KL-* Eigengereide nederzetting Albany werd een braaf ambtenarenstad je IN DERDE LUSTRUMJAAR PRIMA VOOR HET VOETLICHT Pitmanschool Kerkelijk Leven HET LOOPT NIET TERUG Preekstoel in Ned. Herv. kerk gekocht voor 25 bevervellen Verdere groei tegen verdrukking elders inmaar steeds meer zorg over organisatorische basis ^1" beroemde geneesmiddelen in 1 tablet doen wonderen! Chefarine 4 Opgericht 1 maart 1860 Woensdag 2 september 1959 Tweede blad no. 29837 Eindpunt van Prinses Beatrixreis (Van onze Amerikaanse correspondent) Oorspronkelijk heette Albany thans de hoofdstad van de staat New York Beverwyck. Die naam was zo dwaas nog niet, want de pels- handel was een voornaam ding voor de eerste pioniers aan de Hudson. In de Nederlands Hervormde Kerk te Albany (waar allang niet meer in het Nederlands wordt gepreekt) staat een met smaak bewerkte eiken preekstoel, die de gemeente in 1656 uit Nederland heeft laten overkomen en waarvoor men 25 bevervellen heeft betaald. Albany wordt het eindpunt en ivaarschijnlijk wel het hoogtepunt van de reis van Prinses Beatrix. De burgers van die stad hebben de aardige gedachte gehad om ter ere van Hudson een Hudson-planetarium op te richten. Op die manier zal een ontdekker uit het verleden, de ontdekkers van de toekomst, die het buiten de aarde gaan zoeken, kunnen steunen. De Nederlandse Prinses zal de eerste spade in de grond steken, op de plaats waar het planetarium zal verrijzen. Dominee Egbert Emmen zal daar op zaterdag 19 september een gebed uitspreken en dezelfde Neder landse predikant, speciaal voor de gelegenheid overgekomen, zal op 20 sep tember preken vanaf die oude, met bont betaalde, kansel. Arthur Rand Peabody, vertelde me, dat hij de Hollandse gerookte paling zo lek ker had gevonden. Arthur is 12 jaar oud en behalve de paling had de Noordoost polder grote indruk op hem gemaakt. Hij had daar één boerenwoning bezocht en bij die gelegenheid had hij zijn pet laten liggen. Dat verheugde hem alleen maar, want in Albany gelooft men, dat men wanneer men ergens iets ver geet daar ook heen terug zal keren. Niets zou Arthur liever doen. van de tocht per boot afleggen. De broer van gouverneur Nelson Rockefel ler heeft zijn jacht de „Dauntless" voor die gelegenheid ter beschikking gesteld. In Albany zal Prinses Beatrix bij Nelson Rockefeller logeren in zijn ambtswoning en burgemeester Corning zal haar een lunch aanbieden in het mooiste huis van de stad: Schuyler Mansion. Dit huis heeft behoord aan generaal Schuyler, die een belangrijke rol gespeeld heeft tijdens de Amerikaanse opstand tegen Engeland. Vrijwel alle grote mannen uit Amerika's begintijd zijn gast geweest in Schuylers huis: Benjamin Franklin, George Washington, Lafayette. Alexan der Hamilton werd zelfs lid van de fa milie, toen hij in 1780 trouwde met Betsy Schuyler. Veel van Albany's roemrijke verleden thans is het een staatshoofdstad vol ambtenaren zal de Prinses kunnen aanschouwen in een historische optocht, die niet minder dan vier uren duren zal. 's Avonds zal zy de eregast zijn op een groot bal. Krachtige, maar ook lastige karakters In de speeches, die in dit Hudson- Jaar gehouden zijn, hebben Nederlan ders en Amerikanen elkaar over en weer veel lof toe gezwaaid. Beide vol ken hebben in de loop der eeuwen veel gemeen gekregen: verdraagzaamheid en ein voor democratie om slechts twee Ambtswoning van gouverneur Nel son Rockefeller, waar de Prinses zal logeren. Interieur van Schuyler Mansion, waar de Prinses zal lunchen. belangrijke dingen te noemen. Dat men elkaar bij feestelijke gelegenheden eens laat merken hoezeer men elkaar waar deert, is begrijpelijk. Maar laten we toch met beide benen op de grond blij ven staan. Die Nederlanders