kleurrijke stoet trekt keizer oktober door Leiden In Maximiliaan 3 - De babysitter en U Zoon Leidens burgemeester beëdigd Voor tienduizenden van vroeg tot laat weer veel afwisseling „KROON IMPERIAL" Opgericht 1 maart 1860 Vrijdag 25 september 1959 Tweede blad no. 29857 Leidens feest van historie en traditie Taptoe-haring en wittebrood-koraalmuziek lunapark - behendigheidwedstrijden - quiz Zaterdag 3 oktober, 's middags om één uur, trekt de voormalige grondlegger van de Habsburgse wereldmacht, keizer Maximiliaan I, Leidens veste binnen. Niet minder dan acht muziekkorpsen zullen bij deze intocht hun feestelijke fanfares blazen. In het gevolg van Zijne Keizerlijke Hoogheid, bevinden zich tal van keizerlijke families, aarts hertogen, keurvorsten, bisschoppen en gezanten. In al zijn bonte pracht zal het leven van deze eens zo machtige Maximiliaan aan het oog der tienduizenden voorbijtrekken. In één van de eerste groepen zullen de ouders van de jonge Maximiliaan, met hun keurvorsten en hofhouding, zich aan de vele belangstellenden voorstellen. Boogschutters, fluit spelers, edelen en soldaten te paard, herauten omringen even later Maximiliaan als hij met zijn vader, Keizer Frederik III, op 30 september 1473 zijn intocht in Trier maakt. Vier jaren later zijn wij aanwezig bij het huwelijk van Maximiliaan met Maria van Bourgondië, een hu welijk, dat de Bourgondisch-Neder- landse gewesten aan de Habsburgse landen toevoegt. Aanwezig zien loij hem later ook op het doopfeest van zijn kleinzoon, Karei V, welke plech tigheid door de bisschop van Door nik wordt verricht. Bijzonder kleur rijk - doch dit zijn in feite alle groe pen - wordt de inhuldiging van de toen 50-jarige Keizer in Leiden (1508). Dat Maximiliaan eens de grondlegger was van de Habsburgse wereldmacht symboliseert een vol gende groep: afgevaardigden van alle landen, waarover hij regeerde, brengen hem hun hulde. Tenslotte zien wij hem nog eenmaal, maar dan als eenzaam vorst, waarvan in het bekende toneelstuk „Oud-Hei- delberg" de hofmaarschalk zegt: „Vorsten zijn eenzaam op hun troon". Ruim 400 gekostumeerden zullen dit veelbewogen leven van Maximi liaan weer in de herinnering terug roepen. Hiervan zijn er niet minder dan 160 te paard, een aantal dat 50 hoger ligt dan in alle voorgaande 3 oktober optochten. Zangdienst in Pieterskerk Alvorens deze feestelijke stoet zich door de straten van de Sleutelstad een weg zoekt is er aan het Leidse feest van historie en traditie reeds zeer veel voor af gegaan. Zo worden ook dit jaar de feestelijkheden op donderdag 1 oktober weer ingezet met een zangdienst in de Pieterskerk. Onder leiding van Herman de Wolff geeft „Ex Animo" hier een uitvoering van vaderlandse en geeste lijke liederen. Was het vorig jaar Aafje Heynis, die aan deze dienst haar mede werking verleende, ditmaal zal Theo Olof o.a. de bekende vioolsolo Adagio in G van Bach ten gehore brengen. Ds. D. J. Vossers zal een korte toespraak houden. TAPTOE OP VRIJDAGAVOND Aan de vooravond van het Leidse feest: bij de taptoe, zullen duizenden Leidenaars, samengebundeld in vele ver enigingen, duizenden Leidenaars, in dit geval de belangstellenden, zien. Een taptoe, welke ook nu uitloopt op het brengen van een hulde aan de nage dachtenis van P. A. van der Werf en het viermanschap Prins Willem van Oranje, Jan van Hout, Jan van dei- Does en Louis van Boisot, resp. in het Van der Werfpark en bij het Jan van Houtmonument in het Plantsoen. Ver enigingen, welke aan deze taptoe wensen deel te nemen, moeten om zeven uur op de Kaasmarkt zijn. De Leidse feestdag De Leidse feestdag, waarvoor ook tien en tienduizenden in het land belang stelling hebben, wordt in de vroege ochtenduren van 3 oktober ingezet met een reveille vanaf het bordes van het Stadhuis (zijde-Stadhuisplein). Om zeven uur staat hier het Leidsch Politie- Muziek-Gezelschap aangetreden om deze dag met gewijde muziek in te zetten. 