Qj-bfld^ao
De Leidse harten en beurzen open
voor schrijnend vluchtelingenleed
„Alarm IF' getuigde van paraatheid
bij wijk- en blokhoofden van de BB
Peek&Cloppenburg
Tekenschoolarlikelen
VAN 19 TOT 26 OKTOBER
Bijeenkomstenbazaarconcerten
tentoonstelling in speciale week
Naar idee van
Chris Chataway
kwaliteit
prijzen.
COATS
Van 19.15 tot 21.15 uur
Koetshuis van Oud Poelgeest
gonsde van bedrijvigheid
Tandpasta eist kwaliteit
Mysterieus B(oem) B(oem) bracht
vele Leidenaars op de been
Opgericht 1 maart 1860
Vrijdag 9 oktober 1959
Tweede blad no. 29868
derland. En vandaar ook deze speciale
week in Leiden. De activiteit in deze
zeven dagen zal tweeledig zijn. Om de
belangstelling voor het probleem te
wekken. En ten tweede om via de be
langstelling de Leidenaars ertoe te kun
nen bewegen diep in de geldbuidel te
tasten.
Collecte
Daartoe krijgt men vooral de gelegen
heid tijdens de collecte, die van 26 tot
en met 31 oktober zal worden gehouden.
Collectanten voor deze collecte wordt
verzocht zich voor 19 oktober a.s. aan
te melden bij de Dienst voor Sociale
Zaken aan het Steenschuur of bij mr. C.
J. Vogel aan de Cobetstraat 22.
Ook de opbrengst van de bazaar, die
30 en 31 oktober in het Leidse Volks
huis aan de Apothekersdijk gehouden
zal worden komt geheel ten goede aan
de vluchtelingenpot van de Leidse Com
missie voor Internationale Samenwer
king. Hierin werken de volgende vereni
gingen en organisaties samen: de Euro
pese Beweging in Nederland, de VIRO
(Vereniging voor Internationale Rechts
orde), het Europese Jeugdwerk, de NSW
(Nederl. Studentenver. voor Wereld
gehoorzaal. Woensdagavond 21 oktober woord zal voeren.
Men spreekt reeds van een traditie.
Maar dan een zeer jonge traditie!
Want het wordt pas de vierde Leidse Week voor Internationale
Samenwerking, die gehouden zal worden van 19 tot 26 oktober.
Telkenjare vormt het voor de Leidse Commissie voor Internationale
Samenwerking een punt van ampele besprekingen, welk thema de
voorrang verdient om behandeld te worden. Ditmaal leverde dat echter
geen moeilijkheden op. Het onderwerp lag voor de hand. We leven
niet voor niets in het Wereldvluchtelingenjaar.
„Alweer die vluchtelingen", zullen on
getwijfeld vanavond vele Leidenaars
verzuchten, wanneer zü het programma
voor de genoemde week in him brieven
bus zullen vinden. Want er is de laatste
jaren al zoveel over het vluchtelingen
probleem gesproken en geschreven.
„Maar nog niet voldoende", was het
oordeel van de bekende Britse atleet
Chris Chataway.
Hij was het, die in een bewogen ar
tikel voor de eerste maal aandrong op
het houden van een „jaar van de men
selijkheid". Zulks in navolging van het
internationaal geofysisch jaar. Zijn idee
vond weerklank bij leidende figuren in
Engeland. De Britse regering moest een
aanvankelijke reserve overwinnen, maar
steunde het plan later toch enthousiast.
De medewerking van de Verenigde Na
ties werd verworven, de plannen nader
uitgewerkt en zo komt het, dat wij nu
kunnen leven in het Wereldvluchtelin
genjaar.
Gigantisch
In het Jaar dus, waarin men alle kam
pen wil laten verdwijnen. Een gigan
tische onderneming, waar talrijke lan
den hun schouders onder gezet hebben.