uit de zeventiende eeuw hebben even erge blunders gemaakt als de andere kolo nialisten, die zich in Amerika hebben gevestigd. Gouverneur Kieft heeft schan dalig huisgehouden onder de Indianen en zelfs de befaamd geworden Peter Stuyvesant was zo ondemocratisch, dat hij kon verklaren: „Wij ontlenen ons gezag aan God en aan de West Indische Compagnie, niet aan het welbehagen van enige onwetende onderdanen". Ver draagzaam was deze streng hervormde gouverneur ook allerminst. Niet alleen had hij ernstig bezwaar tegen Joden, maar zelfs Luthersen konden bij hem geen genade vinden. Wat misschien nog het ergste was voor een bestuurder: hij miste alle tact en slaagde erin vrijwel iedereen tegen zich in het harnas te ja gen. Alleen met ja-broers kon deze po tentaat opschieten. Eerlijkheid Maar ja-broers waren er slechts heel weinig in Nieuw-Nederland. Voortdu rend bijvoorbeeld lag Stuyvesant over hoop met Renselaers-Wyck (Beverwijck en omgeving, thans Albany en Troy). Van Renselaer was daar het hoofd van een soort onderkolonie, van een pa troonschap. zoals de Nederlanders dat noemden. Die patroons waren vaak zeer eigengereid en trokken zich van die paar soldaten in Fort Oranje niets aan. Dat fort stond op de plaats, waar thans het centrum is van Albany en iets van die uitgesproken eerlijkheid van die oude tijden kan men daar misschien nog wel terugvinden. Een voorbeeld daarvan: ten noorden van de stad New York wo nen veel Republikeinen. Toen ik door een secretaresse naar de burgemeester van Albany werd gebracht vroeg ik haar of de burgemeester ook tot de Republi keinse partij behoorde. „I could kill you for that", (daarvoor zou ik u kunnen vermoorden) zo luidde haar veront waardigde reactie. De burgemeester zelf was al even informeel. Hij had het druk en had zijn jasje uitgetrokken. De komst van Prinses Beatrix verheugde hem zeer. Met veel genoegen dacht hij terug aan het bezoek van Koningin Wilhel- mina, die hem in 1942 had opgezocht. Het stadhuis is een oud gebouw en de hoofdingang bereikt men langs een nogal hoge stenen trap. Deskundigen hadden van te voren uitgemaakt, dat de Koningin beter niet die hoge stoep op kon gaan. Toen de burgemeester en zijn hoge gast voor het stadhuis aankwa men, ieide hy haar dan ook, dat men via een kelderdeur en met een lift naar zijn vertrek zou gaan. Maar Koningin Wilhelmina vond dat maar onzin en negeerde de regeling der deskundigen volkomen. Banden met Nederland Na ae oorlog heeft Albany de Neder landse stad Nymegen geadopteerd. De „Westerdam" van de Holland-Amerika Lijn is toen naar Albany gevaren en de bewoners van die stad hebben toen veel kleren en andere nuttige dingen voor de bewoners van Nijmegen aan boord ge bracht. Burgemeester Hustinx van Nij megen, is in Albany op bezoek geweest en over hem spreekt men met veel sympathie. Twee jongens uit Albany hebben dit voorjaar de eerste prijzen gewonnen in een opstelwedstrijd over een historisch onderwerp. Hun beloning was: een reis iMLar Nederland. De jongste van hen, Hoogtepunt Albany's Hudson-herdenking bereikt haar hoogtepunt, wanneer de Prinses daar zal zijn. Zij zal het laatste deel PLANTSOEN 65 - TELEF. 