GENEEFS OVERLEG GEEFT NOG
ENIGE TEKENEN VAN LEVEN
WEERBERICHT
Westen legt nieuw geformuleerd
plan over Berlijn aan Rus voor
Tweede Kamer steunt plan Hilton
GESPANNEN TOESTAND IN
DE INDIASE STAAT KERALA
Opgericht 1 maart 1860
WOENSDAG 17 JUNI 1959
No. 29771
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
(Van onze reisredacteur, W. L. Brugsma)
Genève, 17 juni De Geneefse conferentie, die men gisteren al
overleden waande en morgen dacht te zullen begraven, vertoont toch
nog enige levenstekenen. Gisteravond laat is namelijk een nieuw
Westelijk plan inzake Berlijn aan de heer Gromyko overhandigd, een
plan, dat weliswaar niet nieuw is in zijn substantie, maar wel degelijk
in zijn formulering. Het is vervat in wat men eerst het testament van
de conferentie noemde, een gezamenlijke verklaring van het Westen,
waarin het zijn standpunt nog eens uiteenzet om de wereld duidelijk
te maken, dat een Geneefs echec niet aan het Westen te wijten is.
voorstellen te doen?" „Inderdaad", zei
Herter, „wy zullen u vanavond ons
laatste woord doen toekomen". Het
Russisch-Amerikaanse gesprek dat ruim
een uur duurde, was overigens niet veel
belovend, want de Rus toonde zich ver
der weer op zijn allerkoelst en bleef op
tijdslimieten hameren. Maar hij wist
toen nog niet, dat het Westen het woord
„rechten" zou gaan omzeilen. Onmid
dellijk na Gromyko kwamen de Weste
lijke ministers in Herters villa bijeen
om de grondslagen voor hun nieuwe
Berlijnse manifest te leggen, dat later
Lloyds behendigheid
niet te laat erkend?
Wat is er nu nieuw in de formule
ring? De veelbesproken eis tot garantie
van de Westelijke bezettingsrechten in
West-Berlijn tot aan de Duitse hereni
ging, (een eis die voor de Russen totaal
onaanvaardbaar is) staat er in deze
vorm niet meer in. Volgens hetgeen er
totnogtoe over het nieuwe plan is uit
gelekt, wordt er over bezettingsrechten
niet meer gerept: het Westen zou slechts
vrije toegang tot West-Berlijn eisen en
daarnaast bereid zijn een plafond op
zijn huidige troepensterkte in Berlijn te
leggen, zelfs deze in de toekomst te ver
minderen. Tekenen de Russen dit docu
ment, dan houdt hun handtekening een
dubbele erkenning der Westelijke rech
ten in zonder dat dit voor hen onver
teerbare woord in de tekst voorkomt.
Het plan zou verder voorzien in een ge
meenschappelijke vermindering van pro
paganda, spionage en subversieve acti
viteit in West- en Oost-Berlijn en een
commissie van toezicht, waarin verte
genwoordigers van de Grote Vier en
West- en Oost-Berlijn zitting zouden
hebben. Het zou ook de Oostduitsers als
agenten van de Sovjet-Unie op de toe
gangswegen naar Berlijn accepteren.
Britse vindingrijkheid
In de bewoordingen van dit plan her
kent men zonder enige moeite de hand
van de Brit Selwyn Lloyd, die op de
plenaire zitting van j.l. vrijdag al de
neteligheid van de rechtenkwestie er
kende, maar er aan toevoegde dat het
niet de vindingrijkheid van de mens
(lees van de jurist Selwyn Lloyd) te
boven zou gaan een voor beide partijen
bevredigende formulering te vinden.
Lloyd had gisterochtend een lange be
spreking met Herter. Na dat gesprek
bereikte Gromyko kennelijk een discrete
tip, want in de middag belde hy Herter
op en vroeg of hij even langs kon ko
men. Terstond kwam de aap uit de
mouw, toen de Rus argeloos vroeg:
„heeft het Westen soms nog nieuwe
„Legion of merit"
voor Nederlanders
De Amerikaanse ambassadeur in
Nederland. Philip Young, heeft gis
teravond tydens een ontvangst in zijn
ambtswoning te 's-Gravenhage het
Legioen van Verdienste (rang van
officier) uitgereikt aan generaal-ma-
joor b/d. H. O. Romswinckel, de vroe
gere commandant van het Korps
Mariniers, en aan schout-bij-nacht
b/d. G. Koudijs, die onder meer als
marine-attaché aan de Nederlandse
ambassade te Washington verbonden
is geweest.
