Premier Kroesjtsjef slaagde erin
sfeer van opluchting te scheppen
STORM OVER JAPAN:
ZEKER 1200 DODEN
WEERBERICHT
Eisenliotver pas in het voorjaar naar Moskou -
Berlijn na ruggespraak met anderen ter sprake
Bedreiging Berlijn is verzacht
NIEUW-GUINEA EXPEDITIE
VORIGE WEEK GEËINDIGD
Honderdduizenden daklozen door
ivindsnelheden van soms 200 k.rn.
Opgericht 1 maart 1860
MAANDAG 28 SEPTEMBER 1959
No. 29859
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Disüoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week
Witte Singel i Lelden Giro oo o7055
PelefooD Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
(Van onze Amerikaanse correspondent, dr. P. G. J. Korteweg)
Kroesjtsjef is zondagavond kennelijk tevreden uit Amerika vertrok
ken en daarvoor had hij wel enige reden. Hij heeft, voor zover bekend,
geen concrete concessies gedaan, doch niettemin bereikt, dat er enige
verademing gekomen is in de internationale betrekkingen. Immers, hij
had bij de Sovjetrussische burgers de verwachting gewekt, dat zijn
verblijf in Amerika een zekere ontspanning zou inleiden. Kroesjtsjef
keert thans naar Moskou terug als de man die inderdaad bereikt heeft
wat hij beoogde.
Dat Kroesjtsjef deze reis ontspanning nastreefde stond bij voorbaat
vast. In Washington zijn echter de meningen verdeeld over Kroesj-
tsjefs motieven hiervoor. Wenste hij ontspanning voor slechts een
korte periode, alleen omdat het aldus voor de Sovjet-Unie gemakke
lijker zou zijn de kapitalistische landen in te halen en voorbij te streven?
Of is er toch iets oprechts in zijn streven naar samenwerking en
ontwapening? Men behoeft het antwoord op die vragen niet te weten
om toch te kunnen constateren, dat de leider der Sovjet-Unie, om
welke reden hij dat ook wenste, erin geslaagd is een sfeer van opluch
ting te scheppen!
Nixon deed hoge gast
Kroesjtsjef aandeelhouder
Vier Amerikaanse zakenlieden J
hebben premier Kroesjtsjef aande-
len ter waarde van 300 dollar in een
fabriek van veiligheidsscheermesjes
doen toekomen „teneinde hem tot
een kapitalist te maken".
Ook al zou hij de aandelen terug-
sturen, dan staat hy toch bij de
maatschappij te boek als aandeel-
houder. De enige mogelijkheid om
van deze kapitalistische last af te Z
komen is dat de Russische leider de X
aandelen overdraagt aan een derde!
uitgeleide
Een scepticus als Dulles is er lange
tijd beducht voor geweest Kroesjtsjef
naar Amerika te laten komen juist om
dat de Rus daarmee de kans zou krijgen
de stemming te scheppen, die hem wen
selijk voorkwam. Optimisten in Wash
ington wijzen er evenwel op, dat
Kroesjtsjef ook het eigen volk aldus een
gevoel van ontspanning moet geven en
bij de Russen de indruk moet wekken,
dat zij thans een groter kans maken die
gebruiksartikelen te verwerven, die zij
tot dusverre, ten gevolge van de bewa
peningsrace, slechts schaars konden
krijgen. Op die manier zou Kroesjtsjef
de krachten in beweging hebbel^, gez.et,
welke een ware ontspanning ten góede
zouden komen.
Het belangrijkste punt in het gemeen
schappelijk communiqué, dat na het
overleg van Eisenhower en de Russische
premier in Camp David is uitgegeven, is
wellicht dat alle kwesties door vreedzame
onderhandelingen moeten worden ge
regeld. Voor landen, die het V.N.-hand-
vest hebben ondertekend, is dit natuur
lijk allerminst een verrassende verkla
ring, maar Eisenhower kan thans beto
gen, dat Kroesjtsjefs bedreiging van
West-Berlijn althans wat is verzacht.