18.700 HARINGEN EN 10.800 BRODEN Tot een der meest zinvolle tradities van deze herdenking van Leidens beleg en ontzet behoort ongetwijfeld de uitreiking van de feestgave: haring en wittebrood, in het historisch Waag gebouw. Het stemt tot voldoening, dat steeds meer ingezetenen er zijn er dit jaar weer 800 meer dan in 1958 dit gaan inzien. Onder leiding van een drietal be stuursleden van de 3 Octobervereeniging veranderen hier in enkele uren men begint 's ochtends om half acht 18.700 haringen en 10.800 broden van 400 gram van eigenaar. Maar dan hebben ook 10.354 ingezetenen hun feestgave ont vangen. Tijdens deze uitreiking geeft het Eerste Leidse Jeugdorkest en Drumband „De Burcht", na zijn successen in Gro ningen en Zundert, op het Waaghoofd een populair concert. Nog even een organisatorische mededeling: in ver band met het groot aantal inschrijvers is het Waaggebouw alleen via de Vrou- wensteeg en de Aalmarkt bereikbaar. KORAALMUZIEK ROND „75- JARIGE" VAN DER WERF De koraalmuziek een altijd weer wijdingsvolle plechtigheid vindt ook dit jaar plaats aan de voet van de nu „75-jarige" Van der Werf. Zoals men in ons blad heeft kunnen lezen is het die dag precies driekwart eeuw ge leden, dat de toenmalige burgemeester De Laat de Kanter het standbeeld onthulde. Onder leiding van de heer Herman Stenz zullen ook nu weer vele honder den zangers (essen) de veelal bekende liederen, w.o. de Hymme „Lof zij de hel den" doen horen. De muzikale begelei ding is ook thans weer in handen van de Chr. Muziekvereniging „Concordia". KON. MILITAIRE KAPEL WEER IN LEIDEN Evenals vorig jaar zal met 3 oktober de Kon. Militaire Kapel zich weer in Leiden presenteren. Ditmaal krijgt zij versterking van de Kapel van de Kon. Luchtmacht. Beide militaire korpsen verlenen medewerking aan een militaire mars, met aansluitend défilé, te verzor gen door onderdelen van de Kon. Marine, Kon. Land- en Luchtmacht. Als steeds zal de Leidse Studentenvereni ging „Pro Patria" haar medewerking aan dit spectucalair schouwspel ver lenen. In totaal zullen ca. 1000 man aan mars en défilé deelnemen. Tijdens het défilé, dat om precies half tien vóór het bordes van het Stadhuis in de Bree- straat plaats vindt, zal een zgn. fly- pass door vliegtuigen van het vliegveld Valkenburg worden uitgevoerd. BEHENDIGHEIDSWEDSTRIJD VOOR AUTOMOBILISTEN Het Levendaal is reeds menig jaar in de ochtend van 3 oktober getuige ge weest van een wedstrijd, welke zich iedere keer in een grote belangstelling mocht verheugen. Zo ook dit jaar. Auto mobilisten kunnen n.l. in een behendig heidswedstrijd laten zien hoe goed zij hun auto's in bedwang weten te houden. Behalve aan een rem-, garage- en rij proef, moeten zij zich ook onderwerpen aan het met hun auto blijven staan op een wip. Leden van de Motorvereniging „De Sleutelstad" verlenen aan deze wed strijd hun medewerking, terwijl o.a. de heren J. C. F. Coers en G. Steinbach onder nummer 20041 op het Stadhuis bereikbaar alle' inlichtingen verstrek ken. Er zijn fraaie prijzen voor deze wedstrijd, welke om half negen aan vangt, beschikbaar gesteld. De inschrijvingstermijn (bureau V.V.V. Steenstraat e.a.) is verlengd t.e.m. maandagmiddag 5 uur. POPPENSPEL IN DE BUITENWIJKEN Ook de buitenwijken: 8.30 uur Kooi- laan, 9.15 uur Zeemanlaan en 10 uur 5 Meiplein, krijgen een deel van de feestvreugde te verwerken. Oudewaters Theater Miniatuur zal in deze wijken voor de jeugd een poppenspel opvoeren. Ditmaal krijgt de jeugd een indruk hoe Jan Klaasen en Katrijn het 3 oktober feest vieren Advertentie het nieuwste karpet van de K.V.T. Sublieme kleurstelling en kwaliteit. 