DE BEER
AU ÖE ore.
De ruimtevaart-opera „ANIARA"
in Stockholm enthousiast ontvangen
ZAL NATUURMONUMENT
OP
EILAND
ROZENBURG VERDWIJNEN?
Belangrijkste vogelbroedplaats van West-Europa
STF
i) BFER"
-ppDrrn"OEGAHG
SAE:;A6J wets.„.-str
KAARTUI VERKRIJGBAAR
VOLG:
Geen gemakkelijkmaar wel een
bijzonder orgineel werk
Hertog van Bedford: „pandjesbaas
geeft niets voor je waardigheid"
Verhoging ministerspensioenen
in Bonn lokt protesten uit
ZATERDAG 20 JUNI
WEKELIJKS BIJVOEGSEL
PAGINA 4
Het huis van de vogelwachter.
der gevarieerd. Om er enkele te noe
men: gele hoornpapaver, parnassia
(een overblijfsel uit de laatste IJstijd)
en lamsoor de laatste kleurt in de
nazomer het hele terrein aan zee rood-
paars en verschillende orchideeën.
Het vogelreservaat is een bezoek
overwaard. U zult de rykdom en
schoonheid van dit vogelreservaat ho
gelijk waarderen. Ik weet zeker dat U
vriend met „De Beer" zult worden en
zich ertegen zult blijven verzetten als
het vogelreservaat nog verder zou
worden geschonden.
F. van Ommen.
De laatste maanden heeft U herhaaldelijk in de kranten kunnen
lezen, dat een gedeelte van het Vogelreservaat ,,De Beer", gelegen
tegenover Hoek van Holland op het eiland Rozenburg, zal verdwij
nen, omdat er een supertankhaven „Europort" zal worden aangelegd.
Zal dit de ondergang betekenen, van het belangrijkste zeevogelbroed
gebied van geheel West-Europa?
Onvervangbaar
Natuurmonument
Het vogelreservaat ,De Beer" is een
uitgestrekt natuurmonument van ruim
1300 ha duinen, slik en stranden.
Bij het inzetten van de najaarstrek
vormt ,De Beer" een belangrijk tus
senstation. De kuststreek en het vogel
reservaat „De Beer" zyn de plaatsen,
waar wij er het meeste van zien.
In heel West-Europa is geen plaats,
waar zich zo'n voedselrijk en ruim
broedgebied bevindt, als juist op en
N/J
rondom „De Beer". Vele andere plaat
sen bieden wel genoeg voedsel, doch zy
zijn te gering van oppervlak of zij wor
den zo sterk door de mens verontrust
(b.v. verkeer te land en te water, in
tensivering van de landbouw, bevol
kingstoename) dat ze niet voldoen
aan de eisen, welke de watervogels t.a.v.
nest en veiligheid stellen.
Op ,De Beer" bevinden zich zeer be
langrijke broedkolonies van kluten,
grote sterns, tevens broeden er flink
wat visdiefjes, dwergsterns en kok
meeuwen, terwijl er ook een kleine
kolonie zilvermeeuwen geduld wordt.
Al met al broeden er jaarlijks enige
Bord bij ingang van vogelreservaat „De Beer".
De hertog van Bedford,
de „showman" onder de
Britse adel, heeft onthuld,
dat hij paddestoelen en
herteoren placht te eten
in een eetkamer, die hij
met spinnen moest delen.
De hertog vertelt dit in
zijn autobiografie „De
verzilverde lepel", die de
zer dagen gepubliceerd is.
Hij beschrijft hoe zijn
grootvader als een kluize
naar leefde, hoe zijn va
der als een pro-nazi aan
de kaak werd gesteld en
hoe hij zelf bijeenkomsten
van nudisten en andere
staaltjes van op Ameri
kaanse leest geschoeide
reclame gebruikte om te
bewerkstelligen dat zijn
kasteel zijn huis kon blij
ven.
