Derde Amerikaanse kunstmaan in één week tijds gisteren gelanceerd Akkoord met de Griekse reder-miljonair Carras i WEERBERICHT Bolsatelliet iiiet in zijn baan Fa. D. KRET Zn. Partijen gelijk aansprakelijk Eisenhowers perschef bereidt Europese agenda voor Opgericht 1 maart 1860 ZATERDAG 15 AUGUSTUS 1959 No. 29822 LEIDSCH DAGBLAD Directeur: E. A. E. van Dishoeck Hoofdredacteur: J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week Witte Singel 1, Leiden - Giro no 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507 Capsule „Explorer V" eveneens vermist Voor de derde maal in acht dagen tijds hebben de Amerikanen vrijdag een kunstmaan gelanceerd. De satelliet is een soort ballon van aluminium, die met stikstof wordt gevuld, zodra hij uit een stalen cilinder is afgeschoten. Deze glan zende bol met een doorsnede van 3.60 meter moet met het blote oog zichtbaar zijn. De raket, die de nieuwe kunstmaan in haar baan moest brengen, werd afge schoten op de basis Cape Canaveral in Florida. Vier uur na de lancering werd evenwel medegedeeld, dat de bol klaarblijkelijk niet in een baan' om de aarde is gekomen. Volgens bekendmaking blijkt uit de voorlopige gegevens, dat de eerste trap goed heeft gewerkt. Daarna haperde het apparaat voor de hoogteoontroie, waar door de raket met een afwijking naar links naar beneden ging. Hoewel ook de tweede en de derde trap werkten, wordt aangenomen dat de satelliet in de at mosfeer is verbrand. Waar dit gebeurd is, heeft men nog niet kunnen vaststel len Later werd medegedeeld, dat de drie trappen van de raket van het type „Ju- no II", die gebruikt werd om de satel liet in een baan om de aarde te bren gen, goed hebben gewerkt. De laatste trap zou ook om de aarde draaien. Deze bevat een stalen buis van 77,5 cm leng te en met een doorsnede van 17.5 cm, waarin de ballon, die ongeveer 4.5 kg weegt, zit opgevouwen. In de cilinder zitten ook het lanceerapparaat en het mechanisme om de ballon op te blazen, alsmede een radiozender. De proef werd genomen onder auspi ciën van het Bureau voor Lucht- en Ruimtevaart (NASA). Men wilde door middel van de ballon, die bestaat uit twee zeer dunne lagen aluminium en een laag plastic, de weerstand en de dichtheid van de hogere luchtlagen me ten. Men had gehoopt dat de zender van 60 milliwatt, die zendt op een golfleng te van 108.03 megacycles, ongeveer twee weken zou werken. Men rekende er op dat de ballon, die na verloop van tijd zijn gasvulling zou verliezen, door de stugheid van zijn omhulsel zijn vorm zou behouden. De weerstand van de lucht zou dan maken, dat de ballon een e spiraalvormige baan beschreef, die ten- 5 slotte in de dichtere lagen van de at- J mosfeer zou eindigen doordat de bol I) tengevolge van de wrijving verbrandt. i- Het verste punt van de beoogde baan N zou ongeveer 2.300 km van de aarde lig- A gen, terwijl de kortste afstand tot de ti aarde ongeveer 670 km zou bedragen. Hoe lang de ballon in de ruimte zou N blijven, was moeilijk te berekenen. 1 Het was de tweede maal, dat de V.S. 