Is dit nu een voldoende vooruitgang
om een topconferentie te rechtvaardi
gen? Dit zal nog moeten blijken. Het
communiqué meldt, dat de onderhande
lingen over Berlijn heropend zullen wor
den indien de andere partijen daarmede
akkoord gaan.
Het is op dit moment nog niet duide
lijk of de gesprekspartners hierbij aan
een topconferentie hebben gedacht. Wel
licht zou Eisenhowers persconferentie
van vandaag hierin helderheid brengen.
Kroesjtsjef wenst stellig een topbijeen
komst, doch gesteld al, dat Amerika
hiertoe thans bereid is. dan kan men
daartoe officieel niet besluiten zonder
er Engeland en Frankrijk in te kennen.
Sterk als een beer
Er zijn de laatste tijd nogal eens ge
ruchten in omloop geweest over de
slechte gezondheid van Kroesjtsjef.
Daarvan is in Amerika echter niets ge
bleken. Deze man moet integendeel sterk
zijn als een beer. Na twaalf dagen in
tensief reizen, speechen, eten en verga
deren, zag hij er allerminst vermoeid
uit! Het voorlezen van officiële speechjes
hing hem kennelijk de keel uit, doch
zodra hij vragen kon beantwoorden en
toespraakjes kon improviseren, leefde
hij volkomen op!
Deze man is een geboren verteller
naar wie de Russen graag moeten luiste
ren. .Het is heel goed mogelijk, dat
Eisenhowers tegenbezoek tot het voor
jaar is uitgesteld teneinde in de tussen
liggende periode een ministers- of top
conferentie te houden. Kroesjtsjefs ver
klaring (op een persconferentie in
Washington) voor het uitstel was aller-
charmantst. Toen men hem had ge
vraagd welke tijd door hem de beste
werd geacht, had Kroesjtsjef gezegd:
het voorjaar wanneer alles groen is en
alles is ontdooid. Dit lijkt in z'n ver
taling een flauw kletspraatje, maar toen
Kroesjtsjef op een gevoelige manier dit
tafereel beschreef bracht deze verteller
en acteur daarin zoveel warmte, dat de
Russen het prachtig zullen vinden wan
neer zij films van deze persconferentie
zullen zien.
Men neme, wat dat betreft, ook zijn
repliek op de opmerking, dat thans zo
Aanhoudend droog
De Bilt verwacht van heden- tot mor
genavond:
Droog weer met zonnige perioden.
Zwakke tot matige wind tussen oost en
zuid. Dezelfde temperaturen als van
daag of iets hogere.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
29 SEPTEMBER
Zon op: 6.35 uur; onder: 18.25 uur.
Maan op: 2.44 uur ;onder: 16.55 uur.
Hoogwater te Katwijk te 0.44 en 13.13 u.
Laagwater te 8.42 en 21.02 uur.
Dit Blad bestaat uit 16 pagina's
veel jonge Russen de kerken bezoeken.
„Men moet niet vergeten", zo zei de
slimmerd, „dat kinderen nieuwsgierig
zijn. En in de Sovjet-Unie zijn zoveel
kinderen, dat de kerkdeuren constant
open en dicht moeten klappen indien
alle nieuwsgierigen slechts eenmaal een
kijkje willen nemen".
Propaganda-betoog
Ook wanneer men Kroesjtsjef zo
vriendelijk bezig hoort, krijgt men toch
de indruk, dat deze sterke man zich
verre van verheven voelt boven de jour
nalisten die hem vragen stellen. Op
sommige momenten behandelde de Rus
zyn ondervragers als een groep weet
grage jongelieden, die al blij mochten
zijn iets te vernemen, maar aan wie niet
alles kon worden verteld. Maar al was
Kroesjtsjef dan wat uit de hoogte, op
deze laatste middag was zijn rol meer
vaderlijk dan dictatoriaal. Hij sprak de
journalisten aan als „sloetniks", het
Russische woord voor medereizigers en
vertelde hun herhaaldelijk, dat Eisen
hower en hij veel gemeen hebben en dat
Eisenhower even bezorgd is over de vrede
als hijzelf.