Jan de Dertiende, her
tog van Bedford, zegt dat
zijn grootvader, de elfde
hertog, een jaarlijks inko
men van 200.000 pond en
60 bedienden had. Maar
de vader van de tegen
woordige hertog verliet
zijn huis, kwam met zijn
gezin terecht in schamele
kosthuizen en plantte zijn
collectie vogels en spinnen
in de eetkamer. De hertog
zegt, dat zijn vader vaak
alleen paddestoelen, her
teoren, spreeuwen en
paardebloemen verschafte
voor de gezinsmaaltijden.
Jan de Dertiende werd
niet naar Oxford of Cam
bridge of een andere uni
versiteit gestuurd. Hij
kreeg maar 98 pond per
jaar om van te leven. De
hertog trouwde, maar zijn
vrouw stierf. Hij her
trouwde en ging naar
Zuid-Afrika, waar hij
fruit teelde. Inmiddels
probeerde zijn vader, toen
de twaalfde hertog, met
Hitier te onderhandelen
over een vredesverdrag. Pa
werd deswege voor nazi
uitgekreten. „Mijn vader
ging steeds vreemder
doen", schrijft de hertog.
Toen zijn vader stierf,
ontving de tegenwoordige
hertog de titel. Maar zyn
vader en grootvader had
den hun testament zo ge
schreven, dat hij weinig
anders kreeg.
Terwijl vele van de
'andgoederen van Enge
land verkocht zijn, opdat
de hoge successierechten
betaald konden worden,
deed de hertog de beheer
ders van de nalatenschap
van zijn vader in woede
ontsteken, door zijn kas
teel tegen betaling open te
zetten voor bezoekers. Het
landgoed verrijkend met
nudisten - bijeenkomsten,
een dierentuin, espresso
koffiebars en juke boxes,
heeft de hertog van Bed
ford verleden jaar onge
veer een half miljoen ge
wone mensen ontvangen,
raison van een halve
kroon (ongeveer f. 1.50)
per persoon.
„Mij is verweten, dat ik
gebrek aan waardigheid
heb. Dat klopt. Als je met
je waardigheid naar de
pandjesbaas gaat, geeft
hij er geen stuiver voor.
Mijn familie denkt dat ik
gek ben, maar ik ben van
plan bij de tijd te leven",
schrijft de hertog.
Ook andere leden van
de Britse adel hebben
hun landgoederen open
gesteld om het geld voor
de belasting te krijgen.
Maar velen menen, dat de
hertog van Bedford het te
bont maakt en een „klas
se-verrader" is. „Ik moet
zeggen dat me dat koud
laat. Als ze zelf wat
vriendelijker waren, zou
den ze misschien wat
meer populariteit genie
ten en wat meer succes
hebben. Een showman zijn
is veel leuker dan stil te
zitten in waardigheid of
fazanten neer te paffen".
Legsel van de zeldzame kleine mantelmeeuw, die in 1958
op „De Beerbroedde
tienduizenden water- en zeevogels;
waarlijk een onvervangbaar natuur
monument, waar wij Nederlanders te
recht trots op kunnen zijn. Vogelken
ners en vogelfotografen uit de gehele
wereld komen naar dit vogelreservaat!
In geringer aantal vindt men er
nesten van bontbek- en strandpleivier,
scholekster, bergeend, wilde eend, wa
terral, bruine kiekendief en van veel
soorten kleine zangvogels.
Het nestelen van porceleinhoen en
baardmees wyst op het belang van
„De Beer".
Onze gewone zeehond is in het vo
gelreservaat, by de Brielse Maas, op de
aan diep water grenzende zandbanken,
op een afstand van 100 meter waar te
nemen. Ik telde groepen van 28 en 42
exemplaren. Zeehonden gaan uitslui
tend overdag en by vloed op jacht
naar platvis, haring, ansjovis enz. Het
is hoogst interessant deze grote zee
zoogdieren in hun doen en laten te be
zien!
