WELLES
PLANTEN
VOOR DE SCHADUW i
Dreigend drama werd blijspel
ZATERDAG 15 AUGUSTUS
WEKELIJKS BIJVOEGSEL
PAGINA 2
niet zo maar een
buitenbeentje
Schijn bedriegt
limousine staan en gaf de voorkeur
aan een van de daar legio radende
fietstaxi's. In het smetteloze witte
fllmuniform van de kapitein van de
veerboot leek Welles zoveel op een
prins-op-visite, dat het de aandacht
trok van de neger schildwacht voor
het paleis van de gouverneur, die
prompt in de houding sprong en de
militaire groet bracht.
En terwijl later collega-ster Curt
Jurgens zeiltochtjes maakte in een
vervallen gekocht, maar luxueus opge
knapt jacht, dat trots de naam Kon
Tiki droeg, wiebelde Welles rond in
de havens van Hongkong in een van
die uiterst wankele motorbootjes, die
daar bekend staan als Wallah Wal
lahs.
Uitzonderlijk
Men komt er niet mee om te zeg
gen, dat Orson Welles „een buiteh-
beentje" is. Dan doet men deze uit
zonderlijke figuur onrecht. Hij weigert
zich neer te leggen by de wetten, die
het leven van de filmsterren zouden
moeten bepalen. HU veracht al die
wonderiyke gewoonten, die hun stem
pel gedrukt hebben op het sociale
leven in Hollywood. Hy heeft slechts
één zwakheid, hy rookt legendarische
grote sigaren, maar zelf hierover kan
hy niet nalaten kleinerend te spreken.
„Ik behoor enkel wat mfln rookge
woonte betreft tot de klasse der mil
jonairs", zegt hy. Hy weigert ook mee
te doen aan de nieuwe gewoonte ln
Hollywood, waarby sterren zich voor
de belasting administratief in een
maatschappy laten omzetten. „Ik ver
koop alleen myn diensten", zegt hy.
En als gevolg van deze houding zal
Orson Welles nooit een ryk man wor
den. Ryk dan altyd volgens Holly-
woodse normen. Want mynheer Or
son Welles behoeft zich echt niet te
bedenken voor hy een dubbeltje of
heel wat meer uitgeeft. Maar ryk,
volgens de Amerikaanse filmbegrip
pen, neen, dat is hij niet en dat zal
hy ook nooit worden.
„Om werkelyk schatryk te worden
moet men geïnteresseerd zyn in geld
om het geld, al een abstract ding",
beweert hy. „De succesvolle manipu
lator met geld vindt enorme vreugde
in het verzamelen van geld. Hy heeft
belangstelling voor het geld zelf, niet
voor wat hij ervoor kan kopen".
Gebruiken
Welles heeft geld altyd gebruikt om
er dingen voor te kopen of om er eigen
films mee te financieren. Voor het
geld, dat een van zyn laatste films op
bracht, heeft hy byvoorbeeld een vol
ledige apparatuur voor opnemen van
films gekocht. De winsten van eeq
andere film belegde hy ln een heden*
daagse filmvertaling van Don Qui*
chotte, een film, waarin Welles op»
nieuw duideiyk zyn weigering toont
om zich neer te leggen by conventio
nele begrippen. Inplaats van windmo
lens te bevechten, neemt Welles' Don
Quichote het onder meer op tegen
bulldozers en tegen een historische
film in Cinemascope.
Het leven van Orson Welles is een
voortdurende stryd. Hy is altyd in de
oppositie. Ook waar het om acteren
gaat. Hy zegt zelf: „Ik haat het. Er
is een noodzakeiyke leegte in het leven
van een acteurhy moet altijd
zichzelf uitbeelden". Welles noemt
zichzelf dan ook altijd een regisseur,
nooit een acteur. Maar al baant hij
zich op soms onbehouwen wyze een
nogal ruwe weg door de conventies,
als filmartiest neemt hy de zaken zeer
serieus. Hy zal altyd weigeren een
film te maken, waarin hy niet volle
dig gelooft, waarin hy niet het volste
vertrouwen heeft en die zyn instem
ming niet geheel kan wegdragen. Wat
dat betreft zal hy nooit en te nimmer
van zyn standpunt afwyken. Hy zegt
het zelf en er zijn velen om dat te
beamen: „Ik ben nooit een commer
ciële acteur geweest!"
