Het grote Tweede Kamerdebat is
vandaag begonnen: waar gaat het om?
Principiële gedachtenwisseling
Boer werkte zeventien jaar
lang op een magnetische mijn
Ministers over liet uit de markt
nemen van gezouten haring
Nieuwe partij der „Bruggroepen"
DREESMANN
Opgericht 1 maart 1860
Dinsdag 14 juli 1959
Derde blad no. 29794
Het probleem van lonen en huren
(Van onze parlementaire redacteur)
In de Tweede Kamer is vanmiddag het grote driedaagse debat begonnen over
de plannen van de regering met de lonen, huren en melksubsidie. Er liggen nog
geen vastomlijnde voorstellen ter tafel (die komen later), maar door middel van
moties kan de Kamer eventueel principiële uitspraken doen ter ombuiging van
het voorgenomen regeringsbeleid.
De bedoeling van de regering is naar bekend met ingang van 1 januari
1960 de huren (met bepaalde uitzonderingen) met 20 te verhogen en dan tevens
de consumentensubsidie van 4 cent per liter op melk af te schaffen. Als com
pensatie voor deze twee maatregelen zullen de lonen van werknemers van 23 jaar
en ouder met 2.5 worden verhoogd, terwijl de kinderbijslagen zullen worden
verhoogd met 4 cent per dag voor het eerste, tweede en derde kind en met 5 cent
per dag voor elk volgend kind. De kinderbijslagpremie van 4.8 die de werk
gevers thans betalen, zal daarvoor met 1 moeten worden verhoogd.
Tevens gaat de regering ermee ak
koord dat de vorige huurbijslag wordt
verwerkt in het uurloon per 1 januari,
waardoor de loonkosten van de werk
gevers extra stijgen met ongeveer 1,7%.
In totaal zullen de loonkosten van de
werkgevers dus extra stijgen met 2,5 plus
1 plus 1,7% is 5.2%. Daarmee rekening
houdende zullen werkgevers en arbei
ders in de verschillende bedrijfstakken
en ondernemingen in het kader van de
vrijere loonvorming nog kunnen praten
over een verdere verbetering van de
arbeidsvoorwaarden, maar dit zal niet
mogen leiden tot prijsverhogingen.
Hoofdpunt van het debat is dat de
oppositie, aangeroerd door de P.v.d.A.,
weinig of niets verwacht voor de ar
beiders van de kans op verdere loons
verhogingen via de vrijere loonvorming.
Zij redeneert dat de arbeiders met 2,5%
loonsverhoging en meer kinderbijslag,
er niet op vooruitgaan omdat die ver
hogingen nodig zijn om de hogere huur
en duurdere melk te betalen. Vandaar
de eis van de oppositie dat eerst de ver
mindering van de koopkracht als gevolg
van de bestedingsbeperking ongedaan
moet worden gemaakt alvorens de hu
ren te verhogen. De meningen zijn ver
deeld over de vraag in hoeverre er nog
van achterstand sprake is.
Nu er door de nieuwe ontwikkeling
van de welvaart een mogelijkheid is
tot loonsverhoging zonder dat daaruit
een algemene prijsstijging behoeft
voort te vloeien, verlangt de oppositie
een algemene loonronde zonder huur
verhoging. De huren moeten dan later
maar omhoog.
Volgens de plannen van de regering
worden van de huurverhoging uitgeslo
ten de voor 1918 gebouwde woningen,
waarvan de huur niet meer bedraagt
Sea-week in Den Helder
officieel geopend
De Commandant Zeemacht G. B.
Fortuyn heeft gistermiddag in Den
Helder de officiële opening verricht
van de sea-week 1959, die door de in
ternationale militaire sportcommissie
(C.I.S.M.) dit jaar aan Nederland is
toegewezen.
Aan de opening ging een ontvangst
op het raadhuis vooraf, waar burge
meester mr. G. D. Rehorst de delegatie
chefs en ploegleiders van de deelnemen
de landen en de leden van het uitvoe
rend comité onder leiding van de kapi
tein ter zee D. B. van Heuven, begroette.