200 x 300 f 267.— BULTHUIS - Botermarkt 23 CONFRONTATIE MET DE HISTORIE Zowel in de Pieterskerk, waarin ds. M. Ottevanger om 10.30 uur zal voorgaan, als in De Lakenhal, waar men van 10 tot 12 uur kosteloos een expositie kan bezichtigen van stukken, welke betrek king hebben op het beleg en ontzet, wordt men deze dag wel in sterke mate geconfronteerd met de historie. Zo Lezers schrijven Lege kamers Mede namens vele a.s. echtparen en dus woningzoekenden wil ik gaarne het volgende onder de aandacht van de kamerverhuursters brengen. Moge het haar vrees helpen verdrijven. Velen van ons adverteren wekelijks in de kolommen van dit veel gelezen blad en vragen om een kamer te kunnen huren met kookgelegenheid. Indien men er een enkele maal niet bij vermeldt, dat de kamer voor een a.s. echtpaar is, komen er wel eens brieven op, maar. o wee indien men dan bekend gaat ma ken, dat het voor een a.s. echtpaar is. Dan heeft men de kous al reeds over de kop. A.s. echtparen worden door kamerver huurders (sters) geweerd als zijnde staatsgevaarlijk of iets van dien aard. Gelukt het echter een enkele maal ver der te komen dan de deurmat, dan blijkt er nog wel een volledige gemeubileerde kamer te huur te zijn die men dan bij hoge uitzondering aan het a.s. echtpaar wil verhuren. Maar de meubels mogen er niet uitgehaald worden en kinderen mogen er niet komen. En de prijs? Om te helpen: van honderd tot honderd vijftig gulden. De meubels? zand er over! (letterlijk en figuurlijk). Er is een gezegde „aan de jeugd de toekomst!" Ik zou er gaarne aan toe willen voegen „indien het geen a.s. echt paren zijn". Geachte kamerverhuursters: er be hoeven heus geen kamers leeg te staan, honderden a.s. echtparen zoeken jaren tevergeefs naar een kamer of andere woonruimte. Zij zijn óók bereid een redelijke prijs te betalen. Met dank voor de plaatsing Een a.s. echtpaar. Aartshertog f Otto van Habsburg IS VERHINDERD NAAR LEIDEN TE KOMEN J X Nu de optocht ditmaal gewijd is X J aan de grondlegger van de Habs- J burgse wereldmacht, Keizer Maxi- J miliaan I, had het bestuur van de 3 Octobervereeniging 'n uitnodiging - X aan aartshertog Otto van Habsburg in Opper-Beieren gericht tot bij- t woning van deze feestdag. Dezer dagen ontving het bestuur t een schrijven van de Aartshertog, X waarin deze mededeelt, dat hij tot zijn spijt verhinderd is die dag in Leiden aanwezig te zijn. Een reeds eerder gemaakte afspraak nood- Z X zaakt hem op dit tijdstip in Spanje 1 X te vertoeven. j Onder dankzegging voor deze vriendelijke uitnodiging, wenst hij X Leiden een zeer geslaagde feest- j X viering toe. zoetjes aan wordt het dan tijd voor de optocht, welke weer een ander facet uit de historie zal uitbeelden. In verband met het aanbrengen van een nieuw wegdek op de Hooigracht, komt er een kleine wijziging in de route. Komende van de Pelikaanstraat gaat de optocht via de Hooigracht, ir. Driessenstraat, Middelstegracht en dan verder Nieuwe Rijn e.v. Nu „Oud-Hortuszicht" niet meer be schikbaar is voor het houden van de pauze van de optocht, heeft de 3 Octo- ververeniging, zoals reeds bekend, de beschikking gekregen over het terrein en de kantines van de Doelenkazerne. Advertentie CENTRIFUGES va it ut' f170.