De ontmoeting Luns-Von Brentano
vond lieden in Bonn plaats
Het N.V.V.
waarschuwt
SOVJET-RAKET MET
HONDEN EN KONIJN
WEERBERICHT
Balansen in Marathon-overleg
PRINSES BEATRIX SLAAGT
VOOR KANDIDAATSEXAMEN
Dieren veilig terug van nog
niet hekend gemaakte hoogte
Opgericht 1 maart 1860
DINSDAG 7 JULI 1959
No. 297S8
LEIDSCH DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dishoeck DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Witte Singel 1. Leiden - Giro no. 57055
Hoofdredacteur: J. Brouwer f7.50 per kwartaal} f2.55 per maandj f0.59 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Het eind is in zicht
Definitief verdrag wellicht in september
(Van onze correspondent te Bonn)
Te Bonn vond vanmorgen liet onderhoud plaats tussen de Nederlandse
en de Westduitse ministers van Buitenlandse Zaken, mr. J. M. A. H.
Luns en dr. Heinrich von Brentano, dat als een eerste afsluiting dient
te worden gezien van het taaie, nu al Jaar durende Nederlands-
Duitse overleg.
Men is elkaar, zo verzekerde men ons gisteren te Bonn, dichter
genaderd dan ooit. De ministers staan thans tegenover, zo men wil
naast elkaar met elk in de handen een balans: een, zoals die is opge
maakt door de Nederlandse delegatie-commissie onder leiding van dr.
H. R. van Houten, directeur-generaal van politieke zaken van het
departement van Buitenlandse Zaken in Den Haag, een andere van
dr. H. Lahr, ambassadeur in buitengewone dienst van het „Auswartige
Amt" te Bonn. De ene balans toont wat voor Nederland, de andere
wat voor Duitsland is bereikt in het Marathon-overleg.
gesprek niet kan uitlopen op een of
ander succes voor de een ten koste
van de ander. Men bekijkt de overge
bleven problemen en stelt de proce
dure vast voor het verdere overleg:
Het einde is dus in zicht, maar nog
niet bereikt! Na dit gesprek en na
het overleg in de Nederlandse en
Duitse regeringen komt pas het uit
eindelijke verdrag ter tafel, dat waar
schijnlijk in de vroege herfst, eind
september, geparafeerd kan worden.
Bespreking rapporten
Minister Luns bevond zich de afge
lopen dagen in Zwitserland en arri
veerde vanmorgen per vliegtuig uit
Genève in Bonn. De ontmoeting
tussen hem en zijn Duitse collega
heeft ten doel om de rapporten te be
spreken inzake het overleg, dat tus
sen beide delegaties op 3 juli voor de
tijd van twee weken herbegon, ver
volgens twee weken in Den Haag
voortgang vond en van donderdag jl.
af tot gisteren te Bonn aan de gang
was. Deze vier weken is men, zo werd
ons meegedeeld, bezig geweest op alle
fronten. In wijd vertakte besprekin
gen heeft men alle mogelijke experts
er bij gesleept. Het reslutaat was een
tweetal rapporten, waarin de situatie
van het overleg op dit moment con
creet is neergelegd. Met andere woor
den: in die rapporten van elke zijde
een, wordt gezegd, wat er is bereikt,
hoever men tot heden is gekomen, hoe
de balans van de Duits-Nederlandse
besprekingen er per 6 juli 1959 uit
ziet.
Voor de heren Luns en Von Brentano
is daarmee de gehele zaak geen tech
nische aangelegenheid meer. Voor hen
draait het thans nog om beleidskwes
ties en hun gesprek had ten doel om te
bekijken hoever men van beide zijden
nog wil gaan en kan. De grenzen wor
den dus thans na de „stellingenoorlog"
van de afgelopen weken nader bekeken:
de een kan nog een stapje terug, de
ander naar voren. Daarna wordt het
gehele geval een kabinetskwestie.
