REDE VAN KROESJTSJEF VOOR
PERSCLUB NIET BEMOEDIGEND
Amerikaanse plannen voor vier
gigantische schepen over Oceaan
Voor Algerije weg naar
onafhankelijkheid open
WEERBERICHT
Zijn vastberadenheid deed hem
de kritische instelling van de
Amerikaanse pers onderschatten
Negenhonderdduizend personen
per jaar van Amerika
naar Europa
Belangrijke stap van 1 Franse
staatshoofd Charles de Gaulle
Opgericht 1 maart 1860
DONDERDAG 17 SEPTEMBER 1959
No. 29850
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week
Witte Singel 1, Lelden Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
(Van onze correspondent in Washington)
Een vastberaden kerel, die weet wat hij wil, die het heel welspre-
kend vermag te zeggen, maar die tot dusver vrijwel niets nieuws te
zeggen had. Ziehier in één zin de indruk, die Kroesjtsjef heeft achter
gelaten op hen, die hem gisteren tijdens een lunch in de Nationale
Persclub te Washington hoorden spreken en vragen beantwoorden.
Gedurende de ruim anderhalf uur, dat de Rus daar stond in het felle
licht van de schijnwerpers, is hij ernstig geweest, boertig, woedend
of zachtzinnig, doch onder al deze wisselende stemmingen geraakte hij
geen moment van zijn stuk. Hij was zo zeker van zichzelf, dat hij
hartelijk kon lachen om enkele versprekingen, die inderdaad nogal
vermakelijk waren.
Op een gegeven moment sprak hij het gezelschap toe als „kame
raden", doch voor de zekerheid maakte hij hier maar „heren" van.
Even later sprak hij over de arbeiders en boeren van Amerika, die
tot de revolutie waren overgegaan, maar het was duidelijk dat hij
Amerika zei, doch China bedoelde. Lachend corrigeerde Kroesjtsjef
zichzelf, zeggende: „Meen niet dat ik iets speciaals in de zin heb'
Veel sympathie voor
mevr. Kroesjtsjef
Om met het beste te beginnen:
Kroesjtsjef herhaalde op deze bijeen
komst een stelling, die hij reeds enkele
jaren geleden heeft geponeerd: „oorlog
is niet onvermijdelijk". Deze uitspraak
Kroesjtsjefs belangrijkste bijdrage tot
communistische theorie. Tot dusverre
hadden de orthodoxe communisten moe
ten geloven, dat volgens Lenins woorden
Kroesjtsjef onthult
mislukt maanschot
De Russische premier heeft aan de
Amerikaanse senatoren onthuld, dat de
eerste Russische poging om een raket
oaar de maan te zenden mislukt was
pegens technische moeilijkheden.
Senator Fulbright, voorzitter van de
senaatscommissie voor buitenlandse
aangelegenhden, zei, dat Kroesjtsjef
verklaard had, dat de eerste poging een
week voor de lancering van zaterdag 12
september mislukt was. Hij zei, dat de
eerste raket beproefd werd maar dat
deze niet goed werkte. De raket werd
toen dQor een andere vervangen.
Eerst weigerde Kroesjtsjef te zeggen
of de Sovjet-Unie te kampen hadden
?ehad met een mislukte lancering. Hij
ei tegen de senatoren, dat zij dat maar
noesten navragen bij vice-president
lixon, die een paar dagen geleden ver
gaard had, dat drie Russische lanceer-
pogingen mislukt waren.
Naar invoering van
parkeermeters
Een wetsontwerp tot wijziging van de
motorrijtuigenbelastingwet verkeert in
een vergevorderd stadium van voorbe
reiding. De bedoeling van dit ontwerp
is het invoeren van parkeermeters, ter
controle op de naleving van wachtver-
boden geldende langer dan een bepaalde
lijd, mogelijk te maken. In voorberei
ding is voorts een wijziging van het we
genverkeersreglement, waarin nadere
voorschriften worden gegeven voor het
gebruik van parkeermeters en parkeer-
schijven. Zodra vorenbedoeld wetsont
werp tot wet zal zijn verheven, zal het
tot stand komen van deze reglements
wijzigingen worden bevorderd.
Naast een aantal aanvullingen en ver
beteringen van het wegenverkeersregle
ment van betrekkelijk ondergeschikt be
lang zijn in voorberéiding bepalingen,
die ten doel hebben een betere bescher
ming te verlenen aan voetgangers, die
gebruik maken van voetgangersover
steekplaatsen.
