Eisenhower zal NAVO-raad vóór zijn
gesprek met Kroesjstjef inlichten
Verolme kreeg nieuwe
6e werf in Noorwegen
WEERBERICHT
Zal Kroesjtsjef eerst overleg
gaan
ple.
gen met Mao tse Toeng?
Schepenbouw van elke grootte
WESTELIJK OVERLEG WORDT
VOORBEREID
Opgericht 1 maart 1860
VRIJDAG 7 AUGUSTUS 1959
No. 29815
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week
Witte Singel 1, Lelden Giro no 67055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
(Van onze Parijse correspondent)
Amerika zal hoogstwaarschijnlijk in de persoon van president Eisenhower
of anders van zijn minister van Buitenlandse Zaken Herter de leden van de
Noord-Atlantiscse Verdragsorganisatie op de hoogte brengen of houden van
de aard en de bedoelingen der besprekingen, welke het Amerikaanse staats
hoofd met de Sovjet-premier Kroestsjef gaat voeren. Dit verslag zal vermoe
delijk kort voor het eerste onderhoud Eisenhower-Kroesjtsjef op 15 september
aanstaande in Washington voor de permanente NAVO-raad in Parijs kunnen
worden uitgebracht.
Dit Amerikaanse voornemen schijnt
direct voort te vloeien uit een wens, die
in deze zin werd geformuleerd door de
Belgische minister van Buitenlandse
Zaken Pierre Wigny in een memoran
dum, dat hij alle ambassadeur-leden van
de permanente Navo-raad in Parijs dezer
dagen ter hand deed stellen. Aan een
Italiaans initiatief om voor of na het
Amerikaanse overleg een conferentie van
alle vijftien minister-presidenten der At
lantische landen in Parijs bijeen te roe
pen, zal daarentegen geen gevolg worden
gegeven. Met Frankrijk zijn inderdaad
ook de meeste andere Atlantische lan
den van oordeel, dat het verstandiger is
niet de indruk te wekken, dat president
Eisenhower als boodschapper of onder
handelaar van de hele Westelijke vrije
wereld zou zijn opgetreden. Het is ech
ter niet uitgesloten, dat ook de Italiaan
se premier en/of minister van Buiten
landse Zaken Segnio en Pella, worden
uitgenodigd om in Parijs president
Eisenhower te ontmoeten.
Intussen is men het tussen Parijs en
Washington er nog altijd niet geheel
over eens op welke datum beide presi
denten, Eisenhower en De Gaulle, el
kander in Parijs zullen kunnen ontmoe
ten, Parijs heeft Washington officieel
de keus gelaten tussen 27 augustus en
begin september. De Fransen hebben
echter ook te kennen gegeven, dat ge
neraal De Gaulle het wel op prijs zou
stellen aan zijn aanvankelijk plan ge
volg te geven en op 27 augustus Algerije
te bezoeken. Wanneer Washington aan
deze vingerwijzing gehoor geeft, valt het
dus te verwachten, dat president Eisen
hower De Gaulle pas zal ontmoeten, na
dat hij op 28, 29 en 30 augustus in Lon
den met Macmillan en Adenauer heeft
overlegd.
Terwijl de Westelijke hoofdsteden on
derling nog druk overleggen, hoe de di
plomatieke agenda voor de eerstko-
Air France begint
luchtlijn rond de
wereld
Dank zij Amerikaanse
concessies
(Van onze Parijse correspondent)
Na drie weken intensief onderhan
delen zijn Amerika en Frankrijk tot
een akkoord gekomen inzake weder
zijdse rechten en concessies in het
intercontinentale luchtverkeer. Frank
rijk zal in het vervolg een regelmatige
lijn met San Francisco of Los Angeles
mogen onderhouden om vanaf die
punten directe eigen luchtverbinding
met Nieuw-Caledonië en Tahiti te
kunnen exploiteren. Langs die weg
zal Frankrijk nu voor het eerst een
luchtlijn krijgen, waarmee de wereld
wordt omspannen.
Een kaartje ParijsParijs zal een
kleine miljoen franken of ongeveer 7 k
8 duizend gulden gaan kosten. Ook op
het traject ParijsTokio heeft Frank
rijk nieuwe landingsrechten gekregen,
waardoor speciaal het toeristenverkeer
op Alaska sterk verbeterd zal kunnen
worden.
De wederzijdse betrekkingen op lucht
vaartgebied tussen Frankrijk en Amerika
werden totdusver geregeld door een ak
koord, dat al in 1946, tussen beide lan
den werd afgesloten. Aangezien de
Franse luchtvloot sedertdien aanzienlijk
werd vergroot en gemoderniseerd, had
Parijs al geruime tijd aangedrongen op
een herziening van deze overeenkomst.
