PLEIDOOI VAN KROESJTSJEF
VOOR UITGEBREIDER HANDEL
Prinses Irene onthulde
monument te Veghel
WEERBERICHT
Newyorkers ontvingen de Russische premier in
ijzige stilte Incident na rede aan diner
Volkslied uit volle borst
ALGERIJNSE REBELLEN IN
DLIBIO OVER VOORSTELLEN
Opgericht 1 maart 1860
VRIJDAG 18 SEPTEMBER 1959
No. 29851
Directeur: e. a. a. van Disuoecs DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN mltte smgel l' LeiaeD Ulr0 nc °™5>
Hooldredacteur: J. Brouwer f7.50 per kwartaal; 12.55 per maand; 10.59 per week Telefoon Directie en Administratie 25041; Redactie 21501
LEIDSCH
DAGBLAD
(Van onze Amerikaanse correspondent,
dr. P. G. J. Korteweg)
De propagandist
Overigens heeft Amerika gisteren een
beeld van Kroesjtsjef gekregen, dat zich
waarschijnlijk acht dagen lang zal her
halen. Woensdag in de Persclub te
Washington moest de Rus wel scherp
reageren, toen hem vrij scherpe vragen
werden gesteld, maar van nu af aan,
totdat hij Eisenhower, Herter en Nixon
in Camp David ontmoet, behoeft hij niet
meer te debatteren. Acht dagen lang
krijgt hij onbelemmerd de kans de rol te
spelen, die hem thans kennelijk het
meest gewenst schijnt: de rol van goed
moedige, schertsende doch niettemin
In een rede, welke premier Kroesjtsjef gister
avond in de Economische Club in New York
heeft gehouden, heeft hij uiteraard de nadruk
gelegd op de wederzijdse handel. Wedijver tussen
Amerika en de Sovjet-Unie sluit zijns inziens
samenwerking niet uit. Het voornaamste nieuws
van die dinerbijeenkomst is overigens, dat Kroesj
tsjef verklaarde dat Amerika en de Sovjet-Unie
tezamen de minder-ontwikkelde volken behoren te
helpen. Bekend is, dat Eisenhower eveneens zulk
een gezamenlijke hulp wil bepleiten. De Sovjet-
Aan het slot der bijeenkomst vroeg men Kroesjtsjef waarom de Sovjet-Unie
doorgaat met censuur toe te passen op de kopij der buitenlandse correspondenten.
De Rus was hierdoor kennelijk geïrriteerd. Dit is, zei hij, een interne zaak en
met Eisenhower is afgesproken, dat daaraan niet zou worden geraakt. Hij verweet
zijnerzijds de Amerikaanse regering, dat zy de zanger Robeson verboden heeft
op te treden in het buitenland. Zo kan de Sovjet-Unie ook maatregelen nemen
tegen wat haar niet bevalt, zei hjj.
De voorzitter bood, als tegenprestatie van wat Kroesjtsjef de aanwezigen in
deze bijeenkomst geboden had, aan, hem desgewenst een baan te bezorgen onder
het kapitalistisch systeem. Kroesjtsjef antwoordde dit aanbod te zullen aan
nemen indien het kapitalisme overwinnaar zou blijken, doch tot dusverre is hij
tevreden met de eisen, die aan zijn huidige positie worden gesteld.
Goedmoedige clown...
De Newyorkers, die bijzonder hartelijk
kunnen zijn, hebben bij de ontvangst
van Kroesjtsjef het voorbeeld van de
bevolking van Washington nagevolgd en
zelfs overtroffen. Zij toonden belang
stelling doch geen enthousiasme.
Hier en daar klapte iemand, hier en
daar riep iemand „moordenaar", een
enkel protestplakkaat, een enkel papier
met het woord „vrede", maar voor de
rest absolute stilte onder de massa. Die
stilte zou voor Kroesjtsjef nog indruk
wekkender zijn geweest, indien zyn auto
niet was omgeven door de ronkende
motoren van de politie.
