OOK IN PARIJS EEN BIENNALE
VOOR JONGE SCHILDERKUNST
1
Nederlandse afdeling (na Franse de grootste)
is een van de boeiendste van deze expositie
Duizend werken uit veertigtal
landen, zowel uit Oost als West
Ontheemd maar ongebroken
meer leuze dan iverkelijkheid
ZATERDAG 17 OKTOBER 1959
Herinnering aan Melbourne-race
Uiver-piloot Jan Moll vliegt
(als passagier) naar Albury
Vogels vliegen goedmaar praten slecht
(Van onze Amsterdamse correspondent)
.Eigenlijk had Dick Parmentier hier moeten staan. Hü, niet ik, was de man
n de Uiver-race. Maar hij is gevallen, evenals telegrafist Van Brugge, die in
J3 met de „Ibis" door de Duitsers werd neergeschoten".
Deze woorden spreekt oud-vlieger J. J. Moll, 30.000 vlieguren, een energieke
[d-geconserveerde zestiger, wiens naam 25 jaar geleden in het klaverblad
irmentier-Moll-Prins-Van Brugge op ieders lippen lag. Op die 24ste oktober,
tn de DC 2 „Uiver" lauweren oogstte in die avontuurlijke vliegrace Londen
jbnarïie.
Iaast Moll in het restaurant op Schip-
zit de heer B. Prins, de joviale boord-
ktuigkundige, die er met zijn grap-
jde moed inhield bij de Uiver-beman-
5®De heer Prins is in 1939 „aan de
™jid" gekomen. Tijdens de oorlogsjaren
hij hoofd van de technische afdeling
de KLM op Curasao. Thans kan
hem aantreffen in de geheimzin-
loods op Schiphol, waar de straal-
oren voor de Navo worden gerevi-
heer Moll werd in het geluksjaar
tot gezagvoerder benoemd. Hij be
pakte de hoogste functie, die een lid van
vliegend KLM-personeel kan be-
in: Commodore. Sinds zijn pensio-
Jing is hij adviseur van de directie,
n nu staat Jan Moll op het punt
ieuw naar Australië te vliegen. In
koffer bevindt zich een geluidsband,
rop de burgemeester van Elburg een
•t heeft uitgesproken aan de burge
ster van het Australische Albury,
f 1 r indertijd de bevolking op specta-
2 lire wijze heeft geholpen, toen de
ver" een voortijdige landing moest
J^ken. „De steden hebben overigens
f2it contact met elkaar gehad. Het is
en maar een grapje, omdat de na-
op dezelfde wijze worden uitgespro-
djf'
25 miljoen
blik van Jan Moll glijdt over het
vorm van Schiphol. „Ja, we stonden
nog aan het begin. Zo'n DC 2 kostte
I KLM f. 90.000. Een DC 8 kost nu 25
W joen gulden!
Li aar Plesman heeft het tóen al be-
pen: „Hij heeft bij die Melbourne-
I gezegd, dat de luchtvaart voor Ne-
Vi land èn voor Australië van grote be-
be tnis zou worden. Daarbij doelde hü op
rAE| emigrantenverkeer. En je zult eens
Ik verklap geen geheim, wanneer
;eg, dat de DC 8 straks een belang-
e rol zal spelen in de goedkope rei-
naar en van Australië. Het zal mo-
ACADEMISCHE EXAMENS
de Leidse Universiteit zijn geslaagd
r het doet. ex. Ned. Recht de heren
J. van der Holst (Den Haag) en
i Carp (Aerdenhout)kand. ex. klas-
e taal- en letterkunde mevr. L. Sij-
Jtein-van Eek (Arnhem) en mej. A.
Klint de Bruyn (Den Haag).
ij leidse mixed hockey club
fondag a.s. zou een bekerzondag ge-
Mfden zijn, indien niet, door het aan-
idende droge weer, de meeste clubs
loten hebben de grasmatten te sparen,
ien van sparen in vele gevallen nog
proken kan worden. Zuid-Nederland
ut wel erg in het gedrang, omdat in
huidige competitie nog geen enkele
lstryd gespeeld is. Leiden zou met de
ie hoogste heren- en dameselftallen,
evens de veteranen, naar Hilversum
Lken, doch de velden aldaar zijn zon-
,3 hockey al een verwoesting nabij.