Na de openingsrede van de Comman
dant Zeemacht werden, terwijl de Ma
rinierskapel van de Kon. Marine de
volksliederen speelde, achtereenvolgens
de vlaggen van de deelnemende landen
België, Griekenland, Italië, Noorwegen,
Zweden, Nederland en de C.I.S.M.-vlag
aan de vlaggemast gehesen.
Na het hijsen van de vlaggen defi
leerden de ploegen voor de aanwezige
autoriteiten, o.w. de voorzitter van het
comité verenigde chefs van staven,
vice-admiraal H. L. L. Pröpper, de be
velhebber der zeestrijdkrachten vice-
admiraal L. Brouwer en de territoriaal
bevelhebber west, generaal Dijkstra.
Jongen te Nijkerk gedood
Gisteravond is op de Voorthuizer-
weg onder de gemeente Nijkerk een
ernstig verkeersongeluk gebeurd,
waarbij de 12-jarige H. A. W. van der
Noordt werd gedood en een man
zwaar gewond werd.
Dit jaar een congres
In gebouw „Marcanti" te Amsterdam
hebben vertegenwoordigers van de
.Bruggroepen" besloten een nieuwe poli
tieke partij op te richten, die de naam
zal dragen van Socialistische Werkers
Partij. Er is een voorlopig partijbestuur
gekozen, doch alleen de naam van de
secretaris, Sjef Pieters uit Amsterdam,
is bekend gemaakt.
In een communiqué werd medege
deeld, dat er afgevaardigden uit het ge
hele land aanwezig waren. In een reso
lutie is als hun mening vastgelegd, dat
organisatorische eenheid van arbeiders
slechts kan bestaan „wanneer ook bin
nen het organisatorisch verband vrijheid
van meningsuiting bestaat over de
theoretische en praktische vraagstukken,
die zich in de strijd van de werkende be
volking telkens voordoen".
Zonder die vrije meningsuiting, aldus
de resolutie, groeit het gevaar van ver
starring en dogmatisch conservatisme,
dat tot isolement en machteloosheid
leidt. „De methoden, die terecht op het
20e congres van de CPSU werden ver
oordeeld, leven desondanks voort in de
CPN, waardoor vrije meningsuiting in
deze partij wordt verhinderd. Het 19e
congres van de CPN en de leiding van
deze partjj hebben ondanks herhaalde
pogingen daartoe van de kant van de
dan ongeveer f9,per week in de grote
steden, afdalend tot f. 6,per week op
het platteland. Bovendien worden uit
gesloten de woningen die niet aan be
paalde kwaliteitseisen voldoen. In totaal
zal aldus ongeveer een kwart van de
woningen in ons land (speciaal de ar
beiderswoningen» van huurverhoging
worden uitgesloten, zodat de daarin
wonende arbeiders van de loonsverho
ging tenvolle profiteren. Ook velen,
die in huizen wonen, die in 1957 tot en
met 1959 zijn voltooid, zullen financieel
vooruitgaan, maar zij betalen reeds een
hogere huur.
Compensaties
De compensatie voor de huurverho
ging van 2,5% van het basisloon, zal
ten minste f. 4,per week bedragen
voor de eerste gemeenteklasse (de
grote steden), f. 3,75 voor de tweede
en derde gemeenteklasse en f. 3,50
voor de vierde en vijfde gemeenteklas
se. Deze minimumbedragen stemmen
overeen met 2,5% van weeklonen van
f. 160 tot f. 140. De huurbyslag zal in
vele gevallen dus meer bedragen dan
2,5% van het loon. Ook de verhoging
van de kinderbijslag voor de duurdere
melk is ruim bemeten en over de
hoogte van de compensatie voor de
arbeiders is de Kamer op zichzelf niet
ontevreden. Er zit in het algemeen
voor de arbeiders wel min of meer
enige winst in. Alleen de niet-loon-
trekkenden krügen geen enkele com-
Bruggroepen geweigerd tot 'n eerlijke en
openlyke discussie te komen over de
politieke en organisatorische geschillen
en methoden in de rijen der communis
tische beweging. De pogingen werden
met royement beantwoord, hetgeen vele
in de strijd beproefde kameraden voor
de beweging verloren dreigde te doen
gaan".