Orson Welles heel gewoon en
gemoedelijk aan tafel. Over het
algemeen is deze uitzonderlijke
figuur echter zelden gewoon en
niet al te dikwijls gemoedelijk.
Togo" niets meer of minder dan een
zeer lieve „oom"
Enfant terrible
Eén ster in deze film kan ontkomen
aan de onvriendeiyke praktijken van
de brute Yen. Dat is de veelomstreden
Orson Welles. Waarschijniyk een van
de zonderlingste sterren, die het witte
doek vandaag de dag kent. zyn sma
ken en gewoonten wyken in alles af
van het normale. Hy was nog maar
nauwelijks op het Hollywoodse film
toneel verschenen of hy vestigde er
zyn faam als volwassen „enfant ter
rible" door de Cadillac-kliek te ver
rassen met een ritje in een open lan
dauer rond Berverly Hills. Nu, vele
jaren later, is het nog precies het
zelfde. Orson doet net niet, wat een
ander doet.
Neem alleen maar het transport. In
Hongkong liet hy zich dikwyls door
twee jongens op blote voeten naar zyn
werk trekken in een sampan. De ko
lossale Orson Welles in dat ranke
Chinese bootje vormde een even onge-
rymd schouwspel als een potentaat op
een fiets!
Toen het filmgezelschap een bezoek
bracht aan het Portugeseeiland Ma-
cao voor de Zuidchinese kust liet Or
son Welles de grote comfortabele
plooien zich maar wat graag in een
gulle lach.
Een glimmende kale schedel. Hjdens
de opnamen zorgde een wekeiykse
beurt by de kapper er wel voor, dat
in dit opzicht de geiykenis met de be
faamde Yul Brynner volmaakt bleef.
Lange armen als die van een go
rilla? Misschien niet zo lang, maar
ln ieder geval wel sterk. Eén oogop
slag is voldoende om daarvan over
tuigd te zyn. Maar alles by elkaar
kwam de heer Reld toch het dichtst
by de omschryvlng ln het draaiboek.
Benauwde momenten
Milton die eens onder de naam
Jungle Boy worstelde in Tarzan-styi,
maar thans de voorkeur eraan geeft
om ln Japanse styi te vechten onder
de machtige naam „Mighty Togo"
bezorgt in de film enkele dure sterren
nogal benauwde ogenblikjes. Als leider
van een groep meedogenloze piraten,
die een door storm zwaar gehavende
veerboot enteren, slaat hy Sylvia
Syms neer, geeft Curt Jurgens een
paar stevige stompen in het gezicht en
heeft met Jeremy Spenser helemaal
geen medelijden. In het verhaal dus
vast geen prettige Jongen. En af
gaande op de omschryving in het
draaiboek ook uiteriyk geen char
mante en aantrekkeiyke verschyning.
Maar de jeugd van Hongkong trok
zich van al dat barre en boze niets
aan. Voor haar was deze „Mighty
De worstelaar Milton Reid als de brute, imponerende piratenleider
in de Britse [ttm Jdertg to Hongkong".
In een zonnige tuin is het
niet moeilyk een vry aardig sor
timent vaste planten uit te zoe
ken; in de schaduwtuin wordt
het wat moeiiyker. Vele planten
hebben beslist de volle zon no
dig. Planten, die het alleen
maar in de diepe schaduw doen,
zijn er niet veel: doch er zijn
wel soorten, die op een licht
schaduwplekje veel voldoening
schenken.