Uitdrukkelijk werd ons te Bonn te
verstaan gegeven, dat het ministeriële
De Amsterdamse torens
zingen weer
Na negen maanden te hebben gezwe
gen, kunnen vanaf vandaag de carillons
van de Westerkerk en de Zuiderkerk te
Amsterdam weer jubelen. Zij hebben
een omvangrijke restauratie ondergaan.
Niet alleen een ingrijpende schoon
maakbeurt, maar ook zijn een aantal
ontstemde klokken vervangen. Deze zijn
echter niet verloren gegaan. Zij hangen
nu lager in de toren, opdat het nage
slacht zal kunnen zeggen: „Kijk. dat
zijn nu die beroemde klokken van
Frangois en Pierre Hemony". Overigens
zullen de beide heren zich wel in hun
graf omdraaien, want iets, waartegen zij
zich drie eeuwen geleden fel hebben
verzet, is nu toch geschied: de beide
carillons zijn van drie op vier octaven
gebracht. Met vier octaven lijken de
klokken teveel op bellen, meenden de
Hemony's, maar met alle waardering,
die de hoofdstad voor de stadsklokkegie-
ters van de zeventiende eeuw heeft, is
dat vierde octaaf er toch gekomen. De
huidige beiaardkunst maakt dat wense
lijk.
MINISTER EERDER NAAR
LA COURTINE
De minister van Defensie, de heer S.
J. van den Bergh, zal donderdag 9 juli
a s. de Nederlandse troepen in La Cour-
tine bezoeken. Hij was eerst van plan
volgende week te gaan, maar omdat het
mogelijk is dat in die week de wijziging
van de dienstplichtwet in de Eerste Ka
mer wordt behandeld, heeft hij besloten
het bezoek te vervroegen.
Zonnig
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond
Droog en zonnig weer met iets hogere
temperaturen, vooral in het binnenland.
Zwakke tot matige wind overwegend uit
oostelijke richtingen.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
8 JULI
Zon op: 4.29 uur; onder: 21.00 uur.
Maan op: 7.16 uur; onder: 21.56 uur.
Hoogwater te Katwijk te 4.34 uur en
17.00 uur.
Laagwater te 0.24 uur en 12.42 uur.
Twee principes
Twee principes hebben ook de afge
lopen vier weken het Duits-Nederland
se overleg beheerst:
1) Het Nederlandse beginsel, dat voor
alles voldaan moest worden aan de
eis nopens de schadevergoeding aan
de Nederlandse slachtoffers van het
Nazi-regime. Van bepaalde Duitse
zijde is hierover gezegd, dat men
door tegemoet te komen aan deze
eisen als het ware de Duitse boeren
van de Zelfkant en Tuddern zou
hebben „teruggekocht" met vele mil
joenen marken. Maar daarmee werd
ten enenmale de diepere psycholo
gische zin genegeerd, die schuilt
achter een Duits-Nederlandse grote
schoonmaak, achter het zetten van
een morele streep onder een afschu
welijk verleden.
2) Het Duitse beginsel betreft de terug
gave van gebieden waar Duitsers
wonen of hebben gewoond. Nadat
Bonn met Luxemburg, België en
Frankrijk voor wat zijn Navo-bond-
genoten betreft tot een akkoord over
de teruggave van voormalige Duitse
gebieden was gekomen, heeft men
hardnekkig gevochten om de paar
vierkante kilometers en de nauwe
lijks 10.000 Duitsers die na 1945 bij
ons land waren ingelijfd. Hier stond
zoiets als „de kleine hereniging" op
het spel, het voorspel tot de „grote"
hereniging van Oost- met West-
Duitsland. Hier wilde men te Bonr.
geen stap teruggaan: Elten en Tud
dern eiste men op en ook zes kleinere
gebieden en elf andere correcties. Er
is ten deze van Duitse kant de
laatste tijd nogal zwaarmoedig ge
sproken over het zelfbestemmings-
recht onder Navo-partners
Ontwerp-verdrag
Wat nu bereikt is, kan men, zo hoort
men niet officieel verkondigen, com
primeren in een ontwerp-verdrag, dat
uit twee delen zou bestaan. Ten eerste,
de grenskwesties (Elten en Tuddern
aan Duitsland) inclusief de .Eems-Dol-
lart-kwestie, waarbij Nederland bereid
zou zijn een klein in plaats van flink
deel van de Dollart in te polderen en
de grens in de Eemsmonding nader te
bespreken. Ten tweede, de financiële
problematiek, van de schadevergoeding
aan nazi-slachtoffers tot en met Aus-
landsbonds, investeringen in Elten enz.
