Adenauers partij door de knieën,
na een bitter debat van vier uren
WEERBERICHT
Catastrofe met de mantel der
liefde bedektBondskanselier
bleef onwrikbaar bij besluit
Fa. D. KRET Zn.
FELLE BRANDEN TROFFEN
VIJF INDUSTRIEËN
Scherpe gedachtenwisseling in
Genève leverde niet veel op
Opgericht 1 maart 1860
ZATERDAG 6 JUNI 1959
No. 29762
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaalj f2.55 per maand; f 0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie I 25041; Redactie 21507
(Van onze correspondent in Bonn)
In het bestuur van de CDU-Bondsdagfractie en in de fractie zelf
heeft men gisteren te Bonn tevergeefs urenlang gestreden tegen
Bondskanselier Adenauer en zijn besluit om af te zien van zijn pre-
sidentskandidatuur. De 83-jarige regeringschef was onwrikbaar: hard
nekkig hield hij aan zijn laatste besluit vast. En daarmede veroorzaakte
hij bijzonder scherpe tegenstellingen tussen zich zelf en de fractie,
waarvan voorzitter Krone gisteravond dan ook zei: „er is geen sprake
van eensgezindheid in de CDU over het besluit van de Bonds
kanselier".
De socialistische partijleider Ollenhauer verklaarde in een voor een
fractievoorzitter wel bijzonder ongewoon scherp commentaar, op het
randje van de belediging, dat Adenauer „een spel zonder verantwoor
ding speelt met de hoogste ambten van de staat en daarmee een voor
beeld geeft van ongeremde persoonlijke machtspolitiek". Ollenhauer
sprak in dit verband voorts letterlijk van „de halsstarrigheid en het
egoïsme van een oude man".
i trouwen tegen mü'in de Bondsdag in-
InteriiatlOliaal IS dienen". Volgens de grondwet kan een
kanselier door de Bondsdag alleen van
waakzaamheid meer zUn fuI,ctie onlheven ™orden wanneer
dan ooit geboden
In de CDU-fractie zelf heeft men vier
uur lang terwijl de vergaderzaal door
een reeks bewakers hermetisch voor
journalisten was afgesloten gepoogd
Adenauer op zijn oorspronkelijke besluit
van 7 april terug te brengen. Maar met
als leidraad zijn brief aan Krone uit het
begin van deze week wees de kanselier
al deze pogingen van de hand. In die
brief heeft hij o.m. het volgende ge
zegd: „Sedert 7 april, de dag, waarop
men mij voorstelde de kandidatuur voor
het presidentschap te aanvaarden, is de
politieke situatie in het buitenland, zo
als de ministersconferentie aantoont,
verslechterd. In het geval de Geneefse
conferentie tot resultaat zal leiden, moet
men rekenen met een serie topconfe
renties. In deze tijd is voor ons de
grootste voorzichtigheid en waakzaam
heid geboden. Wanneer in Genève geen
resultaat wordt geboekt en president
Eisenhower geen aanleiding zou hebben
naar een topconferentie te gaan, zal
de toestand nog moeilijker en onaange
namer worden. Ik geloof, dat het daar
om niet verantwoord is mijn post als
kanselier in een zo kritieke fase te ver
laten".
Schrikbeeld
Daarmede kreeg Adenauer de CDU-
fractie niet direct aan zijn zijde. De
voorzitter van de Bondsdag, het voor
aanstaande CDU-lid Gerstenmaier, be
hoorden tot zijn felste tegenstanders.
„Ik acht dit besluit van de kanselier
niet juist", heeft hij gisteren niet slechts
in de fractie, maar gisteravond ook in
het openbaar gezegd. Aan zijn zijde
stonden o.m. fractievoorzitter Krone en
vele CDU-Bondsdagleden. Slechts en
kele afgevaardigden schaarden zich
achter de kanselier, onder wie de minis
ter van Binnenlandse Zaken Schroder.