Het streven naar vrede zal zegevieren,
zo betoogde de Rus, maar de Amerikaan
se president moet nog optornen tegen
een minderheid, die de koude oorlog wil
voortzetten.
De rede van een uur, die Kroesjtsjef
gisteravond voor de Amerikaanse tele
visie heeft gehouden, was grotendeels
een propaganda-betoog om de Amerika
nen de weldaden van het communisme
aan te praten, weldaden die bij nadere
beschouwing toch niet zo begerenswaar
dig zijn.
Er is tenslotte hartelijk afscheid ge
nomen van de hoge bezoeker. Eisen
hower, die met de Rus van Camp David
naar Washington is gereden, zei hem in
de hoofdstad op opvallend warme wijze
vaarwel. Vice-president Nixon stelde bij
het afscheid op het vliegveld vast, dat
de meningsverschillen tussen de staten
weliswaar nog dezelfde zijn gebleven,
doch dat ontmoetingen van de leiders
een goede methode zjjn om tot een op
lossing der conflicten te geraken. Nixon
eindigde zijn toespraak door de premier
in het Russisch een „Tot ziens en alle
goeds" toe te roepen.
Premier Kroesjtsjef heeft gisteren
op het bordes van Blair House te
Washington afscheid van zijn gast
heer, president Eisenhower, ge
nomen.
Resten uitrusting moeten nog afgevoerd
De expeditie naar het Sterrengebergte in Ned. Nieuw-Guinea is
vrijdag j.l. beëindigd. Er moet alleen nog een geringe hoeveelheid van
de uitrusting uit het basiskamp te Ok Sibil naar elders worden afge
voerd, voor het overige is dat kamp ontruimd, en de blijvende accom
modatie overgenomen door de bestuurspost te Ok Sibil. De leiders van
de expeditie en de hen vergezellende mariniers, alsmede het overige
personeel bevinden zich thans te Tanah Merah voor de regeling van
de verscheping van de goederen.
Van de „doorsteek-groep" naar het noorden zijn thans de zieken,
onder wie de leider dezer groep, dr. Bar uit Waris per vliegtuig naar
Hollandia vervoerd. Van deze groep wordt de heer Dasselaar met de
overigen op 30 september te Hollandia verwacht.
De groep, die de Julianatop heeft beklommen en daarna weer naar
Ok Sibil was teruggekeerd, is op 25 september per vliegtuig te Hol
landia aangekomen. De beklimming van de Julianatop is, aldus deze
groep, geheel geslaagd. Tocht en berg zijn vastgelegd in een kleuren
film op bioscoopformaat.
Nieuwe ereleden der
A.R.-partij
Het Centraal Comité van de AR-
partij heeft in zjjn zaterdag gehouden
vergadering benoemd tot ereleden van
de AR-partü. de minister van Staat,
prof. mr. P. S. Gerbrandy .oud-minis
ter-president en oud-lid van de Tweede
Kamer en dr. A. A. L. Rutgers, die
dit jaar aftrad als vice-president van
de Raad van State.
De installatie van beide nieuwe ere
leden zal geschieden op het Partycon-
vent van de AR-partij ,dat op 81 okto-
De zaterdag in ons land terugge
keerde Nederlandse minister-presi
dent prof. dr. J. E. de Quay, ge
fotografeerd bij zijn bezoek aan
zijn naar Canada geëmigreerde
dochter tijdens zijn officiële reis
door dit Noordamerikaanse land.
ber ln Utrecht zal worden gehouden.
Zoals bekend, is dr. J. Schouten reeds
ere-voorzibter van de AR-partij. Luite
nant-generaal b.d. Duymaer van Twist
is sedert enige Jaren erelid van de party.