De onderscheiding is aan generaal-
majoor Romswinckel verleend wegens
bijzonder verdienstelijk optreden bij het
uitvoeren van buitengewone diensten
gedurende het tijdvak 23 september 1954
tot 16 juli 1958 als commandant van het
Kon. Ned. Mariniers Corps. „Generaal-
majoor Romswinckel heeft steeds vol
ledig samengewerkt met de vertegen
woordigers van de regering der Verenig
de Staten en van andere bevriende na
ties, terwijl hij zich met grote be
kwaamheid en diplomatie van zijn taak
heeft gekweten", aldus de motivering.
Aan schout-bij-nacht Koudijs is de
onderscheiding verleend wegens bijzon
der verdienstelijk optreden bij het uit
voeren van buitengewone diensten ge
durende het tijdvak 2 oktober 1953 tot
18 april 1958. Schout-bij-nacht Koudijs
heeft tijdens deze periode dienst gedaan
als marine-attaché bij de ambassade der
Nederlanden in de Ver. Staten ,als Ne
derlands verbindingsofficier bij de ge
allieerde opperbevelhebber der Atlan
tische strijdkrachten, als lid van de Ne
derlandse missie van gezamenlijke sta
ven en sinds 1 april 1957 als deken van
de buitenlandse attaché, geaccrediteerd
bij het departement van Marine.
Westelijke wind
De Bilt verwacht van heden- tot mor
genavond: tijdelijk veel bewolking,
maar geen regen van betekenis. Matige
tot krachtige westelijke wind. Iets la
gere middagtemperaturen.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
18 JUNI
Zon op: 4.19 uur; onder: 21.02 uur.
Maan op: 18.04 uur; onder: 2.45 uur.
Hoogwater te Katwijk te 0.29 uur en
13.04 uur.
Laag water te 8.27 en 21.08 uur.
(Dit nummer bestaat uit 14 pagina's)
door hun experts werd uitgewerkt alvo
rens het gisteravond tegen elven door
de Britse delegatie aan de Russen werd
overhandigd.
Reces van vier weken?
De Amerikanen lieten inmiddels door
hun woordvoerder weten dat het lot van
de conferentie nu definitief afhangt van
de Russische reactie op dit nieuwe voor
stel. Als Gromyko het verwerpt, dan wil
het Westen vrijdag de conferentie doen
eindigen. Het liefst met een reces van
tenminste vier weken, al hebben de
Russen reeds doen weten, dat zy voor
een reces niets voelen, kennelijk om het
Westen te confronteren met de onaan
gename stap van een eenzijdig afbreken
der conferentie. Daarnaast hebben de
Russen verklaard, dat zij ook bij een
breuk in Genève een topconferentie
wensen.
Zo zetten de beide partijen, die elkaar
vanmiddag in een geheime zitting ten
huize van Lloyd ontmoeten, elkaar bij
het scheiden van de markt nog eens de
pen op de neus.
De Amerikanen tonen zich nog steeds
bijzonder pessimistisch. De Britten, die
het uiteraard betreuren, dat Lloyds for
mulering niet van meet af aan is ge
bruikt in plaats van de eis voor het
Berlynse garantiebewijs, zeggen: „Zo
lang er leven is, is er hoop". Hoop dat
Lloyds behendigheid niet te laat is
erkend.
Bereidheid tot een garantie-verlening
(Van onze parlementaire redacteur)
In de Tweede Kamer is gisteren het debat begonnen over het voor
stel tot het verlenen van een staatsgarantie voor rente en aflossing van
twee leningen, elk groot twaalf miljoen gulden, voor de bouw van een
Hilton-hotel te Rotterdam en te Amsterdam, die elk ruim 20 miljoen
gulden zullen kosten. Nederlandse particulieren brengen het benodigde
kapitaal bijeen. Hilton (Amerikaans) huurt en exploiteert. Nog niet
alle partijen hebben hun mening uitgesproken, maar het is reeds
duidelijk geworden dat de meerderheid van de Kamer bereid is de
regering tot het verlenen van de gevraagde garantie te machtigen.