Medische. Dienst
MEDISCHE DIENSTEN
«iderdorp Dokter H. Bakema,
«straat 2, tel. 24828.
ïïpegstgeest Doktoren Hugenholtz Sr
11 Jr. tel. 26390.
E oorschoten Dokter H. Oorthuis, J.
Frisolaan, tel. 2527. Voor wijkver-
egster Gezondheidscentrum, tel. 2177.
m Wassenaar Doktoren J. A. Römer,
Kr tkershagenlaan 28, tel. 4641 en K. de
Jonkerslaan 83, tel. 2460, de apo-
kersdienst door Apotheek Siderius,
«straat 86, tel. 2141.
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
GEBOREN,
hijn, zn. van J. van der Niet en M.
afanan; Ellen Martha, dr. van S.
T'Knia en M. T. van Bellen; Hedwig,
ran H. van Bommel en C. A. Cop-
Victor, zn. van L. de Wekker en
P. Krul; Cornells Willem, zn. van
Groeneveld en P. Koot; Franclscus
[jfi zn. van P. A. van der Hilst en E.
ONDERTROUWD.
«/I H. A. Govaert en F. L. C. Trossel;
,jl! Krult en J. Lek; J. C. Oomen en A.
fle Jong; G. A. van Waasbergen en A.
Ridder; P. Koekebakker en P.
f^kerk; G. H. Kooreman en A. M.
Meijer; P. de Keuning en M. E. van
.,0°rd; J. W. G. M. Bakker en M. P.
}®enhof; L. D. Planjer en H. Bavelaar;
t Boter en J. Matze; H. Struik en M.
Haasbeek; N. van Es en C. de Feij; A.
woot en B. C. de Bruin; E. Alexan-
®n M. c. S. de Jager,
OVERLEDEN.
B- M. van Kuijk, 61 jr., man.
Op 24 oktober zal het 25 jaar
geleden zijn, dat de Uiver de eerste
plaats veroverde in de handicap-
race Londen-Melbourne. Ter ge
legenheid van dit jubileum zal de
heer Moll, destijds eerste vlieger aan
boord van de Uivereen bezoek aan
Australië brengen. Gisteren haalde
hij tijdens een persconferentie her
inneringen aan de opzienbarende
tocht op, samen met de boordwerk
tuigkundige Prins (links) van de
Uiver.
gelijk worden voor ouders om hun kin
deren te bezoeken en voor geëmigreer-
den om een vakantie naar hun vader
land te komen".
Commodore schreef
memoires
Jan Moll gaat vandaag naar Australië.
Als passagier. In vlieguren uitgedrukt
zal de tijd van de Uiver (70 uur) zijn ge
halveerd. Straks, met de DC 8, zal de
huidige vliegtijd nogmaals worden ge
halveerd. De ontwikkeling gaat zó snel,
dat wij haast zouden vergeten hoe moei
lijk en zwaar de begintijd van de vlie
gerij is geweest.
Jan Moll herinnert ons eraan. Hü
overhandigt ons een boek, dat hijzelf
heeft geschreven en dat van zijn hand
tekening is voorzien. „Langs de hoge
weg" heet het en het zal dezer dagen in
de handel komen. „Ze hebben zolang
aangedrongen, dat ik tenslotte mijn er
varingen op schrift heb gesteld. Ver
wacht U van mij geen hoog litterair peil.
Het stuurwiel ligt mij beter in de hand
dan de pen. Zoals dr. Plesman zei: „Vo
gels vliegen goed maar praten slecht, be
halve de papegaai, maar die kan dan
ook niet vliegen!"
OEGSTGEEST
BURGERLIJKE BTAND
Geboren: Erna M., dr v. M. R. Halie en
A. I. Buchards; Hlekïena G.. dr v. R. I.
van Til en J. M. Mulder; Basilius M., zn
v. A. H. M. Kooter en L. A. F. van Berge
Henegouwen; Johannes P.. zn v. D. Joh.