Een wervelstorm, die de codenaam Vera kreeg, heeft in het afge
lopen weekeinde op Japan aan minstens 1200 mensen het leven gekost,
4000 personen gewond en er ruim 800.000 dakloos gemaakt. Men
vreest echter dat het aantal slachtoffers nog veel groter is dan thans
kan worden voorzien. De wervelstorm, de vijftiende van dit seizoen
en de ergste in Japans geschiedenis, trof vooral Japans voornaamste
eiland, Hondo of Hondsjoe, waar de op twee na grootste stad van het
keizerrijk, Nagoja, bijna in de baan van de storm lag. De stad, met
anderhalf miljoen inwoners, is vestoken van stroom, drinkwater en
verbindingen met de rest van het land. Hier vielen een 400 slacht
offers.
In de chaos die de storm tengevolge had, zijn nog 1462 personen
als vermist opgegeven. De slagregens waarmee de storm gepaard ging,
veroorzaakten aardverschuivingen en talloze overstromingen. Honder
den grote en kleine bruggen sloegen weg en zeer vele huizen stortten
in. De orkaan bereikte soms een windsnelheid van 200 km. per uur.
Dr. A. C. de Wilde
in ons land teruggekeerd
Dr. A. C. de Wilde, anthropoloog en
docent aan de Leidse Universiteit heeft
woensdag jl. de bloeiende bloemengaar
den rond zijn woning in Sassenheim
weer teruggezien na ruim vier en een
halve maand de bergjungle van Mid-
den-Nieuw-Guinea als zijn werkterrein
te hebben gehad. Met twee of drie ma
riniers of politie-agenten, of tezamen
met de heer A. Nijenhuis, de anthropo-
loog-geoloog van de Nieuw-Guinea-ex-
peditie, heeft hij het woeste gebied tus
sen Tanah Merah, het Antaresgebergte
en de Julianatop in het algemeen,
het dal van de Tsjoprivier door
kruist voor een zuiver wetenschappelijk
onderzoek naar de rasseneigenschappen
van de bevolking, die daar een fijnzin
nig cultuurpatroon paart aan een moei
zaam sober leven in een goeddeels nog
stenen tijdperk.
„Naar ik hoop, ik zal het voorzich
tig zeggen, heeft dit onderzoek be
langwekkende resultaten opgeleverd",
zei ons dr. de Wilde gistermiddag.
Zijn voldoening over het verzamel
de materiaal is echter groter dan deze
voorzichtigheid, want in tegenstelling
met de resultaten van soortgelijk on
derzoek in het Australisch deel van
het eiland, is hij erin geslaagd huid-
lijsten en vingersystemen aan te leg
gen van de stammen die hjj heeft on
derzocht. Dit materiaal biedt, beter
dan een bloedgroepenonderzoek, de
mogelijkheid om de diverse groepen te
onderscheiden, zowel onderling als
van de oer-stammen die de Zuid-Pa-
cific bevolken.
Wat talryke anderen niet gelukt ls:
hij heeft uit het Sybilgebied van zyn
ca. 150 „medewerkers", die zich nog niet
onder gouvernementeel gezag bevinden,
meer dan 300 haarmonsters kunnen ver
krijgen. Voor deze wetenschappelijke
trofeëen was meer tact en overredings
kracht vereist dan de simpele knip van
een schaar, daar bij deze primitieve
volken de haardos een van de hardnek-
kigst te verdedigen persoonlijke heilig
dommen is.
Het spookte op zee:
2000 boten vergaan
Ook op zee spookte het verschrikke
lijk: ruim 2200 vissersboten en andere
vaartuigen vergingen, veelal met man
en muis. Een Engels vrachtschip van
7400 ton, de Changsha. werd op het
strand geworpen, maar alle opvarenden
konden zioh in veiligheid stellen. Een
vliegtuig van een Japanse krant, dat
boven de getroffen gebieden vloog, ver
ongelukte.
Minister Zijlstra
is optimistisch
Minister Zijlstra heeft zaterdag
bij aankomst in Washington een
optimistisch geluid laten horen in
zake de Nederlandse economie.