26558 TYPEN STENO in 4 talen BOEKHOUDEN DUITS - ENGELS FRANS - SPAANS NEDERLANDS MIDDENST.OPL. SECRETARESSE K. en O. is een begrip in de Leidse wereld van culturele ontspan ning en kunstzinnige vorming. In geen andere Nederlandse stad heeft zich een dergelijke organisatie, steunend op particulier initiatief, op particulier enthousiasme, op begrip en medewerking van het bedrijfs leven, op ongetwijfeld welwillende maar tot dusver ontoereikende hulp van de gemeentelijke overheid en tenslotte drijvend op een onuitblus baar vertrouwen en een nimmer aflatende zorg van de organisatoren, zich zo ontplooid als in de Sleutelstad. Dit K. en O. gaat thans het derde lustrum tegemoet. In het vijftiende jaar van haar bestaan biedt K. en O. aan Leiden een programma, dat blijk geeft van een steeds verdere groei en een steeds verdere durf gebaseerd op de wetenschap, dat het niet over zakelijk „wagen" gaat maar over een doordringen van een culturele ontwikkeling die Leiden eigenlijk de laatste bewogen eeuw zo sterk heeft ontbeerd, langer zelfs nog. Veertigjarig jubileum Gisteren vierde bij de NV Salettabrie- ken P. Clos en Leembruggen alhier de heer Smits zijn 40-jarig jubileum. De jubilaris en zijn vrouw werden toe gesproken door de directeur, mr. C. J. Leembruggen. Mr. Leembruggen memoreerde, dat de heer Smits 40 jaar geleden bij de doch teronderneming, de firma Parmentier. in dienst trad en later overging naar Clos en Leembruggen. Mr. Leembruggen prees de jubilaris om zijn accuratesse, plichtsgevoel en Ijver en bood enige geschenken aan. Hierna volgde een woord van dank en appreciatie door een der collega's en werden enkele geschenken aangeboden. Tenslotte werden de heer Smits en zijn vrouw toegesproken door de voor zitter van het jubileumfonds. De heer Smits dankte de directie en medewerkers voor de woorden van waardering en de geschenken. Hierna volgde van 46 uur in „de Harmonie" een receptie. NED. HERV. KERK Aangenomen naar Delfstrahuizen J. J. van Tniel, vicaris te Oldeboorn. Bedankt voor Nederhemert (toez.) A. J. Wijnma len te Maartensdijk; voor Klazlenaveen (toez.) P. Noordmans te Tjamsweer. GEREF. KERKEN Beroepen te Stad aan 't Haringvliet J. H. v. Boggelen, kand. te De Bilt (U.). Ds. W. H. de Bode overleden In de ouderdom van 82 jaar is te Amersfoort overleden ds. W. H. de Bode, emeritus-predikant der Nederlands Her vormde Kerk, die van 1909 tot 1918 van wege de algemene synode voorganger was van de Hervormde Nederlandse ge meente te Dusseldorp. Na 1918 trad hij op als directeur van het herstellingsoord voor drankzuchtigen te Beekbergen. Daarna was hij nog gedurende negentien jaar predikant-directeur van het her vormd diaconessenhuls te Rotterdam. Anders dan elders Kijken wy eens terug over de afgelo pen jaren, dan bljjkt het ledental in het jaar iets gestegen te zyn tot 10.344 terwijl elders dikwijls werk van soort gelijke organisaties en volksuniversitei ten moest worden ingekrompen door te ruggang der belasting. Het aantal be zoeken aan voorstellingen, concerten etc steeg enigszins tot 45.606 in het afgelo pen seizoen. Het aantal „activiteiten" in het afgelopen seizoen bedroeg 174. waarbij iedere cursus als één activiteit werd gerekend. In het genoemde totale aantal be zoekers is begrepen het aantal leerlin gen van het V.H. en M.O. het U.L.O. en het Nijverheidsonderwijs en de werken de jongeren, voor wie ook in het afge lopen seizoen speciale voorstellingen werden georganiseerd. In samenwer king met de Leidse Jeugd Actie werden niet minder dan 18 jeugdvoorstellingen gegeven, bezocht door 5818 jongeren. Wij kunnen derhalve constateren dat de belangstelling vrijwel constant blijft. In dit verband is het van be lang te weten hoe het staat met de belangstelling voor lezingen en cur sussen. Toen enige tijd geleden een volksuniversiteit in Nederland (nl. te Hilversum) moest worden opgeheven, omdat er geen bezoekers meer kwa men op lezingen en cursussen, ging het gerucht dat er voor dit soort ont wikkelingswerk byna geen belangstel ling bestond en dat dientengevolge vele volksuniversiteiten en dergelijke instellingen van volksontwikkeling in moeilijkheden verkeerden. Dit gerucht is bepaald bezijden de waarheid. Ook de Leidse cijfers bewyzen dat. De le zingen, talencursussen, werkcursussen