Westelijke soberheid in Genève
de crisis staat voor de deur
Rijnsburg als laatste rustplaats
van liet Hollandse Gravenhuis
Besliste Erhard stapt
in Bonner krijgsgewoel
WEERBERICHT
Gromyko weigert antwoord op de
vraag of hij de Westelijke
rechten in Berlijn erkent
Het wetenschappelijk onderzoek
bevestigde de vermoedens
Het gaat om handhaving van de
democratische orde", zegt hij
Opgericht 1 maart 1860
WOENSDAG 10 JUNI 1959
No. 29765
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57053
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
(Van onze reisredacteur, W. L. Brugsma)
Genève, 10 juni De Geneefse conferentie staat voor haar crisis,
voor het moment van de totale impasse, dat ieder overleg tussen Oost
en West sinds de oorlog heeft gekend. Dit is duidelijk geworden door
een verklaring, die de woordvoerder der Amerikaanse delegatie
Andrew Berding gisteren heeft afgelegd: „Er was geen vooruitgang.
Morgen heeft op verzoek van Gromyko een plenaire zitting plaats.
Voor het volgende geheime overleg is nog geen datum vastgesteld.
Het Westen is pessimistisch en de heer Gromyko moet zich dat wel
bewust zijn. Wij zijn bereid tot onderhandelen, maar verwachten die
bereidheid ook bij de tegenpartij. Zo lang als er redelijke hoop is, zul
len wij blijven praten. Minister Herter heeft nog geen plan tot ver
trekken, maar ik herhaal, dat het Westen pessimistisch is over het
resultaat van deze conferentie".
uitlating, die op 8 juni in de Prawda
stond: „Welke druk er ook op ons zal
worden uitgeoefend, de Sovjet-Unie zal
geen akkoord tekenen, dat het bezet
tingsstatuut van West-Berlijn voortzet".
Ze spraken ook hun verbazing uit over
Onvermijdelijke fase
Voor iedereen, die enigszins op de
hoogte is met de techniek van het di
plomatieke woordvoeren betekent Ber-
dings verklaring vrij vertaald: „Wij ver
wachten een breuk, maar als die komt,
kan het onze schuld niet zijn. Wij heb
ben ons best gedaan". Het was op de
besloten middagzitting van gisteren, dat
de conferentie haar dramatische wen
ding nam. De Westelijke ministers vroe
gen Gromyko om opheldering over de
door Kroesjtsjef in Boedapest gedane
Vragen ever expeditie naar
Nieuw-Guinea
Het Tweede Kamerlid, de heer Van
de Wetering heeft aan de ministers van
Zaken Overzee a.i. en van Financien ge
vraagd:
Kunnen de ministers mededelen of de
expeditie naar het Sterrengebergte op
Nederlands Nieuw-Guinea financiële
moeilijkheden ondervindt, die groten
deels veroorzaakt zijn door onverwachte
tegenslag bij de uitvoering?
Zo ja, achten de ministers het dan
niet gewenst, dat alles in het werk
wordt gesteld om in de ontbrekende fi
nanciële middelen te voorzien, opdat
deze expeditie, waarvoor internationale
belangstelling bestaat, niet ontijdig
wordt beëindigd dan wel bekort, waar
door de waarde sterk gereduceerd zou
worden?
Zijn de ministers bereid een deel van
de ontbrekende middelen te verstrek
ken, waardoor het particulier initiatief
mede wordt opgewekt een eigen aandeel
op te brengen voor deze bij uitstek we
tenschappelijke onderneming?
Werknemer moet meer
mede-eigenaar worden
De staatssecretaris van Algemene Za
ken, de heer W. K. N. Schmelzer, heeft
gisteravond in Eindhoven in het restau
rant van de DAF-fabrieken een inlei
ding gehouden over „het bezit van de
onderneming, aandeelrechten van werk
nemers". Hij zei hierbij dat het belast
bare particuliere vermogen in Neder
land 30 miljard gulden in handen
is van 0.6 procent van de bevolking.
