Westduitse Bondsrepubliek gaat '11
nogal stormachtige week tegemoet
Onderlinge terreur van
Algerijnen in Parijs
ONTROERDE PRINSES PAOLA
BEJUBELD OP GROTE MARKT
WEERBERICHT
Bonn ivacht in grote spanning op
terugkeer van minister Erhard
Trieste balans van weekeinde
vijf doden en drieta l gewonden
Opgericht 1 maart 1860
MAANDAG 8 JUNI 1959
No. 29763
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Na Adenauers historische besluit
(Van onze correspondent in Bonn)
Als stilte voor de storm, zo begon gisteren een week, die wel eens
de stormachtigste uit de jonge geschiedenis van de Westduitse Bonds
republiek kan worden. Morgen of woensdag keert prof. Erhard uit de
Verenigde Staten in Bonn terug: de minister van Economische Zaken
èn voornaamste kandidaat voor het Bondskanselierschap, voordat
Adenauer op 4 juni zijn kandidatuur voor het presidentschap teruggaf.
Men is er in de Westduitse hoofdstad van overtuigd, dat Erhard de
gebeurtenissen van de afgelopen week, welke zich „hoogst toevallig"
tijdens zijn afwezigheid afspeelden, niet zonder meer zal accepteren.
Voor de Amerikaanse televisie kondigde hij gisteren de eerste fase
van de slag tegen Adenauer reeds met de volgende woorden onom
wonden aan: „De beslissing van Bondskanselier Adenauer is betreu
renswaardig, niet in het belang van Duitsland en niet in overeenstem
ming met de democratische gewoonten". Erhard verwachtte overigens
geen ernstige crisis in het land, wel verontrusting, maar daarentegen
weer geen scheuring in de CDU.
ren trokken de socialistische minister
presidenten van Hessen en Neder-Sak-
sen Zinn en Kopf tegen de kanselier van
leer, maar in Hamburg verdedigde See-
bohm, minister van Verkeer en een der
leiders van de Deutsche Partei, gisteren
de Bondskanselier „niet de man van
de economische politiek, maar de kapi
tein van de grote buitenlandse beslissin
gen behoort op de brug", aldus Seebohm,
waarmee voor het eerst in het openbaar
een minister uit Adenauers kabinet par
ty trok voor de kanselier en ageerde te
gen Erhard. Daaruit blykt onomstote
lijk dat zich in de boezem der regering
in Bonn een strijd afspeelt tussen voor-
en tegenstanders van Adenauer, resp.
Erhard.
Eerste scherpe reactie
van de vice-kanselier
Prof. Erhard ontkende voor de Ame
rikaanse televisie zichzelf kandidaat te
hebben gesteld voor het kanselierschap:
toen Adenauer de kandidatuur van het
presidentschap aanvaardde, waren het
de bevolking en de CDU, die hem voor
het kanselierschap rijp achtten. Hij is
thans niet van plan zich als tegenkan
didaat van Adenauer op te werpen en
sprak over zijn toekomstige rol als die
van een adviseur. Dit laatste kan erop
duiden dat Erhard dezer dagen gaat
dreigen met zijn aftreden als minister,
waartoe het overigens volgens de ver
wachtingen wel niet zal komen. Hij zei
tenslotte voor de Amerikaanse televisie,
dat Adenauers besluit niet alleen geba
seerd is op de buitenlandse politieke si
tuatie: er is nog een andere reden
de vice-kanselier zal deze week na zün
terugkeer talloze gesprekken voeren met
CDU-leiders zowel uit Bonn als uit de
deelstaten.
Dit maakt het duidehjk, dat de West
duitse politiek thans alleen in het licht
staat van Adenauers „historische beslis
sing" van 4 juni. Zaterdag kantten zich
de CDU-CSU-leiders te Bremen en in
Beieren tegen Adenauers besluit. Giste-
Adenauers positie wordt er
niet aanlokkelijker op
Vandaag ontmoet de CDU-fractielei-
der, Krone enkele leiders van de SPD
(socialisten) en de FDP (liberalen) on
der wie Ollenhauer, om met hen over de
nieuwe situatie overleg te plegen. Mor
gen zal de SPD haar koers voor woens
dag uitstippelen, want woensdag wordt
in de Bondsdag het vrijdag jl. afgebro
ken debat over de begroting hervat, een
debat dat al lang niet meer gaat over
terdag a.s. voor het eerst in zün leven
deel te nemen aan een grote vergadering
van de Beierse CSU in München: de
CSU is fel tegen Adenauers aanblijven
als kanselier en staat achter Erhard..!
