EERST VRIJERE LOONVORMING
EN DAARNA HUURVERHOGING
WEERBERICHT
Eigenlijk debat over de lonen
en huurverhoging in juni of juli
Ministers der Grote Vier in
één vliegtuig terug naar Genève
AAPJES OVERLEEFDEN HUN
RUIMTEVLUCHT GOED
Opgericht 1 maart 1860
VRIJDAG 29 MEI 1959
No. 29755
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f750 per kwartaal; f2.55 per maand; f 0.59 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro na 67055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 2150T
MOTIE P. v. d. A. VERWORPEN
(Van onze parlementaire redacteur
Met 46 tegen 82 stemmen heeft de Tweede Kamer gisteravond een
motie van de P. v. d. A. verworpen, waarin werd gezegd, dat huurver-
hoging niet aanvaardbaar is, alvorens de gevolgen van de bestedings
beperking voor de loontrekkers zijn opgeheven. De Kamermeerderheid
verwierp de motie op grond van de verklaring van minister-president
prof. dr. De Quay, dat het kabinet op het standpunt staat: dat huur
verhoging geen belemmering mag zijn voor loonsverbetering en dat
geruime tijd vóór de huurverhoging wordt begonnen met de vrijere
loonvorming, waardoor vermeerdering van welvaart voor de loon-
trekkenden mogelijk wordt.
Volgende week reeds
„spelregel" - overleg
Voor de motie stemden PvdA, PSP
en de communisten. Tegen stemden
KVP, AR, CHU, VVD en SGP.
Volgende week reeds, had prof. De
Quay meegedeeld, opent de regering
het overleg met het georganiseerde
bedrijfsleven over de „spelregels"
van de vrijere loonvorming, opdat
met loononderhandelingen direct
kan worden begonnen, wanneer in
juni of juli in de Kamer de nota is
behandeld over de plannen met de
lonen, de huren en de subsidie op
melk.
De maatregel vond de heer Burger
ook financieel niet juist, want de ar
beidsbemiddeling en de herscholing van
werkloze arbeiders blijft berusten bij
het departement van Sociale Zaken, zo
dat twee departementen zich met de
zelfde man gaan bemoeien. Hij diende
een motie in, waarin de regering werd
verzocht de Kamer een nota te doen
toekomen met de motivering van de
overbrenging en, in afwachting daarvan,
de maatregel op te schorten.
Geen uitstel
Met het eerste deel van de motie,
waarin een motivering wordt gevraagd,
was de heer Romme (KVP) het eens,
maar niet met het aandringen op uit
stel van de maatregel. De eigen verant
woordelijkheid van regering en Kamer
moet uit elkaar worden gehouden. Als
de Kamer het niet met de maatregel
eens is, kan zij er zich bij de behande
ling van de desbetreffende begroting te
gen uitspreken, maar de Kamer moet
niet bij voorbaat tegen de regering zeg
gen hoe het moet.
Met de laatste overweging was ook de
heer Bruins Slot (AR) het eens. maar
overigens verklaarde hij dat zijn frac-
Advertentie
KINDEREN EINDELIJK
OP VRIJE VOETEN
Amsterdam, 29 mei 1959.
De naspeuringen naar de beste jongens-
en meisjesschoenen hebben eindelijk
resultaat gehad: wie HOLLANDIA
CEMA-PATENT koopt, garandeert zijn
kinderen voor nü en de toekomst bewe-
gings-vrijheid door gezonde voeten.
HOLLANDIA CEMA-PATENT schoenen
- een uitvinding van een onzer grootste
schoenenfabrieken: - Hollandia - zijn
soepel als de voetzool zelf en speciaal
ontworpen voor voeten-in-de-groei. Ze
kunnen bovendien tegen een stootje,
want, zo deelde de directie van de Hol
landia schoenenfabrieken ons mede: „Elk
van die talloze modellen (maten 2843
vanaf f 15.90) krijgt een half jaar ga
rantie op de zolen mee
Wie zijn kinderen lief heeft, geve ze dus
HOLLANDIA CEMA-PATENT schoenen.
Staatssecretaris van
Financiën benoemd
Tot staatssecretaris van Financiën is
benoemd dr. W. H. van den Berge, die
thans de destijds geschapen functie
vervult van regeringscommissaris voor
de belastingen. Deze laatste vervult hij
sinds 5 november 1956. Van 1 februari
1953 tot 13 oktober 1956 was dr. Van
den Berge eveneens bekleed met het
staatssecretariaat van Financiën. De
nieuwbenoemde staatssecretaris is niet
aangesloten bij een politieke partij.
Nu en dan zon
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond: Wisselende bewolking en
op de meeste plaatsen droog weer. Mati
ge tot zwakke wind, aanvankelijk noor
delijk, later veranderlijk. Koude nacht,
morgen overdag dezelfde temperaturen
als vandaag of iets hogere.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
30 MEI
Zon op: 4.29 uur; onder: 20.46 uur.
Maan op: 1.36 uur; onder: 13.31 uur.
Hoogwater te Katwijk te 9.41 uur en
22.17 uur.
