WESTEN DREIGT GESPREK IN
GENEVE TE ZULLEN AFBREKEN
Onrust in Noord-Irak
duurt nog altijd voort
VEERTIG
MINUTEN
WEERBERICHT
Hevige druk op de Russische minister Gromyko
iviens rede van heden beslissend werd geacht
Breuk lieeft ernstige risico's
WATERINGSE MESSENSTEKER
BEKENDE AL ZES WANDADEN
Communistische aanvallen op 'ii
tweeted wijken van Bagdad
Opgericht 1 maart 1860
WOENSDAG 22 JULI 1959
No. 29801
(Van onze reisredacteur, W. L. Brugsma)
Genève, 22 juli De Geneefse conferentie is haar beslissende crisis
ingegaan. Nadat de partijen in zeven en een halve week onderhandelen
en drie weken verdaging haar wederzijdse standpunten van alle franje
hebben ontdaan, blijven zij onverzoenbaar op de twee punten waar
het werkelijk om gaat: 1) de door het Westen geëiste regeling van
de Berlijnse crisis en 2) het al-Duitse beraad over de kwesties van
Duitse hereniging en een vredesverdrag met de daarin besloten
verdere erkenning van de Oostduitse republiek, die de Sovjet-Unie
als prijs voor zo'n regeling eist. Gisteren, op een lunch in de Russische
residentie, legde het Westen Gromyko het vuur nader aan de schenen
en zei in feite: „Ofwel laat uw voorwaarden omtrent het al-Duits
beraad vallen en regelt terstond met ons de Berlijnse crisis, ofwel u
praat verder met ons op basis van ons nieuwe voorstel". De Rus bleek
ook in het tafelgesprek volkomen ongrijpbaar. Hij ontweek alle pogin
gen om hem in het nauw te drijven, verwees slechts naar zijn eerder
gedane uitlatingen, zei niet nee en niet ja, zei in feite in het geheel
niets behalve dat hij vandaag in de plenaire zitting met een volledige
verklaring zou komen, die volgens oostelijke bronnen nieuwe tegen
voorstellen zou bevatten.
afsluiting van een vredesverdrag tussen
de Sovjet-Unie en Oost-Duitsland. dat
de Westelijke positie in West-Berlijn zo
onmogelijk kan maken, dat men op den
duur het afslaan van het Russische
voorstel om van West-Berlijn een vrije
gedemilitariseerde stad onder V.N.-
garantie te maken wel eens bitter zou
kunnen betreuren.
Het laatste ivoord
Het Westelijk geduld, zo zeggen de
Westelijke woordvoerders nu, is uitgeput.
Zelfs Selwyn Lloyd, zo verklaren de in
antracietgrijs geklede Britse diplomaten
met de rode Foreign Office-aktentassen,
is bijzonder geprikkeld geraakt. Afgezien
van de theoretische mogelijkheid, dat
Gromyko op instructie van Moskou als
nog bijdraait, kan men de conferentie
binnen enkele dagen als afgelopen be
schouwen, zo hoort men verklaren. De
Westelijke ministers zijn bezig de laat
ste hand te leggen aan hun afscheids
redes. die het afbreken der conferentie
voor de openbare mening moeten recht
vaardigen. Dat zal wel nodig zijn, want
men kan niet zonder meer van die open
bare mening verlangen, dat zij de be
langrijke diplomatiek-technische kwes
ties begrijpt, die een eventuele breuk
veroorzaakt zouden hebben, een breuk,
die de volgende risico's met zich mee zal
brengen:
Een crisis in Berlijn die uit de hand
kan lopen en een wereldoorlog kan ver
oorzaken:
Een crisis in Berlijn die een topcon
ferentie onder ongunstiger omstandig
heden dan thans noodzakelijk kan ma
ken;
Een verharding van de Oost-West
grens, die door Duitsland loopt, dooreen
Ben Goerion geeft
zij ïi pogingen op
Ben Goerion heeft gisteren president
Ben-Zwi van Israël ervan in kennis ge
steld dat hij zijn poging heeft opgege
ven om een nieuwe regering te vormen,
omdat hij er niet in geslaagd is de
steun van de politieke partijen te krij
gen. Zoals bekend is Ben Goerion op
5 juli afgetreden als premier, nadat er
onenigheid in het kabinet was ont
staan over een wapentransactie met
West-Duitsland. Hij zal nu aanblijven
als premier van het demissionaire kabi
net tot de verkiezingen, die op 3 no
vember zullen worden gehouden. Dit
houdt in, dat hij moet blijven samen
werken met de vier ministers, die wei
gerden hem te steunen bij de kwestie
van de wapenleveranties aan West-
Duitsland.