Het privilege van de Amerikanen om
directe luchtlijnen te mogen leggen tus
sen Frankrijk en ieder punt van hun
eigen grondgebied is nu opgeheven.
Niettemin blijven de Amerikanen hun
bevoorrechte positie behouden, terwijl zij
in de toekomst bovendien van de vlieg
velden Marseille en Nice, waar ze tot
dusver niet landen mochten, gebruik
zullen kunnen maken.
Vrij zonnig
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Droog weer met zonnige perioden. Wei
nig wind en iets warmer.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
9 AUGUSTUS
Zon op: 5.12 uur; onder: 20.18 uur.
Maan op: 11.02 uur; onder: 22.17 uur.
Hoogwater te Katwijk aan Zee: 4.50
en 17.15 uur.
Laagwater: 0.45 uur en 13.02 uur.
Dit nummer bestaat ntt 10 pagina's*
mende weken in elkaar moet worden ge
pist, schijnen in het Oostelijke kamp
zeker tekenen erop te wijzen, dat daar
de hemel door veel ernstiger geschil van
politiek karakter wordt verduisterd. Voor
het moment is premier Kroesjtsjef naar
de Russische Rivièra aan de Zwarte Zee
vertrokken om daar krachten op te doen
voor een ontmoeting, die voor zijn land
en voor de wereld van historische bete
kenis kan worden.
Maar nog altijd doen hardnekkige ge
ruchten de ronde, dat de Chinese staats-
chef Mao-tse-Toeng van Kroesjtsjef zou
verlangen bij dit gesprek met het Wes
ten direct of zijdelings te worden in
geschakeld. Het is dan ook niet uitge
sloten, dat Kroesjtsjef vóór zijn ontmoe
ting met Eisenhower op zijn beurt eerst
nog een onderhoud met zijn Chinese
bondgenoot zal hebben. En sommige
waarnemers menen zelfs zo ver te mo
gen gaan, dat zij het communistische re-
bellenoffensief, dat vorige week plotse
ling in Laos is uitgebroken, interpreteren
als een Chinese poging om Moskou on
der druk te zetten. Zeker mag men in
verband met deze communistitsche op
stand spreken van een dissonant, die de
harmonie van het komende Oost-West
concert ietwat dreigt te verstoren.
Nu ook naar Venezuela?
(Speciale berichtgeving)
De vestiging van een Verolme-werf in Venezuela. Dat was de enige vraag,
waarop de heer C. Verolme gisteravond na zijn terugkeer op de luchthaven
Rotterdam uit Noorwegen, waar hij de zesde werf heeft toegevoegd aan
Verolme's Verenigde Scheepswerven, geen antwoord wilde geven. Maar in
zijn ontkenning lag zijn bevestiging. „Daarover spreek ik nu niet", zei hij,
„misschien over een jaar of zo
Behalve werven in Heusden, Alblasserdam en op Rozenburg, in Brazilië
en Ierland, een machinefabriek in IJsselmonde en een elektrotechnisch bedrijf
in Maassluis heeft het Verolme-concern nu ook 'n werf in Sarpsborg gekregen,
in het uiterste zuidoosten van Noorwegen, vlak bij de Zweedse grens. Vandaag
heeft de Noorse koning de speciale concessie getekend, die nodig is om bui
tenlands kapitaal in te brengen in een Noors bedrijf.
De heer Verolme. die met de hoofd
directeur, de A. de Booy, met een vlieg
tuig van Philips ,,ons als bevriende
relatie afgestaan, Philips heeft geen be
langen in onze bedrijven" uit Oslo
terugkeerde, heeft verteld wat de ach
tergronden van deze overneming zijn.
De direotie van de scheepswerf
Sarpsborg Mek. Verk&ted a/s zag geen
mogelijkheden meer de werf aan te
passen aan de moderne scheepsbouw.
Zij heeft daarop contact gezocht met
ons hoewel er vele andere buiten
landse kapers op de kust waren en
in een tijd van zes weken zijn wij tot
overeenstemming gekomen. De werf
blijft een Noorse maatschappij, waar
van de aandelen geheel in Nederlandse
handen zijn. Het aandelenkapitaal, dat
200.000 kronen bedroeg, hebben wij uit
gebreid tot een miljoen kronen. Voor
een grote uitbreiding en modernisering
zal een investering van minstens 10
miljoen gulden nodig zijn. „Ons eerste
werk zal zijn", aldus de heer Verolme,
„de werf geschikt te maken om er sche
pen van elke grootte te gaan bouwen,
zoals we op onze Nederlandse werven
gewend zijn".