Vaststaat, dat deze kant van de zaak
nog steeds niet beklonken is. Het gaat
hier om 125 miljoen mark voor de Ne
derlandse nazi-slachtoffers, 150 k 160
miljoen mark voor de Auslandsbonds,
120 miljoen mark voor vooroorlogse ver
plichtingen op handelsgebied, kredieten
en effecten. Dit alles brengt de totale
som met zich mee, die nog steeds niet
zou zijn vastgesteld.
De Duitsers zijn ten deze onder de
Nederlandse eisen gebleven en niet
verder gekomen dan een bedrag van
220 miljoen mark. terwijl de eisen zelf
liggen bij een totaal bedrag van circa
380 a 390 miljoen mark. „Misschien
delen Luns en Von Brentano vandaag
het verschil", zo zei men ons gisteren
te Bonn, hetgeen neer zal komen op
een bedrag van 300 miljoen mark
totaal
Dit nummer bestaat uit 10 pagina's.
Vanochtend, waaide het Rood Wit
Blauw over het Rapenburg. De Ne
derlandse driekleur was uitgestoken
uit Rapenburg 45, het huis waar
Prinses Beatrix als Leids studente
haar intrek heeft genomen. De
Leidse traditie getrouw werd de
vlag hier gehesen, omdat Prinses
Beatrix hedenochtend haar eerste
Universitaire examen met goed ge
volg heeft afgelegd. Zij slaagde
voor het kandidaatsexamen in de
rechtsgeleerdheid.
In tegenstelling tot de Koninklijke
studente van bijna dertig jaar ge
leden, Prinses Juliana, kan Prinses
Beatrix gewoon de Universitaire
examens afleggen als iedere andere
studente. Zij heeft een normale op
leiding voorbereidend hoger onder-
wijs afgesloten met het eindexamen,
dat recht geeft op het afleggen van
Universitaire examens. Prinses
Juliana bezat deze „bevoegdheid"
indertijd niet en legde slechts ten
tamens af, waarna haar studie met
een eredoctoraat werd bekroond.
(Foto LEVVau Vliet)
Gevangenisbezoekers
(als gijzelaars) met
messen bedreigd
In een opvoedingsgesticht nabij Eve
rett, in de Amerikaanse staat Washing
ton, hebben gisteren vier jonge gevan
genen onder bedreiging met slagers
messen een twintigtal bezoekers, onder
wie vrouwen en kinderen, in hun
macht gekregen. Ook houden zij ten
minste drie bewakers als gijzelaar vast
De gevangenen eisen een auto, waar
mee zij, zo nodig met één of meer gij
zelaars als bescherming, willen vluch
ten. Later dreigden zij de 38 gijzelaars
te zullen verminken en daarna zelf
moord te plegen, indien men hen niet
uit de gevangenis zou laten ontvluchten.
De gevangenisautoriteiten hebben
echter geweigerd de mannen te laten
gaan. Het gebouw is aan alle kanten
door bewakers en politiemannen om
ringd.
Geen NAVO-overleg vóór
Geneefse conferentie
De permanente NAVO-raad heeft
gisteren het Italiaans-Belgische ver
zoek om een bijeenkomst van de NAVO-
ministerraad vóór de hervatting der
Geneefse ministerconferentie verwor
pen. Een woordvoerder deelde na een
vergadering van twee-en-een-half uur
mee, dat er „absolute eenheid van
zienswijze onder de NAVO-leden" be
staat. De gehele toestand is besproken
en er bestond kennelijk geen behoefte
aan een bijeenkomst van de minister
raad, omdat er geen onenigheid aan
Westelijke zijde bestaat.