Elk land heeft een taak op zich geno
men. De verzamelde gelden verdwijnen
dus niet in één grote gemeenschappe
lijke pot, maar ieder land zet zich in
voor één of meer concrete doelen. Zo
heeft Nederland het op zich genomen
om naast een aantal kleinere objecten
de middelen te verschaffen, waardoor
twee schrijnende wonden van de Wes
terse beschaving geheeld kunnen wor
den. In de kampen Ohmstede en Frie-
drichsfeld in Duitsland leiden ontheem
den nu al meer dan veertien jaar een
uitzichtloos bestaan.
Voor hun grauwe, sfeerloze, ja trieste
barakken moeten menswaardige wonin
gen gebouwd worden. Maar daarmee
kan men niet volstaan. Er moet meer
gebeuren. Deze Letten, Litauers, Polen,
Oekrainers en vluchtelingen van welke
nationaliteit ook moeten verheven wor
den uit hun nutteloos bestaan. Zij heb
ben geen houvast, geen doel. Waar
mogelijk moet er werk gecreëerd wor
den. Voor Ohmstede heeft men de
plannen daarvoor reeds gereed, voor
Friedrichsfeld was dat helaas nog niet
mogeiyk. En voor dat alles is uiteraard
geld nodig.
Twee miljoen
Een ruwe schatting leert, dat het
zeker twee miljoen gaat kosten. Een
grote taak, die Nederland op zich ge
nomen heeft.
Maar ook een mooie taak. Het be
staan van de mensen in deze kampen
lijkt een straf, hun leven is zonder
Inhoud. Veelal hebben zü zich apa
thisch bü de harde feiten neergelegd,
anderen zyn zelfs onmaatschappelijk
geworden. Zij kunnen en willen
vaak ook niet de strijd om het be
houd van geestelijke en maatschap-
pelyke goed moeilijk volhouden. Hun
stryd schijnt ook zo zinloos.
De Hoge Commissaris van de Ver
enigde Naties voor de Vluchtelingen
doet veel, zeer veel zelfs. Duitsland zelf
heeft bijna nog meer gedaan. Maar om
het gehele probleem, dat uiteraard nog
ver uitgaat boven deze twee kampen,
tot een oplossing te brengen hebben zij
6teun nodig. Vandaar dit Wereldvluch
telingenjaar. Vandaar die actie in Ne-
rechtsorde), de PJCT (Politieke Jonge
ren Contact Raad), het plaatselijk
Unesco Comité, de LJA (Leidse Jeugd
Actie) en voor deze week bovendien de
Stichting voor Vluchtelingenhulp Leiden.
Ook de Leidse Volksuniversiteit K. en
O. draagt ditmaal een steentje bij door
een cursus te wijden aan het Vluchte
lingenvraagstuk.
Programma
De week wordt ingezet met de ope
ning door prof. rar. J. C. van Oven,
voorzitter van de Stichting Vluchtelin
genhulp Leiden van een tentoonstelling
op 16 oktober in het Museum voor Vol
kenkunde onder het veelzeggende motto
„Ontheemd, maar ongebroken". Deze
tentoonstelling duurt tot en met 4 no
vember. Op maandagavond 19 oktober
geeft het Slavisch Ensemble .Kazbek"
onder leiding van Efgeni Tra vin een
concert voor het goede doel in de Stads-
spreekt dr. P H. Pott in de aula van
„zijn" Museum voor Volkenkunde over
Oost en West als partners en als tegen
spelers in deze wereld. Donderdagmid
dag 22 oktober kunnen de leden van de
Leidse vrouwenorganisaties luisteren
naar mevr. dr. H. Verwey-Jonker, die in
De Lakenhal spreekt over de naoorlogse
vluchtelingen en hun inschakeling in
het economische en sociale leven. De
heer J. H. Elffers, vertegenwoordiger in
Nederland van de Hoge Commissaris,
houdt op vrijdagavond 23 oktober een
filmlezing in de foyer van de Stadsge
hoorzaal over menselijk leed in een we
reld van sociale vooruitgang. Zaterdag
avond 24 oktober komt de jeugd aan
bod tijdens een bijeenkomst in de aula
van het Stedelijk Gymnasium, waar mr.