Slot op pag. 2
Reders verlagen
minimum-haringprijs
(Van onze Haagse correspondent)
De reders hebben besloten om de door
hen zelf vastgestelde minimumpryzen
voor groene haring met ingang van
heden met tien gulden per kantje te
verlagen. De minimumprys voor kleine
haring wordt dan 100 gulden en die
voor grote haring 65 gulden per kantje.
In de vergadering van het Produkt-
schap voor Vis was door de kleinhandel
scherpe kritiek uitgeoefend op de hoge
minimumprys. „Het publiek krygt de
indruk, dat de haring te duur door ons
wordt verkocht", zeiden de kleinhande
laars. De reders hebben voorts besloten
om de haring voortaan wat straffer te
zouten, zodat zy langer houdbaar zal
zyn.
(Van onze Parijse correspondent)
Mag men de verklaringen van president De Gaulle geloven, dan
zou de vrede in Algerije spoedig zijn te verwachten. Het is wellicht
met dit einde voor ogen, dat het terrorisme van de Algerijnse natio
nalisten onderling te Parijs de laatste dagen weer is opgeflakkerd. Het
afgelopen weekeinde heeft een trieste balans van niet minder dan vijf
doden en enige gewonden. Bij deze laatsten zijn ook Parijzenaars, die
zich toevallig in de buurt bevonden of die meehielpen met jacht maken
op de moordenaars. De eerste aanslag speelde zich zaterdagochtend
tegen twaalf uur in de Rue d'Enghien in de Parijse binnenstad af. De
secretaris van de Parijse afdeling van de Unie van Vakbonden van
Algerijnse werklieden, die tot het M.N.A. (Mouvement Nationale
Algerien) behoorde, werd door drie aanhangers van het F.L.N. (Front
de la Libération Nationale), de beweging waaruit ook de Algerijnse
regering van Ferhat Abbas te Cairo is voortgekomen, met revolvers
belaagd. Hij trachtte te vluchten en zich onder een vrachtauto te ver
bergen, doch tevergeefs. De drie moordenaars doodden hem.
Tijd nodig voor een
oplossing, zegt de
generaal - president
Feest in de Belgische hoofdstad
Honderdduizenden langs de iveg en op het
plein juichten jonge paar enthousiast toe
Een voorbygangster werd by deze
schietpartij gewond. Getuigen van de
aanslag zetten, geholpen door inmiddels
DE HILTONHOTELS
De voorzitter van de Tweede Kamer
zal in de vergadering van dit college
van dinsdag 16 juni a.s. bij de regeling
van werkzaamheden voorstellen om aan
de agenda toe te voegen het wetsont
werpmachtiging tot het geven van een
garantie voor de betaling van rente en
aflossing van leningen ten behoeve van
twee onderscheidenlijk te Amsterdam
en te Rotterdam op te richten Hilton-
hotels. Het betreft twee leningen elk
groot f12 miljoen.
Veel wind
tot
De Bilt verwacht van heden
morgenavond:
Vannacht veel bewolking met tydelyk
enige regen, morgen opklaringen en
slechts hier en daar een bui.
Matige tot krachtige, tijdelyk harde
wind aanvankelijk tussen zuid en zuid
west, later westelyk. Iets lagere middag,
temperaturen.
(Opgemaakt te 11.15 uiur)
9 juni.
Zon op: 4.21 uur; onder: 20.57 uur.
Maan op: 7.19 uur; onder: 22.47 uur.
Hoogwater te Katwyk te 4.55 en 17.18
uur.
Laagwater te 0.47 en 13.02 uur.
(Dit nummer bestaat uit 14 pagina's)
de begroting zelf, maar waarin de so
cialisten de gelegenheid te baat zullen
nemen om bij het begrotingshoofd
„Bondskanselarij" het besluit van Ade
nauer ter tafel te brengen!