De fractie ging tenslotte door de
knieën toen haar het schrikbeeld duide
lijk werd van een alternatief. In het
fractiebestuur had Gerstenmaier Ade
nauer na diens uitvoerige uiteenzetting
over zijn beslissing namelijk gezegd:
„Geen van uw argumenten heeft ons
kunnen overtuigen", en daarop had Ade
nauer geantwoord met het dreigement:
„Wanneer u het niet wilt, kunt u im
mers een constructieve motie van wan-
Advertentle
LOODGIETERSBEDRIJF EN
SANITAIRE INSTALLATIES
Hoge Rijndijk 71 - Leiden
Telefoon 20023—24350
Meer wind
De Bilt verwacht:
Een storing ten westen van Ierland
zal zich vermoedelijk naar Schotland
verplaatsen en de wind in Nederland
doen toenemen. Het front ervan zal
morgen Nederland kunnen passeren. De
temperatuurdaling zal zich nog voort
zetten, zij het in belangrijk mindere
mate. Voor morgen worden derhalve
sleohtis gematigde temperaturen ver
wacht.
(Opgemaakt te 10 uur)
7 JUNI
Zon op: 4.22 uur; onder: 20.55 uur.
Maan op: 5.33 uur; onder: 21.25 uur.
Hoogwater te Katwijk te 3.50 en 16.13 u.
Laagwater te 11.58 uur.
(8/6 hoogwater te 4.22 en 16.45 uur;
laagwater te 0.14 en 12.30 uur).
Advertentie
PHILIPS DRAAGBARE RADIO
All transistor f 248.
Nu ook voor kortegolf ontvangst.
persoonlijke service
&ANGE MARE 66
zü het van tevoren eens is geworden
over een nieuwe kanselier....
Over die mogelijkheid van een alter
natief voor Adenauer is gisteren in alle
ernst gesproken. Van CDU-zijde kwam
men al spoedig weer tot zichzelf en zei
men: „Wij kunnen toch geen harakiri
plegen". Maar de oppositie, de SPD
(socialisten) en de FDP (liberalen) is
korte tijd gretig op deze zijde van de
affaire ingegaan. De namen Erhard en
Gerstenmaier als nieuwe kanselier wer
den veel genoemd. De CDU-fractie boog
voor haar voorzitter en regeringschef na
vier uur bitter debat het hoofd toen
het duidelijk was dat Adenauers besluit
onherroepelijk was. Van goedkeuring
door de fractie van het besluit was ove
rigens ook gisteravond nog geen sprake.
Men respecteerde het slechts en kenne
lijk voor de buitenwereld ging men er
toe over zijn onbeperkt vertrouwen in
Adenauer uit te spreken. „Een cata
strofe blijft ook dan een catastrofe", zei
een CDU-Bondsdaglid gisteravond, „wan
neer de mantel der liefde er via plech
tige verklaringen over wordt gelegd".
Voor de televisie heeft Adenauer gis
teravond tegenover het grote publiek
zijn besluit nog eens trachten te recht
vaardigen. „Na rijp en langdurig over
leg", was hij er toegekomen, zei hij. Met
geen woord repte hij overigens over het
verzet in de fractie en haar bestuur
waar men hem een paar uur tevoren
had trachten duidelijk te maken dat er
geen terug voor hem kon zijnDon
derdag a.s. kan thans een uit zestig
leden bestaande CDU-CSU college pogen
een nieuwe kandidaat voor het presi
dentschap te vinden.
Drie bedrijven in Rotterdam verwoest
Op een terrein aan de Stadionweg te Rotterdam, waar vele indus
trieën gevestigd zijn, heeft gisteravond een brand gewoed, waardoor
in twee uur tijds drie bedrijven geheel of gedeeltelijk werden verwoest.
De brand ging niet alleen gepaard met een grote rookontwikkeling,
die kilometers ver in de omtrek was te zien, maar ook met ontploffin
gen van zuurstof- en butaangascilinders. Hoewel tijdens het uitbreken
van de brand in twee der bedrijven dertig man personeel werkzaam
was, heeft iedereen zich tijdig in veiligheid kunnen stellen. Wel wer
den twee brandweerlieden gewond: een kreeg door een steekvlam
brandwonden aan gelaat en handen, de ander werd gewond door
aanraking met chroomzuur.
In één loods
Omstreeks zes uur was de brandweer
naar de Stadionweg getogen voor een
onbetekenend brandje. Toen men 'hier
mee bezig was, zag men elders op de
Stadionweg rook en vlammen opstijgen.