'i een proef met een ballonsatelliet na- 6 men. Een poging, welke op 23 oktober 1958* met een raket van het type „Jupi- ter-C" werd gedaan, mislukte doordat de laatste trap niet werkte. Het appa- sl raat stortte toen zeven minuten na de Li lancering in de Oaraibische Zee. ijj „Explorer V" niet teruggevonden dj Het Amerikaanse ministerie van De fensie heeft gisteravond te Washing ton bekendgemaakt, dat de pogingen 'i Prinses Beatrix in Verona jï Prinses Beatrix is gisteren van Ra- lbl venna naar Verona gereisd waar zij 's avonds in het oude romeinse amfi- theater een uitvoering heeft bijgewoond N van Verdi's opera „La forza del desti- no". (De macht van het noodlot). In oktober Britse verkiezingen Volgens het Britse socialistische blad „Daily Herald" zullen er zeker deze herfst algemene verkiezingen in Enge land worden gehouden. De regering zou de conservatieve partij hebben gevraagd zich gereed te houden voor een stem ming op 22 of 29 oktober. om de capsule van de aardsatelliet „Explorer V" te bergem, als mislukt moeten worden beschouwd. De bijna 150 kg wegende capsule was weliswaar volgens plan van de kunst maan gescheiden, maar de schepen en vliegtuigen, die in het gebied van Hawaii het apparaat hadden moeten bergen, hadden geen signalen ontvan gen. die hen in de goede richting had den moeten leiden. Van Hawaii was een escadrille trans portvliegtuigen van het type C-119 op gestegen om de capsule op te vangen. De toestellen waren uitgerust met een speciaal trapèze-acbtig apparaat. Hier mee had men de lijnen van het val scherm, waardoor de val van de capsule moest worden vertraagd, willen „opvan gen". Dit had moeten geschieden op een hoogte van minder dan negen km. De vliegtuigen hadden voor de op- van operatie slechts tien minuten de tijd. Daarna namen schepen het zoeken over. De proef was bedoeld om bepaalde methoden te onderzoeken, volgens welke men een mens van een reis door de ruimte veilig op aarde hoopt te laten terugkeren. Toch reden tot tevredenheid De lancering van de „Explorer V" heeft toch enkele goede resultaten op geleverd, waarvan de belangrijkste de uitstekende functionering van de ra ket van het type „Thor" is, die als eerste trap was gebruikt. Voorts zijn de Amerikanen van oordeel, dat de gebreken, welke tot een volledige mis lukking van de vorige twee „Explo rers" hebben geleid, zijn verholpen. De Amerikaanse luchtmacht bereidt al nieuwe proeven voor om dieren le vend van een ruimtereis te laten te rugkeren. Tenslotte is men ingenomen met de nieuwe „Superbrandstof" R.J.- 1, waarvan de samenstelling geheim wordt gehouden. De leiders van de Amerikaanse luchtmacht verwachten met deze brandstof de draagwijdte van hun ballistische projectielen te kunnen vergroten. Waarschijnlijk zal de brandstof binnenkort in raketten van het type „Atlas" en „Titan" wor den gebruikt „Titan" ontploft Een intercontinentale Titan-raket is maandag enkele seconden na de lan cering op de basis Cape Canaveral in de Amerikaanse staat Florida ont ploft. De raket viel op de startbaan terug. De 30 meter lange raket, de grootste uit het Amerikaanse rakettenarsenaa], was gelanceerd om een proef te nemen met het scheidingsmechanisme tussen de twee trappen. De gehele lancerings- installatie was in vlammen gehuld en een dikke, zwarte rook hing boven net Ongeveer zestig technici, die in een betonnen schuilplaats de lancering ga desloegen, zijn ongedeerd gebleven. Dit was de vijfde proef lancering met een Titan. Bij geen van de proeven haalde de raket de beoogde afstand van 8.000 kilometer. Secretaris-generaal van Marine met verlof Weigerde onder ander te staan (Van onze Haagse redactie) Als een der eerste uitvloeisels van de samenvoeging der departementen van Oorlog en Marine werd enige tijd gele den de heer L. C. Rietveld benoemd tot secretaris-generaal van het nieuwe departement van Defensie. Hy vervulde voordien dezelfde functie bij het depar tement van Oorlog. Het was de bedoe ling, dat de secretaris-generaal van het oude departement van