Hij zei dat Nederland behoor
lijke reserves heeft en dat de po
sitie van de Nederlandse beta
lingsbalans gunstig is.
,,Wij moeten er alleen voor zor
gen dat deze hausse geen buiten
sporige vormen gaan aannemen",
aldus de minister. „Ik heb mijn
begroting ontworpen met het doel
deze neiging naar buitensporig
heden, zo zij inderdaad bestaat,
een beetje af te remmen.!'.
Minister Zijlstra verklaarde voorts dat
Nederland gunstig staat tegenover het
voorstel om een internationaal ontwik
kelingsgenootschap op te richten, dat
als filiaal van de Wereldbank zal optre
den. Dit genootschap zal zoals bekend
de economische ontwikkeling van de we
reld moeten bevorderen door uitgifte
van leningen, die in valuta van het be
trokken land aflosbaar zijn.
Minister Zijlstra zal tot zaterdag in
Washington blijven. Hij zal daar de
jaarvergaderingen van de Wereldbank
en Internationale Monetaire Fonds by-
wonen.
Motie over moeilijke
situatie mijnbedrijf
(Van onze Limburgse correspondent)
De Statenkring Heerlen der KVP
heeft tijdens een te Heerlen gehouden
algemene vergadering een motie aan
genomen, waarin van het partijbe
stuur der KVP, van de katholieke mi
nisters en van de KVP-fracties in
Eerste en Tweede Kamer wordt ver
wacht, dat zij zich onvoorwaardelijk
plaatsen achter „de rechtvaardige ver
langens en eisen der werkgevers en
werknemers in het Nederlandse mijn
bedrijf, mede in het belang van het
gehele Limburgse volk".
De motie, welke was ingediend door
de afdeling Heerlen der KVP, ondervond
algemene bijval in de vergadering, welke
gevormd werd door afgevaardigden van
alle KVP-afdelingen in de Limburgse
mijnstreek. Zij werd door het Staten-
kringbestuur meteen overgenomen. Uit
gangspunt tot de indiening van de mo
tie zijn geweest de uiteenzettingen van
de president-directeur der Staatsmijnen,
de heer H. H. Wemmers tijdens het be
zoek van Provinciale Staten van Lim
burg aan de staatsmijn Beatrix en de
verklaringen van de voorzitter van de
Katholieke Mijnwerkersbond, de heer
Frans Dohmen en van de heer Jan
Maenen, voorzitter van de Limburgse
KAB en vice-voorzitter van het partij
bestuur der KVP.
Stijgende boter- en kaas-
prijzen
(Van onze Haagse redactie)
In de loop van verleden week is de
prijs van de roomboter met 20 cent per
kg. gestegen. In de kring van de handel
wordt verwacht, dat deze week de bo-
terprijs nog verder zal aantrekken.
Ook voor kaas heeft zich een prijs
stijging gerealiseerd. Op de markt te
Leeuwarden liep de notering met 17 cent
per kg. op.
Ir. Witte burgemeester
van Eindhoven
Bij K.B. is met ingang van 16 oktober
benoemd tot burgemeester van Eindho
ven, ir. H. B. J. Witte, oud-minister van
I Volkshuisvesting en Bouwnijverheid.
De heer Witte is civiel ingenieur en 50
1 jaar. Vóór zijn ministerschap was hij
In het binnenland vochten zaterdag
nacht reddingsploegen verbeten met
modderstromen en watermassa's om
slachtoffers in afgesneden gebied hulp
te verlenen. Maar vele slachtoffers zal
men nimmer terugvinden doordat zij in
de kolkende rivieren mee naar zee wer
den gesleurd. Marineboten brachten
totnogtoe 150 lijken naar het vasteland
terug. De schade aan openbare werken
beloopt volgens een eerste raming ten
minste 50 miljoen gulden, maar de on
volledige verbindingen doen vermoeden
dat het bedrag aanzienlijk hoger zal
liggen. Ook Japans rijstoogst heeft grote
schade opgelopen. De schade aan
Amerikaanse bases op Japan bedraagt
op zijn minst 1.25 miljoen dollar.