Van de 2.500.000 Nederlandse gezinnen
hebben 2 miljoen geen noemenswaardig
vermogen, aldus de staatssecretaris. Het
bezit hoopt zich nog steeds op in han
den van weinigen, zo zei hij.
De heer Schmelzer toonde aan dat er
ruimte is om een begin te maken met
de vorming-van industrieel mede-eigen
dom voor de werknemer. Hij zei voor
stander te zyn van vrijwillige vorming
van duurzaam produktief bezit voor de
arbeiders.
„Als de evolutie, die de werknemer
mede-eigenaar maakt van de produktie-
middelen niet lukt, ziet de toekomst er
somber uit", aldus de staatssecretaris.
Twee Russen en een Poolse
vragen asiel in Zweden
Twee Russen een Marine-officier
en een matroos en een Poolse vrouw
zijn in een bootje uit Gdynia naar het
eiland Oeland aan de zuidoostkust van
Zweden gevlucht. De officier en de
vrouw hebben de Zweedse autoriteiten
om asiel gevraagd. Het is nog niet ze
ker of de matroos in Zweden wil blij
ven. Het drietal had zowel roebels als
dollars bij zich. De beide Russen waren
in burger. De vluchtelingen zijn maan
dagavond in Oeland aan land gegaan.
Afnemend buiïg
De Bilt verwacht van hedenavond tot
morgenavond:
Wisselend bewolkt en nog enkele ver
spreid voorkomende buien, aanvankelijk
met een kans op onweer. Zwakke tot
matige westelijke wind. Weinig verande
ring in temperatuur.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
11 JUNI
Zon op: 4.20 uur; onder: 20.58 uur..
Maan op: 9.24 uur; onder: 23.51 uur.
Hoogwater te Katwijk te 6.06 en
18.30 uur.
Laagwater te 1.51 en 14.09 uur.
Dit nummer bestaat alt 12 pagina's.
de verklaring van de Oostduitse propa-
ganda-chef Gerhard Eisler, dat bij
handhaving van de status quo in Berlijn
het verkeer van de ondergrondse zal
worden stopgezet.
De Westelijke ministers eisten kort
weg van Gromyko, die eerder op de Ge
neefse conferentie de wettigheid van de
aanwezigheid der Westelijke troepen in
West-Berlijn had erkend, dat hij een
duidelijk „ja" of „neen" zou laten horen
op de vraag, of zijns inziens de rechten
der drie Westelijke mogendheden in Ber
lijn worden erkend. Maar Gromyko wei
gerde een duidelijk antwoord te geven.
HU zei, dat zijn inzichten die van zijn
regering weerspiegelen en begon over
wat anders te praten, met name over
de subversieve activiteit in West-Berlijn.
Men gaf in Westelijke kringen te ver
staan, dat slechts een radicale wijziging
in de houding van de Sovjet-delegatie
de Geneefse conferentie weer op het
constructieve pad terug kan brengen. De
Britten menen een reden tot hoop te
hebben, dat Kroesjtsjef alsnog bij het
scheiden van de markt nieuwe instruc
ties aan Gromyko zal geven, en de
Fransen, hoewel duidelijk pessimistisch,
zeiden dat de situatie nog niet tragisch
is. Maar de Amerikanen houden voet bij
stuk. Zij verwachten op korte termijn
een ferme verklaring van Eisenhower,
dat hij er hoegenaamd niet aan denkt
naar de top te gaan, wanneer er in Ge
nève geen akkoord over Berlijn tot
stand komt.
Te Laurent-sur-Mer in de Franse
landstreek Calvados, waar 10.000
in de tweede wereldoorlog gesneu
velde Amerikaanse soldaten begra
ven liggen, is in aanwezigheid van
Franse en Amerikaanse autoriteiten
op sobere wijze de dag herdacht,
waarop vijftien jaar geleden de
landing in Normandië begon. De
foto geeft een beeld van de plech
tigheid.