Marine, de heer J. J. van Houten, als waarnemend secre taris-generaal van Defensie onder de heer Rietveld zou komen te staan. Dit heeft de heer Van Houten echter ge weigerd. In verband hiermede is hij thans naar wy van bevoegde zijde vernemen met verlof gegaan. In zijn plaats is nu benoemd tot secre- taris-generaal van het Departement van Marine in liquidatie de Schout-bij- nacht van administratie J. Dekker, tot voor kort hoofdintendant der zeemacht. Korporaal van Marine na pistoolschot overleden Gisternacht, even na 12 uur, heeft een patrouille, die de wacht controleerde, de 25-jarige korporaal-geschutmaker, B. W. Rejjers met een pistoolschot in het hoofd aangetroffen in zijn wachthuisje aan de Marinehaven te Den Helder. De korpo raal deed dienst als onderofficier van de wacht bij de dienst conservatie. Tijdens het vervoer naar een ziekenhuis is de man aan zyn verwonding overleden. Hij was gehuwd en had een kind. De Kon. Marechaussee heeft de dood van de korporaal in onderzoek. De kor poraal werd aangetroffen door de afko mende waöhit. Voornamelijk door het ontbreken van aanknopingspunten is het vermoeden gerezen dat onvoorzich tigheid met het wapen de oorzaak is van het ongeluk. Advertentie LOODGIETERSBEDR1JF EN SANITAIRE INSTALLATIES Hoge Rjjndjjk 71 - Leiden Telefoon 20023—24350 er [jj Zonnige perioden De Bilt verwacht van heden- tot morgenavond: i Voor morgen wordt op de meeste Ï1 plaatsen droog weer verwacht met zon- j nige perioden. De temperaturen blijven J gematigd. (Opgemaakt te 10 uur) ;a u.< 16 augustus eij Zon op: 5.34 uur; onder: 20.04 uur. f®TMaan op: 18.32 uur; onder: 2.59 uur. °eJ Hoogwater te Katwijk 1.04 en 13.40 uur, llJf laagwater 9.13 en 21.41 uur. 30 17 augustus >9- Zon op: 5.25 uur; onder: 20.02 uur. .„I Maan op: 19.41 uur; onder: 5.22 uur. j Hoogwater te Katwijk 2.00 en 14.29 uur, laagwater 10.11 en 22.36 uur. n[' Dit nummer bestaat uit 12 pagina's* en een Bijvoegsel Opdracht voor zes schepen geannuleerd (Van onze Haagse redactie) „De strop" is geregeld! De schade zal door alle bii het contract betrokken partijen gelijkelijk worden gedeeld de Staat der Nederlanden, de scheeps werven en de Griekse reder J. C. Carras. Het contract voor zes nog door de werf ,,De Schelde" te leveren vrachtschepen van 10.000 ton is geannuleerd. Deze schepen zullen aan andere reders moeten worden verkocht. De Neder landse Dok- en Scheepsbouwmaatschappij heeft Carras bepaalde faciliteiten moeten toestaan en zal de vijf bestelde tankers van 24.000 ton voor hem voltooien. straks waarschijnlijk toch sprake zal zijn van financiële schade. „Met het mes op de keel zetten hadden wij ech ter in het geheel niets bereikt", zo zei hij. Concessies Volgens mr. Rinnooy Kan zal de NDSM de door Carras bestelde vijf 24.000 tons tankers normaal afbouwen en aan de Griek leveren. Dat wil zeg gen: de NDSM heeft hiervoor wel be paalde concessies moeten doen. Mr. Rin nooy Kan achtte zich echter niet ge rechtigd over de aard van deze conces sies mededelingen te doen. Maar het ligt voor de hand, dat deze op finan cieel terrein liggen. De vooruitbetalin gen, die door Carras zijn gedaan voor de nog door De Schelde te leveren zes vrachtschepen van 10.000 ton - vier zijn er geleverd en betaald, het ging om 10 schepen - zullen aan Carars terug gege ven moeten worden. De Nederlandse Krediet Verzekering Maatschappij en de Export Financie ringsmaatschappij waren ingeschakeld bij de financiering en afbetaling van de schepen. De eerste maatschappij, wordt gegarandeerd door