De nieuwe partij wordt opgericht „op
de grondslag van het wetenschappelijke
socialisme, zoals dat door Marx en En
gels is gefundeerd en door Lenin verder
is ontwikkeld".
Het voorlopige partybestuur zal als
eerste taak hebben een ontwerp-begin-
selprogram en een ontwerp voor statu
ten en reglement op te stellen en een
partijcongres voor te bereiden, dat nog
dit jaar gehouden zal worden. Dan zal
tevens een definitief partybestuur wor
den gekozen. Voorts zal het de mogelijk-
heid moeten onderzoeken tot samenwer
king te komen met andere socialistische
en voortuitstrevende groeperingen „om
op deze wijze de eenheid van optreden
in de arbeidersbeweging in ons land te
bevorderen".
Tenslotte zal het voorlopig bestuur de
communistische en socialistische partijen
in het buitenland in kennis moeten stel
len van de op de conferentie genomen
besluiten.
pensatie voor de hogere huur en
duurdere melk.
Verschil van mening
Er is wel verschil van mening over de
datum van ingang van de huurverho
ging. De meerderheid van de SER had
voorgesteld 25% verhoging per 1 april
1960 de regering vreest dat de drang
naar loonsverhoging zo sterk is dat de
huurverhoging erbij inschiet als zij
wordt uitgesteld tot 1 april 1960, omdat
dan in het kader van de vrijere loon
vorming de samenhang met de huur
verhoging verloren zou kunnen gaan.
De regering is ook zeer bevreesd dat
de loonsverhogingen (al of niet gepaard
gaande met huurverhoging) weer zul
len leiden tot te grote bestedingen. Dat
dwong in 1957 tot de bestedingsbeper
king. Wanneer onder invloed van de
ruime bestedingen ook de geldrente
weer gaat stijgen, dan betekent iedere
sty ging van een kwart procent by na f. 1
meer huur per week voor een nieuwe
arbeiderswoning. Men maakt zich in
het algemeen bezorgd over de hoge
bouwkosten, want als de nieuwe huren
blijven uitlopen, wordt het evenwicht
tussen oude en nieuwe huren niet bena
derd.
Ter beperking van de bestedingen
zullen de in 1957 ingevoerde tijdelijke
belastingverhogingen ook voor 1960 nog
worden gehandhaafd. De toenmalige
minister Hofstra had daartoe in de
cember 1958 reeds willen besluiten. De
meerderheid van de Tweede Kamer
wilde de beslissing uitstellen tot de zo
mer van 1959, nog tijdig genoeg, maar
dat wilden de socialistische ministers
niet. Het gevolg was de kabinetscrisis
van 11 december 1958, die er tenslotte
toe heeft geleid dat er geen socialis
tische ministers meer zitting hebben in
het kabinet. Ook deze kwestie speelt
nog mee in het veelzijdige debat over
de lonen, huren en melksubsidie. De
oppositie wil de melksubsidie verlagen
met 3 cent per liter in plaats van 4 cent.
Tenslotte zal over allerlei details
van de huurverhoging en de verlaging
van de melksubsidie pas definitief
worden beslist wanneer in oktober of
november de uitgewerkte definitieve
regeringsvoorstellen in de Kamer in
behandeling komen.
In de laatstgenoemde periode is de
uit de markt genomen haring opgesla
gen, teneinde deze op een later tijd
stip alsnog in de consumptieve sfeer te
brengen. Aangezien toen echter geble
ken is, dat opslag van de in de eerste
weken van de teelt aangevoerde gezou
ten haring technisch niet goed moge
lijk is. is dit jaar de uit de markt ge
nomen haring direct naar de vismeel-
fabrieken verwezen, waar zy een nut
tige bestemming als veevoeder heeft
verkregen.
Speciaal in de eerste weken van de
haringteelt welke periode als pri-
meurtijd valt te beschouwen wordt
van rederszijde een onderling overeen
gekomen regeling gehanteerd, op grond
waarvan gezouten haring, die bepaalde
prijzen niet haalt, uit de markt wordt
genomen.