Cabot Lodge, Kroesjtsjefs officiële
begeleider, en burgemeester Wagner
spraken inleidende woorden bij de
lunch, die vriendelijk en vredesgezind
waren, doch tevens met trots melding
maakten van hun vrije en welvarende
maatschappij. Kennelijk spraken zjj
naar het hart van de aanwezigen, die,
toen voor de maaltijd de volksliederen
werden gespeeld, tegen Amerikaanse
gewoonte in uit volle borst hun eigen
volkslied meezongen.
Kroesjtsjef schepte er genoegen in de
rol van goedmoedige clown te spelen,
schetsend over het kapitalisme te spre
ken en duidelijk makend, dat hijzelf
niet te bekeren is. Hij legde evenwel de
nadruk op wat Amerika en de Sovjet-
Unie kan verenigen: de wil tot vrede.
Herhaaldelijk ontving Kroesjtsjef ap
plaus na dergelijke opmerkingen. Het
grootste deel van zijn lange rede be
rustte op improvisatie. Opnieuw bleek
welk een begaafd en gemakkelijk formu
lerend redenaar deze man is. De vertaler
deed het in het algemeen goed, doch
uiteraard ging er van de kracht en de
nadruk van Kroesjtsjefs speech wel een
en ander verloren.
Na de lun,ch moest Kroesjtsjef onder
vinden, dat de techniek zelfs in Amerika
niet volmaakt is. Zijn lift naar de 35ste
verdieping van het hotel ging op de
dertigste niet verder. De rest moest hij
klimmen. Was het daarom, dat hij deze
middag afzag van een bestijging van
het Empire State Building, dat 102 ver
diepingen telt?
In de vroege avonduren verschenen
enige tientallen demonstranten, voor
namelijk Oekrainers, met plakkaten op
straat doch de politie hield hen min
stens vijftig meter van Kroesjtsjefs Gisteren heeft Prinses Beatrix in
hotel verwijderd. gezelschap van minister Luns een
bezoek gebracht aan het gebouw
van de Verenigde Naties te New
York. In de bank van de Neder
landse delegatie kon zij even uit
rusten, want er was geen vergade
ring aan de gang.
Indiase stad onder
water: 100 vermisten
Door het buiten haar oevers tre
den van de rivier de Tapti zijn
verscheidene inwoners van de In
diase stad Soerat om het leven
gekomen. Men vreest dat meer
dan 100 mensen zijn verdwenen.
De schade is aanzienlijk.
Soerat ligt op 250 km. ten noord
westen van Bombay. De stad heeft
225.000 inwoners. De spoorweg
verbindingen zijn verbroken.
Noordelijke wind
De Bilt verwacht vanT heden- tot
morgenavond:
Bewolkt, maar op de meeste plaatsen
droog weer. Overwegend matige wind
uit noordelijke richtingen. Minder koude
nacht, morgen ongeveer dezelfde tem
peraturen als vandaag.
(Opgemaakt te 11..15 uur).
19 SEPTEMBER
Zon op: 6.19 uur; onder: 18.48 uur.
Maan op: 19.51 uur; onder: 8.51 uur.
Hoogwater te Katwijk te 4.32 en
16.53 uur.
Laagwater te 0.31 en 12.43 uur.
Dit blad bestaat uit 16 pagina's
russische premier verklaarde nog, dat internatio
nale conflicten geregeld moeten worden door
onderhandeling en dat daarvoor het wederzijds
bezoek van hemzelf en Eisenhower aan eikaars
landen nuttig is. Deze opmerking werd met luid
applaus begroet. Kroesjtsjef beloofde na zijn
terugkeer te zullen nagaan waarom de Sovjet-
Unie te kort zou zijn geschoten in het verstrekken
van informaties over de resultaten van het Inter
nationaal Geofisisch jaar.
ernstige vredestichter. De hoofdzaak
voor Kroesjtsejf is niet om veel te zien,
doch om veel gezien en gehoord te wor
den. Vandaar dat hy uitnodigingen
heeft aangenomen voor veel lunches en
diners.