In de gisteravond gehouden vergadering van de Rjjnsburgse gemeenteraad is
besloten een bedrag van f 800.beschikbaar te stellen voor een tijdelijke her
begrafenis van de stoffelijke resten, welke 8 jaar geleden tijdens opgravingen
aan de voet van Rijnsburgs Hervormde Kerk werden verricht. Deze opgravingen
geschiedden onder auspiciën van de Rijksdienst voor Oudheidkundig Bodemonder
zoek onder leiding van prof. dr. A. E. van Giffen uit Groningen, terwijl de dage
lijkse leiding berustte bij de oud-Rünsburger, de heer W. Glasbergen, thans
hoogleraar te Amsterdam en dr. B. K. S. Dijkstra uit Groningen.
Wij herinneren ons zeer goed destijds op uitnodiging van de heer Glasbergen
een bezoek aan deze opgravingen te hebben gebracht en waren daarbij ook in
de gelegenheid kennis te nemen van de resultaten. Deze resultaten leverden de
althans voorlopige bevestiging van de veronderstelling, dat ter plaatse de
graven van Holland begraven lagen. Tijdens een op 7 maart 1953 in „de Laken
hal" voor de Ver. „Oud Leiden" gehouden lezing, heeft de heer Glasbergen
daarover interessante bijzonderheden medegedeeld.
Wij ontlenen daaraan, dat wordt aan
genomen, dat Petronella van Saksen in
1132 in de onmiddellijke omgeving van
de huidige Hervormde Kerk een abdij
heeft gesticht. In het einde van de 16de
eeuw was van deze abdij praktisch niet
meer dan een ruïne over, welke in 1811
op last van de toenmalige regering werd
gesloopt. Het is zeer
waarschijnlijk, dat de
huidige kerk in ver
verleden tijden een
groot westblok hai
rnet 2 torens, waarvan
er thans nog één staat
De tegenwoordige spiti
van de toren moet ir
later jaren zijn aange
bracht. Bij het door di
heer Glasbergen in op
dracht en ten dele on
der leiding van prol
dr. A. E. van Giffer
uit Groningen inge
stelde onderzoek heefi
hij nog sporen aange
troffen van het oude
kerkgebouw. Behalvi
dat men in de gronc
o.m. zeer oude versier
de tegels aantrof, dit
vermoedelijk hebber
dienst gedaan voor de
;ravenkapel omstreeks
1300 en een grafvelc
werd blootgelegd, wer
den op een lager gele
gen niveau de sporer
duidelijk zichtbaar var
een Romaanse koor
partij. Bij het bodem
onderzoek in 1951.
dat zich voornamelyt
uitstrekte in de rich
ting van het dwars-
schip der voormaligi
abdykerk, stootte mei
op enkele grafkuilen
waarin tal van skelet
ten zijn gevonden.
Dr. Dijkstra deed r
diezelfde bijeenkomst
nog enkele interes
sante mededelingen
over deze skeletten,
die vermoedelijk af
komstig zijn van de leden van net Hol
landse Gravenhuis. In totaal heeft men
16 skeletten gevonden. Een onderzoek
heeft uitgewezen, dat 12 skeletten de
stoffelijke resten zijn van 12 mannelijke
personen, onder wie vermoedelijk Floris
de Vierde en Jan de Eerste. Terwijl
mede de stoffelijke resten van twee
vrouwen zijn geborgen, stond toen nog
niet vast of men de twee overige skelet
ten moest toeschrijven aan een lid van
het mannelijk of vrouwelijk geslacht.
SKELET VAN FLORIS DE VIJFDE
Nadat dr. Dijkstra nog het een en
ander had verteld van de mogelijkheden,
waarvan men zich bedient bij het an-
thropologisch onderzoek: het vaststellen
van het geslacht, de leeftijd, lengte en
lichaamsbouw, wees hij er op, dat het
thans vast staat, dat één van de gevon
den skeletten moet worden toegeschre
ven aan Floris de Vijfde, die in 1296
door de edelen in de nabijheid van het
Muiderslot is vermoord.
