Geneefse conferentie hervat: meer optimisme dan drie weken geleden Regeringsnota door drie vakcentrales afgewezen WEERBERICHT Britten en Amerikanen schijnen een inleidend akkoord over Berlijn toch mogelijk te achten Behoudens een nieuw ultimatum... Binnen een uur Londen - Parijs Nieuwe Westduitse president verkeerde in groot levensgevaar Ombuiging beleid noodzakelijk Opgericht 1 maart I860 MAANDAG 13 JULI 1959 No. 29793 LEIDSCH DAGBLAD Directeur: E. A. E. van Dishoeck Hoofdredacteur: J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f 0.59 per week Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507 (Van onze reisredacteur, W, L. Brugsma) Genève, 13 juli De Geneefse ministerscon ferentie, drie weken geleden pessimistisch ver daagd, is vanmiddag in een veel minder zwart gallige atmosfeer hervat. Niet alleen de tropische hitte deed het ijs in de koude oorlog smelten; de informatie, die beetje bij beetje met de ministeriële vliegtuigen, vooral met die uit Londen en Wash ington, naar Genève kwam, doet vermoeden dat een voorlopig akkoord over Berlijn, gevolgd door een topconferentie in september zeer wel tot de mogelijkheden behoort. Een inleidend akkoord over Berlijn zou zich toch kunnen baseren op Gro- Berlijn zou zich toch kunnen baseren op Gro- myko's laatste voorstel in Genève, dat de Weste lijke troepen nog anderhalf jaar in Berlijn wil laten, terwijl een al-Duitse commissie zich bezig houdt met de vraagstukken van een Duitse her eniging en een vredesverdrag. Mocht die commissie niet tot overeenstemming komen, dan zouden volgens het voorstel de deelnemers aan de huidige conferentie na anderhalf jaar opnieuw bijeenkomen om over Berlijn te praten, zy het dan „rekening houdende met de dan bestaande situatie". Dit voorstel werd drie weken terug door het Westen als een onaanvaardbaar ultimatum beschouwd. Vandaag zien de Britten en naar het schijnt ook de Amerikanen er toch een uitgangspunt in voor een inleidend akkoord over Berlijn en een topconferentie, wanneer althans Gromyko uitdrukkelijk in Genève verklaart, dat de Sovjet-Unie na achttien maanden geen eenzijdige actie of een nieuw ultimatum in de zin heeft. lijners zag hij als de belangrijkste taak van het Westen. Na Herter kwam de Italiaanse minister Pella, die op Frans verzoek nogmaals formeel in het voor overleg werd betrokken op een diner van de Westelijke ministers gisteravond. En in de middag arriveerden Couve de Mur- ville en Selwyn Lloyd. Lloyd zei: „Ikge loof en blijf geloven, dat een overeen komst op bepaalde punten mogelijk is". Hij legde daarmee het optimistische Britse standpunt nog eens vast. Zeven ministers in Genève aangekomen Dit was de voorlopige uitkomst van het weekeinde, waarin zeven ministers van Buitenlandse Zaken in Genève aan kwamen om zich voor te bereiden op de hervatting van een conferentie, die na zes weken praten voor drie weken na denken was verdaagd. Het Oostelijke blok meldde zich al zaterdag present, Gromyko arriveerde met zijn Hjoesjin- turboprop en legde een korte verklaring at, waarin hij zei te hopen dat het Wes ten belangstelling zou tonen voor de voorstellen over Berlijn, die hij op 9 en 19 juni had gedaan. Terwijl hij zich het zweet van het voorhoofd wiste, zei Gro myko dat deze voorstellen een warmere atmosfeer zouden kunnen scheppen in de koude internationale betrekkingen van thans. Zaterdag arriveerden ook de Oost- en Westduitse ministers. Von Brentano kwam in een Duits militair transporttoestel, dat met de vanouds be kende ijzeren kruisen was versierd. Maar krijgshaftig zag de minister uit Bonn er niet uit. Hy had namelijk zo'n last van