Aan die bereidheid voegde de heer
v. d. Heuvel (KVP) echter toe dat de
regering ook Nederlandse initiatieven
voor hotelbouw zal moeten steunen in
dien die plannen van een vergelijkbaar
economisch belang zijn voor ons land.
Hij zou een motie met die strekking in
dienen als de desbetreffende toezegging
van de zijde van de regering niet be
vredigend zou zijn.
Voor de heer v. d. Mei (CHU) stond
het vast dat men het er over eens is dat
er een tekort aan hotels is in ons land
en dat het moeilijk is hotelbouw te
financieren. Indien de Hilton-hotels
Loon- en prijsadvies
aan de regering
(Van onze Haagse redactie)
De door de regering toegezegde nota
over het loon- en prijsbeleid wordt
naar alle waarschijnlijkheid nog deze
week door de regering in de minister
raad aan de orde gesteld. Ook de
Stichting van de Arbeid heeft haar
advies over deze materie gegeven, na
dat zij een tweetal vergaderingen aan
dit onderwerp had gewijd-
Over de inhoud van het advies kon
men ons te bevoegder plaatse geen in
lichtingen verschaffen, aangezien het
mede als richtlijn zal dienen voor het
opstellen van de regeringsnota.
De mogelijkheid lijkt ons niet uitge
sloten, dat dit advies, evenals het S.É.R.
advies over prijzen en lonen, in drie
richtingen uiteenloopt.
worden gebouwd, staat het eveneens vast
dat er ruimte voor meer Nederlandse
hotels blijft bestaan. In dat verband
pleitte hij voor een hotelkredietfinan-
cieringsmaatschappij
Omdat het, afgezien van de oorzaken,
een feit is dat te verwezenlijken Neder
landse plannen voor hotelbouw thans
ontbreken, leek de heer Peschar (P. v.
d. A.) het Hilton-plan aantrekkelijk. Hij
had kritiek op het gebrek aan daad
kracht en samenwerking in het Neder
landse hotelwezen, dat tot bundeling
van krachten zal moeten komen.
Alleen de heer Bakker (CPN) ver
klaarde zich volstrekt tegen het rege
ringsvoorstel. Vandaag wordt het debat
voortgezet met redevoeringen van de
heren Van Leeuwen (VVD), Van Eijs-
den (AR) en Lankhorst (PSP), waarna
staatssecretaris Veldkamp op de diverse
beschouwingen zal antwoorden.
Minister Van den Bergh
bezoekt Kon. Landmacht
Morgen zal de minister van Defensie,
de heer S. J. van den Bergh, een be
zoek brengen aan enige onderdelen van
de Kon. Landmacht. De minister zal
omstreeks elf uur enige installaties van
het basiskamp Soesterberg bezichtigen.
Daarna begeeft hy zich naar de leger
plaats De Wittenberg in Garderen, waar
hij wordt rondgeleid en waar de lunch
wordt gebruikt. Verder zal de minister
's middags nog enige onderdelen van de
Kon. Landmacht in Nieuw Millingen
bezoeken.
Tweehonderdduizend
stakers in Engeland
In Groot-Brittannië zijn circa
220.000 arbeiders bij arbeidsge
schillen betrokken. Zij staken, be
reiden een staking voor of zijn
uitgesloten.
De leiders van byna 200.000 typogra
fen hebben een verzoek van de werk
gevers om het geschil over lonen en ar
beidstijd aan arbitrage te onderwerpen,
afgewezen. Vijfduizend bedrijven zullen
mogelyk moeten sluiten. De besprekin
gen om een zeven weken oude staking
van 1750 ketelmakers van een scheeps
werf te Birkenhead te beëindigen, zyn
dinsdag mislukt, nadat de directie een
aanbod van de vakvereniging tot een
voorwaardelijke werkhervatting had af
gewezen.
