
warming van het Noordzeewater door de
zeer hoge zomertemperaturen. Dit heeft
tot gevolg, dat de vis weker wordt. Het
aantal beschadigde vissen neemt dan
sterk toe.
Vooral voor de conservenfabrieken is
dat nadelig. Overigens is de produktie
van de Duitse conservenfabrieken dit
jaar in vergelijking met 1958 met 20
toegenomen.
De redersvereniging „Elbe" wijst in
haar overzicht voorts op de onderzoe-
kingsreizen voor het opsporen van nieu
we visgronden, die met steun van de
Bondsrepubliek thans worden gemaakt.
In het kader van dit programma, zullen
ook twee reizen naar de Noordzee wor
den gemaakt met het pelagische treilnet
een net, dat niet over de bodem be
hoeft te worden gesleept. In Duitse
rederskringen is men namelijk van me
ning, dat het slechte verloop van het
seizoen 1958 voor de haringvisserij voor
een deel verklaarbaar is door de zeer
lage temperatuur van het water in dat
jaar. De haringscholen hielden zich
daardoor te dicht onder de oppervlakte
van het zeewater op, zodat zij niet met
het gewone treilnet, dat over de bodem
sleept, gevangen konden worden.
Dat de Nederlandse vangsten minder
gestegen zijn dan in Duitsland, is niet
zo verwonderlijk. Het jaar 1958 was voor
Nederland minder slecht dan voor
Duitsland. Bovendien was de belangstel
ling voor zoute haring in het begin van
het seizoen in Nederland groter. Dit
heeft tot gevolg, dat aanvoer van verse
haring in Scheveningen tot nu toe ver
beneden die van 1958 blijft.
Overigens kan men dit geen nadeel
noemen. West-Duitsland dat vorig jaar
een bijzonder grote belangstelling toon
de voor verse haring uit Nederland,
kocht nu belangrijk minder. Vorig jaar
moest dit land zoveel verse haring in
Nederland kopen om de produktie in de
conservenfabrieken gaande te kunnen
houden.
Rondom de veemarkt
(Van onze deskundige medewerker)
Ofschoon de toestand voor de veehou
derij in verband met de slechte veevoe
derpositie allesbehalve gunstig mag wor
den beschouwd, blijft op dc veemarkten
een te verwachten overvloedig aanbod
nog steeds uit.
De melk is schaars en daar men in
vrijwel geheel Europa in dezelfde moei
lijke positie verkeerd, lopen de zuivel-
prijzen sterk op, zodat de boeren blijk
baar niet zo gemakkelijk de veestapel
inkrimpen.
In de afgelopen week was het aanbod
van gebruiksvee dan ook weer zeer
weinig ruimer dan de week tevoren en
waren het slechts de minder produk-
tieve dieren die moeilijk werden ge
plaatst, doch de goede typen met een
redelijke melkgift en ook vooral de
drachtige beesten vonden toch tot vaste
prijzen wel weer afzet, In de guste
koeien voor de mesterij was de vraag
gericht op diegenen waar nog een
redelijke slok melk onder zat om nog
een poosje op stal te zetten en af te
mesten. Ook hiervan bleven de prijzen
wel op peil. Voor het jonge fokvee daar
entegen was de kooplust uitermate aklm
entegen was de kooplust uitermate kalm
In de slachtveesector kwam aanvan
kelijk vrijwel geen verandering. Het
aanbod was niet ruimer; totaal gezien
zelfs eerder wat korter dan de week
tevoren, hetgeen werd aangevuld met
ongeveer 800 stuks buitenlands slacht
vee. uit Engeland. Ierland, Denemarken,
België en Luxemburg.
Hiertegenover stond een export van
fijn rundvee van plm. 300 ton, hoofd
zakelijk naar Frankrijk en Italië. De
invoer van buitenlands slachtvee brengt
dus alsnog geen concurrentie aan onze
produkten.
In de tweede helft dezer week verliep
de slachtveemarkt even williger. Den
Bosch had woensdag wat minder aan
bod en was even duurder en hetzelfde
kan van de Leidse markt worden gezegd,
terwijl de noordelijke markten eveneens
een iets vastere tendens vertoonden.
