BRITS PLAN OM DE GENEEFSE
CONFERENTIE NOG TE REDDEN
In Frankrijk poogt men
conflict te voorkomen
WEERBERICHT
Macmillan gelooft niet dat er
reden is om te wanhopen
Reis minister Van Hemelrijek
naar de Kongo niet geruisloos
Partijen met de rug tegen muur
als de staking morgen doorgaat
Opgericht 1 maart 1860
MAANDAG IS JUNI 1959
No. 29769
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
(Van onze Londense correspondent)
Selwyn Lloyd, de Britse minister van Buitenlandse Zaken, zou,
alvorens in de loop van de dag naar Genève terug te keren, van
ochtend aan het kabinet verslag uitbrengen over de stand van zaken
op de ministersconferentie. De Britse regering beseft, dat een crisispunt
is bereikt en zal daarom haar houding opnieuw bepalen. Maar ondanks
de sombere atmosfeer in Genève weigert Londen zich aan dof pes
simisme over te geven. Men ziet nogal altijd kansen voor de Britse
diplomatie om iets positiefs te bereiken. Doch Engeland zal moeten
optornen tegen Frankrijk en de Verenigde Staten, die weinig heil
schijnen te zien in voortzetting van de conferentie. Ook de Britten
schijnen over te hellen naar een scherpere koers, gezien het onaan
vaardbare jongste Russische voorstel.
Tegenstelling met
kanselier Adenauer
Macmillan en Selwyn Lloyd hebben
gedurende het weekeinde gezamenlijk 'n
plan uitgewerkt om de conferentie van
Genève te redden. Selwyn Lloyd zou dit
plan vanmiddag aan zijn Westelijke col
lega's voorleggen. Het beoogt afbreken
van de Geneefse conferentie te voorko
men en een tussentijdse oplossing voor
Berlijn te vinden. Wat het eerste be
treft, staat de Britse gedragslijn scherp
tegenover de mening van Adenauer, die
een onderbreking van vier weken heeft
aanbevolen. In Londen overheerst de
mening, dat hierdoor niets zou worden
gewonnen en dat veel verloren zou
gaan. Hierbij denkt de Britse regering
in de eerste plaats aan het vooruitzicht
op een spoedige topconferentie.
De Britse regering blijft ervan over
tuigd dat met taai geduld een oplossing
voor het geschil over Berlijn kan wor
den verkregen in die zin, dat slechts
een juridisch-technische verandering
van de bezetting-status dient te worden
tot stand gebracht, natuurlijk zonder
toe te geven aan de verder strekkende
Drie mensen in de
ïii verdwenen
golvei
Bij het baden op het strand te Cad-
zand zün zaterdagmiddag omstreeks vijf
uur drie personen om het leven geko
men, twee meisjes van resp. 13 en 14
jaar en een 30-jarige man.
De meisjes waren zaterdagmiddag met
een groep jongeren naar het vormings
centrum „Hedenesse" gekomen om daar
een weekeind door te brengen. Zij wa
ren met haar leidsters vertrokken naar
het badstrand te Cadzand om daar
strandspelen te houden.
Er stond een vrij stevige golfslag en
een landwind. Waarschijnlijk zijn de
meisjes onbekend geweest met de geva
ren ter plaatse en hebben zij zich te ver
in zee begeven.
De 13-jarige M. Weststrate uit 's Heer
Arendskerke op Zuid-Beveland en haar
14-jarige vriendin H. Eversdijk. eveneens
uit 's Heer Arendskerke, verdwenen in
de golven.
De 30-jarige heer C. Ossewaarde uit
's Heer Arendskerke. een echtgenoot van
een der leidsters, begaf zich onmiddellijk
in zee, maar voor de ogen van zijn
vrouw verdronk hij eveneens. De stoffe
lijke overschotten zijn tot dusver nog
niet geborgen.