GEEN MAATREGELEN
De ministers zyn van mening, dat
het moet worden betreurd, dat uitste
kend voedsel aan de consumptieve
bestemming wordt onttrokken. Zy
hebben, ge/zien de bijzondere facetten
van de marktsituatie in een primeur-
tyd, echter geen aanleiding gevon
den om in de afgelopen periode in de
genoemde regeling in te grypen.
Wel is in het kader van het kartel-
beleid een onderzoek gaande naar de
vraag of de regeling, zowel wat betreft
het niveau der gestelde prijzen als wat
betreft de periode, gedurende welke zij
feldt, niet in strijd met het algemeen
elang is te achten.
Drie Nederlandse ploegen doen
mee aan de Blériot-race, een snel
heidsrace, die van Londen naar
Eredoctoraat van Pretoria
voor
prof. dr. M. W. Woerdeman
Door de universiteit van Pretoria is
aan prof. dr. M. W. Woerdeman, rector-
magnificus van de Gemeente Universi
teit van Amsterdam, het eredoctoraat in
de geneeskunde verleend.
NIEUW TWEEDE KAMER-LID
De heer H. M. Gerbrandy, te Ny-
land, die benoemd verklaard was in de
vacture-Calmeyer in de Tweede Kamer,
heft die benoeming niet aangenomen.
In verband hiermee heeft de voorzitter
van het Centraal Stembureau thans
benoemd verklaard tot lid der Tweede
Kamer de heer J. T. Mellema (C.H
te Nieuw-Scheemda.
De ministers zijn van mening, dat de
consumentenprijzen voor gezouten ha
ring in het algemeen een te geringe
flexibiliteit vertonen en dat gestreefd
zal dienen te worden naar een zodanige
prijsvorming, dat veranderingen in de
haringprijzen op de afslagen in vol
doende mate tot uitdrukking komen in
de consumentenprijzen. Anderzijds kun
nen zij een zekere mate van stabilisatie
van de consumentenprijzen, die voor
een geregelde afzet van het produkt ge
wenst kan zijn, wel aanvaarden.
REDELIJKE VERHOUDING
Zy keuren het echter af, dat in be
paalde gebieden van het land onder
ling overleg tussen de kleinhandela
ren plaatsvindt, dat leidt tot consu
mentenprijzen, welke by voortduring
in geen redelijke verhouding staan
tot de afslagprijzen.
By een onderzoek, ingesteld medio
juni. werden b.v. verkoopprijzen van 25
tot 35 cent geconstateerd, bij afslag-
prijzen van 1013 cent. De ministers
kunnen niet inzien, waarom in de laat
ste tijd de consumentenprijs van de
haring in bijvoorbeeld Amsterdam ho
ger lag dan in andere grote steden. Een
onderzoek zal ter zake worden inge
steld.
OVERLEG GEOPEND
Het overleg met de betrokken be
langhebbende is reeds geopend, ten
einde te bevorderen, dat in meerdere
mate dan thans prijsverschillen ten
aanzien van de verschillende soorten
haring, alsmede een grotere flexibiliteit
dezer pryzen zullen ontstaan. De mi
nisters zijn overigens van mening, dat
een duidelijk prijsverschil tussen groe
ne en jonge gezouten haring, alsmede
tussen schoongemaakte en niet schoon
gemaakte haring de afzet van dit pro
dukt zal kunnen stimuleren.
Parijs of omgekeerd wordt gehou
den. Eén van de Nederlandse ploe
gen startte gisteren in Londen bij
DODELIJK ONGEVAL BIJ
LA COURTINE
De Legervoorlichtingsdienst meldt, dat
gistermorgen tijdens de manoeuvres by
La Courtine bij een ongeluk met een
drietons vrachtwagen van het Neder
landse leger is omgekomen de 20-jarige
dienstplichtige soldaat L. de Leeuw uit
Naarden. Het slachtoffer behoorde tot
het transportbataljon uit Stroe.
Installatie A. Smit
op 8 augustus a.s.
