rof. v. Arkel kwart eeuw geleden
tot Leids hoogleraar benoemd
Bijzondere plaats tussen de
Ned. anorganische chemici
Arrestaties na diefstal van
traveller's cheques te Richmond
Bloemen voor. Leidse bruidjes
„PETTEN" WORDT
VOOR EURATOM
Vrouwelijke arts uit Leiden bij
brand in Katwijk-Rijn omgekomen
Haar zoon kreeg ernstige brandwonden
Esso
Kerkelijk Leven
fericht 1 maart 1860
Maandag 27 juli 1959
Derde blad no. 29805
Op 31 juli aanstaande:
of. dr. A. E. van Arkel, gewoon hoogleraar aan de Leidse Univer-
in de anorganische scheikunde, zal 31 juli a.s. het feit herdenken,
hij een kwart eeuw geleden in deze functie werd benoemd als
dger van prof. dr. F. A. H. Schreinemakers. Hij aanvaardde dit
op 26 oktober 1934 met een oratie over „Nieuwere inzichten in
heikunde.
chemisch-wetenschappelijk gebied bekleedt prof. Van Arkel in
rre een bijzondere plaats, dat hij de anorganische scheikunde
w leven heeft ingeblazen in een tijd, dat men dit terrein vrijwel
el onderzocht achtte en de anorganische chemie slechts be'
uwde als basis voor scheikundige specialisatie in andere richtin-
De industriële ontwikkeling na de oorlog heeft in brede kring de
geopend voor de nieuwe mogelijkheden, die ook de anorganische
lie zelve biedt.
of. Van Arkel vertoeft thans in Amerika en zal derhalve op de
emde jubileumdag -niet in Leiden zijn.
Utrecht en Eindhoven* gewoond. Hij was hiertoe mede gestimu-
WrretflT cmanoven - leerd door de nauwe contacten welke
1 mi Eduard van Arkel werd op 19 tussen talloze hoogleraren werden gelegd
iber 1893 te 's-Gravenzande ge-1 in de bezettingsjaren. Hij behoorde tot
als zoon van een
hj doorliep het ste-
gymnasium te Den
en studeerde schei -
aan de Rijksuni-
»it te Utrecht, waar
iistent was van prof.
Kruyt.
beëindiging van zijn
was hy van 1920
921 hoofdassistent
het Farmacothera-
che Laboratorium
den bij wijlen prof.
van Leeuwen. In
?erd hij als eerste
undige verbonden
het Natuurkundig
itorium van Philips
idhoven.
929 promoveerde de
Van Arkel op een
chrift getiteld „Uit-
ngssnelheid van het
sol". Voordien was
1928 met prof.
fest afgevaardigde
Nederland geweest
het Internationaal
les voor Natuur- en
A. unde in Rusland.
3-h bereikte hem de
n.liging, het directo-
tnjte aanvaarden van
g-lstituut voor Schei-
2.|docenten te Lenin-
l.i welke uitnodiging
'ttenwel van de hand
2. 31 juli 1934 volgde
l.lenoeming tot hoog-
A. te Leiden als op-
e- van prof. Schrei
ers. Zoals gezegd
st.krdde hij zijn leer-
d.an de anorganische
i- e in oktober van dat
Centrale plaats
perend voor zyn Leidse arbeid
de centrale plaats, welke hy
aan de zuiver anorganische
lie bleef toekennen, ook toen
i de belangstelling voor dit basis
der scheikunde ging verflau-
de interesse voor gespeciali-
nevenwetenschappen groeide,
doceerde prof. Van Arkel geruime
ook fysische chemie, doch in 1947
hiervoor een aparte leerstoel in
leven geroepen. Het standpunt
prof. Van Arkel tegenover de be-
ïis van de anorganische chemie
na de tweede wereldoorlog een
itiging door de industriële ont-
elingen en de rol, die b.v. ura-
titaan en fluorverbindingen
:n spelen in techniek en indus-
In het bijzonder ging de belang-
ng van prof. Van Arkel uit naar
ilexverbindingen en kristalstruc-
1.
de oorlog heeft prof. Van Arkel
1de malen in Amerika vertoefd
et onderhouden van industrieel-
iet chappelijke contacten. Ook nu
R, t hij weer in Amerika, vanwaar
[jjj st in september terugkeert. Dit
de teft hij bovendien een bezoek aan
it- gebracht.