Voorheen noemde de bloemist
de Hosta's, Funkia's en die
bonte bladplanten voldoen pri
ma op een licht schaduwplekje.
Ze houden wel van een goed
vochtopgevende grondsoortop
zeer lichte en droge gronden
zal men wel iets aan de grond
verbetering moeten doen. De
bonte soort wordt door de bloe
mist ook wel in potten ver
vroegd en in plantmanden ver
werkt; tydelijk kunt u er dan
in de kamer wel plezier van
hebben, doch u moet ze toch
niet als blijvende gasten zien.
Het is veel beter ze in de volle
grond van de tuin te poten;
jarenlang kunt u er dan daar
nog plezier van hebben. Er zyn
ook soorten met blauw-groene
en met grote, groene bladeren.
Die bloeien met blauwe of met
witte bloemen en kunnen nog
een beetje meer schaduw ver
dragen. Op den duur zullen de
pollen een beetje te omvangryk
worden, doch men kan ze óf in
het vroege voorjaar óf in de late
herfst opnemen en elke pol in
stukken scheuren.
Niet alleen de Hosta, doch
ook Pachysandra terminalis
moet als schaduwplant genoemd
worden. Dat is eigenlyk een
soort kruipend heestertje, doch
ze doet veel meer aan een over-
biyvende kruidachtige plant
denken. Die kan nog beter te
gen de schaduw en zelfs onder
een dichte beuk, waar toch
praktisch niets wil groeien, doet
zy het nog wel, doch poot ze
dan niet te dicht by de stam.
Op de lichte schaduwplekjes
zullen o*k de lelietjes van da
len het heel goed naar hun zin
doen; die woekeren maar voort
met hun wortelstokken door de
grond. Op den duur krygt men
dan echte kolonies. Meilelletjes
worden ze ook wel genoemd; ik
zou ze op die schaduwplekjes
beslist niet willen missen.
„Ik liaat acteren"
„Yen nadert over het dek".
„Hij is een grote, zware Chi
nees, met een grof, wreed ge
zicht. een grotesk glimmende kale
schedel en met armen van een
gorilla".
„Iedereen, die deze figuur ziet,
slaat de schrik om het hart".
Dit kon men lezen in het draai
boek voor de Rankfilm „Ferry to
Hongkong". Het stond er zo een
voudig, duidelijk genoeg, maar
waar haalt men zo gauw een der
gelijke figuur vandaan?
Het heeft inderdaad wel wat hoofd
brekens gekost, maar Rank is ge
slaagd. De worstelaar Milton Reid
paste betrekkeiyk goed in de rol.
Want inderdaad, deze mynheer Reid
is een kolos. „Schoon aan de haak"
is hy meer dan tweehonderd pond en
hy kan op een enorme borstomvang
bogen. Hy is dan wel geen Chinees,
maar zyn wieg stond toch in het oos
ten. Milton is de zoon van een vreed
zame belastingambtenaar, die destyds
in Bombay het dageiyks brood ver
diende.
Een wreed gezicht? Dat echt niet,
want Milton heeft uitermate vriende-
lyke bruine ogen en zyn volle lippen
Zeehondbaby eet uit de hand
lichaamsbouw ook helemaal ingesteld
Het lichaam is rolrond en torpedo
vormig, de tenen zyn door zwemvlie
zen verbonden. Het is een uitstekeiv.1i
zwemmer, doch op het land beweeg
hy zich heel moeilyk. Het lichaam i
kortbehaard, geelachtig grys, met ee;
lichter gekleurde buik.
Het jong wordt in juni op een zand
plaat geboren en kan enkele uren ni
de geboorte reeds zwemmen. Het zo
gen geschiedt ook op een zandplaat
Het volwassen dier, dat ongeveer 1.5
meter lang kan worden, voedt ziel
met platvis, haring, ansjovis e.d- Hi
jaagt alleen overdag en bij opkomen
de vloed. By eb rust hij uit op ee:
zandbank dicht bij diep water.