Herhaaldelijk zullen zyn redevoerin
gen worden uitgezonden via radio en
televisie. Die speeches zullen waar
schijnlijk veel op elikaar gelijken, doch
Kroesjtsjef wenst dat zo. Herhaling, zo
zei hij in de Persclub in Washtington,
is de moeder van de wijsheid. Kroesjtsjef
wil het er eenvoudig bij de Amerikanen
inhameren, dat hij de man des vredes is,
die alleen een vreedzame wedstrijd
wenst tussen communisme en kapitalis
me, daarbij belovend, dat zijn systeem
zal winnen.
Gisteren heeft Kroesjtsjef ook ten
huize Harrimian, de voormalige gouver
neur van de staat New York en oud
ambassadeur in de Sovjet-Unie, een
informeel gesprek gehad met dertig van
Amerika's rijkste zakenlieden en finan
ciers.
Harriman heeft later aan journalisten
verteld, dat men Kroestjsjef de gedach
te uit het hoofd had willen praten, dat
„de heersende kringen in de V.S. de
koude oorlog willen voortzetten om zich
door de bewapening te ven-ijken".
Slot pag. 2
Een maquette van de nieuwe pier
in Scheveningen, waarvoor gisteren
de werkzaamheden een aanvang
hebben genomen. Het gedeelte, dat
zich boven het strand bevindt,
wordt in de komende wintermaan
den gebouwd, het „zee-gedeelte" in
de komende zomer. In de daarop
volgende wintermaanden wordt de
bovenbouw voltooid, zodat de pier
in de zomer van 1961 in gebruik
kan worden genomen.
Politiek steekspel
begint 29 september
(Van onze parlementaire redacteur)
De Tweede Kamer heeft gistermiddag
besloten de algemene politieke beschou
wingen (het jaarlijkse politieke steek
spel) naar aanleiding van de Troonrede,
te houden op dinsdag 29 september en
woensdag 30 september.
De algemene financiële beschouwingen
over de Rijksbegroting voor 1960 zullen
worden gehouden op 27 oktober.
Het wetsontwerp tot verlenging van de
mogelijkheid dienstneming bij de nood-
wachten van de BB verplicht te stellen,
zal worden behandeld op 14 oktober.
Studentenhospitium te
Eindhoven geopend
Gistermiddag is te Eindhoven het
langs de Nieuwe Boutenslaan gelegen
(grehzend aan de uitbreiding van het
Stadswandelpark) eerste studentenhos
pitium ten behoeve van de studenten dei-
Technische Hogeschool te Eindhoven of
ficieel geopend. Het studentenhuis met
zijn vijf verdiepingen biedt huisvesting
aan 150 studenten. Het bestaat uit tien
afgescheiden flats. De totale kosten van
de bouw, grond en inrichting inbegre
pen, bedroegen 1.245.000 gulden.
De Gaulle's nieuwe plannen
Zowel Bourguiba als Eisenhower en Loyd
lieten zich in prijzende zin uit
(Van onze Parijse correspondent)
De voorstellen van generaal Charles De Gaulle, waarbij hij woens
dag j.l. uit naam van Frankrijk Algerije de keuze bood tussen onafhan
kelijkheid, integratie en associatie, hebben totdusver de Algerijnse
rebellenregering, die in Tunesië bijeen is, nog niet uit haar tent ver
mogen te lokken. De president van Tunesië, Habib Bourguiba, heeft
gisteren echter verscheidene Algerijnse leiders ontvangen, waarbij hij,
naar wordt aangenomen, zeker ten gunste van De Gaulle's plannen zal
hebben gepleit. Het liberale aanbod van de Franse president heeft ook
in alle Westelijke hoofdsteden een gunstig onthaal gevonden. President
Eisenhower heeft op zijn persconferentie gisteren de rechtvaardigheid
van De Gaulle's standpunt geprezen en de Britse minister Selwyn
Lloyd liet zich voor de Algemene Vergadering der Verenigde Naties
in gelijkgestemde woorden uit.