Aan de hand van de meer dan 20 ver
wondingen, die men na een grondig on
derzoek van het skelet heeft aangetrof
fen, gaf dr. Dijkstra een reconstructie
van de moord. Volgens hem moet de
Graaf bij de allereerste door Gerard van
Velzen gepleegde aanslag reeds bewus
teloos zijn geweest Van Velzen. die de
Tüdens ons bezoek aan de plaats der
opgravingen in 1951 maakten wy ook en
kele fotografische opnamen, o.a. de hier-
bijstaande, van een schedel, welke ver
moedelijk zou hebben toebehoord aan
Floris de Vijfde. Op deze foto is aan de
bovenzijde duidelijk de beschadiging
te zien, welke het vermoedelijke gevolg
is van de aanval van Gerard van Vel
zen.
Aangezien het toen nog slechts een
vermoeden betrof en de identiteit nog
geenszins wetenschappelijk was vast
gesteld, hebben wij ons destijds op ver
zoek van de heer Glasbergen van publi.
katie onthouden.
Nu het wetenschappelijk onderzoek
alle terzake bestaande twijfel heeft weg
genomen en de toenmalige veronder
stellingen door de wetenschapsmensen
thans als vaststaande feiten worden
voorgesteld, menen wij alleszins gerech
tigd te zijn de hierbij gepubliceerde foto
na een veeljarig verblijf in ons archief
eindelijk te voorschijn te halen en
desondanks als eerste dagblad in Ne.
derland af te drukken. Ons bijna bo
venmenselijk! journalistiek geduld is
hiermede na 8 jaar eindelijk beloond f
Na de inrichting van een tijdelijke
rustplaats, ligt het in de bedoeling van
het Rijnsburgse gemeentebestuur het ge
beente in de toekomst onder te brengen
in een waardig mausoleum.
(Van onze correspondent in Bonn)
De Westduitse minister van Economische Zaken, vice-kanselier
prof. Erhard arriveerde gisteravond om zeven uur per vliegtuig op het
Dusseldorfse vliegveld Lohausen, waar enige honderden mensen uren
lang op hem hadden staan wachten en hem met gejuich begroetten.
Strijdlustig, geladen, zeer gedecideerd in zijn toon, zei hij tijdens een
persconferentie op het vliegveld: „Op dit moment is het geen tijd voor
sensaties. Maar het laatste woord in de kwestie van de beslissing van
de Bondskanselier om de presidentskandidatuur terug te geven is nog
niet gesproken. Het gaat hierbij niet om het ambt van de kanselier.
Daar heb ik nooit aanspraken op doen gelden. Het gaat om de hand
having van de democratische orde in dit land". Op de vraag of hij
minister en vice-kanselier zal blijven, zei Erhard zonder aarzeling: „niet
onvoorwaardelijk. Dat hangt ervan af wat er verder gaat gebeuren".
Graal van voren moet nebben aange
vallen, moet hem 8 slagen en 4 schamp-
slagen hebben toegebracht. Uit alles
valt af te leiden, dat deze man de sche
del van Floris de Vijfde trachtte te klo
ven. Ofschoon ook Herman van Woer
den in deze aanslag was betrokken
hij viel de Graaf van achteren aan
moet de dodelijke slag door Gerard van
Velzen zijn toegebracht. Het lijk van de
Graaf, dat na de moord naar Alkmaar
is overgebracht, is later in Rijnsburg
begraven.
Zoals men zich uit de vaderlandse ge
schiedenisboekjes zal herinneren, waren
de Hollandse edelen jegens Floris V in
het bijzonder verbitterd, omdat hij de
adel in zijn rechten beknotte en veel
deeld voor het „gewone volk". Vandaar
dat zij hem spottend „Der Keerlen God"
noemden. Volgens de overlevering pleeg,
de Gerard van Velzen de eerste aanslag
onder het uitroepen van de woorden:
„Uit, meester, is het met uw hoge spron
gen. Gij zult ons niet langer ringeloren".