Medische propaedeuse
:ss[of. Van Arkel heeft zich byzon-
verdiensten verworven door zyn
lteiten ten behoeve van de me-
ngke propaedeuse. Hy hielp op
de htige wyze mee, dé moeilijkheden
de|e vangen welke geschapen werden
de grote stroom medici, die na
mskvryding de Leidse Universiteit
lerde".
hebben, in de eerste tijd na de
ing, tientallen studenten geruime
de zolders van zijn laboratorium
Mulo-diploma's
het mulo-diploma A zyn ge-
de dames: M. Haasbeek, Alphen
Dn, H. A. A. de Jong, Leiderdorp
1. v. Winkel, Voorschoten <m.),
Starreveld, Hazerswoude (m.), B.
nier. Leiderdorp (m.), M. E. ter
Voorschoten, I. M. D. v. d. Haak,
rijk (m.), A. v. d. Niet, Noord-
ai.), E. A. M. J. Wijsman, Leiden
v. d. Zwart, Noordwijk (m.), M.
kels, Voorschoten (m.), Y. M. den
iden (m.) en de heren: A. Im-
jeiden, J. Kleijn, Leiderdorp <m.),
Voorvelt, Leiden <m.), J. J. de
Noordwijk (m.), C. J. Karman,
(m.), G. Pool, Katwijk (m.) en
rnoldus, Leiden.
andidaten, achter wier naam een
laat, slaagden bovendien voor het
istandsdiploma. Afgewezen 5 kan-
L
LEIDSE AVOND-MULO
het mulo-examen A of B slaag
dames. H. van Winkel te Voor-
n, M. Haasbeek te Alphen a. d.
Werner te Oegstgeest en N. van
iln te Leiden en de heren C. Snel
ierdorp. J. van Winkel te Voor-
a, P. Malipaard te Zoeterwoude, C.
uyvenbode te Katwijk aan Zee; P.
iel, J. H. van der Vliet, F. Michels,
irvelt en A. Immink, allen te Lei-
de groep van 68 hoogleraren, die mas
saal ontslag namen toen zij zich zelfs
niet meer passief als hoogleraar met het
optreden der bezetters konden vereni
gen. Hij heeft na dit genomen ontslag
weer enige tijd als scheikundige gewerkt
bij Philips.
Mede-oprichter van
twee lycea
Niet alleen op Universitair niveau
ging zijn belangstelling uit naar het
onderwijs. Ook voor het middelbaar on
derwijs toonde hij telkens weer een
actieve interesse. In zijn eerste Eind-
hovense periode was hij een van de op
richters en later bestuurslid van de
stichting Het Lorentz Lyceum en voorts
voorzitter van de Volksuniversiteit al
daar.
In zijn Leidse tyd was hy een der
oprichters van het Rijnlands Ly
ceum te Wassenaar. Ook daarvan werd
hU nadien bestuurslid.
Zijn belangstelling voor het middel
baar onderwijs bleek voorts uit het leer
boek voor de scheikunde, dat hij met dr.
H. G. S. Snijders schreef, en dat in 1956
verscheen.
Vele publicaties
Van zijn vele publikaties noemen wy
voorts „De bouw der moleculen" (1936
in samenwerking met dr. J. H. de Boer).
„Reine Metalle" (een in 1939 verschenen
monografie, „Moleculen en Kristallen"
(1940, met vele herdrukken nadien ook
in andere talen). Vooral in de tyd van
zijn samenwerking met dr. De Boer ver
schenen er vele andere publikaties van
zyn hand.
In de loop der jaren zijn enige tien
tallen jonge scheikundigen bij prof. Van
Arkel gepromoveerd. In het academische
jaar 19551956 was prof. Van Arkel
rector-magnificus van de Leidse Univer
siteit.
PERSONEEL HCW en NEM OP STAP
Vijfhonderd personeelsleden van de
Hollandsche Constructie Werkplaatsen
en de Ned. Electrolasch Maatschappij,
waarbij zich ook de gepensioneerden
hadden aangesloten, zijn zaterdag op
stap geweest. Via Utrecht werd naar
Arnhem gereden, waar de lunch werd
gebruikt. Van hier ging het naar Berg
en Bos te Apeldoorn, waar allen genoten
van de kleurrijke bloemenpracht en wa
terpartijen van dit park. Een schitte
rende tocht dwars door de Veluwe voer
de tenslotte naar Avifauna te Alphen
aan den Rijn. Hier waren mede aanwe
zig de heer H. Hofman, directeur van
de NEM en ir. Schreuders, adjunct-Ji-
recteurv an de HCW. Tijdens het diner
heeft de voorzitter van „De stalen
Band", de heer H. Laman, de directeur
bedankt voor deze in zo gezellige sfeer
verlopen uitgaansdag.