Naar wij vernemen zal de installatie
van de nieuwe burgemeester van Hazers-
uoude. de heer A. Smit. plaatsvinden op
zaterdag 8 augustus des middags om
half drie.
Marble Arch, waarbij men gebrun
maakte van een uit 1904 daterende
auto.
Naar aanleiding van dit ongeluk,
blijkt ons nog dat het hier de op 22
april 1939 geboren zoon Lucien betreft
van de bekende radiomodiste Ida de
Leeuw-Van Rees. Hij was opgeleid voor
het textielvak, werkte voor zyn dienst
tijd op een textielfabriek in Amsterdam
en was een gewaardeerd lid van de roei
en zeilvereniging „Naarden".
DE K.L.M.-DIRECTIE ERKENT
VERENIGINGEN VLIEGEND
PERSONEEL
De verenigingen van stewardessen,
boordwerktuigkundigen en van pursers
en hofmeesters, waarby de overgrote
meerderheid van de leden van de ge
noemde korpsen is aangesloten, hebben
sinds geruime tyd bij de K.LM. erop
aangedrongen cm naast de reeds erken
de vakorganisaties deel te mogen nemen
aan de behartiging van de belangen
voor de betrokken categorieën personeel.
De KLM verklaarde open te staan voor
een gezameniyk overleg, waaraan zou
worden deelgenomen door de directie
van de maatschappij, de bestuursleden
van de vakorganisaties en de besturen
van de genoemde drie verenigingen.
De vakbondsbest uren hebben thans,
naar verder wordt vernomen, na ryp
beraad verklaard om principiële rede
nen niet aan een zodanige vorm van
overleg deel te kunnen nemen, met het
gevolg, dat thans het overleg over de
arbeidsvoorwaarden van de betrokken
groepen KLM-personeel zal geschieden
door de directie van de KLM met de
bestuursleden van de drie genoemde
verenigingen.
De drie betrokken vakorganisaties zfjn
van mening, dat het toelaten tot het
overleg van organisaties, die zich uit
sluitend richten op groepsbelangen
zeker by een kwetsbaar bedrijf als de
KLM op zichzelf al erg riskant is.
Daarby komt nog, dat de vakorganisa
ties met de besturen van deze vereni
gingen herhaaldelijk contact hetoben
gehad over aansluiting by de vakbewe
ging.. Men weigert echter ook maar een
ietsje van de vrijheid prijs te geven,
hetgeen noodzakelijk is wil men in het
groter verband van de beweging kun
nen passen. Voorts is het kleine aantal
verbondsleden onder de drie korpsen
wel een bewys. dat de meeste leden
geen prys stellen op belangenbeharti
ging door de vakorganisaties.
Daarom achten de vakbonden het
maar beter de uitnodiging van de
KLM-directie om ook aan het overleg
deel te nemen, van de hand te wyzen.
Op haar beurt bleek de directie niet
bereid tot separaat overleg.
(Van onze
Amsterdamse
correspondent
Met de handen in de
zakken stond Cor Ho
ning te kijken naar die
mannen van de Hulp
verleningsdienst. die na
allerlei voorzorgsmaat
regelen te hebben ge
troffen hun peilingen de
den in een weiland.
„Daar ligt-ie", wees de
heer T. Drenth. hoofd
van de dienst. „Daar by
de slootkant, een meter
of zes. zeven onder de
grond. Verraderlijke din
gen, die magnetische
mijnen".
„Kan wel wezen", was
het commentaar van
Cor Honing, „maar wat
mij betreft kun je dat
ding laten liggen. Ik
sjouw er al 17 jaar over
heen met paard en
maaimachine dat ding
is zo dood als een pier"
Cor Honing is een van
de boeren, die hun land
hebben tussen Schel-
lingwoude en Ransdorp.
in het landelijk gebied
van Amsterdam-noord.
Hij woont en werkt
sdnds 1942 op en by die
magnetische mijn en hy
heeft dat altijd de ge
woonste zaak van de we
reld gevonden. Die man
nen van de Hulpverle
ningsdienst waren niet
welkom.