Toespeling op aftreden
Prof. Erhards reis van Amerika naar
Duitsland begon met een aanzienlijke
vertraging in New York, waar iets
haperde aan een der vliegtuigmotoren.
Vervolgens was er sprake van een ern
stiger geval van pech, toen het vliegtuig
tijdens de vlucht storing kreeg en een
gevaarlijke landing in Londen moest
maken: de remmen werkten niet goed.
Desondanks slaagde de landing te Lon
den voortreffelijk. Gistermiddag werd in
Bonn officieel verklaard, dat Erhard
van plan was één nacht over te blijven
in Engeland, ten einde gelegenheid te
krijgen met naaste medewerkers krijgs
raad te houden. Tenslotte landde de
machine met Erhard toch gisteravond
te Dusseldorf, zij het met een vertraging
van vijf uur en vlak nadat de bliksem
op het toestel was geslagenDaar
mee stapte de minister midden in het
Bonner krijgsgewoel, zoals dat ontstaan
is door Adenauers omstreden besluit
betreffende de presidentskandidatuur en
zijn aanblijven als Bondskanselier. Op
zeer besliste toon stond prof. Erhard op
Lohausen de pers, de radio en de t.v.
gisteravond direct te woord en er was
geen enkele aarzeling in zijn antwoor
den. Men kreeg de indruk, dat hier een
man stond, die wist wat hij wilde en die
hardnekkig van plan is de door hem
uitgestippelde weg tot het bittere einde
te volgen.
Prof. Erhard verklaarde, dat zijn reis
door Amerika, waar hij twee ere-docto-
raten heeft gekregen, bijna een demon
stratie voor hem is geweest. Hij distan-
cieerde zich voorts scherp van de
mening, dat het thans om het kanselier
schap gaat. De kanselier is gekozen
volgens de door de grondwet voorge
schreven methode. „Ik kan geen aan
spraken op dit ambt doen gelden en dat
heb ik ook nooit gedaan", aldus de vice-
kanselier. Toen men hem vroeg of hij
het initiatief zou nemen tot een ontmoe
ting met Bondskanselier Adenauer, zei
hij half verontwaardigd, half smalend:
,ik? neen!"
Geschiedkundige leugen
Erhard zei verder, dat hij Adenauer
voor het laatst had gepsroken op maan
dag 1 juni, acht uur vóór zijn vertrek
naar Amerika. De bondskanselier had
toen. aldus de minister, met geen woord
gerept over een verslechtering van de
internationale toestand (die Adenauer
drie dagen later aanvoerde als motief
om kanselier te blijven) en had ook niets
gezegd over zijn besluit om af te zien
van de presidentskandidatuur. Eijzonder
fel trok de vice-kanselier op de perscon
ferentie van leer, toen de Europese
intergratie ter sprake kwam. Hij is door
aanhangers van Adenauer beschuldigd
van een anti-integratie politiek.
Daarover zei de minister: „Het is een
geschiedkundige leugen te verkondigen,
dat ik minder standvastig inzake de bui
tenlandse politiek en de Europese een
wording zou zijn, dan Bondskanselier
Adenauer. Om de rechtzetting van dit
feit zal ik vechten in of buiten de
regering! De gemeenschappelijke markt
is een realiteit en Duitsland heeft zich
verplicht het verdrag daarover na te
komen". Ter andere zijde staat voor hem
vast, dat de Europese integratie te wei
nig innerlijke kracht heeft. Hij bestreed
de mening, dat de gemeenschappelijke
markt tot isolering van Europa moet
leiden; die markt moet zyns inziens een
brug naar andere landen in Europa zyn.
Kasjmir een kruitvat
Het vraagstuk-Kasjmir vormt een
kruitvat en, indien het niet op vreed
zame wjjze wordt geregeld, zou het een
grote uitbarsting kunnen veroorzaken,
aldus verklaarde generaal Ajoeb Khan,
president en premier van Pakinstan gis
teren op een persconferentie te Moezaf-
farab Azad, in Kasjmir.