oorsuizingen dat de journalisten hem moesten beduiden een paar keer met dichtgeknepen neus te slikken. Toen kon de minister althans weer horen, maar de lust tot spreken was hem tij dens de vlucht door de onweerswolken volkomen vergaan. Een verklaring kon er niet meer af. Zondagochtend arriveerde minister Herter in een gigantisch Boeing-straal- vliegtuig, waarbij zelfs Gromyko's niet geringe Iljoesjin maar een speelgoedma chine leek. Herter zei, dat hij weliswaar geen grote hoop koesterde op dit overleg, maar dat een overeenkomst toch zeker niet uitgesloten was. De bescherming van de vrijheid van twee miljoen Westber- Zeven kinderen uit één gezin gedood door brandstichting In Elmira in de Amerikaanse staat New York zijn zaterdag avond zeven kinderen van één ge zin om het leven gekomen door een brand in de ouderlijke woning. Hun 15-jarig zusje, Jane Shusko, heeft later tegenover de politie verklaard dat zij de brand had ge sticht. De slachtoffertjes zijn in hun slaapkamers op de eerste verdie ping van het huis door het vuur verrast en omgekomen. Het meisje gaf geen reden voor haar ver schrikkelijke daad. De brand van zaterdag was de derde die zij stichtte. Op vrijdag had zij al tweemaal geprobeerd het huis in brand te steken, doch toen kon de brand snel geblust worden. Door deze opvolging van branden had de politie argwaan gekregen en een diepgaand onderzoek in gesteld. Aanhoudend koel De Bilt verwacht van heden- tot morgenavond: Zonnige perioden en slechts enkele verspreid voorkomende buien. Matige, af en toe krachtige westelijke wind. Aanhoudend koel. (Opgemaakt te 11.15 uur). 14 JULI Zon op: 4.35 uur; onder: 20.55 uur. Maan op: 14.28 uur; onder: 0.12 uur. Hoogwater te Katwijk te 9.07 en 21.38 uur. Laagwater te 4.35 en 17.06 uur. (Dit nummer bestaat uit 14 pagina's) Welke Westerse tactiek? Wat zal thans vermoedelijk de Weste lijke tactiek zijn? Het Iaat zich aanzien dat Britten en Amerikanen Gromyko bij de eerste gelegenheid opheldering zullen vragen over de zinsnede uit zijn voorstel, dat men bij de hernieuwde onderhande lingen over Berlijn - dus wanneer de al- Duitse commissie geen overeenstemming zou bereiken binnen anderhalf jaar - rekening zal moeten houden met de dan bestaande toestand. Het Westen vreesde namelijk zulke nieuwe onderhandelingen dan zonder enige bevestigde rechten in te moeten gaan. Krijgt men van Gromyko daarop een geruststellend antwoord, dan zal ak koord inderdaad binnen het bereik lig gen. Sinds Kroesjtsjef aan Harriman heeft verklaard, dat hij geen bezwaar heeft tegen voorlopige aanwezigheid van elf duizend man Westelijke troepen in West-Berlijn (de huidge sterkte), en waar een formule voor beperking van propaganda en subversieve activiteiten wel te vinden zal zijn, rest slechts een belangrijk geschilpunt: de vertegenwoor diging van Oost- en Wesfc-Duitsland in een al-Duitse commissie, die de vraag stukken van Duitse hereniging en een vredesverdrag zal moeten behandelen. De Sovjet-Unie wenst een gelijke vertegen woordiging, het Westen stelde indertijd voor: 25 Westduitsers tegen 10 Oostduit sers. Inmiddels heeft Herter in de Ver. Staten verklaard, dat die Westelijke ge talsverhouding niet het laatste woord hoeft te zijn en binnenskamers heeft men in Londen al laten doorschemeren, dat zelfs gelijke vertegenwoordiging niet onaanvaardbaar zal hoeven te zijn, aan gezien men reeds in het oude Westelijke plan de Oostduitsers tenslotte een soort veto-recht had toegekend. Voor de rege ring-Adenauer zou dit uiteraard een bij zonder bittere pil zijn, maar het is de vraag of Bonn zich tegen een Anglo- Amerikaans front zal kunnen