KONINGIN HEES REDERIJVLAG
OP ROTTERDAM IN VOLLE ZEE
WEERBERICHT
OVERGENOMEN TIJDENS PROEFVAART
Na triomf over Waterweg
Tunesische president verbreekt
douane-unie met Frankrijk
Het economisch overleg ivordt voortgezet
Opgericht 1 maart 1860
VRIJDAG 21 AUGUSTUS 1959
No. 29827
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 7.50 per kwartaal: f2.55 per maand; f 0.59 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 67055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
(Van onze Rotterdamse correspondent)
Om precies kwart voor zeven gisteravond, op een zee die zo vlak
was als gesmolten lood en waarop een reeds naar de wazige einder
neigende zon een diffuus licht wierp, nam de Holland Amerika Lijn
haar nieuwe vlaggeschip „Rotterdam" over van de werf, de Rotter-
damsche Droogdok Maatschappij. Op het zonnedek, hoog boven de
zee, waar een lauwe wind het verblijf wel zeer aangenaam maakte,
hanteerde Koningin Juliana de lijn van de groen-wit-groene rederij-
vlag, die aan stuurboord van de radarmast werd gehesen. De hoofd
directeur van de H.A.L., de heer De Monchy, had haar dit verzocht.
Terwijl de rederijvlag langzaam naar de masttop omhoog kroop, daalde
de wit-blauwe werfvlag aan bakboordzijde naar dek. Maar nog voor
de vlag geheel in top was, brak een enthousiast gejuich zich baan.
De Holland Amerika Lijn had haar nieuwe vlaggeschip aanvaard.
kleur. Motorboten zwierven rond de
Rotterdam, terwijl het schip langzaam,
nog in de dwang van de sleepboten, de
rivier voor de stad afvoer. Overal langs
de kaden werd met zakdoeken gewuifd.
Vele schepen in de havens van het
westen, die daar lagen te laden of te
lossen, gaven met drie sonore stoten op
de luchtfluit de „Rotterdam" een groet
mee naar zee. De Rotterdam zelf groet
te met drie stoten op de stoomfluit haar
geboorteplaats, de werf van de R.D.M.
Een enkele kleine dockyard-sleepboot
nam voor de werf de honneurs waar
door de groet van de „Rotterdam" met
drie stoten op de stoomfluit te beant
woorden.
Bij Schiedam was het al hetzelfde.
Het gehele waterfront was ingenomen
door een compacte menigte. Het restau
rant Europoort was geheel bezet. Er
werd over en weer gezwaaid met zak
doeken. Vlaardingen was uitgelopen.
Maassluis liet zich evenmin onbe
tuigd en op de Rozenburgse oever wa
ren de inwoners van de kleine woonge
meenschappen naar de aanlegsteiger
van de veerboot gekomen om het vlag
geschip op de rivier te zien passeren.
Op verkenning
Intussen verkenden de gasten op deze
proeftocht het schip. Ongedwongen zich
tussen hen bewegend zag men de Ko
ningin en Prins Bemhard, die toen zij
aan boord waren gekomen onder leiding
van de leden van de directie van de
H.A.L. het schip hadden bezichtigd en
op de brug de stuurlieden aan zich
hadden laten voorstellen.
Voor Prinses Margriet was dit wel
een bijzonder prettige dag.
Men zag haar overal, maar het meest
op het promenadedek, waar zij aan de
railing staande met velen praatte en
blijkbaar intens genoot van deze door
zo prachtig weer begunstigde vaartocht.
Bij Hoek van Holland kreeg het schip
de laatste afscheidsgroet voor het de
Waterweg zou uitgaan. Hier stonden
Duizenden deden het
schip uitgeleide
Voor de afvaart wachtte de talrijke
genodigden, die zich tussen half drie
en half vier hadden ingescheept, een
verrassing. Nog voor de aankomst van
de Koningin en Prins Bemhard kwam
Prinses Margriet, het petekind van de
koopvaardij, vergezeld van een vrien
dinnetje aan boord om de proeftocht
mee te maken. Precies om half vijf
reden de hofauto's bij de passagehal
voor. Tot het gevolg van de Koningin
en de Prins behoorden de dame du pa
lais mevrouw L. A. J. baronesse Smeth
baronesse Van Palland. mr. dr. K. P.
van der Mandele, kamerheer in buiten
gewone dienst van de Koningin, en de
luitenant ter zee eerste klasse W. W.