Bij zijn poging om een nieuwe rege
ring te vormen is Ben Goerion gestuit
op de weigering der religieuze en ge
matigde Zionistische partij om aan een
coalitiekabinet deel te nemen.
Het Israëlische kabinet kwam giste
ren in spoedzitting bijeen om de rel
letjes die in verschillende delen van het
land zijn uitgebroken, te bespreken.
In Beersjeba hebben straatschenders
maandagavond winkelruiten ingeslagen,
auto's omvergeworpen en een poging
gedaan om het plaatselijke belasting
kantoor in brand te steken.
De politie heeft meegedeeld, dat er
26 mensen zijn gearresteerd en dat de
relletjes georganiseerd waren door mis
dadige elementen. Eerder hadden zich
al relletjes voorgedaan in Haifa en een
dorp in het dal van Jezreel.
De relletjes stonden los van elkaar.
Zij zijn ontstaan in kringen van Joodse
immigranten uit Noord-Afrika, waar
men zich achtergesteld gevoelt bij
Europese immigranten.
Aanhoudend droog
De Bilt verwacht van heden tot mor
genavond:
Droog weer met zonnige perioden.
Zwakke tot matige noordelijke wind.
Ongeveer dezelfde temperaturen als
vandaag. (Opgemaakt te 11.15 uur).
23 JULI
Zon op-4.47. onder 20.45 uur.
Maan op 22.08, onder 8.56 uur.
Hoogwater te Katwijk aan Zee 5.11
en 17.39 uur.
Laagwater 104 en 13.27 uur.
Dit oommer bestaat nlt 12 pagina's.
Men moet niet denken, dat die som
bere voorspellingen uitsluitend uit Britse
koker komen. Risico nummer drie werd
gisteren ook door een lid van de West-
duitse delegatie ineens genoemd.
Het Westen verklaarde zich gisteren
nochtans bereid al die kwade eventuali
teiten van een breuk in de Geneefse
conferentie onder de ogen te zien, onder
meer uit de niet geheel ongerechtvaar
digde overweging dat niets ter wereld
zo gevaarlijk is als de Westduitse bond
genoot een onbewaakt gesprek te laten
beginnen met de uit Moskou op afstand
bestuurde Oostduitsers. Niet alleen de
Amerikanen, Britten en Fransen, maar
ook de Westduitse regering zelf vrezen
dat de Bondsrepubliek op den duur niet
bestand zal blijken tegen de combinatie
van drukmiddelen en verleiding, die
Moskou dan op Bonn zou kunnen uit
oefenen.
Het Westen probeerde gisteren met
alle middelen Gromyko de indruk te ge
ven, dat het ditmaal ernst is met het
„laatste woord". Herter verscheen zelfs
niet op de lunch by Gromyko, maar
noenmaalde met de Zwitserse president
van het Rode Kruis en kwam pas na
de koffie het ministerieel samenzijn bij
Gromyko completeren. Herter nam ook
een uitnodiging van Westberlijns burge
meesters Willy Brandt aan om aanstaan
de zondag in West-Berlijn een straat
naar John Foster Dulles te noemen, een
symbolisch bewijs dat het Westen zijn
egelstelling achter het ijzeren gordijn
niet in de steek wil laten.
Zal de Geneefse conferentie met sle
pende pas voortgaan op zoek naar een
beperkte overeenkomst of zal er inder
daad een nieuwe periode van spanning
in Europa te wachten staan.
Stortvloed van bewijsmateriaal
Zeker te Maarheeze, W assenaar en Katwijk
De dader van de moordaanslag
te Maarheeze, een 35-jarige tuin
der uit Wateringen, heeft tot dus
verre onder de druk van een
stortvloed van bewijsmateriaal en
herkenning zes wandaden bekend.
Zijn laatste en ernstigst ver
wonde slachtoffer, een 21-jarige
monteur uit Rotterdam, die zon
dagnacht in de bossen van Maar
heeze in Brabant werd neerge
stoken, verkeert nog steeds in
levensgevaar.
De tuinder heeft thans erkend in de
afgelopen maanden op het Wassenaar-
se strand een Haagse dame en een paar
jongens met het mes te hebben be
dreigd. De dames en de jongens kon
den door hard weg te rennen aan het
gevaar ontsnappen, evenals een paar
jongens op het strand bij Katwijk, die
eveneens onverhoeds voor het blanke
lemmet stonden.
