SANDEMAN
Dankbaarheid en hulde bij opening
Leids Fysiologisch Laboratorium
FILMS VAN DEZE WEEK:
SECRETARESSE
Anderhalf miljard in 10 jaar
voor
Universiteiten nodig
SCOTCH WHISKY
Opgericht maarf 1860
Zaterdag 4 Juli 1959
Tweede blad no. 29786
Minister Cals van Onderwijs Kunsten en Wetenschappen deelde
gisteren bij de opening van het Leids Fysiologisch Laboratorium mede,
dat hij verwachtte, zowel bij kabinet als parlement goedkeuring te
kunnen verkrijgen, om komend begrotingsjaar 140.000.000 gulden te
mogen investeren in nieuwbouw ten behoeve van de Nederlandse
instellingen van Hoger Onderwijs. Hij noemde dit een zeer noodzake
lijke bijdrage van het Rijk tot de ontwikkeling en blijvende bloei van
het wetenschappelijk onderzoek en het Hoger Onderwijs, omdat nog
zeer veel ingehaald moet worden van wat men in de eerste naoorlogse
jaren door de economische omstandigheden noodgedrongen verder
moest achterraken bij de eisen, die de stormachtige ontwikkeling van
wetenschap en techniek stelden. Naar zijn schatting zal er van nu tot
1970, dus in tien jaar, in ons land voor anderhalf miljard gulden moe
ten worden geïnvesteerd in de Universitaire instellingen.
Minister Cals constateerde, dat de zes en een half miljoen, welke
geïnvesteerd waren in de bouw van het Fysiologisch Laboratorium, in
het kader van deze cijfers gezien niet zulk een enorm bedrag vormen,
maar een zeer kostbaar laboratorium is het niettemin wel geworden.
Hij sprak de vurige hoop uit, dat deze kosten ruimschoots zouden
worden goedgemaakt door de wetenschappelijke resultaten, die er als
vrucht van zouden kunnen worden geoogst.
„Duyff-laboratorium'
Minister Cals opende het laborato
rium (waarover wij gisteren uitvoerig
schreven) met een rede (waarvan wij
gisteren reeds enkele punten vermeld
den) waarin hij bepaald de verant
woordelijkheid voor de opgetreden ver
tragingen in de bouw van het Leidse
laboratorium van de hand wees.
Op humoristische wijze toonde hij
aan, zelf ten aanzien van zijn ministe
riele huisvesting met soortgelijke moei
lijkheden te kampen te hebben. Voorts
wees hij op de grote uitbreidingsplan
nen voor de Leidse Beta-faculteiten,
die terreinen in beslag zullen nemen
tot de „vliegtrog" van Valkenburg toe,
waarvoor zelfs een omlegging van de
Rijksweg tussen Den Haag en Amster
dam noodzakelijk zal zijn. De verwer
ving van de daarvoor benodigde gron
den is thans vrijwel voltooid.
Minister Cals sprak zijn bijzondere
waardering uit voor de intensieve be
moeienis van prof. Duyff en zijn
medewerkers met. de bouw van het
nieuwe laboratorium, welke niet al
leen de grote lijnen betrof maar ook
in creatieve zin de juist in zulk een
wetenschappelijke werkplaats belang
rijke details. Het leek hem niet ten
onrechte, wanneer het nieuwe Fysiolo
gische Laboratorium de naam van
prof. Duyff zou verwerven.
Spreker wee9 er overigens op. dat het
vrijwel ondoenlijk is de stormachtige
ontwikkeling van wetenschap en tech
niek in behuizing en outillage van de
wetenschappelijke specialismen bij te
houden. Hij achtte het zeer verheu
gend. dat door besluiten van de cura
toren binnenkort ook „bouwhooglera-
ren" aan de Senaat zullen worden toe
gevoegd, die hun aandacht in het bij
zonder kunnen richten op de vormge
ving en inrichting van nieuwe institu
ten. Daarmede zouden de „wetenschap
pelijke" hoogleraren in staat gesteld
worden, hun researcharbeid voort te
zetten ook tijdens de veel tijd en ener
gie vragende voorbereiding van nieuwe
behuizingen.