Hij verklaarde verder dat er „aanwij
zingen bestaan, dat de landen wier be
langen vergen dat de vrede in Voor-
Zes rode spionnen in
Denemarken gepakt
De Deense veiligheidspolitie heeft in
Koege zes mannen gearresteerd die ver
dacht worden van militaire spionage
voor een Oosteuropese mogendheid.
Volgens het socialistische blad „Ak-
tuelt" had de politie de activiteit van de
zes mannen, wier leeftijden van 35 tot
55 jaar variëren, al een tijdlang gevolgd.
Aanvankelijk dacht zij met smokkelaars
te doen te hebben. De verbindingen met
Oost-Europa werden namelijk onder
houden door middel van kleine schepen,
die geregeld Deense havens aan doen.
Alle gearresteerden zijn volgens „Ak-
tuelt" communisten. Een rechtbank
heeft vier van de gearresteerden vier
weken, de andere twee een week voor
arrest opgelegd. Alle zes de verdachten
zijn van deze beslissing in beroep ge
gaan.
Volgens de tot nu beschikbaar geko
men gegevens is de spionage van ern
stige aard geweest. Het onderzoek zal,
naar het zich laat aanzien, nog een
maand duren. „Politiken" meldt nog,
dat de verdachten niet in contact heb
ben gestaan met „officiële kringen".
Norstad hoopt op eeu
akkoord met Parijs
De opperbevelhebber van de NAVO in
Europa, generaal Norstad, heeft gisteren
in Washington de hoop uitgesproken dat
in de onderhandelingen met Frankrijk
over het stationeren van NAVO-vlieg-
tuigen verdere vorderingen zullen kun
nen worden gemaakt. Hij weigerde be
richten te bevestigen of tegen te spre
ken dat reeds besloten was 200 gevechts
bommenwerpers naar andere landen te
dirigeren omdat Frankrijk weigert toe
stemming te verlenen voor het opslaan
van atoombommen zonder in het ge
bruik daarvan zeggenschap te hebben.
De „New York Times" betreurt dat de
„storm" in de Navo op een zeer onge
lukkig tijdstip komt en alleen de Russen
aangenaam is. De „New York Herald
Tribune" meent dat sommige van de
Franse eisen moeilijk in te willigen zijn,
doch het blad acht „de Franse irritatie
en teleurstelling begrijpelijk". De „New
York Daily News" tekent hierbij nog
aan, dat president De Gaulle in elk ge
val net zoveel beleefdheid en respect ten
aanzien van zijn eisen mag verwachten
als op het ogenblik aan de Russische
verlangens wordt besteed.
Amerika onderschat
de Euromarkt niet
De V.S. hebben het belang dat zij
hechten aan de Europese markt willen
tonen door de vertegenwoordigers daar
van in Washington een ontvangst te
bereiden, die een staatshoofd waardig is.
Bij hun aankomst voor een officieel be
zoek werden prof. Hallstein, de voorzit
ter van de Europese commissie, E.
Hirsch, voorzitter van de Euratom-com-
missie. en P. Finet, voorzitter van de
KSG-commissie, gisteren door een mili
tair detachement ontvangen terwijl de
vlaggen van de landen van de Europese
markt wapperden. Zij werden begroet
door de waarnemend minister van Bui
tenlandse Zaken. Douglas Dillon, de de
ken van het Corps Diplomatique, de
ambassadeurs van Nederland. Ita
lië, Frankryk en Luxemburg, de zaak
gelastigden van West-Duitsland en Bel
gië en vele vooraanstaande Amerikaanse
functionarissen.
Dillon r rak als zijn overtuiging uit,
dat de bezoekers getroffen zouden wor
den door de grote belangstelling die zij
in de V.S. zouden constateren voor het
„gedenkwaardige werk" van eenmaking
dat zich thans in Europa voltrekt.
Indië wordt gehandhaafd, bezig zijn een
draai te nemen, die verdere onverant
woordelijkheid en onverzoenlijkheid van
India zou aanmoedigen".