Studenten brachten
Naarden in last
In de nacht van vrijdag op zaterdag
heeft een dertigtal studenten uit Am
sterdam de vesting Naarden in rep
en roer gebracht. Te twee uur kwamen
de jongelieden Naarden binnen waar
ze nogal baldadigheden pleegden. Zo
bevestigden zij een spandoek voor de
ingang van het raadhuis waarop zjj
meedeelden, dat ze de vesting kwamen
innemen, verhingen diverse reclame-
vlaggen boven winkels plaatsten een
fles jenever in de veiligverkeersmast
en drukten in de hand van het stand
beeld van de grote Tsjechische peda
goog Comenius een vogelkooi.
Minder prettig vond de politie dat zij
in enige straten ladders dwars over de
weg hadden geplaatst, hetgeen gevaar
voor het verkeer opleverde. Om de to
ren van de grote kerk te beklimmen
forceerden en beschadigden zij de deur;
de politie had de gehele nacht handen
vol werk. Nadat de jongelui waren aan
gehouden en naar het bureau gebracht,
waar ze een ernstige reprimande in ont
vangst moesten nemen .werden ze in de
vroege ochtend naar Amsterdam terug
gezonden. Er kon geen proces-verbaal
worden opgemaakt, omdat geen der stu
denten vertelde wie van hen de ladders
over de straat had gelegd.
Schoten op arrestant
(Van onze Amsterdamse correspondent)
Agenten van de radio autodienst te
Amsterdam zagen zich gisteravond ge
noodzaakt tijdens de overbrenging van
een weersapnninge arrestant drie scho
ten te lossen. Deze troffen alle drie
doel: de arrestant, die beschonken was,
werd in de heup getroffen, de 41-jarige
J. M. Visser-Schraal, die stond te kij
ken, werd aan de wijsvinger gewond, en
een andere toeschouwer, de 15-jarige
Wim Goeben, kreeg een kogel in de hiel.
Voorts trof een van de kogels de etalage
ruit van een melkwinkel.
Alle getroffenen, alsook een der agen
ten, die tijdens het gevecht aan de duim
was verwond, werden vervoerd naar het
Wilhelmina Gasthuis. Geen hunner be
hoefde te worden opgenomen. De agent,
die de schoten heeft gelost, en de arres
tant schudden elkaar hier zelfs de hand.
Het bleek, dat de agent en de broer van
de arrestant lid zijn van dezelfde sport
club
Prinses Beatrix zag film
over eigen reis
Prinses Beatrix heeft zaterdagmorgen
in gezelschap van jonkvrouwe Röell een
bezoek gebracht aan het Cineac-theater
in Den Haag, om de kleurenfilm van
haar reis naar de V. S. ter gelegenheid
van de Hudsonherdenking te zien. De
prinses werd door de directie van Cineac
ontvangen en uitgeleide gedaan. Haar
bezoek aan het journaaltheater is voor
het publiek onopgemerkt gebleven.
Prinses Armgard heeft zaterdagmid
dag in het Rembrandt-theater te Arn
hem de film over de Amerikaanse reis
van haar kleindochter, Prinses Beatrix
en de documentaire „droomreis door
Amerika" gezien.
Loononderhandelingen
verlopen niet vlot
De Federatie van Werkgeversorgani
saties in de kleine metaalnijverheid heeft
een communiqué uitgegeven over de
loononderhandelingen in de kleine me
taalnijverheid.
Deze onderhandelingen verlopen niet
vlot en zijn nog niet tot een eindresultaat
gekomen, zo wordt meegedeeld.
De onderhandelingen duren inmiddels
voort, aldus een communique.
o.a. burgemeester van Bergen op Zoom.
In 1952 aanvaardde hy het minister
schap, dat hij bekleedde totdat het ka
binet-De Quay optrad.