Onze stadgenoot, de heer A. W.
Fels, is geslaagd voor het examen sport
massage.
Mevr. A. M. Holm-Boer alhier is
geslaagd voor het examen beroepskeuze
adviseuse.
Lezers schrijven
Loterij voer expeditie
Nieuw-Guinea
Geachte redactie
In alle Nederlandse dagbladen kan
men lezen, dat de expeditie in onbekend
Nieuw-Guinea met pech heeft te kam
pen, en zonder geld zit. Maar het is toch
een Nederlandse zaak met bekwame
Leidse figuren in de leiding?
Nu is de Nederlandse dagbladpers zo
machtig. Zou het nu niet mogelijk zyn
voor de dagbladpers om de heer Ber
gers, grootmeester in het organiseren
van loterijen, voor deze zaak op korte
termijn, een loterij te doen houden om
de expeditie te helpen?
Zij verdienen het volkomen. Ook de
Marine, met inbegrip van het korps ma
riniers. Ik ben overtuigd, dat gokgraag
Nederland daar gaarne aan meedoet.
Of laat de Nederlandse posterijen zegels
met opcenten beschikbaar stellen voor
dat doel.
A. C. Ponstein,
Levendaal 145, Leiden
Het is ons bekend, dat het stichtings
bestuur overwogen heeft een grote lote
rij te organiseren. Daarvan is echter af
gezien. omdat hiervoor beschikt moet
worden over een zeer groot bedrag voor
prijzen, wil men enige kans op succes
hebben. Men meende dit niet te mogen
onttrekken aan de toch reeds te gerin
ge middelen, die voor de expeditie ge
schonken waren en niet mogen bestem
men voor speculaties op de goklust van
het publiek, dat op deze manier niet tot
de expeditie zou bijdragen op basis van
het wetenschappelijk en nationale be
lang hiervan, doch op basis van eigen
belang.
Ook de baten van een toeslag op PTT-
zegels zouden vrijwel zeker slechts een
fractie vormen van wat er aan aanvul
lende geldmiddelen nodig is. Men meen
de algemene acties als beroep op indus
trie en later ook publiek niet nadelig te
mogen beïnvloeden door kleinere acties
van andére aard.
Tenslotte was het, toen door tegensla
gen het aanvankelijk geringe tekort (dat
nog wel door nakomende middelen ge
dekt zou kunnen worden) plotseling tot
een tekort van tonnen uitgroeide, niet
meer doenlijk op de voorgestelde wijzen
op korte termijn succes te oogsten. Doch
men moet wel op korte termijn over
nieuwe middelen kunnen beschikken.
Anders moet de expeditie worden afge
broken.
Het is te hopen, dat het nieuwe be
raad met de regering, dat zeer binnen
kort plaats vindt, uitkomst kan brengen.
Een andere uitweg dan zeer aanzienlijk
verhoging van de overheidsbijdragen be
staat er thans niet meer.
Red. Leidsch Dagblad
Men liep te Amsterdam tegen de lamp
(Van onze Amsterdamse correspondent)
De Amsterdamse recherche heeft een bijzondere bijdrage geleverd ln de oplos
sing van een opzienbarende inbraak in het Reisbureau Cook in de Londense
voorstad Richmond, waar vorige maand voor f60.000.aan travellers (reis)-
cheques en contanten is gestolen, nadat de brandkast met explosieven was
vernield. Vier mannen zijn in Amsterdam gearresteerd: twee Amsterdammers,
een Leidenaar en een in Engeland thuishorende Poolse machinist. Deze laatste
zal in afwachting van zyn uitlevering door rechercheurs van Scotland Yard in
Nederland worden verhoord.
diende te zijn. Tijdens het verhoor ver
klaarde hij de oheques te willen innen
voor een vriend, een 27-jarige metaal
bewerker. die op zijn beurt in contact
was gekomen met een 46-jarige Pool.
Beide mannen werden gearresteerd. De
Pool was nog in bezit van 470 dollar en
225 pond aan oheques. die uit Riohmond
afkomstig waren. Hij beweerde de
cheques niet zelf ln Nederland te heb
ben gebracht, maar dit te hebben ge
daan via een 22-jarige zeeman uit Lei
den. Deze werd de vierde arrestant.