N. W. Helvensteijn en P. M. Zandbergen;
Menno K. H., zn v, C. Joh. H. van den
Berg en M. D. Vos; Catharlna W. E„ dr. v.
P. A. Zandbergen en Th. M. F. van der
Vijver.
Ondertrouwd: Ohr. Joh. de Croon, 27 Jr
en A. H. Mulder, 26 jr; C. A. Verhoog, 33
jaar en A. C. de Groot, 23 Jr; L. C. van
der Burg, 25 Jaar M. E. van Egmond, 24
Jaar.
Getrouwd: J. F. Joh. de Best. 23 Jaar en
A. Voskuil. 22 jaar; C. Hortensius. 25 Jr
en A. Tijmstra, '22 Jaar; D. Guijt, 25 Jaar
en T. Schaddee, 23 jaar.
Overleden; Jac. C. van der Swaagh. e.v.
T. van Ham; A. Joh. G. Aanhane, e.v. G.
Joh. Onderwater; A. van Kalkeren, e.v. J.
van der Lee; A. van der Luit. e.v. Cath.
Gouwen.
WASSENAAR
Aan de Landbouwhogeschool te
Wageningen is geslaagd voor het pro-
paedeutisch examen onze plaatsgenote
mej. E. A. E. Albarda.
BURGERLIJKE STAND
Geboren: Anke Th., dr van H. Bokhout
en E. C. Dekker; Piet C., zn van H. Kolff
en C. C. W. F. Sutherland; Astrld E., dr
van L. Uitenbroek en P. Deutekom; Tl-
motheus M., zn van R. A. T. Zumpolle en
M. E. Hoogeweegen; Johannes, zn van A.
Scholte en M. Kool.
Ondertrouwd: W. H. Pott Hofstede en
A. H. Warmoltz
Getrouwd: F. J. P. Zoet en E. R. M.
Cornelissen; H. W. Nusselder en J. F. Val
kenburg; J. Schrama en J. J. Schiferli.
Overleden: Marius Hamsum, 62 jaar; A.
Groenendijk. 44 jaar; B. van der Tol. 70
jaar; P. L. Desmet, 84 jaar; J. L. van Eijk
66 Jaar.
WARMOND
VERGADERING K.V.P.
In de zaal van hotel De Zon kwam
de afdeling Warmond van de KVP in
vergadering bijeen.
De voorzitter, de heer Ant. van Moor-
sel. heette de aanwezigen hartelijk wel
kom. in het bijzonder wethouder Ver
geer en de aanwezige leden der r.-k.
raadsfractie. Behalve de reorganisatie
van de jongerengroep staat er niet, zo
veel op het programma, aldus spreker.
Nadat het- jaarverslag van de secre
taris voorgelezen was. volgde het ver
slag van de penningmeester, die het na
delig saldo van vorig jaar had weten
om te zetten in een voordelig saldo van
f. 171-57.
De heer F. de Winter bracht namens
de kascommissie verslag uit. Tot nieu
we kascommissieleden werden benoemd
de lieren Welsink en Van Moorsel. Het
aftredende bestuur werd herkozen. De
heren W. v. d. Vossen en B. van Scha-
gen hadden zich niet herkiesbaar ge
steld. maar in hun plaats zullen mej. J.
Cornelissen en de heer W. Welsink zit
ting in het bestuur nemen. Tot voorzit
ter werd benoemd de heer E. Slinger
land.
Als afgevaardigden naar de Kring en
Statenkring werden aangewezen de he
ren M- Pietersen. W. Welsink en G. v.
d. Kroft, met als plaatsvervangers de
heren E. Slingerland en A. van Leeu
wen en mej. J. Cornelissen.
De heer v. d. Kroft merkte op, dat hij
het beslist niet eens was met de reor
ganisatie van de jongerenorganisatie,
temeer r ar de afdelingen hierin hele
maal niet zijn gekend. Hij is dan ook
vastbesloten op de Kringvergadering
een persoonlijk protest naar voren te
brengen.
Bij de rondvraag merkte de heer Ver
geer op, dat hij graag wat meer scha
kering zou willen zien in het bestuur.
