ekenaars tonen een groot kunnen
p expositie in museum De Lakenhal
Ceta-Bever ©SS* VLEKKENPASTA I.35
FILMS
NTARIS" 165.-
VEBO wil niet alleen
de landbouwer boeien
VERRASSENDE INZENDINGEN
oortzetting ener hoge traditie
ciële publikaties
VAN DEZE WEEK
De Lord, de Lady en
de Butler
Elck ivat wils
Naast vee ook kaas en foto's
pt
[clif maart I860
Zaterdag 12 september 1959
Vijfde blad no. 29840
Ad verten tie)
„Het veld van eer"
Schokkend
nneer U ernaar verlangt, een veelzijdige demonstratie te zien
t hedendaagse tekenkunst, dan is het ondanks de herfstelijke
- raadzaam een bezoek te brengen aan de gisteravond als inzet
et winter-seizoen in het museum „De Lakenhal" geopende ten-
elling van werken van leden van de „Nederlandse Kring van
aars", welke aan de hand van 136 werken van een groot aantal
{naars een overzicht biedt, van hetgeen de in ons land gelukkig
levende tekenkunst te bieden heeft.
kan er kennis maken met allerlei technieken en de soms
trsoonlijke stijlen der inzenders, die zeker niet tot de geringste
tn en eerst na een strenge ballotage tot deze Kring worden
aten.
Icenkunst heeft door de eeuwen
ons land van de 15e eeuw af
belangrijke plaats Ingenomen,
ïijzonder ook wat de boekillus-
etreft. Dit geldt speciaal ook
huidige eeuw.
aat thans, na opgang en in-
in de voorgaande eeuwen, on-
lld op een hoog peil.
tan legt deze expositie een sterk
lis af: men komt ogen tekort,
reelheid der expressiemogelijk-
zich op te nemen,
e visie op het eigen land" zich
loochent, spreekt welhaast van-
i zijn verheugd, dat voorbeelden
o.a. aanwezig zijn bij de in-
van onze stadgenoot Rein Dool,
eerste Leidenaar in deze kring
en a ars is opgenomen en met
tal polderlandschappen, naast
dsgezicht In Joego-Slavie. ge-
aflegt van een talent, dat in
npelheid een sterke indruk
een onmogelijkheid alle in-
naar volle waarde te be-
L Het noemen van enkele namen
per geen discriminatie in voor
noemden.
afsprekend zijn er graduele ver-
Ldoch alle inzenders weten zich
van het hooghouden ener waar
traditie, die de voorname tra-
Advertentie
kleine schrijfmachine
voor privé gebruik
pet grote mogelijkheden.
INTOORMACHINEBEDRIJF
Reparatie-inrichting
uur van kantoormachines.
&RLEMMERSTR. 167—171
LEIDEN.
kkingspercentage 79
is de door het Centraal Bureau
Statistiek samengestelde voor-
tgevens bedroeg de waarde van
t in augustus 1959 f 1.110 mil-
m. f 1.300 miljoen), terwijl voor
irde van f 818 miljoen (v. m.
liljoen) werd uitgevoerd,
kkingspercentage bedroeg 79
jJVIN'G VAN LEERLINGEN VOOR
INBAAR VERVOLGONDERWIJS
VOOR JONGENS
(avondonderwijs)
"eester en wethouders van Lelden
'er algemene kennis, dat de in-
van leerlingen voor het open-
fvolgonderwijs voor Jongens zal
ibben op maandag 14 en woens-
ptember a.s. des avonds van 19
5 het gebouw van de school voor
't Gewoon L.O. aan de Oude
'e kan daarna geschieden bij het
de cursus, de heer I. van
Burggravenlaan 77, tel. 32133.
van de vorige cursus moeten
'euw laten inschrijven.
inlichtingen omtrent het ver
hijs worden bij de Inschrijving
ditie der Nederlandse tekenaars eer
aandoet. Zij laten hun inspiratie op een
karakteristieke wijze spreken. Vóór
alles geldt de technische kunde als norm
voor het toelaten als lid van deze kring.