De aan prof. nar. A. D. Belinfante ver
leende opdracht tot algehele herziening
van de wegenverkeerswetgeving heeft
aanleiding gegeven tot het opnemen van
contact met een aantal verkeersdeskun-
digen uit naburige landen om de moge
lijkheid te overwegen op korte termijn
te geraken tot harmonisatie van de
voornaamste verkeersregels.
Aanhoudend droog
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond:
Droog weer met plaatselijk wolken-
Velden, maar ook nu en dan zon. Over
wegend matige wind tussen noord en
noordwest. Weinig verandering in tem
peratuur.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
18 SEPTEMBER
Zon op: 6-18 uur; onder: 18.50 uur.
Maan op: 19.25 uur; onder: 7.45 uur.
Hoogwater te Katwijk te 3.56 en 16.18
uur.
te 12.09 uur.
Dit blad bestaat uit IQ pagina's
de communisten eerst na een drama
tische militaire botsing de overwinning
op het kapitalisme zouden behalen.
Kroesjtsjef gelooft ook in die overwin
ning, doch acht haar mogelijk langs
vreedzame weg. Hij geeft toe, dat er ge
vaarlijke spanningen bestaan, maar ver
klaart ook die spanningen te willen
verminderen en de koude oorlog te wil
len eindigen. Hij zegt zelfs het Westen
halverwege tegemoet te willen komen,
doch hij toont op geen enkel punt enige
inschikkelijkheid. In dit opzicht was de
rede niet bemoedigend, al mag men niet
vergeten dat Kroesjtsjef pas aan het be
gin van het eerste deel van de onder
handelingen staat. Het zeu in deze fase
wat vroeg zjjn reeds nu concessies te
noemen.
Voordat Kroesjtsjef aan het woord
kwam, werden de voornaamste leden
van de Russische groep aan de journa
listen voorgesteld. Hoewel mevrouw
Kroesjtsjef allerminst voldoet aan het
Amerikaanse schoonheidsideaal, gevoelt
men in Washington veel sympathie voor
Een
BONTMANTEL
of een
EXCLUSIEVE JAPON
uit onze nieuwe collectie
NIEUWE RIJN 54
haar. Zij heeft een vol en vriendelijk
gezicht en de Amerikanen weten haar
warme menselijkheid te waarderen. Zij
en de schrijver Sjolochof kregen verre
weg het meeste applaus toen hun na
men werden genoemd.
Het meest concrete nieuws van deze
dag was Kroesjtsjefs aankondiging, dat
hij vrijdag in de Verenigde Naties een
voorstel zal doen inzake de ontwape
ning. Kroesjtsjef heeft zijn gehoor er
beslist van overtuigd, dat hij een krach
tige persoonlijkheid is. Maar toch sloeg
de spreker, wiens rede in de Sovjet-Unie
wellicht heel geslaagd zou zijn geweest,
hier de plank soms lelijk mis. De Ame
rikaanse pers, die zich zeer bewust is
van haar eigen capaciteit, moet de brave
vermaning om de woorden van de spre
ker correct weer te geven niet bijzonder
hebben gewaardeerd! In dit gezelschap
van journalisten kan men zich de vrij
heid veroorloven kritischer te reageren
op Kroesjtsjefs betoog dan men dat in
de Sovjet-Unie zou doen. De persverte
genwoordigers kunnen daarom moeilijk
inzien, waarom het schot naar de maan
alsmede het atoomgebruik voor vreed
zame doeleinden, „bewijzen" zouden zijn
voor de vreedzame bedoelingen van de
Sovjet-Unie.
O Slot pag. 2
Welhaast ongelooflijk!
Verolme bij verwezenlijking geïnteresseerd
(Speciale berichtgeving)
Wanneer de plannen van de Amerikaanse scheepvaartondernemer
L. Edgar Detwiler voor verwezenlijking vatbaar zullen blijken te zijn,
staat het transatlantische verkeer in de komende tien jaar een
bijzonder schokkende ontwikkeling te wachten, waarvan de uitlopers
in de economieën der Westeuropese landen voelbaar zullen zijn. Een
miljarden-dollarproject staat in dat geval bij Verolme te Rotterdam
op stapel.
Volgend jaar, zo verwacht de heer Detwiler, zal begonnen kunnen
worden met de bouw van de „United Nations", de eerste van een
reeks van vier volgens geheel nieuwe richtlijnen opgetrokken oceaan
stomers.
Binnen 6 a 7
jaar
Deze 120.000 tonners zullen op hun
trips van New York naar Lissabon en
verder naar Italië, of van New York
naar Amsterdam, vice versa, 8000 pas
sagiers in een keer kunnen vervoeren,
waarbij dan nog een bemanning van
2000 koppen komt.