verzetten. Slot pag. 2 Bleriot-race Londenaren zijn gewend aan haast. Maar van vandaag af kan men in de huurt van Marble Arch, de mar meren erepoort in Oxford Street, bij de ingang van Hyde Park mensen ontwaren, die extra haast hebben. Het zijn de deelnemers aan de luchtrace tussen Londen en Parijs ter herdenking van het glorieuze, historische feit, dat de Franse pionier Louis Bleriot in 1909 met een wankel vliegtuigje het Kanaal over stak. Het Londense dagblad „Daily Mail" heeft er prijzen van 50.000 tot 10.000 gulden voor over om te weten te komen, hoe snel men vandaag de dag wel van Londen naar Parijs kan komen. In totaal zullen 163 deelnemers het proberen. De laatste kandidaten gaan 23 juli van start. De eerste deelnemer heeft vanmorgen de reis van Engeland uit gemaakt in 57 minuten en 48 secon den. Het was de Britse kapitein Bam- ford Walker en de Britse speciale lucht- dienst. Hij is een van de topfavorieten en maakte gebruik van motorfiets, helikop ter en straaljager. Per motorfiets snelde hy door Londen naar Chelsea Reach, per helikopter ging het naar het vlieg veld Biggin Hill aan de rand van de Britse wereldhaven, daarna met een Provost-straaljager over het Kanaal, per helikopter van Villa Coublay naar Issy en weer op de motorfiets om de Are de Triomphe te bereiken. En dat binnen het uur! Een gewoon passagierstoestel doet er by na vier uur over Slot op pag. 2 Liibke en Schmid kropen door oog van de naald (Van onze correspondent in Bonn) Eerst het afgelopen weekeinde is in Bonn bekend geworden, dat de op 1 juli te Berlyn tot nieuwe Westduitse presi dent gekozen huidige minister van Landbouw Lübke, alsmede zijn concur rent de SPD-er prof. Carlo Schmid op 2 juli door het oog van de naald zijn gekropen. Zij vlogen met een Brits pas sagiersvliegtuig van Berlyn naar Bonn terug, waarby op een gegeven ogenblik een Amerikaanse straaljager de piloot van het lyntoestel in de grootste moei lijkheden bracht en bijna een botsing veroorzaakte. De straaljager was van de militaire luchthaven Ramstein opgeste gen om een „vreemd object" in de lucht nader te identificeren. Dit „object" bleek een lynvliegtuig van de Britse luchtvaartmaatschappij BEA te zijn, waarmee Lübke en Schmid van de Bondsvergadering te Berlijn naar Bonn terugkeerden. Volgens de Amerikaanse radarwachter was het BEA-vliegtuig niet normaal ge meld en van zijn normale koers afge weken. De straaljager raasde op het viermotorige toestel af, waarvan de piloot slechts op het laatste ogenblik dank zij een bliksemsnelle reactie zijn vliegtuig een andere koers kon geven, waardoor hy op het nippertje een fatale botsing wist te voorkomen, een botsing, die op tragische wijze het Westduitse presidentschap op losse schroeven zou hebben gezet, omdat dan zowel de ge kozen president als zijn grootste concur rent ongetwijfeld de grote kans hadden gelopen er niet levend af te komen De passagiers van het Britse toestel, ook Lübke en Schmid, hebben destijds niets gemerkt van het gevaarlijke inci dent, waarbij zy maar juist aan de dood zijn ontsnapt. Inmiddels is gebleken, dat dit incident een van de vele uit de afgelopen maan den is. Talrijke piloten van de drie bur gerlijke luchtvaartmaatschappijen, die op Berlijn vliegen, de Amerikaanse PAA, de Air France en de BEA, hebben de laatste tijd verklaard, dat vliegen boven Duitsland een gevaarlijke bezigheid is geworden wegens het veelvuldige plot selinge opduiken van militaire toestel len. k%,-üéÊÊm Plotseling onderzoek in geval-Forssmann Er mankeert nogal wat aan Westduitse ziekenhuizen (Van onze correspondent in Bonn) De regering van de grootste West duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen, heeft het afgelopen weekeinde plotse ling ingegrepen in het geval-Forssmann, waarby het bestuur van een groot Düs- seldorfer ziekenhuis de Nobelprijswin naar 1956 en chef-arts, prof. dr. Forss- mann op 31 december a s. heeft ontsla gen wegens „ongeschiktheid". Een com missie van de regeringspresident en van de medische dienst te Düsseldorf onder zocht het gehele ziekenhuis. Prof. Forss- mann had een jaar geleden een rapport opgesteld, waarin hij een reeks verbete ringen voorstelde. In dat rapport werd o.m. gezegd, dat vele medische appara ten ontbraken, dat er plaatsgebrek was, dat er iets moest worden gedaan voor stervende mensen en dat pas-geopereer de patiënten beter verzorgd moesten worden in zijn ziekenhuis. Dat rapport beschouwt men als de basis van de er gernis en de vete, die tussen ziekenhuis bestuur en Forssmann is ontstaan. In het begin van dit jaar heeft een com missie het ziekenhuis op routine-achtige wijze onderzocht en niets bijzonders ge rapporteerd; Forssmann zelf had toen ook niets naar voren gebracht. Wat het resultaat van het nieuwe onderzoek is, weet men nog niet. Het zal binnen en kele dagen worden voorgelegd aan het ministerie van Binnenlandse Zaken van de deelstaat Noordrijn-Westfalen. Inmiddels blijven stromen van sym pathie-betuigingen prof. Forssmann be reiken. In een der Westduitse zondags bladen schreef gisteren een assistent arts een open brief aan de Nobelprijs winnaar, waarin deze bedankt wordt voor zijn kritiek op het Westduitse zie kenhuiswezen. In de brief wordt ge- Koning Boudewijn .von België neemt op het vliegveld Beek in Zuid-Limburg afscheid van Ko ningin Juliana en Prins Bernhard na zijn vierdaagse officiële bezoek aan ons land. klaagd over de slechte toestand, die in vele ziekenhuizen zou heersen: jonge artsen beginnen erover te denken zich aan te melden bij het Westduitse leger of een positie in de industrie te zoeken, teneinde maar te kunnen vluchten uit de ongelooflijk slecht ingerichte zieken huizen. De arts beschrijft voorts hoe om ieder nieuw bed in een ziekenhuis door de artsen tegen het bestuur gevochten moet worden en hoe artsen onder ge vaar voor eigen gezondheid met slecht verzorgde apparatuur moeten werken. Bevrijd ons van de ziekenhuisbesturen, bevrijd ons van de commissies en van de begrotingen, verzucht de open-brief schrijvende assistent tenslotte. Terwijl de motoren van het vlieg tuig van Koning Boudewijn reeds daveren, laten Koningin fuliana en Prins Bernhard er geen twijfel over bestaan, dat zij het bezoek van het staatshoofd onzer zuiderburen zeer geslaagd hebben gevonden. ADRES AAN TWEEDE KAMER De drie vakcentrales NVV, CNV en KAB menen ten krach tigste stelling te moeten nemen tegen de in de regeringsnota aan gekondigde maatregelen. Zij waar schuwen voor de uit het voorge stelde beleid voortvloeiende sociale en economische gevolgen. Aldus de inleiding van een adres aan de leden van de Tweede Kamer. In dit adres komt het overleg van de drie vakcentrales tot de conclusie, dat in onvoldoende mate is rekening ge houden met de gerechtvaardigde ver langens van de Nederlandse werkne mers en dat de regering bovendien ten enenmale de positie van de ge- eigende organen voor het sociaal- economisch overleg miskent. Het is mede daarom, dat de Nederlandse vakbeweging een ombuiging van het aangekondigde beleid in hoge mate noodzakelijk acht. Scherpe kritiek hebben de vakcen trales op de huns inziens onvoldoende motivering van het regeringsstandpunt inzake de mogelijkheden tot doelbe wuste verruiming van de bestedingen. In tegenstelling tot de