Welnu: de technische eigenschappen
der thans exposerenden zijn in het al
gemeen hoog opgevoerd. Wat als „eigen"
observatie daaraan kon worden toege
voegd, is pure winst.
Gelukkig voldoen velen aan deze
factor van het „eigene", dat bij hen een
interessante expressie vindt en tot een
zorgvuldig bestuderen van hun werken
nood't.
Er zijn onder de Inzenders grote fi
guren.
Wij denken aan een Paul Citroen.
Van hem zijn karakteristieke portret
ten van Yehudi Menuhin door de
violist zelf gesigneerd de schilder
Sierk Schroder en een opvallend beeld
van „Mirjam" aanwezig.
Sierk Schroder zelf komt met enige
naakten voor de dag, die zijn verlangen
naar een zich onttrekken aan het voor
hem typische .modieuse" svmboleren.
De voorzitter van de Kring, Henk
Broer, geeft met zijn „Artist" een proe
ve var* zijn welhaast Rembrand tieke
aanleg, waarvan ook andere tekeningen
spreken.
A. Breetvelt is met enige „abstracte
composities" vertegenwoordigd en toont
hiermee, dat de tekenkunst het mo
dernisme niet schuwt.
Met belangstelling namen wij kennis
van een psychologisch treffend portret
van A. van den Brandeler ,Oude dame".
Raak zijn de bijdragen van Theodoor
Heynes, wiens „Wachtende arbeiders"
Een der polderlandschappen van
Rein Dool.
in het scherp contrasterende zwart-wlt
realistisch zuiver aandoet.
De merkwaardige fantasieën van een
Ger Lange weg o.a. „Aardse zalig
heid", „Boom rustend op zijn vrucht'
„Verliefde apen", „Magisch" enz. zul
len zeker menigeen bevreemden.
Van de overigen noemen wij het
prachtige .Jonge muzikant" van Kurt
Löb, een jong en veelbelovend kunste
naar, de met zwier getekende portret
ten èn studies van Hubert van Lith. de
verrassende impressies van M. W. Vol
kers, eertijds beroepsofficier, doch zich
thans met overgave aan de tekenkunst
wijdend, de originele portretten van
Chris van Voorst en de sterke en forse
beelden van Amsterdam en Keulen van
de hand van Henk Willemse.
Omdat het Leiden betreft, noemen
wij het wat traditionele gezicht op Oud
Leiden van Leo Stracke.
De vrouwenportretten van Ton Weg-
ner verdienen een aparte vermelding,
evenals de fijnzinniggevoelige inzen
dingen van Erna van Osselen, waarvan
wij in het bijzonder de „Vervallen mu
ren in Zuid-Frankrijk" willen noemen.
De dierenstudies van F. Hazeveld ver
dienen eveneens zorgvuldige aandacht.
Deze bezienswaardige expositie is ge
opend tot 5 oktober.
H.
De opening
Bij de opening 's avonds gaf de direc
teur, de heer J. van Wessem, na een
korte inleiding het woord aan de voor
zitter van de Nederlandse Kring van
Tekenaars, de heer Henk Broer. Deze
legde veel nadruk op de tekenkunst, zo
als zij sinds negen jaar gediend wordt.
De tekenkunst is een zelfstandige kunst
uiting, die een bepaalde gesteldheid ver
eist. Het is een gelukkige omstandigheid
aldus de heer Broer, dat de tekenkunst
tegenwoordig aan zeggenschap wint, ook
bij de overheid. Hij bracht tot slot dank
aan het gemeentebestuur voor het be
schikbaar stellen van de expositieruimte.
De burgemeester, jhr. mr. F. H. van
Kinschot releveerde hierna de belang
rijke rol, die de teken- en schilderkunst
in de afgelopen eeuwen gespeeld heeft.
Men kan de tentoonstelling zien als een
doorsnede, van wat de Nederlandse te
kenaars op dit ogenblik maken. Het
resultaat is dan verheugend, aldus de
burgemeester. De burgemeester besloot
met een korte beschouwing te geven,
van wat er tentoongesteld is.