Bij nadere beschouwing bleek echter
dat het met die schakering nogal mee
viel. De voorzitter zegde toe, dat men
er ook in de toekomst rekening mee
zou houden, dat, zoveel mogelijk lagen
der bevolking in het bestuur vertegen
woordigd zuilen zijn.
(Van onze Parijse correspondent)
Het lag voor de hand, dat „Parijs" niet met
lede ogen het succes van de biennale's in Venetië
en Sao Paolo, en zo veel andere initiatieven tot
het tentoonstellen van moderne kunst in Europa
en overzee, zou blijven aanzien. Te minder omdat
zij, die geacht worden, verantwoordelijk te zijn
voor de beeldende kunsten in Frankrijk, er zich
langzamerhand wel van bewust zijn, dat niet meer
zoals een tien of vijftien jaar geleden, aller ogen
zich naar Parijs blijven richten. Men heeft dus,
heel intelligent, een „Parijse biennale" oftewel
tweejaarlijkse internationale manifestatie van
jonge kunstenaars ingesteld. Zij is met steun van
de staat en van de gemeente Parijs georganiseerd
door de „Association Frangaise d'action artis-
tique", in samenwerking met de Franse radio en
televisie wat beide trouwens ook eigenlijk staats
instellingen zijn.
Veertig landen uit West en Oost hebben geantwoord op de uitnodiging en wer
ken van kunstenaars, die niet ouder dan vüfendertig jaar zijn, gezonden.
Frankrük heeft „charity begint at home" zelf voor een deelneming gezorgd,
die ongeveer vier keer zo groot is als de inzendingen van de andere landen! Men
heeft namelük zowel een aantal critici, behorende tot de jongste generatie, als
een aantal jonge schilders een groep laten samenstellen en daarenboven heeft
het bestuur van de biennale zelf ook nog weer eens een aantal jongeren geïn
viteerd. Aldus zijn kolen en geiten gespaard. En mag men een van de vele
insinuaties van Franse zijde geloven, dan hebben vooral de kunsthandelaars, met
wie vele jonge schilders door een contract verbonden zijn, een belangrijke stem
in het kapittel gehad.
Vluchtelingen in de aandaeht
Tentoonstelling geopend in Volkenkunde
De Leidse Week voor Interna
tionale Samenwerking ditmaal
speciaal gewijd aan het probleem
der vluchtelingen is gistermid
dag begonnen. Het startsein werd
gegeven door prof. mr. J. van
Oven, voorzitter van het Leids
Vluchtelingencomité toen hij in
aanwezigheid van vele belangstel
lenden in het Museum voor Vol
kenkunde aan de Steenstraat de
tentoonstelling „Ontheemd maar
ongebroken" opende.
Een mooie leuze, meende prof. Van
Oven, maar eigenlijk niet meer dan een
leuze. De realiteit geeft vaak een ander
beeld te zien. Neerslachtigheid, argwaan,
prikkelbaarheid en helaas ook volslagen
apathie komt men tegen bij de mensen,
die jarenlang in die grauwe, sfeerloze
kampen leven. Er moet geholpen wor
den! En daar is geld voor nodig, al is
de opbrengst veelal nog maar een drup
pel op de plaat van gloeiende ellende.
Hij bracht dank aan de organisatoren
van de tentoonstelling en in het bijzon
der aan het Museum voor Volkenkunde
voor de verleende gastvrijheid.
Kenmerkende foto's
Nadat ook de heer O. Kuschpeta,
voorzitter van de Bond van Oekrainers
in ons land het woord had gevoerd, kon
den de genodigden een kijkje nemen op
de tentoonstelling. Ter introductie eerst
een aantal kenmerkende foto's. Bewust
is de oorzaak van het probleem daarbij
buiten beschouwing gelaten. Men gaat
er van uit, dat het probleem er is. Met
enkele fotografische beelden wordt de
troosteloosheid van het kampleven ge
toond en de trieste gevolgen daarvan..
Aangegeven wordt hoe de oplossing
gedeeltelijk te vinden is. Eerst de zieken,
zwakken en ouderen uit deze omgeving
halen en dan voor het overgeblevenen
zorgen voor een menswaardige behuizing
en zo mogelijk nog belangrijker
voor een werkkring.