regering menen zij, dat deze mogelijkheden zich sinds de totstandkoming van het SER-advies duidelijk in gunstiger zin hebben ont wikkeld dan bij de becijferingen van het Centraal Planbureau was geraamd. In het SER-rapport wordt de uitvoer voor 1959 zes procent hoger geraamd dan voor 1958. De realisatiecijfers over de maanden januari tot en met mei 1959 geven, volgens de centrales, echter reeds een stijging van circa twaalf pro cent aan. Dat de regeringsnota deze ontwikkeling niet vermeldt, betekent huns inziens dan ook een belangrijke vertekening van de werkelijkheid. Verkeerde voorrang Afgezien van de opvatting van de re gering over de grootte van de ruimte, is bovendien de wijze van besteding welke de regering zich voorstelt, bij de samen werkende vakcentrales op ernstige be zwaren gestuit. Door in afwijking van het advies van de SER de huurverhoging op 1 januari te plaatsen, heeft de regering in feite prioriteit gegeven aan een huurverho ging en een niet onbelangrijke melk- prijsverhoging, zo zeggen de vakcentra les, die verwacht hadden dat na een tweejarige periode van stabilisatie van de lonen allereerst de werknemers een aandeel in de verbeterde welvaartsposi tie van ons land zouden hebben gekre gen. De vakbeweging meent dat het nu echter duidelijk is. dat de aangegeven datum voor de huurverhoging en de 59 tevens plaatsvindende melkprijsverho ging de mogelijkheden tot verantwoorde loonverbeteringen goeddeels zullen ver hinderen. Eerder later De regering heeft de datum van de huurverhoging, volgens de drie bonden, kennelijk vervroegd, op grond van het argument, dat anders in een te langdu rige periode van een zekere vrijheid tot loonsverbetering de middelen hierdoor zonder meer teloor zouden gaan en uit deze terminologie blijkt wel ten duide lijkste de voorkeur van de regering voor huurverhoging en afschaffing van de melksubsidies. De werknemersorganisaties staan op het standpunt, dat de vertraging in de uitvoering van het sociaal-economische beleid door welke oorzaak dan ook in tegendeel pleit voor een verschui ving van de huurverhoging naar een la tere datum dan die door de SER is ge noemd. Een aanzienlijke verschuiving van deze datum naar een later tijdstip achten zij eveneens van belang voor een verantwoorde verbetering van de lonen. Onjuiste houding Met betrekking tot de huren en de melk prijs beseffen de werknemersorganisatie overigens, dat zij via de SER slechts een adviserende taak hebben. De cen trales menen echter, dat de zaak ten aanzien van de loonvorming geheel an ders ligt. De eenzijdige vaststelling van de compensatie voor de huurverhoging door de regering, zowel wat de hoogte als de vorm betreft, achten zij dan ook geheel in strijd met het buitengewoon besluit arbeidsverhoudingen 1945, dat uitdrukkelijk de positie van het georga niseerd bedrijfsleven in deze regelt, als mede ook met de gegroeide parktijk van de loonvorming in Nederland. Juist van de regering, die stelt, dat zij de primaire verantwoordelijkheid voor de loonvor ming in Nederland in handen wil leg gen van het bedrijfsleven, had men, volgens hen, een andere houding mogen verwachten. Honderd doden in Kasjmier door overstromingen Bij overstromingen in Kasjmier zijr. omstreeks hondera mensen omgeko men. aldus wordt uit Nieuw Delhi ge meld. Volgens de correspondent van het blad ..Statesman", die het geteisterde gebied heeft bezocht, is het de ergste overstromingsramp waardoor Kasjmier ooit is getroffen. De te velde staande' gewassen zijn verloren gegaan en het economische leven is geheel ontwricht.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1959 | | pagina 1