Cuijck, adjudant van Prins Bemhard.
De Koningin en de Prins werden ont
vangen door de burgemeester van Rot-r
terdam en de beide hoofddirecteuren
van de Holland Amerika Lijn. de heren
W. H. de Monchy en W. N. H. van der
Vorm. Op de kade bij de valreep wer
den nog de directeuren van de H.A.L.,
jhr. H. Reuchlin, mr. H. N. van Houten
en de heer P. C. van Houten aan de
Koningin en de Prins voorgesteldToen
de koninklijke gasten het schip betra
den, werden zij verwelkomd door de ge
zagvoerder kapitein C. Bouman.
Op dit ogenblik werd in de voortop de
standaard van de Koningin gehesen.
Enkele minuten later was de staatsie
trap ingehaald en sleepten de krachtige
havenslepers van Rotterdam het vlag
geschip in de rivier. De tocht naar zee.
die een ware triomftocht werd, was be
gonnen.
Rijen dik
Overal op de Rotterdamse kaden
stonden reeds voor vier uur duizenden
belangstellenden, rijen dik. Van vele
gebouwen langs het water woei de drie
duizenden toeschouwers. De sleepboot
Schelde in de Berghaven groette de
„Rotterdam" met drie stoten op de
fluit. En de honderden auto's die langs
de Waterweg geparkeerd stonden, zet
ten een loeiend claxonconcert in. Nog
even voor zeven uur was de Rotterdam
buitengaats. Op het vuurtorentje van
het noorderhoofd waren enkele jongens
geklommen, die enthousiast naar het
schip zwaaiden en zij zullen niet ge
weten hebben, dat Prinses Margriet
haar gesprek met de Spaanse ambassa
deur even onderbrak om die groet te
beantwoorden. De Rotterdam" voer de
spiegelvlakke zee op in de richting van
de Maasboei en daar op slechts enkele
mijlen van de Waterwegmonding, ter
wijl de kust nog duidelijk zichtbaar
was, voltrok zich de ceremonie van de
overname.
Slot pag. 2
Engelse
bommenwerper
vermist
Radio Niton (eiland Wight) heeft gis
teren gemeld, dat een viermotorige
straalbommenwerper van het. type Vic
tor over tijd is. De radio heeft de sche
pen in het Kanaal verzocht scherp uit
te kijken.
De Victor is een van Engelands V-
bommenwerpers, die voor het vervoer
van kernbommen over lange afstand
zijn ingericht. Het toestel heeft een be
manning van vijf koppen aan boord.
Radio Boulogne en radio Niton heb
ben gemeld dat de Franse treiler
,,1'Aiglon" donderdagochtend een hevige
ontploffing heeft gehoord, maar niet
gezien.
In Londen is vernomen, dat Shackel
ton-vliegtuigen donderdagavond het
Kanaal afgezocht hebben. Schepen van
de Britse marine zijn uit Plymouth ver
trokken om aan het opsporingswerk deel
te nemen.
Vermoedelijk is het vliegtuig ten zuid
westen van Engeland in zee gestort
Kernproevenconferentie
tijdelijk geschorst
Mede namens Groot-Brittamnie heeft
de Amerikaanse afgevaardigde op de
driemogendhedenconferentie te Genève
over controle op kernwapenproeven,
James J. Wadsworth, op de bijeen
komst van donderdag voorgesteld de
besprekingen enkele weken op te schor
ten aldus is van conferentiezijde mee
gedeeld.
De Sovjetrussische afgevaardigde,
Tsarapkin, schijnt dit voorstel in be
ginsel aanvaard te hebben. Over de
precieze vaststelling van het reces
wordt nog nader overlegd.
Minder warm
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond:
Veranderlijke bewolking met plaat
selijk een regenbui of onweer. Overwe
gend matige wind tussen zuidoost en
zuidwest. Lagere temperaturen.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
22 AUGUSTUS
Zon op: 5.33 uur; onder: 19.52 uur.
Maan op: 21.23 uur; onder: 10.02 uur.
Hoogwater te Katwijk te 5.30 en
17.55 uur.
Laagwater te 1.29 en 13.42 uur.
Dit nummer bestaat alt 12 pagina's.
Zonperiode
ten einde?
Het KNMI deelt mee: Door drukdalm-
gen heeft zich een vore van lage lucht
druk ontwikkeld die zich vanmorgen
uitstrekte van het Rhonedal over het
Kanaal naar Midden-Engeland.