Op dit punt aangekomen wordt de
bezoeker met zijn neus op de tastbare
realiteit gedrukt door een enorme col
lectebus Want alleen met geld kan dit
alles bereikt worden!
Dierbare dingen
Maar de vele vluchtelingen hebben uit
hun landen dingen meegenomen, die
hun steeds dierbaarder zijn geworden:
cultuur en folklore.
In het andere deel van de tentoonstel
ling wordt daarvan veel getoond. Onder
leiding van mevrouw Gosses zijn uit vele
landen voorwerpen bijeengebracht, die
daarvan een fascinerende indruk geven.
Een half jaar is men bezig geweest om
deze dingen, welke in particulier bezit
waren van vluchtelingen, die leven in
Zweden, Duitsland, Canada, Amerika,
Engeland en natuurlijk ook ons land.
bijeen te brengen.
Zo kan men door sieraden, kunstvoor
werpen, munten, textiel, boeken en
andere voorwerpen indrukken krijgen
van Polen, Estland, Letland, Litauen,
Joego-Slavië Oekraine. Tsjecho-Slowa-
kije. Rusland en Hongarije. Gisteren
werd door de vluchtelingen, sommigen
in kleurige nationale klederdracht, een
toelichting gegeven. Vooral op het gebied
van handvaardigheid is er veel te ge
nieten en vele vrouwen zullen in het
bijzonder smullen van de uitzonderlijk
fraaie staaltjes van borduurkunst.
AI met al, een aantrekkelijke tentoon
stelling, waarin naast een nadrukke
lijke vingerwüzing naar het enorme
probleem, dat in dit wereldvluchtelin
gen jaar bijzonder in de aandacht
wordt geplaatst, ook de schoonheid
wordt getoond, die de vluchtelingen
uit die chaos hebben weten te redden.
V eron twaardigde
kritieken over de
samenstelling
Insinuaties en verontwaardigde kri
tieken heeft deze tentoonstelling direct
al te verduren gekregen. Verscheidenen
verwijten haar dat ze teveel abstracten
onder haar inzenders telt, anderen dat
ze er niet genoeg heeft. De eerstgenoem-
i den zijn het felst en ze gebruiken de
hartroerendste termen om hun hoor
ders ervan te overtuigen, dat de Euro
pese schilderkunst in het slop is ge
raakt en dat de Biennale haar daaren
boven hopeloos blameert. De aanhan
gers van de abstracten menen, dat zij
dat ook doet. maar juist door allerlei
figuratieve richtingen te laten zien.
And. so what? is men geneigd te vra
gen wanneer men er niet a priori van
overtuigd is, dat aan degenen, die de
inzendingen verzorgden, kwade trouw
kan worden verweten. Er is bij mijn
weten geen criticus, die de schilder
kunst, i c. de jonge schilderkunst van
alle landen ter wereld in zijn zak heeft.
O ja, er zijn er genoeg, die het ons wil
len laten geloven omdat ze onder auspi
ciën van een van die talrijke organisa
ties van tegenwoordig eens een reisje
naar de Verenigde Staten hebben ge
maakt of omdat zij, toch in Venetië, op
kosten van een importeur van films uit
hun land. „tegelijk de „Biennale" heb
ben meegenomen".
Niemand weef alles
Maar het is immers ten enenmale
uitgesloten, dat een gewoon mens, zelfs
al is hij kunstcriticus, alles weet van
alle schilderkunst ter aarde. Laten we
maar eens een voorbeeld nemen: El
Salvador is een republiek in Midden-
Amerika, waar op 13.000 vierkante mij
len 1,9 miljoen mensen leven. Uit de
catalogus van de Biennale blijkt, dat
er temidden van die 1,9 miljoen een
mijnheer Gallejos Valdès woont, die de
titel „directeur van schone kunsten"
draagt. Hij heeft zes jonge kunstenaars
uitgenodigd zijn land te Parijs te ver
tegenwoordigen. Het blijkt dat de
25-jarige Daniel Antonio Montès, wiens
schilderij „Zonsondergang" nogal op
vallend is opgehangen, waarschijnlijk
wanneer hij hem kende in de Rot
terdamse schilder H. F. Bieling zijn
meester zou zien, en de 20-jarige Julio
Hernandez Aleman toont met een aqua
rel dat Jan Wiegers voor hem het grote
voorbeeld moet zijn. Nu, beiden hadden
het veel slechter kunnen kiezen en
wanneer zij beiden helemaal niet ab
stract zijn, dan is dat iets dat wij, on
bevooroordeelde toeschouwers, maar te
aanvaarden hebben. Ik blijf nog even
bij El Salvador. Mijnheer Valdès schrijft
in de korte verantwoording (alle veer
tig. die verantwoordelijk zijn voor hun
vaderlandse inzendingen, hebben dat
met meer of minder geest gedaan) dat
de tijd van voorbereiding te kort is ge
weest. zodat niet iedereen, die daarvoor
in aanmerking kon komen, heeft kun
nen inzenden. Ook dat is aannemelijk.