Hans Velu de jeugd aan beide zijden
van het ijzeren gordijn onder de loep zal
nemen. De week wordt maandagavond
26 oktober besloten met een speciale
bijeenkomst voor genodigden in de Bur
gerzaal van het Stadhuis, waar dr. C. L.
Patijn, voorzitter van de Nederlandse
Federatie voor Vluchtelingenhulp het
„tophit najaar 1959"
wollen ruiten Italiaanse
herfstkleuren, met
Arctic-voering
teddy gevoerd
75
75
Li/ele&bncdecleaéieS 'Ps.G toppïejtatces
Advertentie
De nieuwste verstelbare driehoek met
stelknop en gradenmeter f 9.75
TEKENPLANKEN (trekvrü)
50x65 cm.
55 x 75 cm.
75 x 100 cm. -vanaf f 11.50
80 x 110 cm.
Een SET SCHABLONEN TECNOSTYL,
4 maten met pennen, tezamen f 12.25
REKENLINIALEN Nestier, v.af f 9.45
Grote collectie PASSERDOZEN.
(Van een onzer verslaggevers)
Het was een onopvallend berichtdat donderdag 1 oktober in de
dagbladen verscheen. Het zei dat in de periode van 5 tot en met 15
oktober de BB-oefening Alarm II" gehouden zou worden. De meeste
krantenlezers brachten het in dit bericht niet verder dan de eerste
alinea, doch de BB-wijk- en blokhoofden en plaatsvervangers spitsten
bij het lezen van dit bericht de figuurlijke oren en hingen hun overall
met alle knoopjes los aan de kapstok en bereidden zich voor op het
sein, dat deze ofening zou aankondigen.
„Mijn zoon Hans heeft vanaf vijf oktober in compleet BB-tenue aan
tafel gezeten", aldus een BB-moeder. Uiterste paraatheid dus.
Het afgesproken sein twee donderende knallen - kwam en in
weerwil van de gespannen paraatheid voor velen toch nog onverwacht.
Donderdagavond kwart over zeven: BOEM BOEM! „Alarm II" was
begonnen
Wat was „Alarm II"? De heer J. M.
van der Horst, administrateur van de
Bescherming Bevolking A-kring Leiden
(waaronder Oegstgeest) vertelde het ons
in het van bedrijvigheid gonzende koets
huis bij kasteel Oud-Poelgeest, dat de
BB als stafgebouw dient.
De oefening „Alarm I", die enige tijd
geleden gehouden werd, was uitsluitend
bedoeld om de paraatheid van de com
mandanten en stafleden te testen.
Thans bij „Alarm II" werden ook de
wijk- en blokhoofden, alsmede hun
plaatsvervangers aan de paraatheidstest
onderworpen. De A-kring Leiden heeft
7 wijken van ongeveer 15 blokken met
een bezetting van 94 wijk- of blokhoof
den, die ieder weer een plaatsvervanger
hebben. Deze BB'ers en een aantal leden
van het verbindingskorps, en de hoof-
Haarlemmerstraat 167-171 - Leiden
Officiële publikaties
VERKEER
Burgemeester en wethouders van Leiden
brengen ter openbare kennis, dat de vol-
Sende wegen en weggedeelten voor de
uur der bestratingswerkzaamheden al
daar voor het verkeer zullen worden
afgesloten
a. met Ingang van heden:
1. de Boerhaavelaan, voorzover gelegen
tussen de Van Swletenstraat en het
Maredijkvladuct, en de Mariënpoel-
straat, voor zover gelegen tussen de
Van Swletenstraat en de Zweiland-
laan .voor het verkeer met alle voer
tuigen. rij- en trekdieren en vee, met
uitzondering van rijwielen, in beide
richtingen;
2. de Zweilandlaan en de Maredijk-
brug voor het verkeer met alle voer
tuigen, rij- en trekdieren en vee, als
mede voetgangers, in beide richtin-
gen;
b. met ingang van 12 oktober 1959:
het Kort Galgewater voor het ver
keer met alle voertuigen, rij- en
trekdieren en vee, in beide rich
tingen.
den van diensten, zoals brandweer, ver
voer, herstel, geneeskundige dienst enz.
waren op de hoogte gebracht van een
op handen zijnde oefening. „In de pe
riode van 5 tot en met 15 oktober" werd
er vaag medegedeeld.