Ten zuiden ervan is de onweerscapa
citeit vannacht snel toegenomen en
verschillende stations meldden veel re
gen, plaatselijk meer dan 50 mm.
De belangrijkste onweershaard trok
over het Kanaal naar de Ierse Zee. On
der invloed van het lagedrukgebied bo
ven Frankrijk en Engeland zal in ons
land de komende 36 uur vochtige lucht
uit Frankrijk worden aangevoerd met
winden tussen Zuidoost en Zuidwest er
komt meer bewpi'-'ng terwijl verder ook
enkele regen of onweersbuien "uilen
vallen.
Aan de periode met het zonnige en
droge weer komt daardoor een einde.
Het nieuwe vlaggeschip van de
Holland-Amerika Lijn, de Rotter
dam", op de Maas bij Rotterdam
tijdens de officiële proefvaart.
EEN CLUSIUS-TUIN OP
DE FLORIADE 1960
Als een belangrijk onderdeel van de
internationale tuinbouwtentoonstelling
„Floriade" te Rotterdam-1960, kan men
daar volgend jaar een tuindeel bewon
deren, dat geheel zal zijn gewijd aan
Clusius, de beroemde kruidkundige uit
de zestiende eeuw. De Clusius-tuin op
de „Floriade" wordt een replica van de
gelijknamige hof, die men in de Leidse
Hortus vindt. Inmiddels is men met de
aanleg ervan begonnen.
Tijdens de officiële proefvaart van
de „Rotterdam"het nieuwe vlag
geschip van de Holland-Amerika
Lijn, begaf Koningin Juliana zich
naar de stuurkabine. De hoofd
directeur van de H.A.L., de heer H.
W. de Monchy (links) luistert naar
de uiteenzetting, welke de gezag
voerder, commodore C. Bouman uit
Oegstgeest aan de Koningin geeft.
Geheel rechts de roerganger.
Schadevergoeding
voor Nazi-Slaclitof fers
Frans-Duitse onderhandelingen
afgebroken
De onderhandelingen tussen Frank»
rijk en West-Duitsland over schade
vergoeding aan voormalige slachtof
fer van het Nazibewind zijn wegens
gerezen moeilijkheden voorlopig afge
broken.
West-Duitsland wilde personen uit
zonderen. die op andere gronden dan
van politieke of godsdienstige aard of
vanweg hun ras geïnterneerd zijn ge
weest. zoals het geval was met verzets
strijders of gijzelaars. Volgens Bonn is
de schadeloosstelling van deze personen
verzekerd krachtens de herstelbetalin
gen. die geregeld zullen worden bij een
vredesverdrag, overeenkomstig het Lon-
dense akkoord van 1953.
Frankrijk evenwel ziet geen reden om
een dergelijk onderscheid te maken. Het
staat erop. dat alle voormalige bewoners
van concentratiekampen schadevergoe
ding krijgen Bovendien wenst Frank
rijk schadevergoeding voor de nabe
staanden van overleden slachtoffers van
het nazibewind, terwijl West-Duitsland
van oordeel is. dat als het slachtoffer is
overleden, er van schadevergoeding geen
sprake kan zijn.
Een woordvoerder van het Westduit-
se ministerie van Buitenlandse Zaken
zei donderdag, dat Griekenland, wat de
verzetsstrijders betreft dezelfde mening
als Frankrijk heeft. Engeland wil dat
mensen, die wegens hun nationaliteit
zijn vervolgd, schadevergoeding krijgen.
De Westduitse regering heeft zich dien
aangaande nog geen definitieve mening
gevormd en is hierover met de Britten
in bespreking. Indien mensen, die we
gens hun nationaliteit werden vervolgd,
schadevergoeding moeten krijgen, zou
den de cijfers zulke afmetingen aanne
men. dat wij met de beste wil van de
wereld niet in staat zouden zijn te be
talen. aldus de woordvoerder, die eraan
toevoegde, dat West-Duitsland een eer
volle regeling wenst.
Capsule „Discoverer VI"
niet gevonden
Officieel is meegedeeld, dat men de
capsule van de „Discoverer VI" niet
heeft teruggevonden. De capsule is wel
uitgeworpen, maar er zijn geen seinen
van ontvangen.
Het wordt onwaarschijnlijk geacht,
dat zij nog zal worden gevonden.