Russische eisen. Men stuurt er van
Britse zijde kennelijk op aan de status-
quo in Berlijn met kleine wijzigingen
op ondergeschikte punten gedurende
een zekere periode, b.v. van vijf jaar. te
handhaven. Aan het eind daarvan zou
de toestand opnieuw in ogenschouw
dienen te worden genomen. De hoop is
op die manier een zekere ontspanning
teweeg te brengen als voorwaarde tot
een positieve ontwikkeling in de rich
ting van herstel van Duitsland's een
heid. waarvoor Oost noch West op het
ogenblik rijp zijn. Aangezien zowel
Kroesjtsjef als Gromyko niet bereid
zijn een overeenkomst aan te gaan, wel
ke de bezetting-status van Berlijn voor
lange tijd zou bestendigen, maar de
deur schijnen op te houden voor een
tijdelijke verlenging ervan, ligt hier
volgens vele diplomatieke waar
nemers de sleutel voor een compromis.
In een zaterdag op een conservatieve
propagandabijeenkomst uitgesproken
rede heeft Macmillan verklaard, dat er
volgens hem geen rede was te wanho
pen over Genève. Zo nodig zullen de
Modderstroom na
regen in Hongkong
Tientallen slachtoffers
Tenminste 37 Chinezen zijn in de af
gelopen drie dagen in Honkong om het
leven gekomen tengevolge van de zware
regenval en de daarmee gepaard gaan
de overstromingen en grondverschuivin
gen.
Hulpploegen banen zich een weg door
dc dikke modder en de resten van de
ingestorte houten huisjes. Een deel van
dc slachtoffers, vijftien mensen, kwam
zondag om het leven toen de funderin
gen van hun armzalige, voor het groot
ste deel zelfgebouwde hutten, het bega
ven en tonnen aarde op de hutjes stort
ten.
In drie dagen tyds is circa 45 cm. re
gen gevallen. De schade wordt geschat
op tientallen miljoenen guldens.
De gehele politie en brandweer en ook
alle andere hulporganisaties van Hong
kong zijn bij het reddingswerk ingescha
keld. Honderden mensen zijn dakloos ge
worden.
onderhandelingen aan de top dienen te
worden voortgezet, zei hij. Macmillan
gaf daaxbij de verzekering, dat het
Westen de Westberlijnse bevolking niet
in de steek zal laten. Hij waarschuwde
echter, dat de toestand inzake Berlijn
gevaarlijk dreigt te worden, indien de
Sovjet-Unie haar houding niet belang
rijk wijzigt. Hij geloofde, dat met ge
duld en verbeeldingskracht, gecombi
neerd met vastberadenheid, vreedzaam
samengaan tussen Oost en West werke
lijkheid zal worden.
Ere-doctoraat van Berlijn voor
prof. dr. P. J. Oud
Ter gelegenheid van het 14e interna
tionale gemeentencongres, dat van 18
tot 23 juni in Berlijn plaats vindt, zal
aan prof. dr. P. J. Oud een eredoctoraat
van de filosofische faculteit van de
Vrije Universiteit van Berlijn worden
uitgereikt. De plechtigheid vindt op 18
juni om 14.30 uur plaats in de zaal van
de universitaire senaat in het Henri-
Ford-gebouw in Berlijn-Dahlem.
Negers ontvingen hem overal een tikje te
uitbundig, blanken tonen zich vijandig
(Van onze Brusselse correspondent)
De Belgische minister voor de Kongo, dr. Maurice van Hemelrijek,
verblijft op het ogenblik in de Belgische Kongo om diverse redenen,
o.a. voor uitvoerige besprekingen met de gouverneur-generaal, dr.
H. Cornelis, maar voornamelijk om nogmaals de blanke invloedrijke
personaliteiten en de inlandse politieke leiders van de juistheid van de
nieuwe Belgische politiek voor Kongo te overtuigen. Die politiek is
geconcentreerd op de organisatie van gemeentelijke, gewestelijke en
provinciale verkiezingen, welke de Kongo moeten leiden naar de onaf
hankelijkheid, in een nog nader te bepalen verband met België.
Deze reis van de minister voor de Kongo verloopt alles behalve
gemakkelijk en geruisloos. Overal, of althans in de grote steden, heb
ben de blanken zowel de Belgen als de buitenlanders blijk ge
geven van vijandigheid ten opzichte van de minister, aan wie men
zijn „negrofiele" politiek verwijt. De inlandse kleurlingen weten het en
dat maakt de toestand gevaarlijk.