Vingers gewond
Op 18 april j.l. heeft de man op dit
zelfde strand een 19-jarige Rotter
damse jongeman aangesproken en plot
seling het mes op de keel gezet. Dit
slachtoffer weerde het mes af en werd
daarbij zodanig aan twee vingers ver
wond, dat hij lange tijd niet heeft kun-
nen werken. De thans genezen vingers
zullen onbruikbaar blijven.
Een lapje stof, aanwezig in het kost
huis van de verdachte te Wateringen,
bracht nieuw bewijsmateriaal. Deze stof
behoorde tot het pak van een 20-jarige
marinier uit Vlaardingen, die op 5 juni
bij het zwemmen en zonnen te Schip
luiden door een man. die met een
bromfiets langs kwam rijden, werd
aangesproken. Zij praatten wat en rook
ten een sigaret, waarna de marinier zijn
burgerpak wilde aantrekken. „Laat dat
hemd maar uit", zei toen plotseling de
vreemdeling, trok een mes en wilde de
marinier te lijf. Deze sprong het water
in om het vege lijf te redden. De vreem
deling rolde daarna de kleren op, bond
ze op zijn bromfiets en reed weg.
Lapje stof
Het in het kosthuis gevonden lapje
stof werd herkend door de moeder van
de marinier te Vlaardingen. Te Budel
bleek bovendien, dat de dader van de
aanslag te Maarheeze het gestolen pak,
dat wat vermaakt was, aanhad.
De Rotterdamse jongeman, die in
april werd aangevallen, is gistermorgen
op verzoek van de Wassenaarse politie
meegegaan naar Eindhoven, waar hij in
het politie-archief de foto van zijn aan
valler herkende. Confrontatie volgde,
waarna de dader alle Wassenaarse ge
vallen heeft bekend en kort nadien ook
de messenstekerij te Maarheeze. De po
litie beschouwt de man, die lang bui
tenslands is geweest en ook al in een
psychiatrische inrichting werd ver
pleegd. als een notoir zedendelinquent
en kennelijk ook als messenmaniak.
Meer surveillance
De aanslagen in Wassenaar, die steeds
tijdens weekeinds plaats vonden, waren
aanleiding tot zorgvuldiger versterkte
strandssurveillance door de Katwijkse,
de Wassenaarse en de Rijkspolitie in sa
menwerking met de duinwachters, vaak
met behulp van het eerste Rotterdamse
slachtoffer, op zaterdagen en zondagen.
Dankzij hechte samenwerking tussen
de Rijksrecherche en de politie van
Wassenaar, Eindhoven, Den Haag en
van andere gemeenten is het gelukt de
man snel in te rekenen en zoveel be
wijsmateriaal te verzamelen, dat hij
ontmaskerd werd.
Thans wordt onderzocht of nog onge
veer gelijke gevallen onopgehelderd zijn
gebleven, teneinde na te gaan of de ar
restant hierin ook de hand heeft ge
had.
Minister Luns:
,,Een stap verder"
De Nederlandse minister van Bui
tenlandse Zaken, mr. Joseph Luns,
heeft gisteren tijdens een lunch in Ge
nève met de Westduitse minister van
Buitenlandse Zaken Von Brentano van
gedachten gewisseld over de ministers
conferentie en over de Nederlands-
Duitse kwesties.
Minister Luns verklaarde tegenover
Reuter, dat de onderhandelingen over
deze kwesties langzamerhand naar
overeenstemming toe gaan.
Minister Luns zai, dat zijn bespre
kingen de ondertekening van een Ne
derlands-Duitse overeenkomst „een
stap verder" heeft gebracht. „Er zijn
geen besluiten genomen", aldus mi
nister Luns, „doch dr. Von Brentano
en ik zijn verheugd over de resulta
ten van de besprekingen".
Wat de Geneefse conferentie be
treft verklaarde de Nederlandse mi
nister dat er geen reden voor opti
misme was. „Tenzij de Russen een
compromis aanbieden kan ik niet in
zien hoe de conferentie kan slagen",
zei hij.
Minister Luns heeft gisteravond ge
dineerd met de Franse minister van
Buitenlandse Zaken Couve de Murville.
Hij verklaarde dat hij buiten de be
sprekingen inzake de ministerconfe
rentie ook overleg zal voeren over de
komende besprekingen in Brussel over
de Europese gemeenschappelijke markt
op zaterdag. Minister Luns verwachtte,
dat hierbij ook zijn collega's Couve de
Murville, Von Brentano en Pella van
Italië aanwezig zullen zijn.