Casino Een poging om zijn gezicht
te redden van een oude generaal, die
niet meer in staat is om op strategisch
Juiste wijze een aanval te leiden en in
zijn eerzucht opdracht geeft een abso
luut onneembare stelling te overmeeste
ren; dit is de oorzaak van het walgelijk
proces, waar de film „Het veld van eer"
(Paths of glory) om draait. Een batal
jon Franse soldaten krijgt in het Frans-
Duitse offensief van 1914-1918 opdracht
een Duitse stelling ln te nemen, het
geen zoals boven reeds aangestipt een
onmogelijke opgave is. De aanval mis
lukt dan ook, er vallen veel doden en
gewonden. De generaal, die niet wil er
kennen. dat de doden en gewonden uit
sluitend zijn schuld zijn. wijt de mis
lukking aan lafheid. Om een voorbeeld
te stellen worden uit het bataljon drie
soldaten onder beschuldiging van laf
heid voor de krijgsraad gebracht. Op
deze lafheid staat de doodstraf en on
danks de felle verdediging van de ko
lonel van het bataljon (Kirk Douglas),
die in het dagelijks leven advocaat is,
luidt de uitspraak van het militaire ge
recht: dood door de kogel.
Het is schokkend om het, om recht
vaardigheid schreeuwende, proces te vol
gen en even schokkend is de afgrijselijk
realistische wijze waarop de toeschou
wer de voltrekking van het vonnis te
zien krygt. Tot op het laatste moment
blijft er hoop leven in de harten van
de drie, volkomen onschuldige, gevange
nen en tot het laatste moment blijft de
kolonel volharden in zijn wanhopige
strijd om recht. Doch tevergeefs, de ge
neraal behaalt de overwinning, zij het
een Pyrrhus-overwinning
„Paths of Glory" is een aangrijpende
film, die zich - misschien door het so
bere gegeven en de sobere entourage
(behalve dan even in het begin van de
film, tijdens het loopgravenoffensief)
onderscheidt van andere films over de
eerste wereldoorlog.
Houseboat
Gezellige komedie
Luxor De Amerikaanse filmers, die
„Houseboat" gemaakt hebben, zouden
er goed aan doen eens te gaan neuzen
in de Britse filmpot. Want daar worden
filmpjes gemaakt, die echt zijn, wat
deze wil zyn: een familiekomedie. De
Britten schijnen het recept te bezitten
om zoiets menselijk, warm en toch
geestig te maken. „Houseboat" onge
twijfeld ook genoeglijk en soms zelfs
kostelijk staat te ver van de werke
lijkheid. Het is allemaal net iets te
mooi, te gepolijst, te sterk overgoten
met die typisch Amerikaanse „glamour".
Maar desondanks, men kan een ple
zierig uurtje doorbrengen aan boord
van die wonderlijke woonboot, waarop
papa met zijn kroost en die vreemde
gedienstige is terecht gekomen. Want
wat moet een vader doen, wanneer hij
jarenlang van zijn vrouw gescheiden
geleefd heeft en zij komt bij een auto
ongeval om het leven? Moet hij zijn
drie kinderen, die hem nauwelijks ken
nen en dus niets voor hem voelen, maar
bij anderen laten? Neen, zegt Cary
Grant in deze film, hij neemt ze mee
en probeert vader en moeder tegelijk te
zijn. Maar als pappa dan een beetje
politieman-achtig wil doen, worden zijn
lieverdjes erg weerspannig. Maar ge
lukkig, net als die vader het hoofd
wanhopig in de schoot wil leggen, duikt
daar dan die weggelopen dochter van
een beroemd Italiaans dirigent op.