Men kan er rekening mede houden, dat
er dit najaar veel minder vee met het
bietenafval zal worden afgemest. Im
mers dit prima voeder is door de droogte
uiterst schaars. Het zou ons dan ook
niets verwonderen, dat het goede slacht
vee in prijs zal gaan stijgen, want uit
het weiland valt ook niet zoveel best
slachtvee meer te verwachten.
Op de vette kalverenmarkten werden
de goede kwaliteiten deze week weer
goed en wel prijshoudend opgenomen.
De export blijft zich nog handhaven op
plm. 300 ton per week. De mindere kwa
liteiten kregen wat te veel concurrentie
van goede graskalveren, die vrij veel
voor de slacht werden gezocht. Ook de
nuchtere kalveren kwamen hierdoor iets
in de daling..
De wolveehandel was nogal gunstig
gestemd wat de slachtlammeren betreft.
Vooral de rammen werden vlot opgeno
men en liepen in de top tot bijna f. 100
per stuk. Ooitjes en oudere vette scha
pen trokken minder aan en ook voor
fokschapen was een flauwe kooplust.
Een partij Texelse fokschapen, waar
mede men in feite van het eiland was
gevlucht omdat er geen voedsel voor de
beesten te vinden is, moest voor prijzen
tussen f. 60 en f. 70 per stuk van de
hand worden gedaan.
De varkensmarkt was totaal gezien
tussen 1 en 2 cent per kg lager gestemd,
uitgezonderd de fijne vleesvarkens. De
markt van zwaardere soorten heeft de
steun van export naar West-Duitsland,
waarvoor nogal wat vraag is, zodat men
voor een verdere daling o.i. niet behoeft
te vrezen.
De paardenmarkt was gelijk vorige
week. wederom gedrukt. Vooral oudere
paarden moesten voor lagere pnjzea
worden afgestaan.
Bankdirecteur te Driesum
verduisterde nog meer
De 58-jarige directeur van de Boaz-
bank te Driesum, die enige weken ge
leden werd gearresteerd in verband met
verduistering van een bedrag van een
kwart miljoen gulden ten nadele van
deze bank, blijkt, zoals thans uit het
onderzoek is komen vast te staan, ook
nog f. 3.000 te hebben ontvreemd uit de
kas van de geref. school te Driesum,
waarvan hij penningmeester was. Hij
heeft enkele bedragen, die van Rijk en
gemeente werden ontvangen, niet ge
boekt. Het bestuur van de school heeft
van deze vermissing officieel aangifte
gedaan. De directeur heeft nog steeds
niét verteld waar het door hem ver
duisterde geld is gebleven.
Zondagmorgen omstreeks 12 uur werden de bewoners van de Martha-Stichting
op het terrein van Rijnstroom aan de Raadhuisstraat in Alphen aan den Rijn
opgeschrikt door angstige kreten. Het waren enkele meisjes, die hadden ontdekt
dat in de houten bungalow van mej. P. Somerwil, een der hoofdleidsters van
de stichting brand was uitgebroken. Spoedig kwamen op het hulpgeroep andere
leiders en leidsters naar het terrein van de brand waarbij spoedig bleek, dat
overslaan naar de nabygelegen ziekenzaal, niet denkbeeldig was.
Onmiddellijk werd de brandweer ge
waarschuwd, die vrij spoedig met de ne
velspuit arriveerde.
Aan redden van huis of enige in
boedel viel toen al niet meer te den
ken omdat men door de enorme hitte
op flinke afstand gehouden werd, en
het aan alle kanten brandende ge
bouwtje niet meer te betreden was.
De brandweer onder leiding van de
waarnemend commandant, de heer J.
de Raat, was de brand binnen twintig
minuten meester. Van de bungalow
noch van de inboedel kon evenwel niets
maar dan ook niets worden gered. De
ziekenzaal, die aanvankelijk groot ge
vaar liep, kon behouden blijven. De
brand is waarschijnlijk ontstaan door
dat mej. Somerwil verzuimd heeft de
haard te temperen. Door de nogal harde
wind is de haard harder gaan branden
dan gewenst was, waardoor de houten
achterwand vlam heeft gevat.