Zondag of maandag
antwoord nit Tunis
Voor zover in Frankrijk zelf nog van
een politieke mening sprake is, kan
eveneens van zeer welwillende reacties
worden gesproken. Op de linker vleugel
betreurt men slechts dat De Gaulle geen
duidelijker nadruk heeft gelegd op zyn
verlangen naar onmiddellijke vrede of
tenminste wapenstilstand. Tot de opge
luchte verwondering van de meeste
waarnemers zijn de rechtse extremisten
er echter totdusver vrij vlot in geslaagd
de bittere pil, die De Gaulle hun heeft
bereid, vrijwel zonder een spier te ver
trekken te slikken. De idee van integra
tie, in naam waarvan de staatsgreep op
13 mei vorig jaar in Algiers gepleegd
werd, heeft de generaal nu immers in
feite zonder krans of grafrede begraven
De beslissing over de verdere gang van
zaken ligt, als gezegd, nu echter in
gaat 1 oktober in
(Van onze parlementaire
redacteur)
De Tweede Kamer heeft gister
middag, na een enkele opmerking
van de heer Bakker (CPN), die
minister Toxopeus kort beant
woordde, besloten tot een formele
wijziging van de weduwen- en
wezenwet, waardoor is vastge
steld, dat een weduwe, die op 1
oktober a.s. 60 jaar of ouder is,
recht heeft op weduwenpensioen.
De datum was eerst 1 januari a.s.
omdat aanvankelijk de verwach
ting was. dat de wet pas op 1
januari 1960 in werking zou treden
inplaats van 1 oktober a.s.
Alleen de communisten stemden
tegen.
In verband met het voorgaande
besluit is tevens een wetsontwerp
aangenomen, dat tijdelijk (voor
het laatste kwartaal van dit jaar)
de samenloop van overheids we-
duwenpensioenen met de AWW-
uitkering beperkt.
Baron Gevers naar
Djakarta
PLECHTIGE AIRBORNEHERDENKING
Weduwenpensioen
Naar wij vernemen zal binnenkort
de ambtsperiode van de heer A. H. Has-
selman als tijdelijk zaakgelastigde te
Djakarta worden beëindigd. Als zijn
opvolger is aangewezen mr. W. .J. G.
baron Gevers, thans H.M. ambassadeur
in Teheran.
Een in het lichtblauw geklede Prinses Irene schoof gisteren het
parachutegordijn rond de „steen van dankbaarheid" in Veghel weg
en hechtte er een Koninklijke erekrans aan. Toen klonk het Ameri
kaanse volkslied over de hoofden van duizenden samengestroomde
mensen tussen een woud van vlaggen. Men herdacht de gevallen
strijdmakkers, parachutisten van de 101ste Amerikaanse divisie lucht
landingstroepen, die 15 jaar geleden de strijd met de vijand aanbonden.
Een tachtigtal oudstrijders uit die
dagen, van wie 30 nog in actieve dienst,
was naar Veghel gereisd om tezamen
met 23 vertegenwoordigers van de tegen
woordige bemanning van de divisie de
plechtige herdenking bij te wonen. Him
ogen volgden Prinses Irene, die namens
de Koningin het monument ter herin
nering aan de heroische strijd van sep
tember 1944 kwam onthullen.
Het gordijn week langzaam.
De steen, een reusachtige in Limburg
gevonden zwerfkei, verscheen en daarop
een bronzen kangoeroe, het geheime code-
dier van de divisie, die zelf de „screa
ming eagle" de „krijsende adelaar" in
het blazoen voert.
De vaandelwacht van de divisie, ge
stoken in donkerblauw met zilveren
helmen, hief na de plechtige onthulling
de standaarden van de V.S. en de divisie.
lastigde te Den Haag en generaal-ma-
joor G. Kitching.