Ook de plantenrykdom is er bijzon-
(Van onze correspondent in Stockholm)
In Stockholm is een storm van enthousiasme verwekt door de
wereldpremière van de Zweedse opera „Aniara". Die bij het Zweedse
publiek ongekende geestdrift kwam reeds na het eerste bedrijf opzet
ten. Wij durven nu al te zeggen, dat deze schepping van Karl-Birger
Blomdahl over de hele wereld zal gaan en dat ook het epos van
Harry Martinson nog vele vertalingen zal beleven. Het is een moei
lijke taak u een voorstelling van dit stuk te geven. U zult veel
fantasie nodig hebben.
Aniara is een idee-opera, zegt de toonzetter zelf, maar dan zonder
filosofie. Het is ook geen personen- of handeling-opera, maar kan
eerder een situatie-opera worden genoemd, een collectief drama, dat
de mensheid in het ruimte-tijdperk behandelt.
De dichter echter noemt zijn werk een revue, terwijl anderen weer
van een dramatische ballade spreken (omdat het toch tragisch ein
digt) of het een oratorium noemen.
Beeldspraak is niet
schade, wordt uit zijn koers gerukt en
vliegt nu uit ons zonnestelsel met on
verminderde kracht in de ruimte van
de Melkweg. Ondanks hun snelle
vaart zullen de opvarenden nimmer
het ruimteschip kumien verlaten. Een
dood in de oneindige en lege ruimte
is gewis.
De passagiers zien nu hun leven
een andere inhoud krijgen. De dood
dat is de ruimte die het schip
omgeeft, terwijl alles binnen de Ania
ra een symbool is voor de kortheid
van ons leven. Maar het is ook de
plaats, waar de nood der zielen wordt
weerspiegeld. Voor de ziel is de ruim
te van een lichtjaar een geweldige
leegte zonder doel, een zee, waarin zij
verdrinkt. Wat de ziel zoekt is niet
in deze lege ruimte maar in haar
binnenste zelf. Maar als ook deze on-
stoffelyke ruimte leeg is, is het nog
erger dan de leegte die de ziel om
geeft.
Fantastische karikatuur
In het stuk worden de laatste ja
ren van de vlucht beschreven en ver
schillende personen in fantastische
karikatuur voorgesteld. Daar is Dai-
si Doody ,een emigrante uit de vro
lijke stad Dorisburg, die de leegte met
dans en met woorden van vreugde
vult. Niemand verstaat wat zy zegt,
gemakkelijk
De opera is gebaseerd op een epos
in verzen. De 103 zangen moet men
echter enkele keren lezen .alvorens
deze taal vol van symbolen en aan
duidingen te begrijpen. De dichter
Harry Martinson, lid van de Zweedse
Academie, maakt het ons zeker niet
gemakkelyk.
Met opzet speelt hy met lettergre
pen ,die eigenlyk geen Inhoud heb
ben, maar ons toch doen beseffen,
waar het om gaat.
Reeds het woord Aniara geeft aan
leiding tot vele speculaties. Ni zou
nikkel betekenen en ar argon. A-ni-
ar zou dus kunnen zijn: zonder nik
kel en zonder het edelgas argon. Dus:
aarde noch lucht.
De vergelijking van het ruimteschip
met „een luchtbelletje in het geestes-
glas van God" heeft zeker de ver
klaring nodig, dat een luchtbelletje in
een glas gedurende de loop der eeu
wen een verschuiving ondergaat. De
inhoud van het epos is in het kort.
De volgende, van de symbolische
planeet Doris vertrekt het ruimte
schip Aniara met 8.000 mensen aan
boord. De meesten van hen zyn emi
granten, die de door stralen haast on
bewoonbaar geworden Doris willen
verlaten om op Mara een nieuwe toe
komst te beginnen.
Aangezien al duizenden ruimtesche
pen deze reis eerder hebben gemaakt,
werd het vertrek niet op byzondere
wijze gevierd. Het is een gewone rou-
tinevlucht. De reizigers dansen en
hebben pret. Maar het gevaarte raakt
in botsing met Leoniden, krygt stuur-
In het luchtschip Aniara
maar begrijpt uit haar klanken, dat
zy tevergeefs levensvreugde wil sprei
den. Daar is de blinde, verblind door
oorlogsgeweld en de doof-stom gewor-
dene, toen het lawaai zegevierde. En
daar is Mima van mimiek), het door
mensen vervaardigde toestel, dat alles
wat op Doris gebeurt, weer kan geven,
maar een eigen gevoel heeft gekregen.