De Nederlandse minister zal morgen
uit Genève naar Den Haag vertrekken
om vrijdag een zitting van de Neder
landse raad van ministers bij te wo
nen. Vrijdagavond zal hij naar Brussel
vertrekken. Vanavond zal hij aanzitten
bij een diner, dat door de Westelijke
ministers van Buitenlandse Zaken in
Genève wordt aangeboden.
Democratische melk
niet naar liet rode
Oost-Duitsland
(Van onze correspondent in Bonn)
Een aanbod van het Westduitse mi
nisterie van Landbouw om melk te le
veren aan communisbisch Oost-Duits
land. waar tengevolge van de grote
droogte een ernstig melktekort is ont
staan. is gisteren door het communis
tische partij-orgaan „Neues Deutsch-
land", van de hand gewezen. Het blad
schreef om.: „Onze bevolking is niet ge
inberesseerd in de melk van Lemmer
(de Wesbduitse minister voor al-Duitse
zaken), want zij is radio-actief. Onze
melkbepalingen zijn goed. Zij zullen
verhinderen, dat onze bevolking door
Lemmer-melk in gevaar wordt ge
bracht".
Neues Deutschland beweert dan dat
de melkvoorziening van de Westduitse
en Westberlijnse bevolking zelf in ge
vaar is gekomen en zegt tenslotte, dat
men te Bonn over melk praat om over
atoombewapening te kunnen zwijgen.
Het Westduitse ministerie van Land
bouw heeft desondanks nog altijd be
reidheid getoond melk aan Oost-Duits
land te leveren en met nadruk is giste
ren te Bonn verklaard, dat men bij
dit aanbod geen politieke bijgedachten
heeft.
Inmiddels duurt het melktekort in
Oost-Duitsland voort en is de melk op
nieuw op de bon gekomen. Er is een
enorme vraag naar dit produkt, die
tengevolge van de droogte niet beant
woord kan worden. Reeds is verordend
dat de melkvoorziening in de eerste
plaats ten dienste moet komen van
kinderen, moeders, zieken en bepaalde
arbeidersgroepen.
Ook op ander agrarisch gebied is er
sprake van een noodtoestand in Oost-
Duitsland. Van de haver- en gerst-
oogst zal, zo vreest men, niet veel te
recht komen. Verder wordt geklaagd
over een tekort aan onkruidbestrij
dingsmiddelen en de daarvoor beno
digde apparatuur. De boeren zijn voorts
aangemaand ook te helpen het groente
tekort te bestrijden en spinazie, bloem
kool e.d thans nog aan te planten.
De toestand in Noord-Irak en het gebied van Kirkoek, dat een be
langrijk oliecentrum is, schijnt nog steeds verward te zijn. Volgens het
semi-officiële Egyptische blad Al Gomhoeria zou een brigade van het
Iraakse leger, die deelgenomen heeft aan de opstand, nog steeds
weigeren de bevelen van premier Kassem op te volgen. Volgens het
Egyptische blad is het grootste deel van de officieren van deze brigade
communist.
Kassem zou voorts de arrestatie van 80 officieren en het ontslag van
400 reserve-officieren bevolen hebben. „Al Ahram" zegt dat er in de
afgelopen dagen in Bagdad, Kirkoek, Najaf, El Nasserija, Massib en
Samawa gevochten is. Alleen al in Kirkoek zouden meer dan 100
officieren gesneuveld zijn. „Al Ahram" meldt voorts dat de commu
nisten de bureaus van een dagblad in Bagdad hebben aangevallen.
Onrustbarend nieuws
van Egyptische zijde
Het Egyptische persbureau voor het
Midden-Oosten, dat geleid wordt door
de regering van de Verenigde Arabische
Republiek, meldde gisteravond, dat ge
wapende communisten door de straten
van Bagdad trékken en burgers aan
vallen. In Damascus (Syrië) werd
maandag vernomen dat communisten
aanvallen hebben ondernomen op de
wijken Azamieh en Karch in Bagdad.
Leger en politie hadden de aanvallen
afgeslagen en de aanvallers uiteengedre
ven. In het noorden zouden 850 mensen
bij gevechten zijn omgekomen.