en luistercursussen telden in het af gelopen seizoen 4050 deelnemers; in 19571958 waren het er 4270. Dit is dus weliswaar iets minder, maar deze geringe achteruitgang werd veroor zaakt, doordat K. en O ook minder gelegenheden tot ontwikkeling gaf, met andere woorden iets minder cur sussen organiseerde. En dit houdt weer verband met de financiële risi co's, die aan het cursuswerk zijn ver bonden. Het is eigenlijk betreurenswaardig, dat al het organisatorische werk, be steed aan de culturele vorming van een zo groot gedeelte van de bevolking van Leiden en verre omgeving (39 gemeen ten!) een zo bescheiden basis heeft in een kantoorcentrum van enkele ver trekken aan het Plantsoen. Er zou over deze huisvesting en aan de oplossing van de daaraan verbonden problemen een grote beschouwing te verbinden zijn. Wy hopen daar nog eens op terug te komen. Wij willen ons thans verdiepen in het aanstaande lustrumseizoen. H oogtepunten Over een belangrijk gedeelte van het programma van K. en O. voor het ko mende seizoen hebben wij in het. voor- Jaar reeds uitvoerig geschreven in het bijzonder over de hoogtepunten van wat deze unieke organisatie haar leden zal brengen op het gebied van toneel en muziek. Wy achten ons ontslagen van de taak, op die hoogtepunten dieper in te gaan dan het vermelden van details welke indertijd nog niet vermeld kon den worden. voor toneel Wat het toneelseizoen betreft ver meldden wij reeds het optreden van de Kon. Vlaamse Schouwburg, die op 27 oktober en 28 oktober het Dagboek van Anne Frank brengt, terwijl dit gezel schap 14 en 15 januari terugkeert voor de uitvoering van een ander nog te be palen stuk. De Nederlandse Comedie luidt het toneelseizoen in met voorstel lingen op 24 en 25 september met het stuk ..Zachtjes met de deuren", een blijspel van Michel Fermaud onder re gie van Ko van Dijk. Ook dit gezelschap keert later in het seizoen terug, name lijk op 27 april en 3 mei met een nog nader uit de komende premieres te kie zen stuk. De Haagse Comedie komt op 22 en 23 december en op 24 en 25 maart, en voorts het Rotterdams Toneel op 9 en 24 februari en de Toneelgroep Thea ter op 5 en 6 november. voor muziek De hoogtepunten van het muziekpro gramma worden gevormd door de uit voeringen van het Rotterdams Philhar- monisch Orkest onder leiding van Eduard Flipse op 15 oktober (solist Shura Cherkassky, piano) en 28 januari (soliste Ingrid Haebler, piano), het Re sidentie-orkest op 12 november onder leiding van Elie Poslawsky met Louis St-otijn als fagotsolist en op 18 februari onder leiding van Dean Dixon met Berl Senowsky als vioolsolist, en tenslotte 00 31 maart onder leiding van Willem vaii Otterloo met Cor de Groot als pianoso list, en voorts als speciale attractie by het derde K. en O.-lustrum de uitvoe ring van het Concertgebouworkest op 21 april van welk concert noch de dirigent noch het programma noch de solisten op dit moment bekend zyn. De moeilijke overgansperiode na het overlijden van Eduard van Beinum maakt de vaststel ling van deze details op dit moment nog niet mogelijk. gen in het Antoniusclubhuis waren te waarderen, maar sfeer en outillage zijn nu eenmaal in een gewone bioscoop be ter, namelijk gericht op deze vorm van kunst en ontspanning. Casino gaat als eerste Leidse theater de volle film avondprogramma's herstellen onder het motto „een avondje uit", hetgeen wil zeggen dat er slechts één (later begin nende, vroeger geëindigde maar niette min door langere duur beter gegarneer de) voorstelling per avond plaats vindt. Dat gaf K. en O. gelegenheid, de filmvoorstellingen in de .gewone" serie wederom in een geëigende om geving te laten houden. In deze serie worden byv. gebracht in oktober „Twelf