Zodra dus het alarmsein gegeven was,
moesten de hoofden een verzegelde en
veloppe openen en de consignes lezen.
In iedere wijk bevonden zich twee
enveloppen, waarin melding werd
gemaakt van een rampgebeurtenis
in het blok van het betreffende
hoofd terwijl de overige blokhoof
den in die wijk in hun enveloppe at
tent werden gemaakt op de rampge
beurtenissen in de nabij gelegen
blokken.
Na deze ontstellendemedede
ling, hadden de hoofden twee taken;
ten eerste melding maken aan het
hoofdkwartier en ten tweede de in
structies uitvoeren, die hierna van
het hoofdkwartier kwamen.
De eentraalpost
Contactcommissie voor
evangelisatie-arbeid
Toen de Leidse Contactcommissie voor
Evangelisatiearbeid, nu ruim 6 jaar ge
leden haar arbeid begon, kreeg zij o.m.
tot taak zich te wenden tot hen, die nog
niet met het evangelie in aanraking wa
ren gekomen. De Commissie had mede
tot taak de gelovigen op te wekken tot
het verstaan van hun roeping ten op
zichte van de niet-kerkelijken. Zij wendt
zich hierbij tot alle gelovigen, ongeacht
tot welke kerkelijke richting zij beho
ren. Tot heden bestaat deze Commissie
uit leden van de Hervormde Gemeente,
de Evang. Chr. Gemeenschap, de Bap
tisten Gemeente, de Evang. Lutherse
Gemeente, Chr. Geref. Kerk, het Leger
des Heils en de Geref. Kerk, doch men
verwacht, dat ook andere kerkgenoot
schappen zich weldra zullen laten ver
tegenwoordigen. Ondanks de grote ver
scheidenheid in samenstelling werkt de
commissie als één geheel, zonder onder
scheid te maken in bepaalde kerkelijke
richtingen. Een der concrete taken be
staat uit het beleggen van samen
komsten in de diverse Leidse kerken, in
tenten en in de openlucht. Na deze sa
menkomsten wordt aan de zgn. nazorg
(huisbezoek) grote aandacht besteed.
In het kader van de wintercampagne
1959-1960 wordt op grote schaal lectuur
verspreid en staan nu reeds de data van
een tweetal samenkomsten vast. De
eerste samenkomst zal worden gehouden
op maandagavond 9 november in de
Marekerk.
Een zangkoor en bazuinblazers zorgen
voor de muzikale omlijsting.
Maandag 21 december zal in de Zui-
derkerk om 8 uur het advents-appèl
worden gehouden. Dit appèl staat on
der leiding van dr. P. L. Schoonheim.
Ds. C. v. d. Weele zal in deze dienst
voorgaan. De avond, welke muzikaal
wordt omlijst, zal door de NCRV worden
uitgezonden. Terwijl het voorzitterschap
van de Commissie om toerbeurt wordt
bekleed, fungeert als secretaris, de heer
J. G. Nieuwenhuis, Korte Mare 6 en als
penningmeester de heer A. P. Smitte-
naar.
Onder het motto „De wereld is een
schouwtoneel" werd gisteren bij de
herdenking van de Alkmaarse be
vrijding een optocht gehouden, ge
wijd aan bekende toneelstukken.
Op deze wagen doen Kloris en
Roosje zich met hun bruiloftsgasten
tegoed aan de feestmaaltijd.