Men spoedde zich erheen en toen reeds
greep een uitslaande brand om zich
heen, waarop gToot alarm werd gemaakt.
De brand woedde in een loods, stenen
wanden met houten dak, van circa 60 bij
80 meter. In de loods waren drie bedrij
ven gevestigd, te weten de Chroom
metaalwaren Industrie, het installatie en
constructiebedrijf „Incoro", en de Neder
lands-Zwitserse Aluminium Veredeling
Industrie Alver N.V. Bij een bedrijf
naast eerstgenoemde industrie werkte
men met een snijbrander. Het vuur hier
van zetten een stapel kisten in brand en
de vlammen sloegen over op het houten
dak. Men een man of acht heeft men
nog geprobeerd eerst buiten en toen
binnen de brand te blussen en te
redden wat mogelijk was. Het was even.
wel onbegonnen werk. Het vuur greep
snel om zich heen en spoedig vlogen de
eerste gasflessen uit elkaar, waarbij de
brokstukken de lucht invlogen. De
brandweer dirigeerde groot materieel
naar het terrein en in het Zuiddiepje
lag een blusboot in reserve. De water
leiding op het terrein had spoedig haar
topcapaciteit bereikt en een autospuit
werd dan ook op open water aangesloten.
Tientallen slangen gaven water, doch
konden niet verhinderen dat de loods
geheel uitbrandde.
IJMUIDEN
In de poetslappenfabriek van de
firma Lagendijk aan de Loggerstraat te
IJmuiden heeft gisteren een hevige
brand gewoed, die grote schade aan
richtte. Hoewel de Velsense brandweer
het vuur met negen slangen vier uur
lang bestreed brandden twee snijkamers
volledig uit. Een grote voorraad mate
riaal ging verloren. Het blussingswerk
werd ernstig bemoeilijkt door de grote
rookontwikkeling. Omtrent de oorzaak
van de brand bestaat nog geen zeker
heid.
ZWIJNDRECHT
Een kort durende, maar felle en daar.
door gevaarlijke brand heeft gister
middag gewoed in de opslagplaatsen van
de zakkenhandel B. Peters aan de On-
derdijkserijweg te Zwijndrecht. Het
vuur, vermoedelijk veroorzaakt door
In zijn kwaliteit van inspecteur-
generaal van de Kon. Luchtmacht
heeft Prins Bernhard gisteren op de
vliegbasis Eindhoven de prijzen uil-
gereikt van de geallieerde lucht-
fotoverkenningscompetitie Royal
Flush. De Prips bewonderde op de
vliegbasis de enorme luchtfotoca
mera van de Amerikaanse straal-
fotoverkenner Voodoo RF-I01.
N. J. Scheele heeft
Indonesië verlaten
De heer N. J. Scheele, de kanselier
van de diplomatieke vertegenwoordiging
van Nederland te Djakarta, wiens uit
reisvisum anderhalve maand geleden
door de Indonesische regering was inge
trokken, heeft Indonesië verlaten. Hij is,
naar men ons van de zijde van het Mi
nisterie van Buitenlandse Zaken mede
deelde, reeds in Singapore aangekomen.
De Indonesische regering had hem een
nieuw uitreisvisum verstrekt.
De heer Scheele zou oorspronkelijk
Indonesië verlaten op 16 april. Zijn uit
reisvisum werd op het laatste ogenblik
ingetrokken. Volgens het Indonesische
persbureau Antara had een woordvoer
der van het Indonesische Ministerie van
Buitenlandse Zaken die dag verklaard,
dat zijn regering inlichtingen van de
heer Scheele nodig had over de vrijla
ting van de heer C. Schmidt.
kortsluiting in de elektrische installatie,
greep snel om zich heen en de inhoud
van de opslagplaats, gevestigd in
drie oude woningen, ging dan ook geheel
verloren.