Maar pappa weet niet, wie zij is en hij
neemt haar als gedienstige in huis. Ze
kan niets, alleen door haar warme per
soonlijkheid meer eenheid in het ge
zinnetje brengen. En dat ze tenslotte
ondanks de conourrentie van een
schatrijk vrouwtje pappa ook in de
wacht sleept laat zich gemakkelijk
raden. Yogi, niet roken, niet drinken
en andere opofferingen hebben Cary
Grant ongetwijfeld in een uitstekende
conditie gehouden, maar ze kunnen
toch geen twintig jaar van zijn 55 af-
peuteren. Daarom valt het niet altijd
mee te geloven in de man, die Sophia
het hof moeten maken. Want Sophia
Loren speelt in deze film haar eerste
Amerikaanse komedie. .Geen onbekend
gebied voor haar overigens. In haar
Italiaanse tijd maakte ze al eens zoiets
naast Vittorio de Sica, ook al niet de
eerste de beste. Volgens velen is Sophia
in Amerika als actrice „gerijpt". Het
kan waar zijn, maar in deze film kun
nen wij toch (nog) geen bewijs vinden,
dat Sophia Loren behalve een aantrek
kelijke en soms imponerende verschij
ning, ook een „groot actrice" is. Maar
dat even weggedacht, Cary, Sophia en
hun drie recalcitrante kinderen vormen
een aardig sympathiek en amusant
groepje in een gezellige film.
„Spionagecomplot
Hongkong"
Onsamenhangend
Rex „Spionagecomplot Hongkong"
is een onsamenhangend verhaal, waar
regisseur Edward L. Cahn slechts met
grote moeite een aanneembare film van
heeft kunnen maken. Het verhaal gaat
over goudsmokkel en politieke corruptie
en voert daartussen ook nog een stuk
perfide anti-Russische propaganda. Hoe
de intrige precies is, kon ons niet duide
lijk worden; evenmin als de positie van
de detectivefiguur Casey Reed. In het
begin wordt hij namelijk voorgesteld ais
een gewetenloze schurk, doch in de
loop van de film blijkt hij echter een
nobele, het recht dienende, speurder te
zijn. „Spionagecomplot Hongkong"
heeft geen enkele pretentie, doch is
aardig voor de liefhebber van de een
voudige thriller.
Kernachtige persiflage!
Trianon Het is een charmant-
geestige film die Engeland ons schenkt!
Een verrukkelijke persiflage op om
streeks 1905 heersende toestanden,
toen het vrijheid, gelijkheid en broe
derschap" een aanfluiting was. Ener
zijds de schatrijke, adellijke families,
anderzijds de onderdanige schare be
dienden: de kloof was onoverbrugbaar.
Maar daar is Lord Loam.
Hü schokt zijn Londense wereld met
zijn progressieve ideeën: alle mensen
zijn volgens hem gelijk en hij brengt
deze theorie in praktijk, tot verbazing
en ontzetting van zijn eigen klasse, ook
van zijn bedienden zélf, in het bijzonder
van zijn butler Chrichton, superieur ge
speeld door Engelands populairste ac
teur Kenneth More. Lord Loams' ver
broederingsideeën lopen totaal verkeerd
uit. Als dan bovendien een van zijn drie
dochters als „suffragette" gearresteerd
wordt is de maat vol en maakt hij met
zijn familie, vrienden ende ongeëve
naarde Crichton met zijn jacht een
Zuidzeereis, tot het schandaal zal zijn
overgewaaid.
Wanneer het schip tijdens een storm
vergaat en allen op een onbewoond
eiland terechtkomen, worden zijn theo
rieën in de praktijk omgezet.
De butler is nu de „grote baas". Wat
daar allemaal uit voortvloeit valt in
enkele regels niet te beschrijven.
Dat moet U zelf meemaken!
De „bewonderenswaardige" Crichton,
die alles opknapt, wordt de held van
het gezelschap.
De aristocratie is hem volledig gehoor
zaam. Het loopt zelfs zó ver, dat hij met
Lord Loams' oudste dochter, Lady Mary
in het huwelijksbootje zal stappen. Bijna!
Want juist dat ogenblik komt het „red
dende" lang verbeide schip, na twee
jaar! De hele situatie keert plotseling
tot het oude terug. Crichton is ineens
weer de serviele dienaar tot diepe
teleurstelling van Mary overigens en
teruggekomen zwijgt hij in alle talen
over de ware verhoudingen op het eiland.