Bij de Noorse werf werken een 600
man. Men beschikt over een dok voor
5000 tons en een dok voor 10.000 tons-
schepen, voor nieuwbouw en reparatie.
Het is een middelgrote werf dus, zoals
Verolmes werf in Alblasserdam. Maar
er naast ligt een terrein van 25 ha, dat
uitstekend geschikt is voor de nood
zakelijke uitbreiding. Buur van de werf
is de grootste papierfabriek van Euro-
Vele kansen
„Heeft de werf kansen? Vele," aldus
de heer Verolme. „Noorwegen beschikt
over de derde vloot van de wereld
met een totale tonnage van 16 mil
joen ton dw. Dat betekent dat bij een
gemiddelde levensduur van schepen
van 20 jaar, jaarlijks 800.000 ton moet
worden vernieuwd. De Noorse werven
hebben slechts een capaciteit tot
250.000 a 300.000 ton per jaar, de rest
van de orders gaat naar het buiten
land. Engelland, Zweden, Denemarken
Duitsland bouwen veel voor Noorwe
gen, Nederland pikt slechts een enkel
graantje mee."
„Wat wij nu gaan doen is de capaci
teit van de werf vergroten en daarmee
dus ook de capaciteit van de Noorse
scheepsbouw", aldus de heer Verolme".
Wij willen schepen gaan bouwen tot
elke grootte. De rederijen zullen daar
mee zeer gediend zijn. Om opdrachten
voor tank- en ertsschepen in het bui
tenland te plaatsen zijn speciale ver
gunningen voor de financiering nodig.
Bij opdrachten aan onze Noorse werf
zal dat niet het geval zijn.
De werf beschikt over een machine
fabriek, maar de vraag is in hoeverre
deze rendabel te maken. Dit schept
echter weer mogelijkheden voor onze
Nederlandse machinefabrieken, die naar
Noorwegen kunnen gaan leveren, niet
alleen aan de eigen werf, maar ook aan
andere bedrijven. Een kleine staf van
Nederlandse technici gaat binnenkort
naar Noorwegen om te bestuderen wel
ke verbeteringen zullen kunnen worden
aangebracht. De Noorse werf zal ge
bruik kunnen maken van de construc
tiebureaus in Holland, de plaatjes voor
de optische afschrijvingsinstallatie bv.
zullen ook in Sarpsborg kunnen worden
gebruikt.
Geen beroep op de
kapitaalmarkt
Voor de financiering van dit nieuwe
project zal „Verolme" geen beroep op
Soldaat omgekomen
bij La Courtine
In de omgeving van La Courtine in
Frankrijk is gistermorgen de soldaat
eerste klasse A. M. M. Meeuwissen by
een verkeersongeluk om het leven geko
men. Soldaat Meeuwissen die een der in
zittenden was van een jeep, werd, ver
moedelijk doordat de chauffeur van die
jeep veel te hard reed, eruit geslingerd.
Hij kreeg een schedelbasisfractuur,
waaraan hij korte tijd later overleed. De
omgekomen soldaat behoorde tot een
bataljon infanterie dat normaal gele
gerd is te Grave. Hij woonde te Zeven
bergen.
Schadevergoeding van
meteorologen geëist
Weerbericht geeft geen
garantie
De Oostenrijkse weerstations hebben
de natste julimaand sedert mensen
heugenis moeten registreren. De zware
regens hebben niet alleen voor miljoe
nen schade door verlies van oogsten en
overstromingen aangericht, maar ook de
eerste eis tot schadevergoeding jegens de
„weermakers", van het meteorologisch
instituut uitgelokt. Drie Weners, die in
goed vertrouwen op het gunstig luiden
de weerbericht er op uit getrokken wa
ren. werden namelijk onderweg door een
wolkbreuk verrast die hun kleren gron
dig bedierf.
Het drietal heeft de weerprofeten nu
om betaling van de reparatiekosten aan
gesproken. Veel kans op gelijk hebben
zij niet, daar het weerbericht uitdrukke
lijk als een verwachting en niet als een
gegarandeerde voorspelling wordt uitge
geven.
Benzine wordt duurder
Als gevolg van de recente prijsstijging
op de wereldmarkt, zal met ingang van
zaterdag 8 augustus a.s. de verkoopprijs
voor gewone autobenzine en super auto
benzine worden verhoogd met 0.3 cent
per liter.