Unieke plaats
Voordat de minister het woord voer
de had de directeur-generaal van de
Rijks Gebouwen Dienst namens de mi
nister van Volkshuisvesting en Bouw
nijverheid het nieuwe laboratorium
overgedragen aan Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen.
De president curator dr. J. E. baron
de Vos van Steenwijk sprak over de
unieke plaats, die dit nieuwe laborato
rium bekleedt in de reeks van nieuwe
instituten, welke na de bevrijding voor
de Leidse Universiteit tot stand zijn
gekomen Niet alleen uniek door afme
ting en kosten, ook voor omvang van
de verbetering der outillage voor een
van de basisvakken van de medische
wetenschap. Deze opening is niet een
stap maar een reuzen-schrede vooruit.
Spreker bracht bijzondere dank aan
prof. Duyff voor diens intensieve be
moeienis met de tot stand koming van
het laboratorium, dat „op de groei" is
gebouwd al heeft de fysiologie als ge
volg van tijdelijke inwoning van an
dere wetenschappen en instellingen op
dit moment zelve geen ruimtelijke re
serve meer.
Baron de Vos van Steemvijk verheug
de zich over de aanwezigheid bij de
opening van dit in de gehele wereld 1
unieke wetenschappelijke centrum
Prof. dr. J. W. Duyff (linies) toont
minister mr. M. L. Th. Cals van
O., K. en W., de over- en onder-
druktank, waarin proeven kunnen
worden genomen onder andere
atmosferische toestanden dan nor
maal.
(Foto L.D./Van Vliet)
van vele prominente fysiologen uit
andere landen, namelijk Engeland,
Frankrijk, Belgie, Denemarken, Zwit
serland en Duitsland.
Het nieuwe laboratorium bewijst, dat
er nog een toekomst voor de Nederland
se en in het bijzonder de Leidse weten
schap kan worden opengesteld. Een be
vestiging daarvan is, dat thans de laat
ste benodigde vergunningen zijn ver
kregen om een volgende mijlpaal te
gaan bereiken, de bouw van een nieuw
kliniek voor interne geneeskunde.
Donk voor steun
Prof. Duvff dankte tenslotte met een
enkel woord de vele medewerkers, die
hem gesteund hebben in de moeilijke
jaren, dat. hij zijn wetenschappelijke
arbeid op het tweede plan moest stel
len teneinde zich in hoofdzaak te con
centreren op de totstandkoming van
het nieuwe laboratorium. Weliswaar
moet deze moderne outillage niet als
doel maar als middel tot ontplooiing
van de fysiologie worden gezien, maar
prof. Duyff kon zich niet ontveinzen,
dat zijn doe] in de afgelopen jaren de
voltooiing van dit middel is geweest.
Hij hoopte van harte, bij te kunnen
dragen tot zo vruchtbaar werk in dit
nieuwe gebouw, dat de daaraan bestede
moeite en kosten meer dan ten volle
zouden worden vergoed.
Na de toespraken bezichtigden de ge
nodigden groepsgewijze het zeer om
vangrijke complex. Onder hen bevon
den zich behalve de reeds genoemde
Een gedeelte van de instrument
makerij van het nieuwe laborato
rium. Men overweegt, hier de
centrale werkplaats te vestigen voor
het gehele laboratoriumcomplex
aan de Wassenaarseweg. Dit zou
mettertijd een van de terreinen
worden, waarop het nieuwe labo-
ratorium een centrale functie kan
gaan uitoefenen. De huidige vesti-
Trianon Gina Lollobrigida is
degene, waar èlles om draait in de
naar de roman van Roger Vailland
vervaardigde film ,,La loi" („De
wet").
Jules Dassin, die ook „Naked
City" en „Christus wordt weer
gekruisigd" op zijn naam heeft
staan, verzorgde de realistische
regie en verwierf hiervoor in 1957
de Prix Concourt.
Dit zijn zo enkele gegeven over
een film. spelend in een vissers
plaatsje aan de Adriatische Zee,
waarin de hartstochten hoog op
laaien en de moraliteit der bewo
ners op enkele uitzonderingen
na ver beneden normaal peil
staat.