Adenauer streeft
naar eenheid
Geallieerden moeten weer in
één kamp
De „New York Times" weet uit Bonn
te melden, dat Adenauer, bezorgd als
hij is over de tekenen van onenigheid
in West-Europa, er bij president Ei
senhower op zal aandringen al zijn
invloed in Londen en Parijs aan te
wenden om de geallieerden weer eens
gezind in één kamp te krijgen.
De ernst van de toestand zou de
bondskanselier ertoe gebracht hebben
zijn houding tegenover Eisenhower op
de besprekingen in Bonn opnieuw onder
de loep te nemen.
Een week geleden, aldus het blad, was
Adenauer nog van plan de president er
beleefd aan te herinneren, dat West-
Europa behoeften en aspiraties heeft,
die Rusland en de VS maar niet zo
maar mogen negeren. Maar nu is de
bondskanselier van mening veranderd.
Hij zou zich in het bijzonder zorgen
maken over het gedrag van Frankrijk.
Adenauer, aldus de „New York Times",
is het helemaal niet eens met De
Gaulles aanhoudende pogingen om een
nationale politiek te voeren, die los
staat van het verband door de Navo ge
legd.
De bondskanselier is daarentegen
vastbesloten om de politiek van West-
Duitsland af te stemmen op die van de
Navo, aldus het blad.
Onrustig Zuid-Afrika
De Zuidafrikaanse politie heeft don
derdag in het dorp Estcourt in Oost-
Natal een groep van ongeveer honderd
negerinnen met behulp van gummi
knuppels uiteengejaagd, toen zij weiger
den zich te verspreiden. Het was de der
de achtereenvolgende dag dat zich in
dit dorp incidenten voordeden.
Dr. Eiselen, de staatssecretaris voor
Bantoezaken, heeft te Pretoria ver
klaard, dat „bendeleiders van het Afri
kaanse nationale congres" achter de
agitatie in Natal zitten. De staatssecie-
taris heeft ter plaatse een onderzoek
ingesteld. Naar zijn mening is de grote
meerderheid van de negergemeenschap
pen in Natal vredelievend. Deze groe
pen zouden ..de misdadige en zinloze
acties van misleide groepen" sterk ver
oordelen.
ZEVENTIENDE EEUWS
ANKER OPGEHAALD
De Umuidense kotter IJm. 54 „De
Hoop" heeft in de vissershaven te
IJmuiden een groot oud anker aan land
gebracht, dat woensdag tijdens de vis
serij op de visgronden, 25 myl uit de
kust bij Egmond, in het net mee was
opgehaald.
De schipper moest besluiten zijn reis
af te breken en in IJmuiden binnen te
lopen. Daar is het twee ton wegende,
uit de zeventiende eeuw stammende
anker door een kraan van het Staats-
vissershavenbedrijf aan land getild. De
strandvonder te IJmuiden heeft zich
over de fondst ontfermd. Na reparaties
van het zwaar beschadigde net is de
IJm. 54 weer naar zee gegaan. Over de
bestemming van het anker, dat thans
op een terrein bij de vuurtoren ligt, is
nog niets bekend.
(Van onze correspondent in Parijs)
In zijn wekelijkse radiotoespraak, die deze week anderhalf uur duurde, heeft
de Tunesische president, Habib Bourguiba, gisteren bekend gemaakt, dat zijn
land besloten heeft de douane-unie met Frankrijk te verbreken. Het Tunesische
staatshoofd heeft echter aan die mededeling onmiddellijk toegevoegd, dat de
besprekingen met Parijs zullen worden voortgezet in de hoop over andere econo
mische geschilpunten alsnog wel een overeenkomst te bereiken. Tunesië zal nu
zijn grenzen voor alle landen openstellen, maar praktisch verwacht men, dat
het land nu geheel in de dollar-zone zal worden opgenomen.
De regering beschikt over een fonds
van vijftien miljoen dollar om een eer
ste voorraad Amerikaanse produkten
aan te kunnen kopen.
In Parijs is de verklaring van Bour
guiba niet als een onthulling gekomen.
De Franse onderhandelaars waren al
sinds een klein jaar van het Tunesische
voornemen op de hoogte om de franc
zone te verlaten. De wijze, waarop
Frankrijk einde vorig jaar de franc de
valueerde, en waarbij Tunis niet tijdig
werd gewaarschuwd, heeft ongetwijfeld
veel tot deze monetaire verwijdering
bijgedragen.