Adenauer zal woensdag in de Bonds
dag zeer waarschijnlijk tot kleur be
kennen in het openbaar worden ge
dwongen, hetgeen gepaard zal gaan met
felle disputen. Maar ook Erhard zal
zeer waarschijnlijk woensdag of donder
dag tijdens de behandeling van het be
grotingshoofd „economische zaken" via
een omweg de verrassende wending van
de afgelopen week te berde brengen.
Men verwacht namelyk dat Erhard dan
zijn Europese politiek zal verdedigen,
hetgeen zal neerkomen op een indirecte
aanval op Adenauer, die ronduit de Eu
ropese gezindheid van Erhard niet ver
trouwt, haar te economisch van visie en
te weinig politie van karakter acht. Op
deze manier zal de Bondskanselier een
strijd op twee fronten moeten leveren,
hetgeen zyn positie er niet aanlokke-
ïyker op maakt!
De Bondskanselier is er wel in ge
slaagd een nieuwe vertragende tactiek
te voeren: de byeenkomst van de CDU-
leiders, die donderdag de nieuwe kan
didaat voor het presidentschap zouden
kiezen, is op zyn wens uitgesteld tot
maandag 15 juni. Adenauer maakt van
deze vertragingstactiek gebruik door za-
De Westduitse vice-kanselier en
minister van Economische Zaken,
dr. Ludwig Erhard, tijdens zijn gis
teren te Washington gehouden tele
visiegesprek. Hij verklaarde in dit
gesprek, dat Adenauers besluit om
zich niet voor het Westduitse pre
sidentschap kandidaat te stellen,
moet worden betreurd zowel voor
Duitsland als voor het in stand
houden van de democratische ge
woonten.
Ouden van dagen vragen een
hogere win tertoeslag
Het hoofdbestuur van de Nederland
se Bond voor Ouden van Dagen heeft in
een adres aan de Raad van Ministers
verzocht by de gemeentebesturen erop
aan te dringen, dat de steunuitkeringen
worden herzien en speciaal de winter
toeslag wordt verhoogd. Dit, omdat in
de afgelopen jaren de kolen duurder zijn
geworden. Het bestuur meent, dat de
gemeentebesturen hiertoe in ctaat zyn,
omdat de instellingen van sociale zorg
minder en geringer uitkeringen behoe
ven te doe»
gearriveerde politieagenten, een achter
volging in. Om hun aftocht te dekken,
schoten de terroristen hun revolvers
leeg. Desalniettemin werden zy gepakt.
Een werd door een motorryder tegen de
grond gereden, een tweede werd door de
politie in het been geschoten en de
derde werd door een automobilist tegen
een etalageruit gedrongen. Daarbij ver
dedigde hy zich met zijn revolver en
schoot de hulpvaardige Paryzenaar door
het hoofd en de schouder. Diens toe
stand is zeer ernstig. De menigte, die
getuige was geweest van deze schietpar
tijen, stortte zich op de bedrijvers van
de aanslag en takelde ze nogal toe.
Zondagochtend vond de tweede aan
slag plaats, ditmaal in een noordweste-
lyk stadsdeel Drie Algerijnen openden
daar van het trottoir af het vuur op
een landsman en een genaturaliseerde
Tunesiër, die zich in een café bevonden.
Beiden waren op slag dood. Voorbygan-
gers en politie zetten de achtervolging
van de moordenaars in. Twee konden
ontsnappen, de derde die zyn revol
ver op een agent van politie richtte
werd door deze doodgeschoten.
Tenslotte hebben drie Algerynen zon
dagochtend op de Place de la Repu-
blique, vermoedelyk als wraak voor de
aanslag van zaterdagochtend, een FLN-
lid vermoord. Ook hier weer vielen by
de direct begonnen achtervolging scho
ten. Daarby werden twee voorbygangers,
die niets met de zaak te maken hadden,
ernstig gekwetst. De moordenaars wer
den gevangen genomen.
Oorlog in Algerije zal
langzamerhand ophouden
Over de oplossing van het grote Alge
rijnse probleem, waarvan deze aansla
gen de afschuwelyke symptomen zijn,
heeft generaal De Gaulle zich gisteren
nog weer eens in vry duidelyke bewoor
dingen uitgelaten. Het was tydens een
gesprek met een aantal burgemeesters
uit het departement van de Loire, waar
aan hij een staatsiebezoek heeft ge
bracht. Het Algerijnse vraagstuk, aldus
de generaal-president, is er een, dat men
niet met een slag kan oplossen. Er moet
een grote politieke verandering komen
in Algerije. De bevolkingen moeten de
gelijkheid van rechten krijgen, die het
haar mogelyk zal maken, haar weg te
kiezen.