Toch wordt hier het leven beheerst
door „de wet": het zijn de rijke land
eigenaar Don Cesare en de gentleman
boef Matteo Brigante, die deze aan de
bewoners opleggen. Een „spel om de
macht" speelt zich ook 's avonds af in
de kroegen van het dorp, waar ieder op
zijn beurt tijdens dat walgelijke spel de
eigste vernederingen moet ondergaan,
in de hoop bij een volgende ronde een
maal ook eens „leider" te mogen zijn.
In een samenleving, waar het dikwijls
wild en woest toegaat, verzorgt de ver
leidelijke Mariëtte (Gina Lollobrigida)
met haar moeder en zusters het huis
houden van Don Cesare. Vele kapers
Verlaagde prijs: f 13.65
VERKRIJGBAAR BIJ
UW WIJNHANDELAAR-SLIJTER!
sprekers talloze leden van de Acade
mische Senaat, enige curatoren, verte
genwoordigers van de bij de bouw be
trokken ondernemingen, leden van vele
Universitaire organisaties en vrijwel de
gehele staf van het Fysiologisch Labo
ratorium.
ging an dc faculteitsbureaus in
dit laboratorium is een eerste stap
in die richting.
(Foto L-D./Van Vliet)
Gina Lollobrigida in „La Loi
zijn op de kust, tot Mariëtte een jonge
landbouwkundige ingenieur ontmoet en
dan komen de complicaties.
Mariëtte, die onafhankelijk wil blijven,
weigert bij hem als huishoudster in
dienst te komen. Mariëtte maakt zich
schuldig aan een beroving van een
Zwitser 500.000 lire! maar Matteo
komt achter haar geheim. Zij kerft hem
met zijn eigen mes in het gezicht. Zij
heeft haar zinnen gezet op de ingenieur
en als deze verklaart, dat hij geen geld
heeft om haar te trouwen, zegt Ma-
riëtte. dat zij rijk is en niets hun huwe-
lijk in de weg staat. Doch hij eist, dat
j zij het gestolen geld terugbrengt.
In dit alles krijgt Don Cesare nog één
maal voor zijn sterven een rol te spelen:
ook nu bewijst hij, dat zijn woord „wet"
is. Maar het loopt allemaal anders, dan
U gedacht had.
Mariëtte blijkt Don Cesare's erfge
name te zyn; niets staat haar huwelijk
met de ingenieur nu meer in de weg.
Daartussendoor een liefdestragedie
tussen de vrouw van de dorpsrechter en
Matteo's zoon, dramatisch eindigend
met de zelfmoord van de eerste.
Een blik in het gepassioneerde leven
van dorpelingen, die zich dikwijls maar
al te gemakkelijk laten drijven op emo
ties: men vergete dan ook niet. dat deze
geschiedenis zich in het zuidelijke en
warmbloedige Italië afspeelt.
Pierre Brasseur maakte van Don Ce
sare een waarlijk vorstelijk aandoende
heerser, Gina Lollobrigida is de uitda
gende en pikante vrouw, die heel wat
beroering om zich schept, Yves Mon-
tand een Matteo Brigante onder wiens
sinistere „dictatuur" een gans dorp
zucht.
Jules Dassin weet suggestief regie te
voeren en legt het accent op de hevige
bewogenheid, waardoor zich dit melo
dramatische gegeven in sterke mate
onderscheidt.
f,De olifanten jagers"
Tarzans dubbelganger
Rex Het is Tarzan zelf niet. maar
het had een broertje van hem kunnen
zijn. Dezelfde brede schouders, dezelfde
machtige spierbundels, eenzelfde soort
lendedoek en even rap in het bewegen
door het ogenschijnlijk ondoordringbare
Afrikaanse oerwoud. Ook zijn avonturen
lijken als twee druppels water als die
van zijn beroemde dubbelganger. Bomba
komt er natuurlijk achter, dat twee
blanken met minder nette bedoelingen
het olifantenreservaat zijn binnenge
trokken. Zij loeren op kostbaar ivoor.
Het leven van de dieren telt voor hen
niet, maar het leven van de mens even
min. En wanneer een van de onverlaten
het dan nog bestaat erg veel aandacht
te besteden aan Lola, het vriendinnetje
van de stoere Bomba. dan is de maat
helemaal vol. Dan slaat hij toe met de
middelen, die hem ter beschikking staan.