De Standard Motor Company heeft
geweigerd 117 ontslagen arbeiders, die
meer loon eisen, terug te nemen. Moge
lijk zal hier 10.000 man personeel
staking gaan.
De British Motor Corporation heeft
gisteren bijna 3000 arbeiders van twee
fabrieken naar huis gezonden als gevolg
van een staking van 600 kraanmachinis
ten en chauffeurs van haar carrosserie-
fabriek te Birmingham. Dit aantal zal
mogelijk spoedig met 1600 worden uit
gebreid.
Bij de Rover Autofabriek in Birming
ham is 250 man in staking gegaan we
gens een loongeschil.
Bij de Mulliner Carrosseriefabriek te
Birmingham zijn 300 employé's naar
huis gezonden als gevolg van een pro
teststaking van 24 uur door onder
houdspersoneel.
De bouw van een raffinaderij bij Mil-
ford Haven ligt stil door een staking
van 55 man, die zonder opgaaf van
reden het werk hebben neergelegd.
Generaal Calmeyer
wordt Staatssecretaris
Voor Land- en Luchtmacht
Generaal M. R. H. Calmeyer
heeft zich bereid verklaard de
functie van staatssecretaris voor
de Land- en de Luchtmacht te aan
vaarden. De besprekingen tussen
de minister van Defensie en kapi
tein ter zee P. S. J. de Jong, die
was aangezocht als staatssecretaris
voor de Marine, zijn echter mis
lukt.
Generaal AL R. H. Calmeyer,
wiens benoeming tot Staatssecre
taris van Land- en Luchtmacht
binnenkort te verwachten is.
Minister S. J. van den Bergh heeft
gisteren de gehele dag met de heren
Calmeyer en De Jong geconfereerd,
waarbij de taakverdeling een belangrijke
rol speelde. Naar verluidt, zou de minis
ter een soort combinatie van het ver
ticale en het horizontale systeem voor
ogen staan. Generaal Calmeyer is een
verklaard tegenstander van het zuiver
verticale systeem.
De heer Calmeyer, wiens benoeming
tot staatssecretaris zeer binnenkort te
verwachten is, werd op 1 mei 1955 ge
pensioneerd als luitenant-generaal. Sinds
november 1956 heeft hij voor de CHU
zitting in de Tweede Kamer. Hy is 64
jaar.
Tijdens een afscheidsfeestje van
zijn school had Kroonprins Carl
Gustaaf van Zweden de rol van
Richard Leeuwenhart voor zijn
rekening genomen. Zijn zusters
Prinses Desiree rechtsen Prin
ses Birgitte middenkwamen met
hem mee om zijn prestaties te be
wonderen.
Verset tegen communistisch toezicht op
de particuliere scholen blijft voortduren
Ondanks de doden, de gewonden en de massa-arrestaties zijn de
protestdemonstraties tegen de communistische regering van de Indiase
deelstaat Kerala gisteren onverminderd voortgezet. Lange stoeten
trokken weer door de straten, zwaaiend met vlaggen en roepend „weg
met het communisme". Anderen vormden wachtposten bij de scholen
en regeringsgebouwen. De politie arresteerde nu 86 mensen, waarmee
het totaal aantal gearresteerden sinds het uitbreken van de ongeregeld
heden vorige vrijdag gekomen is op bijna duizend. De politie heeft tot
dusver tien mensen doodgeschoten en ruim vijftig verwond.
Rode provocateurs zetten de
menigten tot geweld op
Volgens leden van Nehroe's Congres
party begeven communistische provoca
teurs zich onder de demonstranten om
hen aan te zetten tot gewelddadigheid
en de politie zo gelegenheid te geven tot
krachtig ingrijpen. De toestand wordt
zeer kritiek genoemd.
Naar verluidt tracht Kerala's premier
Namboodiripad sommige van zyn aan
hangers, die de moeilijkheden op „de
manier van Moskou" door brute
In het kamp Oirschot bij Eind-
hoven werd gisteren een demon
stratie gehouden in verband met
grote orders, welke door de Kon.
Landmacht geplaatst zijn bij DAF.