- Fa. DUSOSWA, Leiden ACADEMISCHE EXAMENS Geslaagd voor het doet. ex. Ned. recht de heer L. J. H. van Spengler (Dor drecht) doet. ex. scheikunde de heren P. Luijk (Den Haag) en O. Gebhard (Voorburg): doet. ex. wiskunde de heer Th. Lambers (Leiden); kand. ex. A wis- en natuurkunde mej. M. Godijn (Leiden) kand. ex. A' wis- en natuurkunde de heren S. H. Goedemoed (Den Haag), P. Das (Leiden) en B. van Eijnsbergen (Den Haag)kand. ex. F wis- en natuur kunde de heer Ph. A. Vermaas (Leiden) kand. ex F' wis- en natuurkunde de heer B. J. van Goor (Rotterdam)doet. ex. Ned. recht mej. I. E. den Tex (Amster dam) mej. O. D. Gerbers (Den Haag) en de heren B. T. Verhoeven (Den Haag), T. Sorko (Leiden), J. A. van Bronkhorst (Amsterdam), mr. D. van Eek (Oegst- geest) en J. O. de Lange (Leiden)doet. ex. Nederlandse taal- en letterkunde de heer D. M. Bakker te Alphen a. d. Rijn (Cum laude)doet. ex. Ned. recht de heren F. C. F. Sterrenburg (Alphen a. d. Rijn); T. J. Höppener (Leiden); J. P. B. M. van Dijk (Rotterdam) en J. van Mulbregt (Delft). CABARET MET QUIZ Een bijzondere aantrekkelijkheid krijgt dit jaar de door het gezelschap van Roland Wagter Willy Alberti komt zingen en Freddy Hulls showorkest zorgt voor vrolijke klanken verzorgde cabaretavond in de Stadsgehoorzaal. Een gezellig familie-quiz-programma, waar aan o.m. drie hoofdprijzen zijn vei-bon- den, wisselt deze avond af. LUNAPARK EN VUURWERK Grote vrolijkheid is er deze dag on getwijfeld ook op het Lunapark, dat zijn ruim honderd vermakelijkheden weer voor duizenden opstelt. Ook vrij dagavond kan men er om acht uur reeds terecht. Evenals vorig jaar kan men het Schuttersveld ook van de zijde van de Stationsweg bereiken. Kanon slagen, luchtslangen, Oranje vogels, briljant- en kunstbommen kondigen ten slotte op 3 oktober 's avonds om elf uur het vuurwei-k aan en luiden al knallend en sissend de feestdag uit. TEKENWEDSTRIJD VOOR SCHOOLJEUGD Voor de lagere schooljeugd is dan echter nog het einde niet. In de daarop volgende dagen tot 19 oktober heeft ze de tijd kan deze jeugd deelnemen aan een door de 3 Octobervereeniging uitgeschreven tekenwedstrijd over onder werpen van het feest. Iedere school moet echter collectief inzenden. Teneinde deze wedstrijd te stimuleren zijn alle schoolhoofden vooraf ingelicht. OVER DE GOEDE TOON EN GLADSTONE Vindt U het prettig als de babysitter U lof toezwaait, bij anderen? En graag nog eens terugkomt? Doe dan dit. Laat de babysitter wat eerder komen, dan kunt U rustig tonen waar de peuters liggen, vertellen op welke guitenstreken de babysitter verdacht moet zijn, wijzen waar de lichtschakelaars zitten, enzovoorts. En, al betaalt U er voor, de babysitter heeft een zó verantwoordelijke taak dat enige sociale voorzieningen" echt wel op hun plaats zijn! Thee of koffie, wat koekjes, wat gezellige tijdschriftenen natuurlijk legt U heel veel eer in met Gladstone sigaretten. Want Gladstone is - mèt of zónder Silk Filter - een milde sigaret die iedereen voldoening schenkt. VOORNAAM EN AANGENAAM 20 STUKS F l.