Moet je een paar da
gen van de boerderij
weg. gaan ze een gat
graven in je land. wat
koop je voor al dat ge
doe?"
Al een paar maanden
geleden kreeg Cor Ho
ning de mededeling, dat
de mijn onschadelijk zou
worden gemaakt. Hy
heeft toen zyn beste pak
aangetrokken en is gaan
praten met de heren
autoriteiten. Of hij die
mijn niet mocht houden.
En als het dan persé
niet anders kon. of er
dan niet né de hooitijd
gegraven kon worden
Wel. dat laatste uitstel
kreeg hy gedaan. En zo
loopt boer Honing nu
weer over de plaats,
waar de mijn is geloka
liseerd. Over een paar
weken is het hooi bin
nen. Dan kunnen ze ko
men, die lui van de
Hulpverleningsdienst.
Dat die mijn er ligt. is
wel zeker.
In maart 1942 heeft
een Duits vliegtuig, dat
zijn lading kwijt moest
om te kunnen landen,
het duizend kilo wegen
de gevaarte boven het
weiland laten vallen
Buren hebben gezien
dat de mijn in Honings
land terechtkwam.
Enige tijd na dit ge
beuren hebben de Duit
sers getracht het projec
tiel tot ontploffing te
brengen. Het lukte niet
en men liet het zitten.
En zo is het gebleven.
Totdat de Hulpverle
ningsdienst zich zorgen
ging maken. Want zo'n
magnetische mijn is een
gevaarlijk ding. Als zij
in zee wordt geworpen
wordt zij door de in
vloed van het water op
scherp gesteld. klaar
voor de vernietigende
werking. Daar diep on
der Cor Honings grond
was er misschien de
eerste tijd niets te vre
zen. maar het is hier een
zeer drassig gebied en de
mogelijkheid is zeer
groot, dat het projectiel
inmiddels op scherp
staat.
De Hulpverlenings
dienst zal. wanneer over
enkele weken met het
uitgraven wordt begon
nen .dan ook omzichtig
te werk gaan. Er zullen
uitsluitend houten ma
terialen worden ge
bruikt en de mannen
mogen geen metalen
voorwerpen bij zich dra
gen. Het wordt, zo sr.aat
wel vast, een omvang
rijk karwei, dat o.a. door
het slaan van de nood
zakelijke houten dam-
wand om het slootwater
buiten te sluiten enige
tienduizenden guldens
zal kosten.
.-Als ze maar goed we
ten .dat ik er niet om
heb gevraagd", zegt Cor
Honing.
Een bestelwagen uit Nykerkerveen,
kwam uit de richting Voorthuizen. Uit
een van de zijwegen kwam de brom
fietsrijder J. van de Biezen uit de Deu-
lekampersteeg te Nijkerk, die 's-zomers
een pension houdt. Een van de pen
siongasten, de 12-jarige jongen, die
woont in Amstelveen, zat bij hem ach
terop. Doordat van de Biezen geen
voorrang verleende, werd hij door de
bestelauto gegrepen. Als gevolg van de
botsing werd de jongen op slag gedood.
De bestuurder moest naar het zieken
huis „De Lichtenberg" te Amersfoort
worden overgebracht.
Zie de aanbiedingen in de opruimingskrant,
Geen aanleiding om in te grijpen
De ministers van Economische Zaken en van Landbouw en Visserij
hebben op schriftelijke vragen van het Tweede Kamerlid ir. C. J. van
Meel (KVP) het uit de markt nemen van bepaalde hoeveelheden ge
zouten haring o.m. het volgende geantwoord: de aanvoer van gezouten
haring bedroeg sedert het begin van de teelt op 19 mei 1959 tot 13 juni
d.a.v. in totaal 35.255 kantjes. Hiervan werden, voor zover de minister
bekend is, 9782 kantjes uit de markt genomen. In 1958 waren deze
cijfers voor de overeenkomstige periode resp. 42.165 en 8853 kantjes.
(Advertentie)
LEIDEN ALPHEN
Zie de aanbiedingen in de opruimingskrant, die U één dezer dagen is thuisbezorgd