De bereidheid van het Westen om
Italië te laten deelnemen aan voor
overleg in Genève zou hebben bijge
dragen aan de „eenstemmigheid" van
maandag.
Koning Bouclewijn
morgen in ons land
Z.M. de Koning der Belgen zal
morgenochtend omstreeks 10 uur
per vliegtuig uit België op Schip
hol arriveren. Zijne Majesteit zal
reizen in een vliegtuig van het
type Douglas DC6 van de lucht
haven Meisbroek. Gedurende de
vlucht boven Nederlands grond
gebied zal het vliegtuig worden
geëscorteerd door een escadrille
van 12 straaljagers van het type
F86k van de Ned. Kon. Lucht
macht. Escorteleider is luitenant-
kolonel-vlieger-waarnemer P. Ver
spoor.
Nadat het vliegtuig en het escorte om
circa 12 minuten voor tien boven Schip
hol zullen zijn, zullen de escorterende
vliegtuigen in de richting IJmuiden af
buigen en in de omgeving daarvan
blijven cirkelen. Om ongeveer een
minuut voor tien, het tijdstip waarop
Zijne Majesteit zijn vliegtuig op Schip
hol zal verlaten, zullen de 12 straal
jagers van het escorte op een hoogte
van 300 meter over Schiphol vliegen.
Daarna zullen de straaljagers via Har
derwijk naar de vliegbasis Twenthe
terugkeren.
Het Verbondsbestuur van het
NVV wijst de regeringsnota over
enkele hoofdpunten van het so
ciaal-economisch beleid in de
naaste toekomst categorisch van
hand. „Deze nota draagt alle ken
merken van een conservatief be
leid. Door dit beleid zullen vele
werknemers geen deel hebben aan
de welvaartsverbetering. Het Ver
bondsbestuur waarschuwt ervoor,
dat dit tot ernstige sociale span
ningen moet leiden".
Na een gisteren in Amsterdam ge
houden vergadering, waarin de rege
ringsnota nogmaals onder de loep werd
genomen, heeft het Verbondsbestuur
unaniem het reeds door het dagelijks
bestuur ingenomen standpunt onder
schreven. „De door de regering in uit
zicht gestelde maatregelen en de daar
voor gekozen tijdstippen, waardoor prio
riteit wordt gegeven aan huur- en melk
prijsverhoging boven opheffing van de
gevolgen van de bestedingsbeperking
voor de werknemers, acht het Verbonds
bestuur" aldus de uitgegeven verkla
ring „niet alleen een sociaal on
rechtvaardige daad, doch tevens een
miskenning van het optreden van de
bonafide vakbeweging in Nederland".
Het Verbondsbestuur vindt in de nota
geen enkele motivering voor deze rege-
ringspolitiek. Noch de beschouwing over
de economische toestand, noch die over
de huren en subsidies kunnen het Ver
bondsbestuur overtuigen van de juist
heid van het standpunt van de regering.
Zonder nader bewijs wordt stelling ge
nomen tegen de gerechtvaardigde ver
langens van de werknemers. De rege
ringsmaatregelen snijden voor grote
groepen werknemers praktisch elke mo
gelijkheid tot loonsverbetering af. Hoe
de primaire verantwoordelijkheid van
het bedrijfsleven het plechtanker van
de door de regering voorgestane gedif
ferentieerde loonvorming tot gelding
moet komen, is het Verbondsbestuur niet
duidelijk.
Slot pag. 2
Proef met vraagtekens
Russische geleerden hebben op 2 juli een ruim twee ton wegende
eentrapsraket voor de middenafstand gelanceerd met een grote hoe
veelheid instrumenten aan boord benevens twee honden en een konijn.
De instrumenten en dieren bevonden zich in een aparte container, die
na de vlucht door de hoogste lagen van de atmosfeer van de raket
werd gescheiden en behouden op aarde terugkeerde. De dieren be
vinden zich sindsdien in goede welstand en de instrumenten hebben
vele waardevolle gegevens geregistreerd.