Die transformatie is al begonnen. Wy
gaan ermee door. Dan zullen wjj Alge
rynen zien, die met gezond verstand en
intelligentie zullen denken. Zy zullen
inzien, hoe nodig het is met Frankrijk
verenigd te blijven. Ik kan niet vooruit
zeggen wat het politieke statuut van
Algerije van morgen zal worden. Zy die
dat wel doen, laten de wens de vader
van de gedachte zijn. Men moet niet al
teveel verlangen. Er zal nog veel tyd
nodig zijn. Ik zeg niet, dat de oorlog
nog lang zal duren. Die zal langzamer
hand wel ophouden.
Een geheime en een
beperkte zitting
in Genève
De ministers van Buitenlandse Zaken
van de V.S., de Sovjet-Unie, Groot-
Brittannië en Frankrijk zyn zaterdag in
Genève ruim twee uur in geheime zit
ting byeengeweest en zyn, aldus een
Britse woordvoerder, voortgegaan met
hun bespreking van conferentieaange
legenheden. Volgens de Britse woord
voerder was de sfeer op de bijeenkomst
die werd gehouden in de woning van
minister Lloyd (Groot-Brittannië).
goed.
Verder zei deze woordvoerder dat de
ministers Lloyd, Herter (Amerika), Gro-
myko (Sovjet-Unie) en Couve d« Mur-
Ook andere steden
willen begroeting
(Van onze Brusselse correspondent)
Brussel heeft gisteren volgens de
aloude Brabantse traditie Prins Al-
bert en zijn verloofde, Prinses Paola
Ruffo di Calabria, ingehaald. De blij
de intrede, zoals burgemeester Lu-
cien Cooremans het noemde, werd
een „reuzen feest". Met woorden is
het moeilijk om de feestelijke aan
blik te beschrijven van de historische
Grote Markt met haar opnieuw ver
gulde middeleeuwse gïldegebouwen.
De stoet van de Prins en zijn gevolg
arriveerde uit het kasteel van Lae-
ken op de Markt met een flink half
uur vertragingop vele plaatsen was
men opgehouden door verenigingen,
die met vaandels langs de weg ston
den opgesteld en door schoolkinde
ren, die bloemen wilden aanbieden.
Even werd halt gehouden aan de
koninklijke crypte, waar de Belgi
sche koningen en Koningin Astrid
hun graftombe hebben.
Onvergehjkelijk mooi en kleurig was
het toneel op de Grote Markt. De bur
gemeester van Brussel was zo vriende-
lyk geweest om aan de buitenlandse
journalisten een uitstekende uitkykpost
op het plein te geven, maar tenslotte
verzeilden wy tussen een groep Ita
liaanse diplomaten en kregen aldus on
verwacht een plaats op het balcon van
het stadhuis zelf, vlak naast het balcon
waar de Prins (die zaterdag 2yn 25ste
verjaardag vierde) en de Prinses ver
schenen. Urenlang stond een enorme
mensenmassa op de Grote Markt te
wachten. Het folkloristisch feest begon
met een uur vertraging. Machtig klonk
af en toe het geroep „au balcon" of in
een geïmproviseerd Italiaans riepen en
kele grappenmakers „au balcone". In
een prachtige middeleeuwse klederdracht
paradeerden leden van de Brabantse
garde, van de „historische ommeganck"-
stoet, op de Markt. Dat gaf samen met
de veelkleurige historische vlaggen aan
de markt de prachtige aanblik van de
grote historische momenten. Plotseling
weerklonken trompetten en de Prins en
Prinses verschenen vriendelyk wuivend
op het balcon. Er golfde een orkaan van
gejuich over het plein.
De Prinses verscheen heel eenvoudig
in het wit met vuurrode bloemen in het
haar, de Prins in de gala-uniform van
marine-officier. Een vissersgroep uit
Heist aan Zee, de Klakkertjes, danste;
daarna trad een groep vendelzwaaiers op
met zeer oude vlaggen. Zo verliep de
blyde intrede van Prinses Paola en Prins
Albert in Brusel. De massa mensen langs
de weg en op het plein werd op enkele
honderdduizenden geschat.