In Parijse regeringskringen wordt nog
wel de zuinige hoop uitgesproken, dat
door de verklaringen van Bourguiba
alle kansen op een overeenkomst over
de andere hangende problemen van
economische aard niet bij voorbaat zul
len worden ondermijnd. Die problemen
betreffen vooral de Tunesische devie-
zenpositie, die nog voor een ruim deel
door Parijs wordt beheerst, de uitvoer
van Tunesische wijnen en de import-
Nieuwe voorstellen van
Kroesjtsjef
De „New York Herald Tribune" heeft
aandacht geschonken aan de geruchten
over de voorstellen, die Kroesjtsjef met
betrekking tot Berlijn zou kunnen doen
tijdens zijn bezoek aan de VS.
Eisenhower en Kroesjtsjef zullen bij
hun wederzijdse bezoeken zeker trach
ten een sfeer te scheppen, waarin een
regeling van de kwestie-Berlyn moge
lijk is, aldus het blad. Maar als men
rekening houdt met de belangen en de
verplichtingen van de VS, bestaat er
maar weinig kans dat het voorstel, dat
de Russische premier zou willen doen,
ernstig in overweging zal worden geno
men. Zoals bekend zijn er berichten ge
publiceerd. dat de Sovjet-Unie even
tueel akkoord zal kunnen gaan met het
instellen van een corridor van West-
Berlljn naar West-Duitsland onder toe
zicht van de Bondsrepubliek, als West-
Berlijn rechtstreeks onder het gezag van
Bonn wordt geplaatst.
Een woordvoerder van het Oostduitse
ministerie van Buitenlandse Zaken
heeft deze berichten speculatief ge
noemd.
Een woordvoerder van de Russische
ambassade in Oost-Berlijn zei de be
richten niet te kunnen bevestigen of te
genspreken. De kwestie was niet in het
openbaar door Russische leiders aange
roerd en ook niet in de Russische pers
en radio ter sprake gebracht.
prijs van Tunesisch graan, dat even
eens aan Frankrijk wordt verkocht.
De Tunesische boeren en de Franse
boeren, die nog in Tunesië leven, ver
langen dat ze van Frankrijk dezelfde
graanprijzen als hun Franse collega's
zullen ontvangen.
De Franse boeren genieten van de
regeringsvoorkeurstarieven, waarmede
vanouds de belangen der eigen land
bouw worden beschermd. Van die be
schermende maatregelen wil Tunesië nu
dus blijven meeprofiteren.
Het is zeer de vraag of Parijs aan dit
verzoek na Bourguiba's stap nu wel ge
volg zal willen geven, al staan er na
tuurlijk ook nog andere Franse belan
gen op het spel.
Achter deze economische tegenstellin
gen gaan ook hier zeker wel enige poli
tieke overwegingen schuil. Want ook in
dit verband het wel waarschijnlijk
dat Bourguiba aan deze economische
geschilpunten nu niet zo veel relief zou
hebben gegeven, indien zich op de ach
tergrond niet de Algerijnse oorlog be
vond, in welk verband Tunesië al sinds
vier jaar een zware druk op Parijs
tracht uit te oefenen.
Wanneer de economische breuk tus
sen Tunis en Parijs ook in dit licht
mag worden beschouwd, moet men
niettemin betwijfelen of Bourguiba
het psychologische moment dit keer
wel goed gekozen heeft.
De politieke wind woei de laatste we
ken in Noord-Afrika juist weer uit een
wat clement er hoek. maar sinds giste
ren laten vele Franse kranten hun ver-
onwaardiging en gramschap over het
„dubbelspel" van Bourguiba, die econo
misch van Parijs poogt te profiteren en
gelijktijdig Frankrijks Algerijnse poli
tiek doorkruist, weer de vrije loop.
In elk geval lijkt de kans gering
dat Bourguiba in de naaste toekomst
nog eens als bemiddelaar tussen
Frankrijk en Algerije zou kunnen op
treden, een rol, die hij niettemin sinds
lange frjjd begeert. En in wijder ver
band kan men zeggen dat nu ook de
politieke en economische unie tussen
de drie Noordafrikaanse landen
Marokko. Tunesië en Algerije en
Frankrijk, waarmede in Parijs nog al
tijd wordt gespeeld, sinds gisteren
naar een nog wisselvalliger toekomst
is verschoven.