Er is totnutoe vrij intensief gejaagi
op deze dieren, doch er bestaat goed
hoop. dat hieraan paai en perk word
gesteld. Dat is ook wel nodig om uit
roeiing van het ras te voorkomen. D
dieren hebben het toch al moeilij
moeilijk door de afsluiting van d
verschillende zeegaten, zoals he
Brielse Gat.
Men weet thans nog weinig af va
het kuddeverband en andere social
verhoudingen in groepen, maar zeke
is, dat een jong, dat uit de kudde i
gestoten, een zekere dood tegemoe
gaat, wanneer de mens niet kan hel
pen. Enkele weken geleden vonde
vakantiegangers op Schouwen ee:
jonge zeehond in verzwakte toestanc
Zij verzorgden het dier enkele dagci
met uitsluitend koemelk, doch he
was al spoedig duidelijk dat het diei
tje, dat een lengte had van 80 cm e
een gewicht van 10 kg niet lang i
leven zou bly ven. Het dier werd daar
op naar het Dierenpark Wassenaa
gebracht, waar men de verzorging o
zich nam. Door middel van een maag
sonde kreeg het dier eiwitmelk me
olijfolie, ongeveer 200 cc per maaltijc,
Om eventuele infectie, welke het die
door ondervoeding zou kunnen op
lopen te bestreden, kreeg het ook au
tibioticum ln poedervorm, gemeng
in de vloeibare maaltyd, benevens en
kele druppels vitamine D3. Aanvanke
ïyk gaf het zelfstandig drinken no
enkele moeiiykheden, maar spoedi
ontdekte men, dat het dier ging zui
gen aan de hand van zyn verzorgei
In de palm van zyn hand werd daar
op de speciaal samengestelde melk ge
goten, die het dier dan opzoog. Reec
drie dagen na aankomst kreeg de jon
ge zeehond zyn eerste vaste voedsel ii
de vorm van enkele verse haringen
De eerste dag at hy er reeds zes, o
volgende dag al 12. Het gewicht nai
met de dag toe en het dier verkeer
nu in goede conditie. Het is een zee
volgzaam dier geworden, dat onmid
dellijk antwoordt op de roep „uhhhh
van zyn oppasser. Als een volleen
zwemmer, schiet hy dan door zijl
vyver in de hoop, dat er iets te hale
valt.
De vooruitzichten, dat de jonge zee
hond in leven zal blijven, zyn zee
gunstig. Door een doelmatige verzoi
ging is weer een dier in leven geble
ven. Een kleine tragedie uit het die
renryk waarom het dier verstoté
is. zal wel nooit duidelyk worden -
heeft hiermede weer een gelukkig elb
de gevonden.
F. .VAN OMMEN
De gewone zeehonden worden steeds
zeldzamer aan onze kusten. In de
Zeeuwse wateren vindt men naar
schatting 1000 dieren en in de Wad
denzee wordt hun aantal geschat op
1200. De zeehonden leven in kudden.
Men kan hier inderdaad van kudden
spreken, omdat de zeehond een zoog
dier is een der laatst in het wild
levende grote zoogdieren in ons land.
Een groot deel van hun leven brengen
zy in 't water door en daarop is hun
De bonte Hosta
Waar wat meer ruimte is,
kan men ook enkele hoogop
groeiende vingerhoedskruiden
of Digitalis poten; op de lichte
plekjes tussen de heesters vol
doen die uitstekend. Er zyn te
genwoordig allerlei kleuren; op
de donkere plekjes moet men
de lichtere kleuren hebben; op
de lichte plaatsen kan men be
ter de donkere tinten poten. U
kunt ze zelf in eigen tuin ook
van zaad opkweken. Dat is heus
wel een aardig werkje; kassen
of bakken heeft u er niet voor
nodig.
G. KROMDIJK.