In het gebouw van de Europese
Gemeenschap voor Kolen en Staal
(KSG) te Luxemburg vond giste
ren de installatie plaats van de
iuieuwe Hoge Autoriteit. Vice-presi
dent D. Spierenburg (links) na de
installatie in gesprek met de nieuwe
president, de Italiaan Piero Mat-
vestiti.
Voor 175 dollar per persoon zal een
gezin of groep van 3 a 4 personen
voor de reis heen en terug de beschik
king hebben over een hut met bad
kamer. De overtocht van deze vaar
tuigen zal vier dagen vergen. De drie
andere schepen in de serie worden
gedoopt als „New Yorker", „Lisbon"
en „Hollander". Alle vier zullen zij
onder Nederlandse vlag varen en op
de werven van Verolme op stapel
worden gezet. Men hoopt in 6 a 7 jaar
het gehele programma te kunnen vol
tooien. De heren Detwiler en Verolme,
alsmede hun adviseurs hebben gedu
rende de laatste twee jaar tezamen
overlegd om de plannen voor de vaar
tuigen en de havenfaciliteiten in
Amerika en Europa verder uit te wer
ken.
Maatschappij opgericht
De heer Detwiler, president van het
American European Travel Project Inc.
te New York, deelde ons gistermiddag
in Den Haag mee, dat de American Eu
ropean Lines NV is opgericht om de fi
nanciering en de exploitatie van de vier
ultramoderne reuzenschepen op zich te
nemen. Als president-directeur van deze
maatschappij, die - zowel Nederlandse,
Amerikaanse als andere internationale
industriële en financiële belangen sa
menbrengt, zal oud-minister-president,
prof. dr. P. S. Gerbrandy optreden. Het
hoofdkantoor wordt in Den Haag ge
vestigd en ook New York zal een kan
toor van de maatschappij zien verrijzen.
Geen cafetariasysteem
Over de schepen zelf werd gezegd, dat
zij een gemiddelde snelheid van 35 kno
pen zullen kunnen halen. Ieder schip
krijgte en ruim theater met 1200 zit
plaatsen, waar stukken van internatio
naal niveau voor het voetlicht worden
gebracht. Nachtclubs, dancings en een
bioscoop voor 800 personen zullen het
amusement aan boord completeren. In
de eetzalen kunnen 4000 personen tege
lijkertijd hun maaltijd gebruiken.
Er zal daarbij echter geen cafetaria-
systeem worden gevolgd, zoals zo vaak
in de plannen voor soortgelijke sche
pen is aangeduid. Vanzelfsprekend
ontbreekt alle overige accommodatie
niet, zoals die op moderne passagiers
schepen gebruikelijk is.
128 miljoen dollar per schip
De totale kosten per schip bedragen
128 miljoen dollar. En hiervan is vol
gens de heer Detwiler reeds voor een
bedrag van 34,5 miljoen dollar per
schip voorzien. Met het Fugazy-reis-
bureau te New York heeft de nieuwe
scheepvaartmaatschappij een overeen
komst gesloten voor het verblijf en het
vertier van de reizigers in de door de
schepen bezochte steden. Voor de voor
ziening van de noodzakelijke en uiter-
1 aard zeer uitgebreide hotelaccommodatie
heeft de American European Lines NV
reeds de nodige contacten opgenomen,
aldus de heer Detwiler. In dit verband
zegde hü toe binnen twee weken nog op
zienbarende mededelingen te' zullen
doen.
Wat de bouw van het voor de vier
(en later misschien meer) reuzensche
pen noodzakelijke havencomplex be
treft: dit zal bestaan uit zes aanleg
steigers annex een parkeerplaats te New
York voor 10.000 auto's en een compleet
toeristisch centrum. In Amsterdam
gedacht wordt aan het terrein ten wes
ten van de oliehaven zal voor over
eenkomstige faciliteiten zorg moeten
worden gedragen.
Per jaar 500 miljoen naar
Europa
De initiatiefnemers tot deze gigan
tische en bijna ongelooflijke plannen
verwachten tenslotte, dat de vier
schepen 900.000 passagiers per jaar op
Premier Kroesjtsjef heeft gisteren
■president Eisenhower een model
aangeboden van de instrumentenbol
welke de Russen het afgelopen
weekeinde naar de maan hebben
geschoten. Deze telegrafisch over-
gebrachte foto toont links ook vice-
president Nixon, die dezer dagen
verklaarde er nog helemaal niet van
overtuigd te zijn, dat de Ruksen de
maan werkelijk raakten.