Om de meldingen te kunnen verwer
ken spoedden zich direct na het alarm
sein een aantal dames naar de een
traalpost in Oud Poelgeest om hun
plaats achter de zeven telefoonposten in
te nemen. Vijf cellen met stadslijnen en
radiografische verbinding en twee pos
ten met inductielijnen (BB-lijnen dus,
die rechtstreeks van de eentraalpost
naar de woningen van de blokhoofden
voeren) kregen direct na het alarm een
enorme hoeveelheid inkomende gesprek
ken te verwerken. Zeker tot acht uur
waren de nijvere dames bezig met het
doorverbinden van deze inkomende ge
sprekken en het inschrijven van de mel
dingen, waartoe overigens inmiddels ook
enkele andere vrouwelijke en manne
lijke functionarissen hun plaatsen had
den ingenomen.
In het grote instructielokaal, waar de
„plotkaart" hangt (de kaart dus, waar
op men door bepaalde tekens op te
prikken het verloop van de actie kan
volgen) verzamelden zich de hoofden
van diensten, die een uiteenzetting kre
gen over de oefening. Ook de burge
meesters van Leiden, jhr. mr. F. H. van
Kinschot, van Oegstgeest H. L. du
Boeuff en mr. J. Siderius, die met el
kaar de Kringraad vormen, getuigden
door hun aanwezigheid bij deze uiteen
zetting van hun belangstelling.
De blok- en wijkhoofden wéren pa
raat, zo concludeerde men aan het eind
van de oefening tevreden. Van de 94
posten meldden zich er 89. De vijf hoof
den, die zich niet meldden waren om
een dringende reden niet op hun post.
Het kringbestuur zou deze oefening -
met een schoolse puntenwaardering -
een acht willen toekennen.
Niet alleen de meldingen kwamen vlot
binnen, doch ook de uitgaande instruc
ties werden vlot verwerkt en uitgevoerd.
De hoofden van diensten, die zich na de
uiteenzetting per auto naar de verschil
lende wijkposten lieten vervoeren om
daar de activiteit gade te slaan, spra
ken zich ook zeer tevreden uit.
Dat men vermoeid was laat zich
raden, doch ook voldaan, want het
was bewezen, dat het BB-korps pa
raat is. Het wachten is nu op de
oefening „Alarm III", waarbij ook de
noodwachters hun paraatheid zullen
moeten bewijzenWanneer deze
,A-larm III" gehouden wordt, wilde
de heer Van der Horst ons - uiter
aard - niet mededelen. Een ge
waarschuwd man telt immers voor
twee en dat, terwijl de telefonistes
van de eentraalpost het toch al zo
druk hebben
au «ei beu UD
IIÜSSÉiiL De kwaliteits-iandpasta
IWIrlHrli en niet duurder dan andere
(Van een onzer verslaggevers)
Ze zaten gezellig wat te keuvelen in de eetkamer. Tevreden over het
verrukkelijke maal. De een rookte een sigaretje. De ander dronk zijn
glas bier uit. Het beloofde een avond te worden zoals alle andere.
Kopje koffie drinken en naar de televisie kijken. „Er komt een span
nend stuk vanhvond zei de een. „Een politiefilm", zei de ander. En
ze rookten nog een sigaretje. Toen ze hun derde sigaret op wilden
steken gebeurde het. Eerst drong het niet helemaal tot hen door. Ten
slotte, wat kon er eigenlijk op zo n door-de-weekse dag gebeuren
Maar toen hoorden ze het weer. Hoorde jij ook dat stommelen boven",
vroeg de een. „Er zal toch niet iemand in huis zijn". „Ik weet zeker,
dat ik de deur goed op slot heb gedaan"
Toen veerden ze allemaal als op een
geheimzinnig teken overeind. „Het was
een klap, een dreun, een EXPLOSIE".
Ze renden allemaal tegelijk naar de
deur. Toen zagen ze de anderen. De bu
ren, de mensen aan de overkant, de op
zijgeschoven gordijntjes met nieuws
gierige, verbaasde, verontruste hoofden
daarachter.
Ze keken omhoog. Zagen twee ge
heimzinnige rookwolken. Mysterieuze
witte vlekken in een vaag zwarte hemel,
zwak belicht door het totaal van dui
zenden lichtpuntjes van de grote stad.
„Raar", zeiden ze op het Rapenburg.
„Vreemd", op de Vestegracht. „Zeker
weer wat van de maan", op de Boshui-
zerlaan.