Koning Boudewijn helemaal
niet ingenomen met reis
Overal hebben de negers de minister
met een tikje tè opvallende uitbundig
heid ontvangen, waaruit wel duidelijk
naar voren komt, dat de inlandse lei
ders in het algemeen de politiek van de
minister goedkeuren.
In Neder-Kongo zijn in de inlandse
wijken van de steden grote opschriften
en spandoeken zichtbaar met de aan
duidelijkheid niets te wensen overlaten
de en in behoorlijk Frans gestelde tekst:
„Leve minister Van Hemelrijek, de mi
nister van de onafhankelijkheid".
Die spanning zou opnieuw gevaarlijk
kunnen worden, zeggen vele waarnemers
Wapenaankopen van
Indonesische leger?
Een missie van het Indonesische leger
onder leiding van kolonel A. Jani zal
Amerika, Engeland, Frankrijk, Dene- I
marken. Zweden, West-Duitsland,
Italië, Zuid-Slavie en Tsjecho-Slowa-
kije bezoeken om wapens, munitie en
materiaal te kopen voor de vestiging
van een wapenindustrie in Indonesië.
Kolonel Jani, die zich nu in Karatsji
bevindt, heeft verklaard dat de landen
van Oost-Europa waarschijnlijk kredie
ten op lange termijn zullen aanbieden i
voor de aankoop van lichte wapens en I
munitie en dat West-Duitsland bereid j
is op „goede voorwaarden" industrieel j
materiaal te leveren.
Jani zei dat het Indonesische leger
nooit een staatsgreep zal ondernemen
en zijn rol zal beperken tot werken
voor het welzijn van het land.
Koeler
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Wisselende bewolking met enkele ver
spreid voorkomende buien. Matige nu
en dan vrij krachtige noordwestelijke
wind. Gematigde temperaturen.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
16 JUNI
Zon op: 4.19 uur; onder: 21.02 uur.
Maan op: 15.28 uur: onder: 1.38 uur.
Hoogwater te Katwijk te 10.50 en 23.23
uur.
■Laagwater te 6.11 en 18.55 uur.
Dit nummer bestaat nit 12 pagina's.
in Kongo. In inlandse politieke kringen
in Leopoldstad wordt namelijk openlijk
gezegd, dat de residerende gouverneur-
generaal, dr. Cornelis, de politiek van de
minister voor de Kongo openlijk sabo
teert en er door administratie in Kongo
geen of weinig maatregelen worden ge
nomen om de Belgische regeringsver
klaring van 13 januari j.l. uit te voeren.
In Stanleystad was geen enkele blanke
op het vliegveld aanwezig, met uitzon
dering van de gouverneur van de pro
vincie, om de minister te verwelkomen
en toe te juichen, wat in Kongo ge
bruikelijk is. Er vond zelfs een manifes
tatie tegen de minister plaats en plan
ters gooiden met tomaten. In Leopold
stad en in Neder-Kongo was de ont
vangst van de blanken eveneens opval
lend koel. Daarentegen die van de in
landers, zoals gezegd, uitbundig. De
minister werd zelfs hartelijk verwelkomd
in inlandse wijken, waar de blanken zich
des avonds niet meer vertonen. Het is
dus wel zeer de vraag of de Belgische
I regering haar houding niet zal dienen
te herzien. Met name de beslissing om
dr. Cornelis in zijn ambt te bevestigen,
die werd genomen om de blanken in
Kongo gerust te stellen. Brussel hoopte
dat Van Hemelrijek zich met de gouver
neur-generaal zou verzoenen. Maar dit
schijnt thans wel een ijdele hoop te
wezen. Integendeel, de afgrond tussen
de politieke visie van de minister en de
vrij sterk economisch georiënteerde visie
van de gouverneur-generaal ofschoon
beiden Vlamingen zijn wordt dieper.
Men vreest dat de spanningen een climax
tegemoet gaan tegen het eind van deze
week, wanneer de minister na een reis
in Neder-Kongo, naar Leopoldstad te
rugkeert.