Voor ons is de opera een ervaring
geweest, waarvan wy intensief heb
ben genoten. Niet in de laatste plaats
speelde ook het decor hierby een rol.
Maar al was het een korte voorstel
ling amper 2\<* uur toch was
deze reis door de oneindige ruimte
vermoeiend.
-oFn-ijnnx- eny eny eny enyeny enij
toond. En toohMen kent in ons
land bij de laatste kabinetsformatie de
vele vooraanstaande persoonlijkheden,
die om „persoonlijke redenen" niet be
reid waren een ministerieel ambt te be
kleden. Dezulken vindt men bepaald
ook in West-Duitsland, waar in de in
dustrie en de handel salarissen worden
genoten, die geen minister ooit in zijn
ambt zal halen. Men gaat er hier dan
ook van uit, dat een minister niet
slechts een goed salaris moet hebben,
maar daarenboven geen zorgen voor de
toekomst moet kennen, wanneer hij een
maal minister is. Ter andere zijde staan
degenen, die zeggen, dat hij. die minis
ter wordt, daarvoor dan maar het no
dige risico moet lopen. Het toch al hoge
inkomen, de eer, het aanzien, het pres
tige na een eervol aftreden, dit alles
telt.
Nu en in de toekomst
Het wetsontwerp spreekt niet over
en verhoging van de salarissen der mi-
nsiters. Die blijven voor een gewone
minister 4860 mark per maand. Daarbij
komen echter nog een toelage voor de
woning van 3600 mark per jaar en een
vast onkostenbedrag van 7200 mark per
jaar. Totaal per maand 760 mark. De
bondskanselier krijgt een salaris van
6075 mark, een jaarlijks bedrag van
3600 mark voor woningkosten en van
24.000 mark per jaar voor representatie
en dergelijke. Totaal voor de Bonds
kanselier per maand 8375 mark. Dit al
les blijft zoals het is. Maar de pen
sioenaanspraken worden wel degelijk
veranderd.
Op het ogenblik heeft een minister
pas pensioenrechten, wanneer hy by
zijn ontslag 55 jaar oud is en tenmin
ste vier jaar als minister werkzaam is
geweest. Dat pensioen bedraagt dan, en
dan alleen. 35 van het salaris plus
woninggeld, dat is 1806 mark per
maand. Er zijn overigens nog over
gangsbepalingen waardoor een ontsla-
de te gebruiken, vooropgesteld dat hy
deze rede niet reeds eerder had uitge
sproken binnen en straal van 80 kilo
meter van de plaats waar hy een rede
voering zou moeten houden.
Slechts eenmaal, zei hij, was hy hier
door in moeilijkheden gekomen.
„Door een enorme vergissing ik ge
loof dat de vereniging haar naam had
veranderd wasi k er niet zeker van
voor wie en waar ik sprak. Ik hield mijn
speech, maar het publiek reageerde niet
zo goed als ik had verwacht. Toen stond
de voorzitter op en zei met een plat En
gelse accent: „Ik geloof dat wy allen
met plezier de toespraak van Mr. Tho
mas hebben aangehoord en, aangezien
hij deze reeds twee jaar geleden voor ons
heeft uitgesproken, geloof ik dat wy het
er wel over eens zullen zyn, dat hy de
toespraak aardig heeft bijgewerkt."
gen minister niet direct zonder inkomen
op straat komt te staan.
De voorgestelde nieuwe regeling is heel
wat gunstiger. Zij bepaalt, dat een mi
nister, die vier jaar in dienst is geweest,
automatisch op 55-jarige leeftijd wat
hij dan ook doet! pensioen krijgt.
Een minister, die 60 jaar is, krygt
reds een pernsioen wanneer hij slechts
een jaar dienst erop heeft zitten!