De politie werd gebeld. „Er moet iets
gaande zijn bij de Rijnsburgerweg". De
politie werd weer gebeld, en weer.
Het gebeurde kwart over zeven. Twee
droge klappen. Alsof er vuurwerk werd
afgeschoten. Op straat bleven de men
sen staan. Ze praatten geagiteerd met
elkaar toen er een politieauto met
loeiende sirenes en gierende banden
voorbij stoof. Dat er iets gebeurd moest
zijn, daar was iedereen het over eens.
Of het nu de marktkramer was bij het
Diaconessenhuis, die net zijn fruitstal-
letje aan het ontruimen was. of de
spoorwegbeambte, die de spoorlijn over
stak om op perron 2A wat fietsen te
gaan versjouwen, allemaal hadden ze
het gehoord.
Mejuffrouw R. Hendrlkse uit de Vo-
gelenbuurt had het ook gehoord, even
als de mevrouw, die bij het Kanaal
woonde. „We zaten aan tafel. Ik snel
naar de kapstok om m'n overall aan te
trekken. Op de fiets gesprongen en fiet
sen tot ik bijna niet meer kon. Het viel
echt niet mee. Het was een heel eind en
de fiets een oud beestje. Heb ik al van
m'n achttiende jaar af". Dat vertelt de
mevrouw, die om één minuut over half
acht in kasteel „Oud Poelgeest" in
Oegstgeest arriveerde. „Ik heb m'n best
gedaan. Zestien minuten is echt niet te
lang", zegt ze tevreden en begint weer
te manipuleren met de wir-war van
draden, met de stekkers en handeltjes.
Mejuffrouw R. Hendrikse was er nog
eerder. Die was er al binnen de vijf mi
nuten. Maar die woonde dan ook heel
dicht bij.
De jongen, die in het koetshuis van
„Oud-Poelgeest" piano zat te spelen
was niet erg onder de indruk. „Waar
kan ik het blokhoofd vinden". De jon
gen stond langzaam op en wees vaag
naar een deur. Hij sprak met een bui
tenlands accent. Uitdrukkelijk elk
woord beklemtonend. „Daar is het blok
hoofd". De deur ging open. Het was
erg licht achter de deur. En erg druk.
Er hingen kaarten aan de wanden,
waar mannen met stokjes op wezen.
Politiemannen en brandweerlieden lie
pen schijnbaar zonder doel dooreen.
Vijf dames met koptelefoons op voerden
onafgebroken gesprekken. Uit een zij
deur kwam een brandweerman binnen.
„Waar is de burgemeester", vroeg hij.
„Weet ik niet", zei de man, die op aller
lei figuurtjes op de kaart wees. .Dan
ga ik maar een kopje koffie drinken".
In de huiskamers, zowel in Leiden als
in Oegstgeest werd nog lang nagepraat
over de mysterieuze explosies. Allerlei
gissingen naar de oorzaak ervan wer
den gedaan. Niemand scheen er het fij
ne van te weten.
Behalve de beide dames, die het van
hun aankomst in „Oud-Poelgeest" af
bijzonder druk kregen. De beide politie
mannen in de politiewagen, die in Lei
den zoveel beroering had gewekt, wis
ten het ook. Zij behoorden tot de wei
nigen, want de overige leden van het
wakkere Leidense politiekorps schenen
niet op de hoogte te zijn.
Zij wisten, dat het een oefening be
trof. Zij wisten, dat de knallen inder
daad afkomstig waren van vuurwerk,
dat nog was overgebleven van 3 okto
ber. Zü wisten, dat zü die avond flink
moesten aanpakken om de paraatheid
van de BB te bewyzen.
Toen alles voorbü was. fietsten de
beide dames weer naar huis. De een
naar het Kanaal, de ander naar de Vo-
gelenbuurt. Nadat zü ieder een gulden
presentiegeld hadden ontvangen. Gul
dens. die tijdens de oefening op een ta
fel in een van de zalen van het kasteel
lagen uitgespreid.