Lord Loam en zyn vrienden worden
als helden geëerd. Crichton blijft be
scheiden op de achtergrond. Toch blijkt
de toestand op den duur onhoudbaar.
Crichton wordt tenslotte uitgeleide
gedaan door zyn voormalige onderdanen,
in gezelschap van zijn eerste liefde, het
„tussenmeisje" Tussie, dat hem allang
vereerde en bij wie hij zich in de grond
toch beter thuisvoelt.
Dit alles is op even beschaafde als
genotvolle wijze ten tonele gevoerd.
Cecil Parker als de nutteloze Lord
Loam, Sally Ann Howes als zijn dochter
Mary, Diane Cilento als het „tussen
meisje", maar vooral Kenneth More,
voeren U door dit luchtig geval van
spotternij en romantiek, dat U in alle
zorgeloosheid in een bad van heerlijk
amusement dompelt.
wy hebben genoten! Ook van een fi
guur als Lady Brocklehurst (Martita
Hunt), incarnatie van de nu onvoor
stelbaar hautaine aristocratie uit een
vorige eeuw.
AI met al een uitnemende verfilming
van het toneelstuk van James M. Barrie,
dat indertijd niet voor niets stormach
tige successen in de wacht sleepte.
Er is sinds 1905 toch wel véél
veranderd!
„Opstand der gladiatoren"
Spectaculaire verfilming
van verzet tegen Romeinen
Lido Een film, waarin de vrijheids
strijd der Armeniërs tegen de Romeinen
toen op het hoogtepunt van hun
macht op luidruchtige en spectacu
laire wijze nadavert. In het middelpunt
staat de jonge tribuun Marcus, een
rechtvaardig man, die het niet kan dul
den, wanneer z.g. „rebellen" op onmens
waardige wijze worden behandeld, maar
wie de gebeurtenissen over het hoofd
lopen. In dit kleurrijke Italiaanse pro-
dukt roffelen onophoudelijk de paarde-
hoeven van Romeinen, Armeniërs en
Scythen, gevechten op leven en dood
zijn aan de orde van de dag, sluwe in
triganten trachten zich van de macht
meester te maken, waarbij ook vergif
herhaaldelijk een belangrijke rol speelt.
Wie een monumentaal opgezette film,
met verrassende wendingen, harde ge
vechten en natuurlijk een ruime portie
liefde wil zien, bezoeke het theater aan
de Steenstraat. Vanzelfsprekend moet
men allerlei toevalligheden op de koop
toenemen, maar dit is nu eenmaal een
onontkoombaar gebrek in de meeste
films, waarin de inhoud betrekkelijk
bijkomstig is. Aan schitterende tonelen
van openlijke strijd en ondergronds
verzet ontbreekt het zeker niet.
Jeugd aan bod
Henk Broer: „Arlicsi
Volgende week wordt er weer
een VEBO-tentoonstelling gehou
den.
Precies geteld de vierentwin
tigste.
Donderdagmorgen om tien wordt
dit landbouwfeest geopend door
de beschermheer, de Commissaris
van de Koningin in Zuid-Holland,
mr. J. Klaasesz in het Waagge
bouw en zaterdagavond om zes
uur gaat de controle definitief
dicht. En in de tussenliggende tijd
moet het publiek komen. Als het
even kan in groter getale dan
voorgaande jaren.
Oh, de organisatoren klagen niet. Van
alle kanten krygen ze volop medewer
king. Gemeentebesturen, organisaties en
veel particulieren doen, wat zij kunnen.
En heus niet alleen op financieel ge
bied. Het aantal inzendingen is groter
dan waar ook. Met gerechtvaardigde
trots toont men 350 stuks grootvee en
meer dan 250 stuks kleinvee, waaronder
een honderdtal schapen. Bovendien, de
VEBO kan op meer leden bogen dan alle
zusterverenigingen. Ruim vierhonderd
Totzover dus alles overtreffende trap.