Het is uit de aard der zaak niet zo
bijster origineel, maar voor de liefheb
bers van dit genre avonturenfilm de
hoofdrollen worden vertolkt door John
ny Sheffield en Donna Martell is er
weer heel wat te genieten.
Miljoenentverk voltooid
De enig volledige 10-maandscursus.
Kon. Erk. PITMANSCHOOL
Plantsoen 65 - Telef. 26558
Hoe vertel ik het
mijn dochter?
Voor de vierde week!
Luxor Technisch en compositorisch
moge er zo Ifet een en ander op dit werk
zijn aan te merken, de strekking is van
dien aard, dat de grote toeloop naar deze
film volledig te verklaren is. Het dode
lijke gevaar van abortus provocatus, de
noodzakelijkheid van tijdige voorlichting
op sexueel gebied, de verfilming van een
geboorte en de ernstige waarschuwing
tegen bepaalde ziekten dit alles be
hoorde in een goed-geordende maat
schappij beter bekend te zyn dan nu
doorgaans het geval is. Deze film komt
tegemoet aan een groot tekort en dit zal
dan ook wel de voornaamste reden zyn,
dat zij zoveel belangstelling trekt.
„Der Zarewitsch"
Verfilmde operette
Lido Het is niet de eerste maal, dat
wij moeten constateren, dat een operet
teverhaaltje zich nauwelijks of in het
geheel niet leent voor verfilming. In de
operette zelf immers is het van onder
geschikt belang. Daar komen muziek en
aankleding op de eerste plaats. Hoe an
ders liggen de zaken, wanneer men van
zo'n geschiedenis een film gaat maken.
Dan wordt de handeling, het gegeven
nummer één en speelt de muziek een
bijrol. Dan worden de vorsten, prinsen,
prinsessen en ministers die er in elk
operette nu eenmaal by schynen te
horen en daarin reeds tot schertsfiguren
worden gedegradeerd tot volmaakt
onverteerbare persooniykheden. En op
dat alles maakt de film .Der Zarewitsch'
geen uitzondering. Gemaakt naar de
wereldbekende operette van de ver
maarde Franz Lehar, zit ook op het fel
gekleurde doek de Zarewitsch de zoon
van de Tsaar van Rusland eenzaam
van liefdesverdriet te verteren in zijn
gigantisch kasteel aan de Wolga. Zo
diep is zijn verdriet, dat hy geen vrouw
meer wil zien. En dan Ineens komt daar
dat lieve, kleine danseresje, waarmede
het liefdesspel spoedig ernst wordt. En
plotseling is hy bereid om alles, ook
zijn troon, voor haar op te offeren. Maar
de plicht gaat toch voor alles. Gelukkig
is er een kop en een staart aan gebreid,
zodat we toch nog een gelukkig slot be
leven. maar dat kan de drakerigheid
van het gegeven niet vergoeden. Er is
echter veel pracht en praal, heerlijke na
tuur en veel zonnen gaan fraai onder in
die anderhalf uur, dat alles duurt.
En dan niet te vergeten de onvergan-
kelyke melodieën van de ongekroonde
operettekoning Lehar, al krygen zy he
laas door de nogal geforceerde stem van
Luis Mariano niet het volle pond.
ALUMINIUM JALOEZIEËN
Toonkamer en Inlichtingen
D. LADAN, off. dealer
Molensteeg 27 by Doezastraat - Leiden
Telefoon 21375
„De familie Móórdslee"
Kluchtige vakantiefilm
Casino Het is de tijd weer van de
luchtige, kluchtige, vluchtige vakantie
films en in dit genre maakt „De familie
Móórdslee" een bijzonder goed figuur.