Scotland Yard heeft totdusver nog
geen klaarheid kunnen brengen in de
diefstal, evenmin als in een soortgelijke
inbraak welke kort geleden op dezelfde
wijze in het Londense kantoor van Cook
werd gepleegd en waarbij een aanzien
lijk bedrag aan contanten is gestolen.
Via Interpol werden de nummers van
de in Riohmond ontvreemde reis-
eheques bij de Europese banken bekend
gemaakt. Woensdagmiddag had dit
systeem succes .toen een oplettende ba-
liebediende van een bank in Amster
dam een aantal cheques met deze num
mers kreeg aangeboden. De man aar
zelde geen moment en alarmeerde de
recherche. De aanbieder van de che
ques bleek een 38-jarige kantoorbe-
Alle Leidse bruidjes ontvangen
deze week een even fleurige als
kleurrijke attentie van de Stichting
Rijnsburgs Bloemencorso. Een
bloemengroet, welke geheel past in
het kader van de Leidse bloemen-
week, die vandaag is aangevangen
en morgen, als voorloopster van het
grote corso van a.s. zaterdag, een
bloemen-kindercorso in Leidens
straten brengt.
Namens het Stichtingsbestuur
heeft de echtgenote van Flora's
voorzitter, mevr. E. KraltStar uit
Rijnsburg, zich deze week met het
aanbieden van deze feestelijke at
tentie belast. Vandaag 'waren het
drie bruidsparen, die na de huwe
lijksvoltrekking, in deze vriende
lijke geste deelden. Op onze foto
nemen twee gelukkige mensen, de
heer R. J. Rijnders en mej. C. A. R.
Verberg, deze bloemenhulde in ont
vangst. Achter mevr. Kralt Flora's
voorzitter. Ook aan alle jonge moe
ders zal deze week een dergelijke
attentie worden uitgereikt.
Het staat wel vast, dat de Neder
landers niets te maken hebben met
de inbraak zelf. Scotland Yard hoopt
echter in de Pool de sleutel' te vin
den, die tot verdere oplossing van de
diefstallen zal leiden.
De voorzitter van de Euratom-com-
missie, de heer E. Hirsch, heeft zaterdag
na een onderhoud met de ministers Luns
en Cals medegedeeld te vertrouwen, dat
voor het einde van september een over
eenkomst met de Nederlandse regering
wordt afgesloten voor het vestigen van
een onderzoekcentrum van Euratom in
Petten.
Deze overeenkomst zal op dezelfde be
ginselen rusten als die van Euratom met
de Italiaanse regering voor het centrum
in Ispra, echter op kleinere schaal.
Naar de heer Hirsch mededeelde, zal
minister Cals met een commissie van
deskundigen een rapport opstellen,
waarin een gedetailleerde opgave zal
worden opgenomen over hetgeen Neder
land ter beschikking van Euratom kan
stellen.
De Kema te Arnhem zal financiële
steun kragen van Euratom voor de ont
wikkeling van een nieuw type kern
reactor, aldus heeft de minister van
O K en W mr. Cals, zaterdag in Brussel
medegedeeld.
Hij voegde hier aan toe, dat ook an
dere Nederlandse bedrijven en instel
lingen opdrachten van Euratom zullen
krijgen.
Minister Cals bevestigde, dat met de
voorzitter van de Euratom-commissie. de
heer Hirsch, overeenstemming ls be
reikt over de grondslagen voor een over
eenkomst voor de vestiging van een on
derzoekcentrum van Euratom ln Petten.
Ook het eigen onderzoek op het gebied
van de kernenergie zal in Nederland on
verminderd kunnen worden voortgezet.
Een van de aanvankelijke bezwaren van
Nederland tegen overdracht van „Pet
ten" aan Euratom was. dat het Neder
landse kernonderzoek in het gedrang
zou komen.
Bernard Haitink gaat
in Amerika dirigeren
De Nederlandse dirigent Bernard
Haitink is uitgenodigd om eind maart
begin april 1960 een serie concerten te
dirigeren van het San Francisco Sym
phony Orchestra. Hij heeft deze ultno-
(Foto LD/Van Vliet) diging aanvaard.
ONBEZORGD GENIETEN
Ververs geregeld met Esso Extra Motor Oil en...
alles loopt gesmeerd. Zowel bij een hete als
koude motor heeft deze multigrade motorolie de
juiste vloeibaarheid. Esso Extra Motor Oil houdt
de motor schoon en bestrijdt slikvorming effec
tief. Dank zij de anti-slijtage eigenschappen een
langer en gelukkiger autoleven 1
Ook voor het tanken... even denkenl
Goed zo, stop bij Esso, want....