De Brusselse „Soir" schreef zaterdag
dat Koning Boudewijn helemaal niet is
ingenomen met de Kongo-reis van de
minister en dat de vorst zou hebben ge
poogd om die reis te verhinderen.
Zo zag liet terrein in Culemborg er twee fabrieken liad vermeld en twee
uit, nadat een enorme brand in de industrieën ernstig beschadigd,
nacht van vrijdag op zaterdag daar I
Grote overstromingen
in liet Alpengebied
In verscheidene delen van Oostenrijk
en Beieren hebben zich het afgelopen
weekeinde uitgebreide overstromingen
voorgedaan, veroorzaakt door stort
regens die reeds meer dan twee dagen
aanhouden. In de Oostenrijkse provincie
Salzburg zyn enkele dorpen door het
water geïsoleerd en blank gezet. Twee
boeren verdronken. De Donau is der
mate gezwollen, dat alle pleziervaarten
moesten worden afgelast. In Tirol hel
pen agenten, brandweerlieden, burgers
en soldaten om erger te voorkomen.
In de Beierse Alpen zijn sommige
wegen door vallend puin onbegaanbaar
en ook de spoorlijn Garmisch-Griessen
was zondagochtend gestremd. In het
dorp Oberammergau. bekend van de
Passiespelen, moest men zich met
bootjes verplaatsen. Vierhonderd km
zuidelijk van Wenen in de Karinthische
Alpen, waar op alle bergen sneeuw is
gevallen, nam men een aardschok van
middelbare sterkte waar, die overigens
geen schade aanrichtte.
Zondagavond was de regen opgehou
den en zakte het water in de zijrivieren
Inn, Salzach en Traun van de Donau
weer. al rees de laatste zelf nog steeds.
Ook in Tirol zakt het water en herstelt
men met spoed de beschadigde wegen
en bruggen.
Als protest tegen de rijkssubsidie
voor de te bouwen Hiltonhotels en
als bewijs dat de Nederlanders ook
wel wat weten te presteren op het
gebied van het hotelwezen, heeft de
Horeca in „Pulchri Studio" in Den
Haag een expositie ingericht van
eigen plannen. Een van de eerste
bezoekers was de staatssecretaris
van Economische Zaken, dr. Veld
kamp, die reeds tijdens de rond
gang in een vurig debat verzeild
taakte. De staatssecretaris (links
gesticulerend) met dr. Van Saarloos
economisch adviseur van de Horeca
dr. K. G. de Groot en dr. Van
Garden van Economische Zaken, de
heer Cruco en de heer Van Sterken-
burg van de Horeca.
(Van onze Parijse correspondent)
Het conflict tussen de Franse regering en de vakbonden, in eerste
instantie de drie grote vakbonden van het spoorwegpersoneel, is van
daag in een belangrijke fase gekomen: kan er niet worden bemiddeld
en wordt dus het doorgaan van de staking voor morgen gelast dan
staan partijen openlijk tegen elkander en beiden met hun rug tegen de
muur!! Enerzijds de vakbonden van het spoorwegpersoneel, de socia
listische, de confessionele en de communistische, die aan de 350.000
leden een staking durend van dinsdagochtend 4 uur tot 's middags
12 uur hebben verordonneerd, anderzijds de Franse regering, die
150.000 van de 350.000 man heeft gerequireerd (iets waartoe zij wet
telijk volkomen het recht heeft, alhoewel het recht tot staken in de
Franse grondwet is vastgelegd) om het bedrijf op gang te houden.
Nog bemiddeling van
de heer Joubert?
Het grote probleem, dat zich daarbij
voor beide partijen voordoet: voor de
vakbonden is het de vraag of inderdaad
alle leden gevolg zullen geven aan de
stakingsorder, voor de regering of het
gerequireerde personeel ondanks de
strafdreiging gevolg zal geven aan de
requisitie. Beide partijen schijnen op
het ogenblik van hun succes overtuigd,
beide zullen zeker toch nog trachten
een groot conflict te voorkomen. Met
uitzondering natuurlijk van de com
munistische vakbond, die niets liever
dan een nieuwe grote stakingsperiode
zou zien inluiden.