Het heeft misschien gemaakt, dat wij
de Bernard Buffet van El Salvador
hebben gemist. Maar geeft het wat
Dit is een eerste tweejaarlijkse en de
Fransen zullen er zeker tot in der
eeuwigheid mee doorgaan, hetgeen ook
niet alles is.
Overal eender.
MARKTBERICHTEN
LEIDEN, 17 oktober. Leidse Coöp.
Groente- en Fruitveiling. Per 100 kg.:
druiven 6466, andijvie 717, pronkbo-
nen 5871, snijbonen 86162, stambo-
nen 75173, stokbonen 117155, kroten
821, idem gexookt 3035, rode kool 21
27, groene kool 1224, witte kool 14
16. postelein 48, prei 1025, spinazie 8
56, spruiten A 2776, B 1877, tomaten
A 25—46, B 23—52, C 24—31, CC 21,
uien 1424, waspeen 1125, witlof 44
162, bloemkool A 2055, B 10, knolselde-
rie 829, komkommers B 28, C 20, sla A
3.1016.90. Per 100 bos: bleekselderie 55
58. bospeen 1120, peterselie 2539,
raapstelen 4. selderie 7.109.90.
HOOFDDORP, oktober Graanbeurs-
noteringen: Zomergerst 2327; winter -
gerst 2126; tarwe 2730; haver 2226;
blauwmaanzaad 135150; capucijners 52
65; groene-erwten 3844; schokkers 40
45; karwyzaad 105115 alles p. 100 kg.
KATWIJK AAN DEN RIJN, 16 oktober
Groenteveiling: Bloemkool A 1 2555;
A 2 11—35; B 1 31—35; B 2 10—13 p. 100;
waspeen A 1 3.905.90; A 2 3.107 10;
B 1 4 206.60 per kist; bospeen 3943 p.
100 b.; andijvie 716; groenekool 1525;
prinsessenbonen 131148; selderij 10
10.50 p. 100 bos; tomaten 3240; peter
selie 58; kervel 77 10 o 100 bos; uien
3.105.CO per kist; rodekoal 1730;
spruiten 37—51- sla 6—6.10 per 100 st.;
wittekonl 18.10—19.90 Aanvoeren; bloem
kool 17.000 stuks, waarvan 2000 st. voor
export werden verkocht; waspeen 100000
kg. waarvan 62.000 kg voor export werd
verkocht.
Iedere tentoonstelling van moderne
beeldende kunst zal onvolledig zijn
(tenzij zij dan door een van die betut
telaars zou zijn georganiseerden
nooit zal zij iedereen kunnen bevredi
gen. Noch de schilders, noch de critici
en zeker niet, een halve of een kwart
eeuw later nog eens op een goudschaal
gewogen, de zogeheten eeuwigheid. Dat
behoeft ook helemaal niet. Hoofdzaak
is dat er een Biennale is en dat er ge
legenheid bestaat, in één museum, i.e.
het „Museum voor moderne kunst" van
de stad Parijs aan de Quai de Tokio,
kennis te nemen van méér dan duizend
schilderijen, tekeningen, grafiek en
beeldhouwwerk, gemaakt door jonge
kunstenaars uit één stuk of veertig lan
den. dus nagenoeg uit de gehele wereld.