- j Lezing voor 3 October-Vereeniging Huis Habsburg veroverde wereld met gebeier van huwelijksklokken Maximiliaan in 1508 in Leitien gèhultligd Voor een zeer talrijk publiek heeft gisteravond in de foyer van de Stadsgehoor zaal de heer J. J. Mostard, secretaris van de Vereniging Nederland-Oostenrijk en historicus, op uitnodiging van de 3 Octobervereeniging, met het oog op het onderwerp van de optocht, een lezing gehouden over het huis Habsburg. Hij schetste de roemrijke historie van het huis Habsburg vanaf het jaar 1273, toen Habsburg in de wereldpolitiek mee ging tellen tot aan de laatste telg van het huis Habsburg, aartshertog Otto van Habsburg, die thans als sociaal-econoom een vooraanstaande positie te Wenen bekleedt. Het huis Habsburg is altijd zeer kosmopolitisch ingesteld geweest, aldus de heer Mostard. Zij voelden zich in de eerste plaats Europeaan en daarom heeft in hun politiek nooit enig nationaal gevoel een rol gespeeld. Daarnaast zijn ze realisten. Deze beide eigenschappen waren het, die hen in staat stelden om in de loop der eeuwen over vele volkeren en gewesten te heersen. Voorts waren de leden van het huis Habsburg voorzichtig, zuinig en bezaten zij een groot rechtsgevoel. Hun uitgangspunt was, dat niet de eigen macht belangrijk was, doch die van de dynastie. Zij wachtten daarom rustig hun tijd af en overwogen stap voor stap. Door welgekozen huwelijken wisten ze zich een wereldrijk op te bou wen. Hun veroveringen gingen dus niet gepaard met kanongebulder, zoals dat in de geschiedenis meestal het geval is, doch met het gebeier van huwelijks- klokken. Doordat ze altijd deze legale paden betreden hebben, stonden ze zeer sterk tegenover het buitenland. De leden van het huis Habsburg tra den nooit revolutionair op. Hun politiek was altijd conservatief. In gesprekken van mens tot mens maakten ze vrien den. Ze waren zeer consciëntieus en be steedden veel aandacht aan details, al dus karakteriseerde de heer Mostard het roemrijke vorstengeslacht. Op 22 maart 1459 werd Maximiliaan geboren als zoon van keizer Frederik III van Habsburg en keizerin Eleonore, een Portugese ko ningsdochter. Deze Maximiliaan was de grote fi guur in het huis Habsburg. Hij heeft gedurende zijn leven een enorme macht verworven en wist de bezittingen van het huis Habsburg alsmaar uit te brei den. Hij borduurde daarbij voort op het stramien van zijn vader Frederik III, dikwijls verguisd door de historici, doch die door zijn flegmatische karakter een realist was, die altijd op het juiste mo ment handelde. In Gent huwde Maximiliaan met Ma ria van Bourgondië (Maria de Rijke), de dochter van Karei de Stoute. Zij zwaaide de scepter over vrijwel alle ge westen van de Nederlanden. Het was een huwelijk, dat de eerstvolgende eeuwen zijn stempel drukte op de poli tieke constellatie van Europa. De re gering van Maria was echter zeer zwak en duurde ook slechts vijf jaar; toen overleed zij tengevolge van een val. Zij liet een vierjarige zoon na, Philips de Schone. Alle Nederlandse gewesten er kenden hierna Maximiliaans overheer sing, behalve Vlaanderen. In Holland en Brabant was de keizer door zijn persoonlijk optreden een zeer populaire figuur. In 1508 viel de keizer een grootscheepse huldiging binnen de muren van Leiden ten deel. Amsterdam kreeg het bijzondere voorrecht de kei zerskroon van het huis Habsburg in zijn stadswapen te plaatsen. Deze kroon prijkt thans nog op de torenspits van de Westertoren. Philips de Schone nam op 17-jarige leeftijd het bewind over Ne derland over. Cultureel werk Maximiliaan heeft naast zijn staat kundige handelingen, ook veel goed werk verricht op cultureel gebied. Hij was een bekwaam schrijver, hetgeen zich o.a. manifesteerde in een biografie over zijn vader, Frederik III. Ook heeft hij een zeer uitgebreide verzameling Middeleeuwse liederen voor het nage slacht bewaard. Philips de Schone huwde in 1493 met Johanna van Aragon en Castilië (latei- door haar tragische leven werd ze waan zinnig en is dan ook in de geschiedenis bekend als Johanna