(Van onze Amsterdamse redacteur)
Kapitein A. Looren de Jong zat achter een groot schrijfbureau in
een kamer, die de directiekamer van een groot bedrijf zou kunnen zijn.
„Ik heb 64 bemanningsleden aan boord en ze hebben ieder een eigen
hut, maar ik moet nog een beetje wennen aan deze schuit". En dat is
wel begrijpelijk, want de tanker „W. Alton Jones", waarop de heer
Looren de Jong (32 jaar op tankers) gezagvoerder is, meet 68.840
ton en is het grootste schip, dat ooit de Amsterdamse haven is binnen
gevaren. De kapitein: „Ik heb op schepen gevaren van 1300 tot 24.000
ton". Hij heeft donderdag het commando van de gloednieuwe „W.
Alton Jones" aanvaard.
„Als ik op de brug sta en ik kijk achteren zie ik wel mensen. Maar
wie het zijn kan ik niet onderscheiden. Dat is een gekke gewaarwor
ding als je schepen gewend bent, waar je alles in een oogopslag kunt
overzien. Dit schip is zo groot dat je tal van lieden in dagen niet
tegenkomt".
De „W. Alton Jones" is gebouwd bij
de Uddevallarvarvet A/B te Uddevalla
in Zweden. Omdat Zweden geen droog
dok heeft waar deze supertanker kan
worden gedokt heeft met het schip na
afbouw naar Amsterdam gezonden om
het in dok IV van de NDSM de laatste
dokking te laten ondergaan, voor de
overdracht aan de toekomstige eige
naren. „The grand cape tanker Ine".
Stuurmanskunst
Onder de naam staat .Monrovia" ge
schilderd, maar omdat het schip onder
management van de firma Phs. van
Ommeren te Rotterdam zal varen, heeft
het een Nederlandse bemanning gekre
gen.
De ontvangst van het „Grootste
schip" heeft bewezen, dat Amsterdam
nog grotere schepen kan ontvangen,
want zelfs de Hembrug bood nog vol
doende speling. Zaterdagmorgen lag
het schip na een voorspoedige reis uit
Zweden voor de pieren en kwam de
loods Th. de Waard uit IJmuiden-Oost
aan boord van de 251 meter lange reus.
Kapitein Looren de Jong zei: „Tus
sen de pieren dreigde het even be
nauwd te worden toen het schip door
de geringe snelheid vrijwel onbestuur
baar was en omdat zelfs vier sleep
boten zo'n gevaarte niet gemakkelijk
kunnen hanteren. Maar ik had goede
sleepboten en vooral ook een uitste
kende loods: een bijzonder rustige
en kalme kerel, die ons feilloos bin
nenbracht. Wij heben al geprobeerd
hem weer te krijgen als we over enke
le dagen weer uitvaren".
De Hemburg mag met het oog op de
treinenloop slechts tien minuten ach
tereen geopend blijven. Zaterdag om
half vijf werden het 13 minuten en met
5 meter speling aan iedere kant schoof
de „W. Alton Jones" het IJ op.
„Dat is dat!"
Bij de NDSM deed een klein man
netje de rest van het karwei: dokmees-
ter W. Huvers stond met zijn megafoon
op de wal om het schip „binnen te pra
ten". Om 17.52 uur had hij de „Jones"
recht voor het dok en blies hij op zijn
fluit. Centimeter voor centimeter schoof
de tanker naar binnen, aan weerszode
40 centimeter ruimte latend. Toen de
sluisdeur was gesloten wiste de dok-
meester het zweet van zijn voorhoofd:
„Zo dat is dat. Ziet u, de „Jones" is
251 meter lang maar het dok slechts
249 meter. Dus het is passen en meten".
Het tekort wist Huvers namelijk weg
te werken met de over de wal stekende
steven van het schip.
Donderdagmiddag zal de tanker Am
sterdam weer verlaten. Voor die tijd
moet het onderwater gedeelte van het
schip zijn geschilderd, een karwei van
20.000 v erkante meter
Er kwam heel wat vakmanschap
aan te pas om de enorme Zweedse
tanker Alton Jones, die op weg was