De mooie blonde Prinses was tot tra
nen toe bewogen en bedankte de burge
meester na afloop van de manifestatie
Prins Albert van België en Prinses
Paolb op het balkon van het stad
huis te Brussel, waar zij een folkld-
ristisch feest gadesloegen.
hartelijk voor het onthaal van de hoofd
stad. De Belgische minister, de voorzit
ters van de Kamer en van de Senaat en
talrijke overheidspersonen, ook uit de
kringen van de socialistische oppositie,
waren aanwezig. Men mag zeggen, dat
het onthaal van de Brusselse bevolking
een machtige indruk maakte en voor de
vele Italianen, die het bywoonden, was
het een grote en blijde verrassing. In het
stadhuis maakte de Prinses kennis met
vele vooraanstaande autoriteiten en de
algemene wens was, dat Koning Boude-
wijn nu eveneens spoedig in de huwe
lijksboot zal stappen, met een prinses zo
mooi en zo vriendelijk al deze Romein
se bruid.
Daar Prins Albert de titel draagt van
Prins van Luik, zal hy in de Maasstad
eveneens binnenkort feestelijk worden
onthaald. Overigens willen ook de ande
re steden in België het verloofde paar
begroeten!
ville (Frankrijk) vandaag weer in een.
beperkte zitting bijeen zouden komen.
Enkele Westelyke ambtenaren zeiden
zaterdag van oordeel te zijn dat de
Russen werken aan een compromis voor
stel. Veel zal afhangen, zo meenden
deze ambtenaren, van de besprekingen
die de Russische minister-president,
Kroesjtsjef, met de Oostduitse leiders
Ulbricht en Grotewohl sal hebben.
Vliegende schotel op
het eiland Wight
Ditmaal een „echte"
(Van onze Londense correspondent)
De vliegende schotel behoort niet meer
tot het ryk van de fantasie, want giste
ren ging de eerste werkelijk de lucht in.
Het gebeurde in Cowes op het eiland
Wight aan de waterkant van de daar
gevestigde vliegtuigfabriek van Saun-
ders-Roe. De blauw en zilvergeschilderde
aan kabels vastzittende aluminium
pannekoek (tien nieter lang en zeven
meter breed) verhief zich weliswaar niet
meer dan 30 centimter en „vloog" toen
de kabels gevierd waren, slechts een
enkele seconde, maar dit was niettemin
een triomf voor de Britse aviatiek.
Deze historische „vlucht" kwam vry-
wel onverwacht. De testpiloot, de 36-
jarige Peter Lamb, was diep onder de
indruk van de eerste prestatie Ver
wacht werd, dat de experimenten van
daag en morgen zouden worden voort
gezet. Dit zal dan de laatste fase zijn
van de proeven, waarby de schotel zich
voorwaarts en achterwaarts zal moeten
bewegen Indien dat lukt, zal de vlie
gende schotel donderdag officieel aan de
wereld worden voorgesteld. Het doel er
van is niet naar de maan te vliegen,
maar een schotel te bouwen, welke zich
slechts een paar voet boven water zal
verheffen. Zy zal zich veel sneller be
wegen dan een schip en kan een veel
zwaardere lading dragen dan een vlieg
tuig. Het einddoel is een schotel, die
duizend ton weegt, de lucht in te kry-
gen welke een snelheid zal moeten be
reiken van 100 tot 150 mijl per uur.
Voordat dit mogelijk is, verwacht men
in staat te zyn een schotel van honderd
ton te construeren, welke 300 passagiers
met een snelheid van 160 km. per uur
over het Engelse kanaal zal moeten ver
voeren. Het zou betekenen, dat in de
verre toekomst de afstand van Harwich
naar Hoek van Holland, die per schip
ongeveer zes uur duurt, in veertig mi
nuten zou kunnen worden afgelegd en
de afstand Dover—Calais in zeven of
acht minuten Het geheim van de vlie
gende schotel is een horizontale „ven
tilator" welke een kussen van samen
geperste lucht doet ontstaan tussen het
wateroppervlak en de machine. Voort
stuwing en hefkracht worden geleverd
door een rotor, gedreven door een mo
tor van 450 pk. Luchtstoten, die een
speciale richting gegeven kunnen wor
den, stuwen de schotel voor- of achter
waarts.