angry men", in november „The Quiet Man" en in december „Dieu a besoin des hommes". Het moet nog afgewacht worden, of deze serie film voorstellingen in deze vorm in de tweede helft van het seizoen na Kerst mis wordt voortgezet. De filmstudiekring brengt dit seizoen aeven voorstellingen in de filmzaal van de Academie. Onder meer zullen ge bracht worden De Poort van de Hel en Jonas, opzienbarende films die niet in de gewone roulatie komen. Ballet Nieuw is voorts het optreden in dit seizoen van het Nederlands Dans Thea ter als manifestatie in de balletkunst. Het is in de huidige moeilijke situatie in de balletwereld moeilijk geweest, een keuze te doen, en K. en O. hoopt dat deze keuze een goede inleiding tot een nieuw programma-aspect zal zijn. Plet ballet is mede ingevoegd, omdat geble ken is dat vooral bij de jeugd de belan- stelling voor het ballet zeer sterk toe neemt. In maart komt voorts een Spaanse dansgroep op dit gebied in K. en O.-verband optreden. Cursussen Slechts zouden wij nog willen vermel den, dat het eigenlijke Volksuniversi- teitswerk van K. en O., haar door de fusie met de Leidse Volksuniversiteit toevertrouwd, weer niet minder dan 65 cursussen omvat over de meest uiteen lopende onderwerpen, van existentiefi losofie tot autoherstellen. en van Espe ranto tot ziekenverpleging, van bewust wonen tot boekbinden, van het vluchte lingenvraagstuk tot zich vrij uiten en bewegen Bijzondere grootse festiviteiten ter gelegenheid van het derde lustrum zijn niet geprojecteerd anders dan het uitzonderlijke concert van het Concertgebouworkest. Er zal mis schien nog wel eens gelegenheid ko men dit gedenkwaardige lustrum meer nadrukkelijk zelf in het cen trum te plaatsen, voorlopig hoopt K. en O. dat het programma voor het komend seizoen een voldoende mar kering van dit lustrum is. Wij zien dit als de beste markering. Hopelijk de K. en O'ers ook! Apart Aparte kunstmanifestaties zijn voorts het optreden omstreeks Kerstmis van het Mechels Miniatuur Theater met „Zwervers rond de kribbe" en de op voering van de operette Victoria und ihr Husar door het operagezelschap Forum uit Enschede. Dorus Kleinkunst Nieuw in het programma van K. en O. zyn de drie kleinkunstavonden, die als een samenhangende serie voor de ze winter zyn geprojecteerd. Het en semble Lotte Goslar zal op 10 novem ber onder het motto „For humans on ly" een avond van parodieën, dans en zang en vrolijkheid verzorgen. Het Theatre Comique de Paris brengt op 15 december met 12 bekende Franse pantomimespelers (de taal behoeft dus geen beletsel te zijn) een opeenstape ling van dwaasheden en anachronis men waarin onder meer „De werken van Hercules" een kostelijke satiie brengt op klassieke heldendaden in het licht van de tegenwoordige tyd. Tenslotte brengt het Haags Studen tencabaret EI Hazmerreir, een sinds jaren vry constante groep van acht studenten, op 19 januari als slot van deze aparte nieuwe serie het voor treffelijke programma „Bij laoh en onty". Film-winst Zeer belangrijk is het herstel van een K. en O. filmserie in een Leidse bio scoop namelijk Casino. De voorstellin „Iets" minder kunstzinnig, maar daarom niet minder een trekpleister voor bepaalde groepen, die K. en O. ook zo gaarne zou betrekken bij haar werk op het gebied van culturele vor ming is het optreden van Tom Man- ders, de befaamde Dorus. op 20 april in de Stadsgehoorzaal. Om het even wicht wat te herstellen volgt, zoals gezegd, de volgende dag het „optre den" van het Concertgebouworkest. Men kan niet zeggen, dat K. en O. niet tracht allen te bereiken en ieder iets te bieden naar zyn aard en op eigen niveau Wij kunnen verder niet in details tre den voor wat het gebied van kunst en ontspanning betreft. Lezers schrijven VERKEERSKRl IS HAAGSE SCHOUW Bij 't Haagse Schouw, het drukste Verkeers-Kruis, Propageert men dagelijks het Veilig-Verkeers-Huis! Het Oranje floept daar uit en aan Maar geeft daarmee onveiligheid aan Dagelijks moeten wy deez' Verkeers-Til passeren. 