RAMP VOORKOMEN
Dank zij het snelle optreden van de
Amsterdamse brandweer en met name
de moedige daad van de hoofdbrand
wacht J. Schindeler is gistermiddag op
de in de Amstel liggende zandzuiger
„Overijssel'' een welhaast zeker schij
nende ramp voorkomen. Met gevaar
voor eigen leven heeft deze hoofdbrand-
waöht een acetyleenfles, waarvan de
slang reeds bij de meters brandde, in
het water van de Amstel geworpen,
waarmee het gevaar voor een ernstige
ontploffing aan boord van de zuiger en
brandgevaar voor de 20 ton olie in de
zuiger waren geweken. Ook een
zuurstof fles werd in het water gegooid.
Dit nummer bestaat uit 16 pag. en
een Bijvoegsel.
Wederzijdse beschuldigingen over spionage
Minister Herter hield pittige rede
Selwyn Lloyd heeft de hoop
nog niet loten varen
De ministers van Buitenlandse
Zaken der „Grote Vier" zijn er
ook gisteren, in een voltallige ver
gadering, die twee en een half uur
heeft geduurd, niet in geslaagd de
impasse te doorbreken, die is ont
staan bij de bespreking van de
toekomst van Berlijn.
De gedachtenwisselingen van
gisteren behoorden tot de felste,
die in de verstreken vier weken
van Geneefse beraadslagingen
hebben plaats gevonden. Van con
ferentiezijde wordt vernomen dat
de Amerikaan Herter en de Rus
Gromyko scherp gestelde beschul
digingen en tegenbeschuldigingen
uitten in een nogal gespannen
atmosfeer.
De vier ministers zouden heden
ochtend om elf uur in Lloyds villa
opnieuw bijeenkomen.
De leider der Oostduitse afvaar
diging, minister van Buitenlandse
Zaken Bolz, is gisteravond per
vliegtuig naar Oost-Berlijn ver
trokken, waar hij overleg met zijn
regering zou plegen.
De minister-president prof. dr.
J. E. de Quay werd gisteren in de
Statenzaal in Den Bosch gehuldigd
in verband met zijn I2y2-jarig
ambtsjubileum als Commissaris der
Koningin in Noord-Braant. Deze
reeds lang tevoren georganiseerde
jubileumviering werd nu gecombi
neerd met zijn afscheid uit die
functie. Als erkenning van zijn ver-
diensten werd hem de gouden ere
medaille van de provincie overhan
digd, waarvoor ook zijn echtgenote
en zijn jongste zoon grote belang
stelling hadden.
Indonesisch leger
stroopt mouwen op
Politieke partijen
in Semarang op het matje
Het Indonesische leger heeft de poli
tieke partijen er opmerkzaam op ge
maakt dat zü hun posities die geleid
hebben tot „eindeloze conflicten" moeten
herzien. De legerwoordvoerder, majoor
Harsono, heeft aan de pers verklaard
dat een tijdelijk verbod inzake politieke
activiteit „alle groeperingen in staat
moest stellen de beginselen en doelstel
lingen van hun ideologieën opnieuw te
overwegen".
De strijdkrachten moeten hun mou
wen opstropen en zich lichamelijke en
geestelijke opofferingen getroosten om
aan de chaos het hoofd te bieden.
De commandant van Midden-Java, ko
lonel Sumarto, verzocht alle politieke
partijen afgevaardigden te zenden naar
een bijeenkomst in Semarang op maan-
dag.
De Indonesische politie-autoriteiten
hebben nieuwe beperkende bepalingen
uitgevaardigd ten aanzien van binnen
landse reizen door buitenlanders. Diplo
maten en vertegenwoordigers van inter
nationale organisaties zijn van deze be
perkingen uitgezonderd.
Een woordvoerder van de politie te
Djakarta heeft aangekondigd, dat alle
buitenlanders zich moeten melden bij de
politie een etmaal voordat zij de stad
willen verlaten. Speciale reisvergunnin
gen zün voorgeschreven voor het bezoe
ken van elke andere plaats.
De woordvoerder voegde hieraan toe,
dat overtreders van de nieuwe bepaling
kunnen worden gestraft met gevangenis
straffen van een tot twee jaar.
President Soekarno is inmiddels per
vliegtuig van Honoloeloe naar Tokio
vertrokken, waar hij vandaag door de
Japanse Keizer Hirohito zal worden ver
welkomd. President Soekarno zal een
statie-bezoek va* vijf dagen aan Japan
brengen.