Vijf doden bij een
incident in Kerala
De politie heeft zaterdag het vuur
geopend op c.a.. 2.000 mensen die een
aanval deden op een politiebureau in
Ankamali (Noord-Kerala) tijdens de
monstraties tegen het communistisch
bestuur. De menigte ging met stokken
en messen tot de aanval over nadat een
man die de wacht had betrokken by een
drankwinkel, was gearresteerd.
Volgens de „Press trust of India" zijn
bij het incident vijf mensen om het
leven gekomen en dertig, onder wie
enige politiemannen, gewond. In offi
ciële kringen zei men. dat er 22 mensen
verwondingen hadden opgelopen. Door
de met stenen gooiende menigte werden
voorts 27 politiemannen gewond.
De oppositiepartijen de Congres-
partij, de Praja-socialisten en de Mo
hammedaanse Liga zeggen, dat men
in Kerala van zijn leven en bezittingen
niet zeker is, dat de corruptie toeneemt
en het volk zijn fundamentele rechten
worden onthouden.
Zaterdagavond werd meegedeeld, dat
215 oppositieleden, die als vrijwilligers
vóór regeringskantoren hadden gepost,
als onderdeel van de actie tegen het
communistische regime, waren gear
resteerd wegens belemmering van het
werk der bestuursfunctionarissen. Op
43 na zullen zij gerechtelijk worden ver
volgd.
De eerste ministers van Kerala zei
zaterdag, dat zijn regering, hoewel zy
bereid is met de oppositie tot een rege
ling te komen en haar grieven te be
spreken. de nodige maatregelen zal
nemen om acties van de oppositie tegen
te gaan. Hij deelde mee. dat hij premier
Nehroe had uitgenodigd een bezoek aan
de staat te brengen.
Inzet van de staking is, zoals reeds
bericht, een eis tot loonsverhoging van
het spoorwegpersoneel, dat meent, dat
het in dit opzicht is achtergebleven bij
de particuliere sector en bij het perso
neel van sommige, ook genationaliseerde
bedrijven, zoals de Renault-autofabrie-
ken. Neen, antwoordt de regering, wij
kunnen niet een nieuwe inflatie in de
hand werken; wij doen wat wij kunnen,
zoals blijkt uit de verhoging van de
kinderbijslag en van de verhoging van
het bedrag der gerestitueerde medicijn-
kosten binnen de ziektewet.
Gevaar voor uitbreiding
Men heeft reeds de naam van De
Gaulle zelf als bemiddelaar in het con
flict horen noemen, doch hij schijnt er
niets voor te voelen op deze wijze „af
te dalen" temidden van de vakvereni
gingen, terwijl hij bovendien de indruk
zou wekken zijn eigen regering te
desavoueren. Vandaar dat beide partijen
hun hoop hebben gevestigd op eventuele
pogingen van de heer Joubert, de voor
zitter van de commissie voor het statuut
van de spoorwegen, die in hoge mate
het vertrouwen van de spoorwegman
nen schijnt te bezitten.
Het meest vreest de regering en met
haar het Franse bedrijfsleven een uit
breiding van de staking. Reeds hebben
het grondpersoneel van Air France, de
vakbonden van het personeel van de
Parijse bus en metro laten weten dat,
ook bij hen het werk zou kunnen wor
den neergelegd. Daarover zal definitief
in de loop van de dag van vandaag wor
den beslist. Ook in andere sectoren, met
name in de metaalindustrie, heeft men
plannen voor een sympathiestaking. De
communistische vakbond is in dit op
zicht zeer actief, maar zoals gewoonlijk
vindt zjj weinig gehoor bij de andere
vakbonden.
Sterke drank duurder?
In verband met de verhoging van de
prijzen van grondstoffen heeft de Fede
ratie van slijtersorganisaties de slijters
geadviseerd, de prijs van alle in Neder
land geproduceerde sterk alcoholhou
dende dranken met ingang van 15 juni
1959 met 10 cent per liter te verhogen.
Menzies naar Indonesië
In Canberra is zaterdag officieel mee
gedeeld, dat de Australische minister
president, Menzies, in de loop van dit
jaar een officieel bezoek van vijf dagen
aan Indonesië zal brengen. Menzies ver
blijft op het ogenblik in Europa.