de Waanzinnige). Zij was de erfprinses van Spanje en zo is tenslotte ook Spanje door het huis Habsburg opgenomen. In 1515 werden tenslotte Hongarije en Bohemen door Eindexamens Chr. Kweekschool Aan de Chr. Kweekschool zijn voor het eindexamen derde leerkring (hoofd akte) geslaagd de heren: W. van Hilten, A. J. Huijskes, R. J. Knetsch, C. J. A. van Venetiën, allen te Leiden en de dames D. M. v. d. Kreeke te Wassenaar, G. D. Schutte te Leiden, E. J. van Staal duinen te Alphen aan den Rijn en I. W. Vogel te Leiden. De examens zijn afge lopen, eindresultaat 30, afgewezen 1. PROMOTIE LEIDSE UNIVERSITEIT Gepromoveerd tot doctor in de wis- en natuurkunde op proefschrift getiteld „De optische refractie van oplossingen van alkalihalogeniden in water", de heer H. W. Joustra, geboren en wonende te Lei den. twee huwelijken bij het huis Habsburg gevoegd. In 1519 stierf Maximiliaan. Hij kreeg de naam „Der letzte Ritter". Hij had zich een wereldrijk gebouwd, dat slechts door Napoleon geëvenaard zou worden. Hij was een van de wonder baarlijkste veroveraars, die de wereld geschiedenis gekend heeft. Niet in oor logen lag zijn kracht, doch in het hu welijk. Na de interesasnte lezing van de heer Mostard werden drie films vertoond, die beschikbaar waren gesteld door het Oos tenrijks Verkeersbureau. Hendrik Piersonvereniging bestaat 75 jaar MINISTERS BIJ JUBILEUMVIERING AANWEZIG Ter gelegenheid van het 75-jarig be staan van de Hendrik Piersonvereniging, christelijke organisatie voor bijzonder maatschappelijk werd, is gistermiddag een bijeenkomst in de Beatrixzaal te Rotterdam gehouden. De minister van Maatschappelijk Werk, mej. dr. M. A. M. Klompé, de minister van Justitie, mr. A. C. W. Beer man en de commissaris van de Koningin in Zuid-Holland, mr. J. Klaasesz, gaven hierbij van hun belangstelling blijk. Mej. dr. Klompé memoreerde hoe het maatschappelijk werk sinds de oprich ting van de Hendrik Piersonvereniging veranderd is. Het is niet meer synoniem met armenzorg, alleen financiële onder steuning. De Armenwet van 1912 behoeft eigenlijk dringend verandering, aldus de minister. Zij, die in het algemeen maatschappelijk werk werkzaam zijn, vergeleek zij met de huisarts. Men moet dan ook terug kunnen vallen op het gespecialiseerd maatschappelijk werk. Voorts bepleitte mej. Klompé een goede samenwerking tussen de beroepskrachten en de vrijwilligers. Prof. dr. M. J. Langeveld uit Utrecht hield een rede over „De zorg voor de medemens in verband met de rationali sering der menselijke verhoudingen en de naastenliefde". Jhr. Gaspard Louis Francois van Kin schot. reserve luitenant ter zee der derdeklasse speciale diensten, heeft van morgen op het vliegveld Valkenburg in aanwezigheid van zijn vader, jhr. mr. F. II. van Kinschot, burgemt Titer van Leiden, de eed van officier bjj de Ko ninklijke Marine afgelegd. In totaal werden 29 officieren beëdigd, onder wie luitenant ter zee der derdeklasse van de elektro-technisclie dienst II. Blok uit Leiden. De plechtigheid had plaats in aanwezigheid van familieleden van de beëdigde officieren en tal van hoge autoriteiten van de Koninklijke Marine, onder wie schout bü nacht Borgheld. Paradecommandant was de majoor der mariniers J. Blom. Kolonel J. den Hol lander beëdigde de officieren. Voordat hij tot de plechtigheid overging onder streepte hij het belang van een derge lijke gebeurtenis en legde de nadruk op het belang van de discipline in deze tijd van geleide projectielen. (Foto Leidsch Dagblad/Holvast)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1959 | | pagina 3