de Staat der Neder landen. Deze maatschappij berekent premies. Sinds 1932 is onder de midde len van de Staat een bedrag van onge veer 26 miljoen gulden als „winst" van deze maatschappij geboekt. Mr. Rinnooy Kan was bereid te ver klaren dat de Staat daarmee de schade, die door het annuleren van de schepen en het verlenen van faciliteiten bij de afbouw van de vyf tankers hoopt te kunnen opvangen. Na dag vol geruchten Dat is de conclusie die men mag trekken uit de mededelingen van mr. A. Rinnooy Kan, plaatsvervangend The saurier Generaal op de gistermiddag haastig bijeengeroepen persconferentie over de zaak Carras in het ministerie van Financiën in Den Haag, na een dag vol geruchten over het al of niet failliet gaan van de Griekse reder en miljonair J. C. Carras en het miljoenenverlies, dat de Nederlandse scheepswerven, Neder landse Dok- en Scheepsbouwmaatschap pij in Amsterdam en de Kon. Mij „De Schelde" in Vlissingen daardoor zouden gaan lijden. Reeds enige dagen echter was er in principe sprake van een overeenkomst tussen Carras en de andere bij het con tract voor de bouw van vijf tankers en tien vrachtschepen - een order van rond 200 miljoen gulden - betrokken partijen over een regeling van de moeilijkheden. In een schriftelijke verklaring werd nog meegedeeld dat zich ten aanzien van de afwikkeling van de door Carras geplaatste orders voor de bouw van vrachtschepen en tankers bepaalde moeilijkheden hebben voorgedaan, die voortvloeien uit de ongunstige situatie op de vrachtenmarkt. Deze moeilijkhe den zijn evenwel, aldus de verklaring, na overleg tussen alle betrokken partijen tot een oplossing gebracht. De veronder stelling dat er sprake zou zijn van een zware slag voor de betrokken werven, heeft derhalve geen grond. Mr. Rinnooy Kan toonde zich over de bereikte overeenkomst zeer verheugd, maar kon daarby niet verhelen dat er lÉM§g Deze foto geeft een duidelijk beeld van de enorme verwoestingen, welke door de watermassa's rondom Salz burg zijn aangericht. Het betreft de brug in de autobaan van München naar Oostenrijk bij Salzburg over de Salzach. Deze brug is in 1939 onder het be- ivind van Hitler, evenals het stukje autobaan in Oostenrijk, afgebouwd Donderdagavond even voor zeven uur stortte de uit twee helften be staande enorme brug met een don derend geweld in de rivier. De zui delijke helft verdween aan de oost kant geheel in het water, terwijl de noordelijke helft nog geruime tijd is blijven hangen. Deze instorting was een gevolg van het feit, dat de oos telijke pijler door de enorme kracht van het water werd ondermijnd en wegzakte. Met het opruimen van deze brug en de vernieuwing zullen, naar een ingenieur ons ter plaatse vezekerde, meerdere jaren gemoeid zijn. Het verkeer in beide richtingen wordt in de toekomst door Salzburg Sedert de regens zijn opgehouden, kan het gevaar als geweken ivorden beschouwd. Een onzer redacteuren, die met vakantie in Oostenrijk vertoefde en de plaats des onheils passeerde, maakte er deze voortreffelijke opna me, wélke een goed beeld geeft van de aangerichte verwoesting. Laos wil V.N. - waarnemers De Laotiaanse regering zal de secre taris-generaal van de Ver. Naties, Ham- in arskjöld, verzoeken enige waarnemers naar het Laotiaans-Noordvietnamese grensgebied te zenden, aldus is vrijdag te Vientiane officieel bekendgemaakt. Het verzoek zal worden overgebracht door een speciale afgezant namelijk Ngon Sananikone, een broer van de mi- nister-president. De enige taak van de waarnemers zal zijn naar de grens te