De aanstaande reis van Kroesjtsjef
Amerikaanse functionarissen te Washington hebben meegedeeld, dat premier
Kroesjtsjef op 15 september te Washington zal aankomen voor zijn bezoek aan
de V.S. Het is het plan, dat de premier drie dagen in de hoofdstad blijft en ver
volgens een rondreis van ongeveer tien dagen door het land maakt. Verdere bij
zonderheden zijn nog niet bekend gemaakt.
In ambtelijke kringen te Washington heeft men de indruk gewekt, dat de
Amerikaanse autoriteiten met het oog op het aanstaande bezoek van Kroejtsjef
werken aan een campagne om te verhinderen, dat er heel onvriendelijke dingen
aan het adres van de Russen worden gezegd.
Vice-president Nixon zei bij zijn terugkeer in de Verenigde Staten, dat de
Amerikanen even hoffelijk jegens Kroesjtsjef dienen te zijn als de Russen jegens
hem zijn geweest. Deze uitlating werd beschouwd als een eerste aanwijzing van
een officiële vriendelijkheidscampagne.
Adenauer naar Londen
De Duitse Bondskanselier, Adenauer,
zal omstreeks 28 augustus een bezoek
aan Londen brengen, aldus is van ge
woonlijk welingelichte zijde te Bonn
vernomen.
Adenauer zou dan met de Britse
minister-president, Macmillan, spreken
en waarschijnlijk ook met president
Eisenhower, die omstreeks die tijd in
Londen wordt verwacht.
Ook België wil Navo-overleg
Het hoofd van het kabinet van het
Belgische ministerie van Buitenlandse
de Nederlandse kapitaalmarkt behoe
ven te doen. „Ons bedrijf is kernge
zond", aldus de heer Verolme. „Wel
is het mogelijk, dat een beroep wordt
gedaan voor de financiering van de
bouw van schepen, maar dat heeft
niets met de bedrijven zelf te maken.
Met Noorwegen zullen goede relaties
en een goede samenwerking kunnen
worden opgebouwd", aldus de heer
Verolme.
Enkele Noorse gezelschappen o.a.
de Noorse pers die veel over de over
neming heeft geschreven zullen
binnenkort de Nederlandse werven
van Verolme komen bezichtigen.
Het interieur van het vlagge-\Lijn, de Rotterdamis geheel ge-\„Ca[é de la Paix' in de toeristen-
schip van de Holland-Amerika-\ reed gekomen. Een kifkje in het klasse.
Zaken, Schuermans, heeft op een pers
conferentie te Brussel gezegd, dat pre
sident Eisenhower voor zijn eerste
besprekingen met minister-president
Kroesjtsjef niet alleen met de leiders
van Groot-Brittannië, Frankrijk en de
Duitse Bondsrepubliek moet spreken.
Volgens de Belgische regering is er geen
reden af te wijken van het traditionele
democratische overleg binnen de Navo.
De regering te Brussel heeft dit de
regeringen van de andere landen van de
Navo informeel meegedeeld, aldus
Sohuermans.
De Belgische regering heeft tevens
duidelijk willen maken, dat de bespre
kingen van Eisenhower en Kroesjtsjef
een „verkennend karakter" dienen te
hebben en dat geen besluiten mogen
worden genomen die andere landen van
de Navo raken.
In antwoord op een vraag van een
verslaggever zei Schuermans, dat deze
informele stap geen aanwijzing is van
een gebrek aan vertrouwen van België
in de Ver. Staten en andere bondgeno
ten. De bedoeling is alleen uitdrukking
te geven aan de wens, dat de kleinere
landen in de Navo medezeggenschap
hebben in beslissende kwesties, die ook
hen aangaan.
In antwoord op een andere vraag zei
Schuermans, dat België nog niet offi
cieel geantwoord heeft op het Italiaanse
voorstel op de Navo-vergadering van
woensdag te Parijs tot het houden van
een bijeenkomst van de regeringsleiders
van de Navo-landen als onderdeel van
het programma voor Eisenhowers be
zoek aan Europa. De Belgische regering
is er niet tegen, maar zij zou tevreden
zijn met een bijeenkomst op het niveau
van de ministers van Buitenlandse
Zaken of zelfs op dat van de permanen
te vertegenwoordigers bij de Navo.
Schuermans zei voorts, dat een eigen
lijke topconferentie een morele overwin
ning voor de Sovjet-Unie zou zijn. Er
zijn naar het oordeel van de Belgische
regering niet zoveel vorderingen te
Genève gemaakt, dat een topconferentie
gerechtvaardigd is.