Men behoeft er trouwens geen minuut
aan te twijfelen, dat de jonge kunste
naars van de landen, die niet zijn ver
tegenwoordigd (Sovjet-Rusland byv.)
weinig of niets afwijkt van hetgeen
men hier te zien krijgt. Het is namelijk
een van de eerste dingen, die opvallen
bij het bezien van de expositie: behou
dens kleine verschillen, veroorzaakt door
,,'s lands gelegenheyt", wordt er vrijwel
in de gehele wereld eender geschilderd
en vooral in eendere variaties. Zoals
eens, zestig jaar geleden, het impressio
nisme hoogtij vierde maar terzijde noch
de romantici noch de pre-expressionis-
ten ontbraken (ik schenk u alle andere
mogelijkheden), zo hebben wij thans de
abstracten, van wie ik u zeker alle hon
derd varianten schenk, en we zien tege
lijkertijd dat er nog jongeren zyn, die
het figuratieve niet versmaden.
Dat niet alleen, zij schilderen zelfs
mooie, goed gecomponeerde werken
waarbij zij het expressionisme nieuwe
impulsen geven (de Nederlander Jean
Sierhuis, geboren 1928, is er zo een in
zyn Prinseneiland) terwijl er ook zijn,
die een allerliefst primitivisme gebrui
ken om vreselijke ervaringen te beelden
(de Joegoslaaf Vojislav Stanic in zijn
oorlog bijvoorbeeld).
Grote talenten
Natuurlijk, er zijn er bij die- „onder
de vijfendertig-jarigen" velen, die de
abstracte kunst belijden. Gelukkig, want
het is een richting, een uitingsvorm zo
men wil, die beantwoordt aan de gees
tesgesteldheid van onze tijd. Natuurlijk
zijn er onder hen ook velen, die er naar
de mening van uw berichtgever beter
aan zouden doen, uitvoerig en lang het
werk van Paul Klee te bestuderen, een
leerboekje „Hoe leer ik schilderen met
olieverf" te lezen, dan wel een jaartje
naakttekeningen te gaan maken. Maar
dat is toch vanzelfsprekend wanneer
men het werk van jonge schilders ziet?
Er zijn namelijk ook schilderijen op
deze Biennale, die getuigen van een
groot talent en die ons, wanneer we ons
over tien of twintig jaar nog al die
moeilijke namen herinneren, zullen doen
zeggen: kijk, van die man herinner ik
me het werk op die rommelige twee
jaarlijkse van 1959. Toen al kon je zien,
dat hij iets zou worden.
Terzijde: het ligt ook voor de hand
dat eens. over vijfentwintig jaar een
dan wereldberoemd schilder in een in
terview zal zeggen: „En dan te denken,
dat „ze" (dat zij wij, de critici) in 1959,
toen ik met moeite één schilderijtje op
de Parijse Biennale had, schreven, dat
ik maar liever een boekje (enzovoorts,
zie boven) had moeten kopen
Goed en slecht
Wie tracht de tentoongestelde werken
met enige objectiviteit te bezien, gaat
na zijn bezoek eigenlijk eerder opge
lucht en met goede moed naar huis.
Men schildert nog in deze vreselijke
wereld en men schildert met overtui
ging. Men schildert goed en men schil
dert minder goed. Maar aangezien men
slechte schilderijen altijd gauw vergeet
en goede in de herinnering blijven, is
het beeld van de jonge hedendaagse
kunst in het algemeen er eerder een dat
bewondering vraagt dan een dat tot te
genspraak dwingt. Het heeft m.i. niet
de minste zin, de lezer een waslijst van
namen te geven zoals sommige Franse
bladen dat wel hebben gedaan. Natuur
lijk kan men, schilderij na schilderij,
beeld na beeld, ets na ets, vijven en
zessen, een vier plus, een negen of een
tien uitdelen. Het zou eerder belachelük
zijn.
Hoofdzaak is dit: levend en boeiend is
de beeldende kunst van heden gelijk zij
altijd is geweest. Onder de jongeren
leven sufferds en knoeikousen, maar
veel meer halve of hele talenten met een
levendige geest en het eerlijke ideaal,
iets moois te maken. Weinigen van hen
hebben zelfs reeds thans in dc ogen
van een eigentijdse beschouwer van hun
werk iets uitzonderlijk indrukwekkends
bereikt. Is het niet voldoende om de
volgende biennale met vertrouwen af te
wachten?