Volgens een Amerikaanse woordvoer
der sprak Gromyko de beschuldigingen
der Westerse ministers, dat de Sovjet-
russische regering van plan is West-
Berlijn in te lijven, met kracht tegen.
In antwoord op door Herter geuite
beschuldigingen omtrent vanuit Oost-
Berlijn bedreven en tegen het Westen
ferichte propaganda verklaarde Gromy-
o: „Wij bezitten over dit onderwerp
veel meer gegevens dan het Westen, met
dit verschil, dat zij slaan op vanuit
West-Berlijn geleide ondergrondse be
drijvigheid".
Volgens de woordvoerder had Gromyko
ook gezegd „Gelooft U werkelijk, dat wij
zullen toestaan, dat het bezettingsbewind
in West-Berlijn over het oosten van de
stad zal worden uitgebreid? Indien wij
werkelijk overeenstemming willen berei
ken moeten wij niet pogen in achter
waartse zin te vorderen".
Herter beschreef het Russische voor
stel om een „vrijstad" West-Berlijn te
stichten als een suggestie met een totaal
misplaatste naam. „Er zou geen sprake
zijn van vrijheid voor de Westberlijners
in een z.g. Westberlijnse vrijstad, daar
dit geen stad zou zijn, doch slechts het
verminkte tweederde gedeelte ervan",
aldus Herter.
De Amerikaanse minister van Buiten
landse Zaken zei in zijn rede, die wordt
beschouwd als de felste toespraak, welke
totnutoe gedurende de Geneefse beraad
slagingen is gehouden, voorts: „De
wereld beoordeelt de naties thans naar
haar bereidheid, om haar internationale
verplichtingen na te komen. De Sovjet-
russische regering zal moeten erkennen,
dat Berlijn een sprekend geval zal zijn
om te kunnen toetsen, of de Sovjet-Unie
voornemens is deze verplichtingen na te
komen".
De Britse minister van Buitenlandse
Zaken Selwyn Lloyd. verklaarde, dat het
Westen tot dusverre van Gromyko nog
niet veel reacties heeft vernomen om
trent zijn voorstellen ten aanzien van
Berlijn. Hij deed een beroep op de Rus
om zijn positie „tegen een ruimere
achtergrond" opnieuw in beschouwing te
nemen.
Lloyd verwierp de Russische voorstel
len tot terugtrekking van de Geallieerde
troepen in West-Berlijn, het aldaar
legeren van Sovjet-troepen of de ver
vanging der Westerse eenheden door
militairen uit neutrale landen.
Deze voorstellen zouden „het vertrou
wen van de Westberlijners in hun toe
komst ondermijnen", verklaarde hij. „Ik
hoop echter nog steeds, dat ons overleg
nuttige resultaten zal opleveren", aldus
Lloyd.
Prinses Paola is in
Brussel gearriveerd
Prinses Paola Ruffo di Calabria is
gisteravond per vliegtuig op het vlieg
veld van Brussel aangekomen, waar zij
door haar verloofde. Prins Albert, werd
begroet. Het paar stapte onmiddellijk in
de sportauto van de Prins, doch vlak bij
het vliegveld werden zij opgewacht door
een menigte van circa 400 juichende
mensen. Het duurde een kwartier voor
het paar zijn reis naar het paleis van
La eken kon vervolgen.
Intussen blijven in Brussel geruchten
de ronde doen over een op handen zijnd
huwelijk van Koning Boudewijn. De
Koning heeft onlangs in Amerika ver
klaard, dat hij hoopte de Belgen een
jonge Koningin te geven. In hofkringen
in Brussel zegt men echter van niets te
weten.
Ruim veertig doden
bij een treinramp
Bü een botsing tussen twee treinen
van de Braziliaanse spoorwegmaatschap
pij Central do Brasil in de staat Soa
Paulo hebben tientallen passagiers het
leven verloren. Totnogtoe zijn 43 lijken
uit de wrakstukken gehaald. Het ongeluk
gebeurde gisteren bij de plaats Engen-
heiro Goulart in Zuid-Brazilië. Oorzaak
was een defecte seinpaal. Er zouden
ruim honderd gewonden zijn.