gaan en rapport uit te brengen over wat zij daar zien. Het aantal waarnemers is een zaak, die Hammarskjöld moet bepalen, zo werd in de bekendmaking gezegd. Verwacht werd dat Ngon Sananikone vandaag naar New York zou vertrekken. Premier Phoy Sananikone van Laos heeft vrijdag communistisch China er van beschuldigd, dat het zijn land tracht vrees aan te jagen. Hy noemde de aan vallen, welke communistische opstande lingen vorige maand in de noordooste lijke provincies hebben gedaan, een „in vasie". De eerste-minister verklaarde op een massabijeenkomst, dat hij de Chinese communisten zou laten weten, dat Laos zich niet laat intimideren. Hij zei dat zijn regering over „beslis sende bewijzen" beschikte dat er tussen de Pathet Lao en het communistische Noord-Vietnam een' geheime verstand houding bestaat. Bevredigend verloop steunactie expeditie Nieuw-Guinea De steunactie voor de expeditie naar het Sterrengebergte in Ned. Nieuw- Guinea die thans op weg is naar de Julianatop in het gebied heeft tot- dusver een niet-onbevredigend ver loop. De penningmeester van de Stichting, die de expeditie heeft samengesteld, de heer H. Muller, heeft verklaard dat uit vele kleine bijdragen gebleken is dat de bereidheid tot stortingen op het giro nummer 478000 aanmerkelijk is, terwijl het. bedrijfsleven niet ten achter is ge bleven om door financiële schenkingen, bijdragen in natura of door middel van kortingen op geleverd materiaal de ex peditie te steunen. Deze steun, aldus de heer Muller, beloopt, vanaf het begin van de steunactie, ongeveer 4 ton maar blijft noodzakelijk naast de ruime toe zeggingen en garanties van de Rotter damse reder Verolme. Het verschil tussen het benodigde be drag en de bijdragen totdusver kan moei lijk worden aangegeven .aangezien de expeditie uiteraard niet met een vast staand budget kan werken. Dit is wel gebleken toen de financiële krachten uitgeput dreigden te raken en snel in grijpen noodzakelijk was. Dank zij de ondervonden medewerking, aldus prof. H. J. Lam uit Leiden, voorzitter van de Stichting, bestaat er thans goede hoop dat de voorgenomen onderzoekingen tot een afgerond geheel zullen worden vol bracht. In Parijs ivorden harde noten verwacht (Van onze Paryse correspondent) Tussen Bonn en Londen, waarheen hij vandaag is vertrokken, heeft de pers chef van het Witte Huis, James Hagerthy, gedurende twee dagen in Parys met leden van de staf van generaal De Gaulle gesproken om de vele protocolaire punten op de diplomatieke i's te plaatsen in verband met de ontmoetingen, die de Amerikaanse en Franse staatshoofden begin september zullen hebben. Presi dent Eisenhower arriveert, zoals bekend, op 2 september a.s. in Parijs eu tot de vyfde zal hij in Frankrijk blijven. Voor Bonn heeft hy op 27 augustus zeven uren uitgetrokken en tussen de Westduitse en de Franse hoofdstad staat Londen eveneens voor vijf dagen genoteerd. In Parys zal de Amerikaanse presi dent naast, of beter na generaal De Gaulle ook andere Europese staatslie den ontmoeten. Het is nu wel bijna zeker, dat de Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken, mr. Luns. in zyn kwaliteit van voorzitter van de Noord- Atlantische Verdrags-Organisatie des middags op 3 september in gezelschap van secretaris-generaal Paul Henri Spaak zijn opwachting bij het Ameri kaanse staatshoofd zal mogen maken. Ook de namen van de Italiaanse en Turkse regeringsleiders en ministers van Buitenlandse Zaken zijn inmiddels in Ike's agenda-boekje tijdens zijn Paryse verblijf genoteerd. Niettemin