Invitatie van Kroesjtsjef
Premier Kroesjtsjef van de Sovjet-
Unie heeft premier Kassem van Irak
Eén van de teruggevonden schiet
stoelen van de straaljager, die gis-
eren bij Nieuwkoop verongelukte,
>p een jeep, waarmee vele ver
spreid gevonden brokstukken an
het toestel werden verzameld
uitgenodigd voor een bezoek aan Rus
land, zo werd gisteren officieel in Bag
dad meegedeeld. De mededeling werd
gedaan door Koeznetsof, een van Rus-
lands vice-ministers van Buitenlandse
Zaken, in de Russische ambassade in
Bagdad. Koeznetsof zei dat de uitnodi
ging vervat was in een brief van
Kroesjtsjef die hij had overhandigd aan
Kassem.
Op de vraag of de Sovjet-Unie aan
Irak kernwapens had geleverd, ant
woordde Koeznetsof dat de Sovjet-Unie
haar politiek in het algemeen baseert
op uitbanning van de kernwapens. Doch
op de vraag of dit betekende dat Rus
land zou weigeren aan Irak kernwapens
te leveren als dit land er om vroeg,
antwoordde hy, dat een dergelijk ver
zoek in overweging zou worden geno
men Doch hij kon niet zeggen of het
zou worden ingewilligd.
De vice-mimster. die aan net hoofd
staat van een delegatie van vijf man die
voor de eerste verjaardag van de Iraakse
revolutie naai Bagdad was gekomen, zei
voorts dat de wapenleveranties aan Irak
geschiedden volgens de onlane-, gesloten
economische en technische overeen
komst. Hij had helaas geen lijst bij zich
van andere goederen die aan Irak zullen
worden geleverd, zodat hij verder geen
mededelingen kon doen.
Deze militairen, die meelopen in de
Nijmeegse Vierdaagse, hadden zich
reeds op de eerste dag van genoeg
lijk gezelschap voorzien.
Overstromingen
in Oostenrijk
(Van onze correspondent
in Wenen)
In de laatste dagen heeft het in
geheel Oostenrijk zo geweldig en
voortdurend geregend, dat de
enorme watermassa's niet meer
door de rivieren en beken kunnen
worden verwerkt, zodat nu vele
uitgestrekte dalen onder water
staan. Vooral het Alpenvoorland
van Beneden-Oostenrijk en van
Noord-Stiermarken zijn gisteren
het slachtoffer geworden van een
watersnood, zoals men die aldaar
nog niet heeft meegemaakt. In de
omgeving van de bedevaartplaats
Mariazell moest de noodtoestand
worden afgekondigd, terwijl de
streek rond Bruck am Mur tot
noodgebied werd verklaard.
Het Oostenrijkse leger heeft afdelin
gen pioniers naar deze gebieden gediri
geerd en zes helikopters in dienst ge
steld om de mensen te redden en le
vensmiddelen af te werpen. Totnutoe
zijn bij deze catastrofe vier mensen om
het leven gekomen, onder wie twee
bruiloftsgasten, die door de watervloe
den werden verrast.
Op verschillende trajecten in Bene
den-Oostenrijk en Stiermarken zijn de
spoorverbindingen onderbroken, vooral
in de omgeving van Mariazell, in het
Traisendal en in het gebied rondom
Melk en Amstetten. Mariazell is nage
noeg van de wereld afgesloten, ook de
telefoonverbindingen zijn op veel pun
ten onderbroken.
Binnen enkele minuten werden de
dalen aldaar veranderd in kolkende
meren, waarin veel vee is omgekomen.
Op vele punten moest de bevolking
worden geëvacueerd, o.a. in de industrie
steden Kapfenberg en in Mtirzzuschlag.
De staalfabrieken en houtzagerijen in
Stiermarken staan grotendeels onder
water. De schade, die werd aangericht,
is niet te overzien, maar loopt in de
miljoenen.
Intussen komen nieuwe berichten bin
nen over een dreigende watersnood in
Opper-Oostenrijk, voornamelijk in de
omgeving van Mauthausen, waar de
Donau zeer sterk is gestegen.
Charles Maugham, squadron
commandant bij de Britse lucht
macht. heeft in de Blériot-race een
nieuw record gevestigd. Hij vol
bracht de tocht van de Are de
Triomphe naar Marble Arch in
veertig minuten en 44 seconden.
Hij maakte gebruik van motorfiet
sen. helikopters en een Hunter-
straalvliegtuig. (Voor eer verslag
van de stand van zaken vóór de
vestiging van dit nieuwe record
zie men elders in dit Blad).
Directeur: E. A. E. van DlsAoec* DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Wltte sm8el L<adeD Olro no 61055
Hoofdredacteur: J. Brouwer £7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; £0.59 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
LEIDSCH
DAGBLAD