Een nieuwe gepantserde wagen
voor personenvervoer naar de
voorste gevechtslinie, de 1J-408,
trok grote belangstelling.
Koning Bondewijn in
Luxemburg begroet
Koning Boudewijn van België, die gis
teren voor een bezoek van drie dagen in
Luxemburg is aangekomen, is op het
station welkom geheten door Groother
togin Charlotte, Prins Felix en Erfgroot-
hertog Jan.
Vervolgens werd hij begroet door de
voorzitter van het parlement, Bech. en
de minister-president, Werner.
De menigte juichte de Koning toe op
zijn rit naar het groothertogelijke pa
leis, waar de Koning zijn zuster, Erf-
groothertogin Charlotte (de echtgenote
van de troonopvolger, Erfgroothertog
Jan) ontmoet': D-1 Koning en de groot
hertogelijke familie verschenen op het
balkon van het paleis om een ovatie
van de Luxemburgers in ontvangst te
nemen.
Onder het gebeier van de grote klok
van de kathedraal van Luxemburg, leg
de de Koning een krans by het monu
ment voor de gevallenen. Deze plech
tigheid werd ook bijgewoond door mi
nister-president Werner en de Belgische
minister van Buitenlandse Zaken, Wig-
ny.
De Groothertogin en Prins Felix ont
vingen de Koning daarna voor een
noenmaal in het groothertogelijke pa
leis.
Nederlands gebouw te Kjeller
Het Nederlandse personeel van het
Gemeenschappelijk Instituut voor Kern
onderzoek te Kjeller in Noorwegen heeft
gisteren te Lillestroem een eigen tehuis
in gebruik genomen nadat het acht jaar
lang min of meer geïmproviseerd onder
dak had gevonden.
Het nieuwe gebouw met twee verdie
pingen omvat zes moderne vier-kamer-
flats, een verenigingskamer en een ka
mer voor tijdpassering.
kracht willen oplossen, te bepraten
hiervan af te zien.
Het verzet richt zich voornamelijk
tegen de communistische onderwijswet
en het daarin neergelegde voornemen
van de rode regering om de zevendui
zend particuliere (christelijke en Hin
doe-) scholen onder staatstoezicht te
brengen. Al deze scholen zyn gisteren
na de zomervakantie gesloten gebleven,
terwijl de openbare scholen slechts een
gering aantal leerlingen hadden.
In Trivandrum worden de openbare
gebouwen door militairen bewaakt.
Premier Namboodiripad heeft met
generaal Chowdhary, de bevelhebber
van de zuidelijke legergroep, overleg ge
pleegd over maatregelen om de betogin
gen de kop in te drukken.
Prinses Marijke deed examen
(Speciale berichtgeving)
Prinses Marijke heeft gisteren en
maandag toelatings-examen gedaan op
het Baarnse Lyceum. De Prinses is
leerlinge van de zesde klas van de nieuw
Baarnse school.
Liichtiiicident bij
Korea: één gewonde
Mig-straaljagers hebben gisteren op
ongeveer 150 km. ten oosten van de
Noordkoreaanse stad Wonsan boven in
ternationale wateren een aanval onder
nomen op een Martin „Mercator" van
de Amerikaanse Marine, waarbij eénlid
van de bemanning zwa°r Tiv.ond werd,
aldus heeft het Amer kaanse ministerie
van Defensie bekendgemaakt.
De straaljagers openden zonder waar
schuwing het vuur. Deze toestellen, naar
aangenomen wordt twee, gingen zes
maal tot de aanval over en volgden het
Amerikaanse vliegtuig tot op enkele
meters boven het wateroppervlak, toen
het een ontwijkende beweging maakte.
Toen de eerste aanval begon waren de
vliegtuigen op ongeveer 2000 meter
hoogte.
Het zwaarbeschadigde toestel (dat
normaal een bemanning heeft van zes
tot acht man en dat voortbewogen
wordt door twee straal- en twee zuiger
motoren), is veilig geland op zijn basis
op Honsjioe. De aanvallende straalja
gers waren zilverkleurig met rode ster
aan weerszijden van de romp.
Het Amerikaanse vliegtuig maakte
een routinevlucht, aldus de Amerikaanse
bekendmaking.