Aldus werd door radio Moskou medegedeeld. Niet werd echter
bekend gemaakt, welke hoogte de raket bereikte. Volgens westelijke
geleerden zijn de Russische gegevens nog te vaag om te kunnen zeg
gen, of het belang van deze proef enigszins vergelijkbaar is met het
Amerikaanse experiment van eind mei, toen de aapjes Able en Baker
uit de wereldruimte terugkeerden van een raketréis. Toen werd onder
meer aangetoond, dat terugkeer van levende wezens in een container
die met enorme snelheid de atmosfeer binnenstortte, mogelijk is.
Velerlei metingen
De Russische raket van twee ton
werd op 2 juli om 4.40 uur Nederlandse
tijd gelanceerd. In de container bevon
den zich de honden „Durfal" en
„Sneeuwvlok" en het ongenaamde ko
nijn. Een van de honden had reeds eer
der raketreizen achter de rug, zodat men
in staat werd gesteld gegevens te verza
melen over het aanpassingsvermogen
van dieren. Voorts werden volgens de
verklaringen .an Radio Moskou belang
rijke gegevens verzameld over het gedrag
van dieren in de toestand van gewichts
loosheid.
De instrumenten in de container ver
zamelden gegevens over de hoogste lagen
van de atmosfeer, over de stroom van
Duitser verdacht van
moordaanslag
In de nacht van 11 op 12 juni jj. is
de Utrechtse garagewacht J. Nederhof
neergeschoten. HU liep daarbij zeven
darmperforaties op en moest in zo
ernstige toestand naar het ziekenhuis
worden vervoerd, dat hij niet in staat
was, een verklaring af te leggen over
de toedracht van de zaak.
Na een intensief onderzoek is de
Utrechtse recherche op het spoor geko
men van de vermoedelijke dader. Zij
heeft verschillende aanwijzingen, die
een zware verdenking laden op een 17-
jarige jongeman uit Keulen.
Het slachtoffer van de aanslag is in
middels geopereerd. Vorige week mocht
hy het ziekenhuis verlaten.
micrometeorieten in dat gebied, over de
samenstelling van de atmosfeer op ver
schillende hoogten, over de structuur van
dc ionosfeer, over het voorkomen van
lichte gassen in de hogere luchtlagen en
over de snelheid en richting van lucht
stromen op grote hoogte.
Het eerste Londense commentaar op
deze berichten was, dat de proef een vrij
gebruikelijke wetenschappelijk project
schijnt te z!ïjn geweest. De aanwezigheid
van twee honden duidt op een gelijkenis
met het Amerikaanse experiment van
de aapjes Able en Baker, maar de waar
de ervan is door de schaarse gegevens
niet te vergelijken.
Een woordvoerder van de Amerikaanse
dienst voor lucht- en ruimtevaart ver
klaarde: „Het is aardig te weten, dat an
deren hetzelfde doen als wij". Tot dusver
hadden de Russen een recordhoogte van
212 km. bereikt met hondjes die veilig
naar de aarde terugkeerden. De enige
hond die hoger kwam, Laika, zat in de
tweede Russische spoetnik en heeft daar
de dood gevonden. De Amerikanen
stuurden de aapjes Able en Baker tot
een hoogte van 485 km. alvorens deze
dieren behouden op aarde terugkeerden.
Waarom zo laat en zo vaag?
Men vraagt zich in sommige kringen
af waarom Moskou eerst thans gegevens
bekend heeft gemaakt over deze proef en
waarom deze gegevens zo onvolledig zijn,
dat men er zich niet een duidelijk beeld
over kan vormen. Tot dusver was het de
gewoonte van de Russen hun successen
breed uit te meten onmiddellijk na het
slagen van een experiment, ook al waren
die gegevens wetenschappelijk gezien
nog steeds zo vaag, dat men in het Wes
telijke kamp weinig gewaar kon worden
van de exacte wetenschappelijke waarde.
Koningin Juliana heeft gisteren
voor het Paleis Soestdijk een grote
groep bejaarden ontvangen. De
heer L. Aaldijk uit Capelle aan de
IJssel bood haar een met bloemen
getooid schip aan.