Variatie en kwaliteit
Tot slot een enkel woord over de Ne
derlandse inzending. .Zij is bijeenge
bracht door de bekwame Jan van Heel,
die voorzitter is van de aankoopcommis
sie van het ministerie van O. K.. en W.
En die in deze functie een soort Sinter
klaas voor de Nederlandse beeldende
kunstenaars schijnt te zijn. Hij heeft
een uitmuntende inzending van 80 num
mers ize is de grootste na die van de
Fransen) mee naar Parijs gebracht, hij
heeft flink ruzie gemaakt met de archi
tecten van de expositie (die overigens
van de ruïne van dit museum een aar
dige expositiegelegenheid hebben ge
maakt) en hij heeft zelf tegen hun
oorspronkelijke plan in, alles zo gehan
gen als hij het nodig oordeelde.
Hij heeft juist gehandeld.. Zonder enig
chauvinisme kan worden geconstateerd,
dat de Nederlandse sectie een van de
boeiendste van de Biennale is geworden,
omdat er variatie is en kwaliteit. Voor
wie in Parijs woont en niet alle vader
landse tentoonstellingen kan bezoeken,
zijn er verrassingen. Zo voor ons de
spinneweb-verfijnde tekeningen van
Gerard van den Eerenbeemt, het kleine
kubistisch-expressionistische schilderijtje
„De student" van Emmy Eerdmans, de
droeve gouaches van Auke de a'ries, de
melancholisch-ironische aquarellen van
Co Westerik en de indrukwekkend pri
mitieve grafiek van Anton Heyboer.
Twee bijzonder knappe, lineaire stille
vens van Kees Franse heeft Jan van
Heel een van de eerste dagen van de
tentoonstelling voor 100.000 franken cash
per stuk aan een Amerikaanse verzame
laar verkocht. Zij waren de eerste schil
derijen van de Biennale, die een koper
vonden!
Nieuwe trieste
verkeers records
Toen wij vorige week somber schreven
over de Leidse verkeersongevallencijfers
in de maand september konden wij niet
vermoeden, dat een van de daarbij ge
signaleerde trieste records zo spoedig
zou worden gebroken. In de maand
september, de maand met een record-
totaal van 234 ongevallen in het Leidse
verkeer, kwam namelijk een weektotaal
van 61 voor, namelijk in de week van
1117 september. Voordien was het
weektotaal nimmer de 60 gepasseerd.
Oktober heeft dit „record" niet lang
in stand gehouden. De eerste week van
2 tot 8 oktober leverde 62 ongevallen op,
waarvan 42 alleen met materiële schade
en 20 met lichamelijk letsel. Ook dit
nieuwe record was geen lang leven
beschoren. De tweede oktober week (van
9 tot 15) toonde een totaal van 63,
waarvan 44 alleen met materiële schade
en 19 met lichamelijk letsel.
Het totaal aantal ongevallen in het
Leidse verkeer is daardoor dit jaar reeds
tot 1789 gestegen.
Vorige week schreven wij, dat in de
laatste drie maanden van het jaar ge
middeld het maandtotaal niet hoger
zou mogen worden dan 120, wil het
totaal aantal ongevallen dit jaar niet
het record van vorig jaar (2024) over
schrijden. De eerste twee weken van
oktober hebben reeds het volledige
kwantum van de gehele maand opgele
verd. namelijk 125. We gaan dus onher
roepelijk naar een nieuw jaarrecord, toe.
En uit de cijfers over de eerste helft
van oktober blijkt alweer wat wij ook
vorige week constateerden: in het steeds
stijgend totaal komen ook procentueel
steeds meer ongevallen met lichamelijk
letsel voor. Vorig jaar was het jaarper
centage van ongevallen met lichamelijk
letsel 24 5. in de eerste helft van
oktober waren er op een totaal van 125
ongevallen 39 met lichamelijk letsel, een
percentage derhalve van 31.2