blijkt het toch wel de zeer kennelijke bedoeling van het Elysée te zijn het bezoek van president Eisenho wer vooral in het teken van de Ameri kaans-Franse vriendschap te plaatsen. Uit het communiqué, dat na de minis terraad van woensdag j.l. werd uitgege ven. had een niet al te best geïnfor meerde lezer zelfs de indruk "kunnen krijgen, dat president Eisenhower nu speciaal naar Parijs denkt te reizen om door zijn Franse evenknie, generaal De Gaulle, ontvangen te kunnen worden. De waarheid is, gelijk bekend, een tik keltje anders. Hoe dat zij: de Franse regering be looft voor Eisenhower, die door een dertigtal ministers, experts, politie ambtenaren en G.I.-mannen vergezeld zal worden in Parijs een paar gedenk waardige d'agen voor te bereiden. Samen met generaal De Gaulle zal de president natuurlijk de traditionele krans leggen op het graf van de Onbekende Soldaat, De Gaulle streeft naar „derde macht" De Paryse correspondent van de „New York Herald Tribune" heeft gemeld, dat president De Gaulle woensdag tegen over het kabinet heeft verklaard, dat het besluit van president Eisenhower om rechtstreeks met premier Kroesjtsjef te spreken, schade zal berokkenen aan de solidariteit van de Navo. Hy zou hebben aanbevolen, dat Frankrijk zijn banden met zijn buurlanden verstrekt, zodat het met hun steun als een Europese „derde macht" zal kunnen spreken. waarna beide staatslieden samen in een open auto de Champs Elysées zullen afrijden. Vermoedelijk zal de Ameri kaanse president ook buiten Parys nog wel een paar toertjes maken, want het ligt in het voornemen, dat als conferen tieoord ook een der historische kastelen in Rambouillet of elders wordt inge schakeld. Als logies heeft men het oog op het ministerie van Buitenlandse Zaken aan de Quai d'Orsay moeten laten vallen, nu de appartementen voor de invites-staatshoofden op het Elyseé als bureau voor de talrijke stafleden van de generaal zijn omgebouwd en inge richt. Harde noten Generaal De Gaulle schijnt overigens al wel veel op het hart te hebben, want hij verlangt in verschillende etappes minstens acht a negen uren met Eisen hower en doorgaans onder vier ogen te kunnen spreken. Alle geschilpunten, die de laatste maanden in het Amerikaans- Franse diplomatieke verkeer de koppen hebben opgestoken, zullen op tafel wor den gebracht en De Gaulle is niet van zins er doekjes om te winden of zich met een kluitje in het riet te laten sturen. Presiden Eisenhower die, naar ver wacht en door de journalisten natuur lijk vurig gehoopt wordt, in Parijs voor het eerst in zijn carrière als Amerikaans staatshoofd een persconferentie op bui tenlandse bodem zal houden, zal ook van de kant van De Gaulle vermoedelijk voor zware krachtproeven worden ge plaatst. De huidige Franse president heeft, gelijk men weet, de welverdiende repu tatie ook in het diplomatiek overleg geen gemakkelijk heer te ?ön. Het is echter eveneens bekend dat Eisenhower een der zeer weinige figuren is van het internationale politiek toneel van van- daag, voor wie "eneraal De Gaii'lc respect heeft Tn De Gaulle's vermaard memoires pit de laatste oorlog kan men over Eisenhower veel goptG en weinig kwaads lezen, zowel met betrekking tot ziin kwaliteiten van diplomaat als van imlitair strateeg. In Franse regerines kringen houdt men veel hoop gevestigd op deze banden van vriendschap, waar door heide presidenten worden verben- den. want politiek gesproken cal e* riet weinig to verhapstukken zijm.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1959 | | pagina 1