E ndat pensioen bedraagt voor alle
gevallen 35 percent van salaris plus wo
ninggeld plus een toeslag van 3 percent
voor ieder jaar, dat hy minister is ge
weest. Iemand, die 60 jaar is. en een
jaar minister was, krijgt dus 38 percent
van zijn oorspronkelijke inkomen pen
sioen, dat is 1.960 mark per maand!
Ruim beloond, zeggen de tegenstan
ders van het voorstel spottend
Iets te ver
Men heeft reeds uitgerekend dat de mi
nister van Justitie Schaffer, die in 1961
negen jaar minister zal zijn, volgens
het voorstel dan staat kan maken op
een pensioen van 3.199,22 mark per
maand! De jonge kabinetsleden Schro
der Binnenlandse Zaken). Strauss (De
fensie), Lücke (woningbouw), Stücklen
(Post), Von Merkatz en Blank (resp.
Bondsraad en Sociale Zaken) allen be
neden de 55 krijgen op hun 55ste met
een een hoog pensioen. Zouden Schro
der en Strauss aftreden, dan kunnen ze
over tien jaar rekenen op een paar dui
zend mark per maand.
Men heeft over het algemeen in de
Bondsrepubliek begrip voor de hoge sa
larissen en pensioenen van de minis
ters. Maar velen geloven dat het nieu
we voorstel te ver gaat. Zelfs zijn er die
vragen waarom een minister pensioen
moet hebben. Geen arbeider, geen amb
tenaar. geen kantoorbediende krijgt met
zijn 55ste pensioen, waarom een minis
ter wel? Kortom, kritiek is er genoeg op
het ontwerp. Kritiek vooral op de vol
gens velen slechte stijl, die er uit
spreekt.
„Showman,, onder Britse adel beslist van
plan om „bij de tijdte blijven leven
VARIA
Te veel van het goede
Elke populaire redenaar zal kunnen
sympathiseren met omroeper Wynford
Vaughan Thomas, die dezer dagen in
een BBC-programma de bekentenis
deed. dat hij het tydsprobleem voor het
in elkaar zetten van redevoeringen op
loste door meerdere malen eenzelfde re-
Bijna tweeduizend mark per maand voor 't
bekleden van dit ambt gedurende een jaar
Hoge salarissen in de
industrie spelen een rol
(Van onze correspondent in Bonn)
Een wetsontwerp betreffende
de pensioenen der ministers, dat de
Westduitse regering dezer dagen
naar de Bondsraad (Eerste Ka
mer) te Bonn zond, heeft de ge
moederen in de Bondsrepubliek in
beweging gezet. Volgens dit ont
werp zal een minister, die slechts
één jaar in dienst is geweest, aan
spraak kunnen maken op het
prettige pensioen van 1960 mark
per maand bij het bereiken van de
60-jarige leeftijd.
Uiteraard zijn er tegen dit wetsont
werp direct protesten geuit. De socia
listen trokken bijvoorbeeld fel van leer
met de uitlating, dat hiermede al de
mensen, die nu al jarenlang op sociale
rechtvaardigheid wachten, bespot wor
den. Maar ook de gewone belastingbe
talers hebben zich ietwat verbaasd ge-
Toen Mima de ondergang van Doris
burg behoorde te rapporteren is zy in
elkaar gestort.
Dit is nu alles door muziek geïllus
treerdgedeeltelijk door elektronische
muziek. Toen wij zonder de inhoud
te kennen bij het horen van enkele
passages naar onze indruk werden ge
vraagd, zeiden wij ietwat spottend:
„Een holle doos uit blik in een holle
ruimte". Er komen ongekende tonen
in voor en er wordt gewerkt met on
gekende geluidseffecten, die dan toch
blijkbaar het juiste beeld wakker
roepen.
Het zal geen gemakkelijke taak zyn
deze opera in andere landen ten ge
hore te brengen. Het is noodzakelijk,
dat men de inhoud van het stuk kent,
om de vele fijne nuances en de
woordspelingen te kunnen waarderen,
en men heeft technische verklaringen
nodig.