Ook werd een krans gelegd van gene
raal Charles de Gaulle, vertegenwoor
digd door generaal Giraud, van de
Poolse parachutistenbrigade uit 1944
door oud-commandant generaal-majoor
S. Sosabowski, door generaal-majoor J.
M. H. Bouhon uit België en door de
chef-staf van het Luxemburgse leger
majoor E. H. Crieps, namens hun minis
ters van Defensie. Ook een deputatie
van de Amerikaanse oudstrijders van de
Airborne Divisie legden een krans, als
ook generaal-majoor T. L. Sherburne,
eertijds hun divisiecommandant. Namens
het „oude leger" schikte lt.-gen. J. J. G.
baron van Voorst tot Voorst bloemen en
linten tussen de vele huldeblijken. Bij
deze plechtigheid speelde de KMK stem
mige Valeriusliederen.
Rede prof. Gerbrandy
Kransleggingen
Ook de vaandels van de Belgische
oud-strijders en van het Veteranen Le
gioen Nederland werden naar de zon
geheven. Een krans van de Kon. Ned.
Strijdkrachten werd gelegd door de
staatssecretaris van Defensie, luitenant-
generaal b.d. M. R. H. Calmeyer, voorts
kransen van NAVO-generaal Norstad,
gelegd door generaal-majoor Victor A.
Conrad, van de Amerikaanse en Cana
dese strijdkrachten en regeringen door
Herbert P. Fales, Amerikaans zaakge-
Advertentle
Bloemenhulde
De overstelpende bloemenhulde werd
afgerond door 15 met Oranje getooide
Veghelse meisjes in fleurige jurkjes. Zij
legden een ring van bloemstukken rond
het monument, schaarden zich dan voor
de ere-tribune en maakten een diepe
buiging voor Prinses Irene en haar ge
zelschap, waarna de 6-jarige Trudie van
Hoorn een handje mocht geven.
De Prinses werd nog in het raadhuis
ontvangen en later uitgeleide gedaan
door de waarnemend commissaris van
de Koningin in Noord-Brabant de heer
G. P. Philippart en door burgemeester
en mevrouw J. P. Schreven.
Aan het begin van de plechtigheid had
de burgemeester een begroetingsrede
gehouden.
Aanwezig was o.a. mevrouw Maryhe
Johnson, weduwe van de bij Heteren
gesneuvelde kolonel Howard R. Johnson,
bevelhebber van het Regiment Para
chute Infanterie, dat bij Veghel landde
en deze plaats bevrijdde. Zy was verge-
veld van haar dochtertje en haar zoon,
welke laatste reeds de kapiteinsrang in
het Amerikaanse leger bekleedt.
Na het vertrek van Prinses Irene en
haar gezelschap werd de plechtigheid
voortgezet met de doop van een straat,
genoemd naar kolonel Johnson.
Tunis, waar de voorlopige Algerynse re
gering onder leiding van Ferhat Abbas
zonder ophouden vergadert. Volgens be
richten uit die hoek zouden de natio
nalistische leiders verdeeld zijn over de
verdere gedragslijn, na De Gaulle's ver
klaring te volgen.
Er wordt zelfs al gesproken van een
dreigénde scheuring in het Algerijnse
verzet. Ferhat Abbas zou om redenen
van internationaal aanzien geneigd zyn
op De Gaulle's aanbiedingen in te gaan.
In Paryse regeringskringen wordt ge
hoopt, dat de positieve reactie van pre
sident Eisenhower en van Bourguiba een
aanmoediging voor de gematigder stro
mingen in het Algerynse verzet zal vor
men. Er wordt hier echter in dit geval
niet verwacht, dat vóór zondag of
maandag uit Tunis een antwoord op De
Gaulle's invitatie zal komen.
Prof. mr. P. S. Gerbrandy, eertijds
minister-president, hield een rede,
waarin hy herinneringen ophaalde
aan de voorbereiding en de uitvoering
van het stoutmoedige luchtlandings
plan en besloot met een verwijzing
naar de vele landen achter het yzeren
gordijn, die nog in onvrijheid leven en
lijden. In het bijzonder doelde hij op
Hongarije. De heer Wallace Dacz-
cowski, als vertegenwoordiger der oud
parachutisten, plaatste tot slot van de
plechtigheid een urn met aarde uit de
V.S. en uit de tuin van het Witte Huis
bij het monument. Deze aarde rust
onder de bijna 12 ton wegende zwerf
kei.