Advertentie
SCHILDER MET
SIKKENS-TJAllEMA PR0DUKTEN
vraag gratis boekje 'gezelligheid door kleur'
(32 pagina's in kleuren) bij postbus 2 - Leiden
hun tochten van Amerika naar Euro
pa zullen gaan vervoeren. Deze mas
sale toeristenstroom zou volgens hen
jaarlijks een bedrag van 500 miljoen
dollar over de Europese landen uit
storten.
(Van onze Parijse correspondent)
In een rede, die 25 minuten duurde en die door alle Franse zenders
van radio en televisie werd uitgezonden, heeft generaal Charles de
Gaulle gisteravond voor het Algerijnse volk de weg geopend zichzelf
onafhankelijk te maken. Het Franse staatshoofd heeft de plechtige
belofte afgelegd, dat uiterlijk vier jaar nadat de vrede zal zijn hersteld
de Algerijnen door middel van vrije verkiezingen de keuze tussen drie
mogelijkheden zullen mogen doen, waarvan onafhankelijkheid er dan
een is. Als vrede zal worden beschouwd een toestand, waarbij in het
land per jaar minder dan 200 personen door terreuraanslagen het
leven zouden verliezen. Een andere eventualiteit dan onafhankelijkheid
zou algehele opname, ofwel integratie, in Frankrijk zijn en het derde
alternatief luidde: een federatief ingerichte Algerijnse staat, die dan in
de Frans-Afrikaanse gemeenschap kan worden opgenomen.
Aan het begrip zelfbeschikkingsrecht
of autodeterminatie, dat de generaal
binnenskamers de laatste weken al
meerdere malen in de mond had geno
men heeft hij nu dus een duidelijker
inhoud gegeven. Wanneer men weet hoe
de subtielste toespeling op het recht op
een eigen persoonlijkheid of onafhanke
lijkheid voor het Algerijnse volk de
laatste jaren in Frankrijk iemand on
middellijk de verdenking van hoogver
raad bezorgde, kan men ongeveer be
grijpen welke zeer belangrijke stap het
Franse staatshoofd nu heeft gedaan!
Aller ogen zijn, van af gisteravond,
gericht op Tunis, waar de voorlopige
Algerijnse regering sinds een paar dagen
in voltallige zitting vergadert, om het
antwoord van De Gaullp's verklaring te
bepalen en bekend te maken. De rede
was gistermiddag al in verschillende
Arabische talen en dialecten overgezet
en werd tijdens de radio-uitzending in
tienduizenden vlugschriften door vlieg
tuigen over heel Algerije verspreid.
De Gaulle begon zijn speech, die hij
geheel uit het hoofd en zonder één blik
op zijn notities te slaan voordroeg, met
opsomming van alle enorme verande
ringen en verbeteringen, die zijn Vijfde
Republiek voor Frankrijk sinds vijf
maanden had opgeleverd. Maar toen
daalde de stem al gauw tot dramatische
diepte om die positieve balans weer op
losse schroeven te plaatsen, indien nu
ook voor het Algerijnse probleem geen
oplossing gevonden zou worden. Maar
een oplossing en geen slogans, zo riep
De Gaulle uit, terwijl de stem een octaaf
hoger uitschoot. Een opheffing van het kniDDerbollen zonden daard™.-
vraagstuk, zo doceerde de generaal nu Kn,PPerD011en zouden daardoor
langzaam en nadrukkelijk, hoe een volk, overbodig worden.
dat zich in 35 jaar in aantal verdubbel
de en waarvan nu nog driekwart in de
grootste misère leeft, eindelijk een
menswaardig bestaan verzekerd zal
kunnen worden. En die laatste nood
zakelijkheid kan, zo verzekerde De
Gaulle, alleen door Frankrijk worden
verwezenlijkt een termijn van vijf
jaar werd hier genoemd - en hil kon
digde aan, dat aan het modernisatie
plan van Constantine de komende jaren
nog meer miljarden ten koste zouden
worden gelegd.
Gaan knipperbollen
verdwijnen?
(Van onze Haagse redactie)
Het ziet er naar uit. dat op den
duur de knipperbollen weer zullen
verdwijnen. Zij hebben in ons land
niet aan de verwachtingen beant
woord. Op het ogenblik gaat men
de mogelijkheid na van een wets
wijziging, waardoor op alle over
steekplaatsen de voetgangers de
rechten zouden krijgen, die zij nu
op de door knipperbollen be
schermde zebra's genieten. Die
knipperbollen