'n Goede training om daar te manoeuvreren! Want ied're dag en telkens weer Gaat d'Oranje-schakelaar op en neer! Maar, waarvoor zoveel moeite en geld Voor deze Til neergeteld? Want waar is toch des V erkeers-Tils-Heer Die behoort te regelen het drukke Verkeer! P. Lotsy Naschrift van de Redactie: Maar meneer, hoe heb ik het nou! 't Zit 'm zó bij het Haagse Schouw: Op de drukste tijden van het verkeer Troont in zijn hokje de regel-meneer. Maar wordt het wat minder met 't drukke verkeer Dan zegt hij: „Nu doe 'k het niet meer!" MOOI SUCCES VOOR DRUMBAND R.K. LEIDSE HARMONIEKAPEL Op het concours, dat zondag jl. te Assendelft gehouden werd, behaalde bo vengenoemde band een eerste prijs met 99te punt in de eerste afdeling. Als bij zonderheid zij nog vermeld, dat van de |9 deelnemende bands slechts twee eerste 1 prijzen werden toegekend. Bij pijn, griep ol „landerig" gevoel zorgt een enkel tablet dat U weer met plezier Uw werk kunt doen I Benoemingen Muziekschool Mij voor Toonkunst Met ingang van 1 september Jl. zijn de volgende docenten aangesteld aan de Muziekschool der MIJ voor Toonkunst: de heren R. Hoek, gitaar; J. Kooiker, blokfluit en Alg. Vormend Muziek On derwijs; S. Dekker. A.V.M.O.; P. Bik, fluit en F. Kraaneveld, piano. Mevrouw G. Koppejan-Wilod Versprille, solozang, is benoemd als opvolgster van mevrouw Woud. Zy studeerde aan het Kon. Con servatorium te Den Haag en voltooide haar studie bij Roy Henderson, de le raar van wijlen Kath. Ferrier. 0.m. be haalde zij het kandidaatsexamen psy chologie aan de Amsterdamse Universi teit. Jubileumseizoen Leidsche Volkshuis Het Leidsche Volkshuis staat voor een nieuw seizoen, dat zich van vorige sei zoenen onderscheidt door de omstan digheid, dat deze niet meer uit Leiden weg te denken instelling thans zestig jaar bestaat. De gewone, een zeer breed terrein bestrijkende activiteiten zullen dit komende winterseizoen dan ook worden afgewisseld met festiviteiten, die deze mijlpaal willen accentueren. Wij schreven daarover eerder reeds het een en ander. In de feestweek van 17 tot 24 oktober zal het Volkshuis voor de gewone acti viteiten gesloten zijn. Die feestweek brengt zaterdagmiddag 17 oktober een receptie van het bestuur. Zondag 18 oktober is er een feest voor de kinderen en hun ouders. Dinsdagavond 20 en woensdagavond 21 oktober zijn er jubi leumbijeenkomsten voor de volwasse nen. Donderdag 22 oktober volgt een bijzondere bijeenkomst van de vrou- wenontwikkelingsclub, vrijdagavond 23 oktober een gezellige avond voor de jongeren die de avondclubs bezoeken. Voorts is er van 17 tot 24 oktober een tentoonstelling te bezichtigen over het werk en de geschiedenis van het Leid- Volkshuis. Het ligt in de bedoeling om. Indien er voldoende financiële middelen worden ontvangen, een nieuw gezinskampeer huisje op het buitencentrum te Noord wij kerhout als jubileumgeschenk aan het bestuur aan te bieden. Daarvoor wordt op 24 oktober een straatcollecte gehouden, terwijl ook een loterij is ge organiseerd, Er zal een herdenkingsbro chure verschijnen, verzorgd door mej. J. E. A. Kiers. Overigens zal het verdere seizoen weer de gewone activiteiten te zien geven voor Jong en oud. Tijdens dit sei zoen zal ook het tienjarig bestaan wor den gevierd van de buitenwerkgemeen- schap De Ratel. Een algemene voorlichtingsavond wordt maandag 14 september om 8 uur in het Volkshuis gehouden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1959 | | pagina 3