Wat de familie Vink vader, moeder
en twee kinderen aan avonturen
mee- en dóórmaakt in het oude vehikel,
waarmee ze zich op weg hebben begeven
op zoek naar een vakantieoord, doet de
toeschouwers menigmaal in harteiyk
lachen uitbarsten. Natuurlijk moet men
geen vergeiykingen treffen met een
werk als van Jacques Tatl: Meneer
Hulot met vakantie Regisseur Robert
Vernay heeft die pretentie trouwens niet
gehad. Het ging hem alleen om het uit
beelden van de koddige en komieke
ervaringen van een slecht voorbereide
vakantietrip, waarin echter alles op z'n
pootjes terechtkomt en wel zo. dat men
de pottenbakker Vink en zyn familie
aan het slot van de film zelf gaat be-
nyden. Maar voor het zover is, gebeuren
er allerlei kleine drama's, zoals ze in
elke familie kunnen gebeuren De Vin
ken echter krijgen a 'es inééns en al
moge het wel eens gooi- en smijtwerk
zyn geworden, als geheel kan men z;ch
met deze onbezorgde vrolijkheid zeker
vermaken. Regisseur Vernay toonde
juist genoeg Franse geest om er een
amusant werkje van te maken, waarin
enige voorhistorische rammelkasten een
belangrijke rol spelen.
meewerkt om de Vluchtelingen, die
nooit vakantie hebben, noch van hun
armoede noch van de vreselijke ziekten
en eenzaamheid, iets van blijdschap te
bezorgen in hun troosteloze bestaan.
Girogiften op rekening van dr. E. A.
Franken-Duparc onder 285812. Lammen-
schansweg 71, Leiden, tel. 20408.
Namens het Hulpcomité
voor Lager Haid te Leiden:
E. van Asbeck-Jonckheer.
E. A. Franken-Duparc.
C. Gosses-Azings Venema.
J. Rutgers van der Loeff.
LEIDSCHE SPAARBANK
In de maand juni werd er bij de Leid-
sche Spaarbank ingelegd f. 1.552.446.57
en terugbetaald f. 1.473.893.33
Het aantal nieuwe boekjes bedroeg 442
en het aantal afbetaalde boekjes 246. Op
6.600 rekeningen van deelnemers aan de
Afhaaldienst werd f. 147.376.75 byge-
schreven.
Er werden 778 spaarbusjes ter lediging
i aangeboden met een gezameniyke in
houd van f. 22.231.77
Het tegoed der 43.544 inleggers bedroeg
aan het einde der maand f. 32.749.602.12.
Aan de Landbouwhogeschool te
Wageningen zijn voor het prop. examen
geslaagd de heren W. P. Locher en F. de
Wolff alhier.
Met ingang van 1 september a.s. is
benoemd tot wetenschappelijk hoofd
ambtenaar in vaste dienst bij de Rijks
universiteit te Utrecht voor de vergely-
kende en algemene taalwetenschap dr.
A. G. F. Holk, thans hoofdassistent aan
de Leidse Universiteit.
In verband met het feit, dat de
kerkvoogdij der Leidse Herv. Gemeente
er bezwaar tegen heeft gemaakt, dat
deze zomer organisten van buiten de
stad aan de avondmuziek in de Pieters
kerk meewerken, wordt dit seizoen af
geweken van het reeds eerder door ons
gepubliceerde programma.
Lezers schrijven
Het Jammerdal der
vluchtelingen
(n>
Voor de Vluchtelingen in Lager Haid
in Oostenrijk, die veertien Jaar gezwor
ven hebben en in krotten gewoond,
maar nu een eigen woning krijgen, die
ze feitelijk niet kunnen betalen en nog
minder inrichten, zodat het Jammerdal
(de naam van een deel van dit kampi
blijft voortbestaan, voor deze mensen is
afgelopen week een kleine duizend gul
den binnengekomen. Het lijkt een heel
bedrag temeer daar het van betrekkeiyk
weinig mensen afkomstig is, het is wei
nig omdat maar enkele hielpen en
tweeduizend mensen in nood verkeren.
Er kwamen ook lakens en stof voor
lakens.
De pas opgerichte vereniging in
Oegstgeest, die met ons samenwerkt,
wil zorgen voor een naaimachine, zodat
de kampbewoners zelf daar hun bedde-
goed kunnen naaien. Afdoende hulp is
pas mogelyk, als iedereen twee meter
stof of meer bezorgt. Maar ook elke
gulden in onze brievenbus of op de giro
blijft van harte welkom.
Wij hopen vurig, dat ieder die een
vreugdevolle vakantie tegemoet gaat,
„La loi" (De wet)
Passie en emotie