MET ESSO BENT U BETER UIT!
Gistermorgen tussen vijf uur en half
zes brak brand uit in een woning gele
gen in het gemeentelijk recreatiegebied
„De Pan van Persyn" onder Katwijk
aan den Rijn. Het huis. dat werd be
woond door de kunstschilder, de heer
P. Cox, brandde in korte tijd geheel af.
Een logé van de familie Cox, de acht
envijftig jarige mevrouw E. A. C. van
GEREF. KERKEN (Vrijgemaakt)
Beroepen te Ferwerd-Hallum A. Kool,
kand. te Driebergen.
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen te Nleuwpoort P. van Zonne
veld. kand. te Bussum.
ZENDINGSDAG GEREF. BOND
IN N. H. KERK
Vanwege de Gereformeerde Zendings-
bond in de Ned. Herv. Kerk zal donder
dag 6 augustus in de bossen te Drieber
gen een zendingsdag worden gehouden.
Als sprekers zullen optreden ds. A.
Meijers te Utrecht, ds. J. J. Poot te De
Bilt, ds. J. R. Cuperus te Waddinxveen,
ds. P. Westland te St. Annaland, prof.
dr. H. Jonker, hoogleraar te Utrecht, ds.
L. Roetman te Wierden en ds. G. Boer te
Lunteren.
KERKDIENSTEN AAN BOORD VAN
SCHEPEN
De directie van de Holland-Amerika-
Lijn heeft aan de Hervormde Emigratie
commissie en de bisschoppelijke commis
saris voor de emigratie in Nederland,
mgr. van der Hoogte, verzocht kerk
diensten te houden aan boord van haar
schepen, omdat gebleken is, dat ver
schillende passagiers, in het bijzonder
Amerikanen, daarop prijs stellen. De
protestantse diensten zullen een inter
kerkelijk karakter dragen.
In de toekomst zullen dus nu geregeld
een geestelijke en een predikant de reis
aan boord van een der passagiers
schepen van de HAL meemaken.
De totaal vernielde woning van de
familie Cox.
(Foto LD/Jaap van Duljn, Katwijk)
den Burg-Gnjm, arts te Leiden en hoofd
van de medische afdeling van de Uni
versiteitsbibliotheek. die aldaar de dag
tevoren met haar vijftienjarige zoon in
trek had genomen, kon zich niet meer in
veiligheid stellen en kwam in de vlam
men om. De zoon kon door de heer Cox,
via een raam. in veiligheid worden ge
bracht, doch hij heeft daarbij dermate
ernstige brand- en snijwonden opgelo
pen dat hij per ambulance-auto naar
het Academisch Ziekenhuis te Leiden
moest worden overgebracht. Naar wij
nader vernemen is zijn toestand bevre
digend.
Daar hij echter tengevolge van het
gebeurde een shock heeft opgelopen kon
hij door de politie nog niet worden ver
hoord. Behalve de woning werd ook een
daarachter gelegen meubelwerkplaats
van de heer P. Boef een prooi der vlam
men. Ook kwamen twee honden in de
vlammen om.
Door de zeer geïsoleerde ligging van
het recreatiegebied werd de Katwijkse
brandweer eerst om vijf minuten voor
zes gealarmeerd en kwam te omstreeks
vijf over zes ter plaatse. De woning was
op dat moment reeds vrijwel geheel uit
gebrand. doch men slaagde er door
snel ingrijpen in het aangrenzende pand
bewoond door de familie Boef. te behou
den en te voorkomen dat het vuur zich
uitbreidde tot het omliggende zeer droge
bosterrein. Dat dit nog juist op het nip
pertje was, bleek wel uit het feit dat in
de woning van de heer Boef de dekens
van een kinderbed waren geschroeid.
Tengevolge van de brand liep een
'kampeerster, die in de onmiddellijke
omgeving haar tent had opgeslagen, een
shock op en moest naar haar woning
worden overgebracht.
Over de oorzaak van de brand kon
men ons van de zijde van de politie
noch van de brandwee. inlichtingen
verstrekken, aangezien deskundigen van
dc Rijksinspectie voor het Brandweer
wezen hiernaar nog een onderzoek in
stellen dat gisteravond nog niet was vol
tooid.