Maar met de publieke belangstelling
op de toch zo aantrekkelijke tentoon
stellingen wil het niet best vlotten. Die
steekt eigenlijk wat schamel af bij soort
gelijke evenementen elders. Men gaat
steeds wel iets vooruit, maar het gaat te
langzaam. Hoe het komt? De organisa
toren weten het niet. Aan het program
ma ligt het zeker niet. Dat is zo veelzij
dig van structuur, dat het elck wat wils
biedt. Ook voor de niet-agrariërs....
Drukbezet
Want als we dat drukbezette program
ma eens doorlopen, dan komen we naast
vele oude, vertrouwde en beproefde pun
ten weer enkele nieuwigheden tegen. Zo
is de opening door mr. J. Klaasesz om
tien uur donderdagmorgen in de Waag
en de rondleidingen daarna langs de
kaasshow en langs de veetentoonstelling
op het marktterrein beslist geen noviteit.
Nieuw is wel, dat de commissaris van
de Koningin na de uitreiking van de
hoogste onderscheidingen 's middags om
twee uur en het défilé van de bekroon
den, een toespraak zal houden tot de
deelnemers op het terrein. Deze dag
waarop voorts nog een wedstrijd tussen
de zes snelste melkers van het rayon zal
wi rden georganiseerd wordt besloten
met een lunch.
De volgende dag vrydag 18 septem
ber dus komt de jeugd aan bod. Vorig
jaar is die er door allerlei oorzaken bui
ten gebleven, maar dit jaar willen de
jongeren met vele activiteiten duidelijk
van him aanwezigheid blfjk geven. Men
hoopt daardoor de belangstelling bij de
jongeren voor de landbouw en het or
ganisatiewezen wat aan te wakkeren.
Vooral het wedstrijdelement is die dag
sterk vertegenwoordigd. De meisjes kun
nen de onderlinge rivaliteit uitleven in
het bloemenschikken, fruitmand of
slaatjes opmaken en het melken. De jon
gens gaan vee beoordelen, werktuigen
herkennen en uiteraard ook melken. Dat
zyn dan allemaal teamwedstrijden.
Daarnaast zyn er ook open wedstrij
den in het gewichtschatten van vee en
voedermiddelen, in de prijzen van merk
artikelen (voor meisjes), in het beoorde
len van schapen en tenslotte in het vee
voeder en kunstmeststof herkennen.
En naast deze verschillende huishou
delijke of vaktechnische wedstrijden kan
iedere bezoek(st)er van deze jongeren
dag deelnemen aan een vrije fotowed
strijd onder het wydse motto: „VEBO-
activiteit".
Naast fototechniek zal originaliteit
daarin een belangrijke factor uitmaken.
Men behoeft dus beslist geen vakman te
zijn om een prijs te kunnen winnen. Die
overigens niet zoals de andere prijzen
's middags om half twee in „Schutterhof"
zal worden uitgereikt door de wethou
der, mr. J. Dryber. De pryzen van de
fotowedstrijden worden later bekend ge
maakt.
Gratis kaas
Op de laatste dag wordt de nadruk
gelegd op de kaasshow in het Waagge
bouw, die dan overigens al twee dagen
aan de gang is. Evenals vorig jaar zijn
er ruim honderd inschryvers. Naast de
tentoonstelling van kaassoorten door
de aanhoudende warmte kunen er mo
gelijk enkele ontbreken worden er
door het Ned. Zuivelbureau kookdemon
straties gegeven en films gedraaid. Ook
worden er zuivelwerktuigen tentoonge
steld. Voorts geeft een duideiyke grafiek
het belang aan van een hoger eiwitge
halte in de melk.
De bezoekers kunnen nog met gratis
kaas naar huis gaan. Die kan men krij
gen aan de verkoopstand. Als men het
gewicht van een stukje kaas redelijk
goed raadt, kan men het zonder te be
talen meenemen. Anders moet de porte-
monnaie te voorschyn komen.