Binnenkort weer overleg
ambtenarensalarissen
(Van onze Haagse redactie)
Begin september zal opnieuw overleg
worden geopend over de salarissen der
ambtenaren. De centrale commissie
voor overleg in ambtenarenzaken zal
met minister Toxopeus van gedachten
wisselen over de gevolgen van de vrijere
loonpolitiek voor de ambtenaren. Be
paalde voorstellen zullen nog niet op
tafel komen. De bijeenkomst heeft
voornamelijk een oriënterend karakter.
STAATSSECRETARIS
BUITENLANDSE ZAKEN?
De minister van Buitenlandse Zaken,
mr. J. M. A. H. Luns, hoopt, dat voor
hy begin september voor zes weken
naar het. Westelijk halfrond vertrekt,
een staatssecretaris aan zijn ministerie
zal zijn benoemd.
Gisteren arriveerden op Schiphol
de Nederlandse padvinders, die
deelgenomen hebben aan de We
reldjamboree in Manilla op de Phi-
lippijnen.
Hotelstaking in
Opper - Oostenrijk
Toerisme dreigt vast te lopen
(Van onze Weense correspondent)
Midden in het hoogseizoen van het
vreemdelingenverkeer heeft de bond
van het hotel- en restaurantpersoneel
besloten, dat deze groep van werkne
mers in Wenen en in de provincie Op-
per-Oostenrijk van maandag a.s. af in
staking zal gaan. Als reden wordt op
gegeven, dat de werkgevers de beloofde
45-urige werkweek nog niet hebben in
gevoerd. De werkgevers antwoorden
hierop, dat het hoogseizoen een derge
lijke maatregel nog niet toelaat, maar
dat hij op 1 oktober a.s. zal worden in
gevoerd. De vakbond is hiermee niet
tevreden en profiteert nu van de
dwangpositie, omdat het gehele vreem
delingenverkeer in de betreffende stre
ken dreigt vast te lopen. De eigenaars
van hotels en restaurants zijn echter
niet van plan om toe te geven en wil
len ofwel hun bedrijven geheel sluiten
ofwel met hulppersoneel een voorlopige
oplossing vinden.
De andere provincies hebben zich
vooralsnog niet bij deze staking aange
sloten. De Oostenrijkse bevolking is over
het algemeen verontwaardigd over deze
dwangstaking, die een grote schade zal
berokkenen aan een van de voornaam
ste bronnen van inkomsten in dit land
van internationaal toerisme.
Buitenlandse tournees
Residentie Orkest
Op een gistermiddag gehouden pers
conferentie heeft de directeur van het
Residentie-Orkest, de heer Willem Bre-
derode, meegedeeld, dat het orkest in
mei 1960 vier concerten in Engeland zal
geven, nJ. in Londen, Coventry, Lei-
cester en Bristol. Er worden op het
ogenblik met de BBC nog besprekingen
gevoerd voor een optreden voor de mi
crofoon en voor de televisie.
Ook zijn besprekingen gaande met
Portugal. Het ligt namelijk in de bedoe
ling, dat het Residentie-Orkest in juni
van het volgend jaar tijdens een festival
van Lissabon daar drie concerten zal
geven, alsmede een concert in Oporto.
Tenslotte bestaan er plannen voor een
grote tournee door Amerika in het voor
jaar van 1962. In de voorbereiding van
deze tournee heeft Max Tak een werk
zaam aandeel. Tijdens de Amerikaanse
tournee, welke mogelijk zal worden uit
gebreid met een concertreis door Ca
nada, zal het Residentie-Orkest door
twee dirigenten geleid worden. Het Re
sidentie-Orkest heeft zijn contract met
Philips vernieuwd. In het jaar 1958 zijn
over de gehele wereld niet minder dan
264.000 grammofoonplaten van het orkest
verkocht.
Vijf en dertig koeien in de stal
verbrand
Gistermorgen zijn bij een felle
brand in de kapitale boerderij „Noor
derham" te Den Ham (Gr.) 36 koeien
omgekomen. De dieren stonden in de
stal, waar ze elektrisch zouden wor
den gemolken. De brand, die waar
schijnlijk door hooibroei is ontstaan,
werd ontdekt door de bedrijfsleider en
zijn knecht.
Toen zij bij de grote stal kwamen
waar de koeien in stonden, gelukte het
hun niet de zware schuifdeur open te
krijgen. De koeien verbrandden daar
door alle. De brandweer van Aduard
wist sléchts een deel van het voorhuis
te behouden, alsmede enig meubilair.
De schade loopt tegen de honderddui
zend gulden. De eigenaar ls verzekerd.