Laagwater te 5.05 uur en 17.40 uur.
tie tegen de overbrenging zeer ernstige
bezwaren had. In hoge mate veront
rust was de heer Tilanus (CHU) door
de mededeling van de minister-presi
dent, omdat de maatregel ais buitenge
woon pijnlijk zou worden gevoeld. Laat
de regering zich er nog eens ernstig
over beraden. Men moet rekening hou
den met de psychologische factoren,
verklaarde de heer Oud (VVD), al was
hij overtuigd, dat de langdurige werk
lozen bij Maatschappelijk Werk niet in
ae sfeer van „de bedeling" zouden ko
men. Het kabinet moet de maatregel
nog eens terdege overwegen. Over de
departementale indeling heelt de rege
ring echter zelf in de eerste plaats te
beslissen en daarom zou hij niet zijn
stem aan de motie geven.
Alleen in de KVP leek de mening over
de maatregel verdeeld, maar overigens
had de gehele Kamer er bezwaren
tegen.
Nog eens overwegen
Minister-president prof. dr. De Quay
erkende, dat er aan de zaak psycholo
gische kanten zitten, maar hij zette
uiteen dat er geen sprake is van een
overgang van de rechtssfeer naar de
verzorgingssfeer en dat de sociale sta
tus van de werkloze niet wordt aange
tast. De uitkeringen worden afgestemd
op het laatst genoten inkomen.
De minister-president was echter be
reid de bezwaren van de Kamer nog
eens ernstig te overwegen. Over enige
tijd zal dan een beslissing worden ge-
Advertentie
houdt nu een schilderfeest met
SIKKENS-TJALLEM A PR0DUKTEN
vraag gratis boekje 'gezelligheid door kleur'
(32 pagina's in kleuren) bij postbus 2 - Leiden
nomen, die gemotiveerd ter kennis van
de Kamer zal worden gebracht. De Ka
mer kan zich dan uitspreken.
De motie van de heer Burger werd
hierna met 46 tegen 82 stemmen ver
worpen. Vóór de motie stemden PvdA,
PSP en de communisten.
Tegen stemden KVP. AR, CHU, VVD
en SGP.
Waarschuwing aan
revolverbandieten
Eis wordt jaar hoger als
een vuurwapen is gebruikt
(Van onze Amsterdamse
correspondent)
De staande magistratuur te Am
sterdam zal in de toekomst bij het
bepalen van de strafeisen een jaar
meer aanhouden dan de te require-
ren straf als de verdachte bij het
plegen van een misdrijf in het bezit
van een vuurwapen is geweest, ook
al zou dat wapen niet zijn gebruikt.
Deze mededeling deed de Officier van
Justitie, mr. L. van den Berge, gister
middag tijdens de behandeling van de
overval op de Harderwijker slagerszoon
G. Pfrommer (men zie elders). De roof
overval is het misdrijf van de toekomst,
aldus de officier Hij zal wellicht het
misdrijf van inbraak verdringen. De
roofoverval immers geeft de misdadiger
de kans met een minimum aan intel
ligentie en vaardigheid vaak veel geld
te verwerven. Vooral op de jongeren
en amateurs heeft dit grote aantrek
kingskracht.
Mr. Van den Berge stelde, dat de
maatregel van het Amsterdamse parket
mede is genomen nu gebleken is, dat de
laatste tijd veel pistolen en revolvers uit
het buitenland over de grens worden
meegenomen. Hierdoor is het effect van
de controle op de binnenlandse wapen
verkoop verminderd.
Blijf maar in de lucht totdat u het eens
bent gewordenzei Eisenhower ironisch
Westelijk plan voor
minister Gromyko
De ministers van Buitenlandse
Zaken der Grote Vier die, in
verband met de teraardebestelling
van John Foster Dulles, in Wash
ington vertoefden, hebben gisteren
op het Witte Huis 35 minuten
met president Eisenhower beraad
slaagd. De ministers vertrokken
donderdag in een Amerikaans
militair vliegtuig weer naar
Genève.
De Rus Gromyko. de Brit Lloyd
en de Fransman Couve de Mur-
ville verlieten het Witte Huis na
de bijeenkomst gezamenlijk. Zij
verklaarden lachend tegenover
journalisten overeenstemming te
hebben bereikt over een verkla
ring, dat de conferentie met de
president een .nuttig en aange
naam verloop*' had gehad.
Dit nummer bestaat uit 20 pag.
Millie Perkins, de hofilrolspcel- j terhuis gebracht, waai zij bloemen
ster in de Anne Frankfilm, heeft hing in de kamerwaar Anne
gisteren een bezoek aan het Ach-1 Frank leefde.
Een woordvoerder van het Witte Huis
deelde mede, dat Eisenhower de hoop
had geuit dat de vier ministers van Bui
tenlandse Zaken, „in staat zullen zijn
zodanige vorderingen te boeken, dat een
daarop volgende bijeenkomst van de re-
regeringsleiders gewenst en nuttig is."
De vier ministers vertrokken gisteren
uit Washington in hetzelfde vliegtuig.
„Wij hopen dat wij bij de gedachten-
wisseling tijdens de reis misschien en
kele meer hoopvolle wegen tot overeen
stemming kunnen vinden waaraan wij
in Genève verder kunnen werken", aldus
verklaarde de Amerikaan Herter.
Het vliegtuig van de ministers, een
DC-6, heeft oa. bureaus, radiotelefoon
en een klein conferentie-appartement.
Aan het eind van het vliegtuig is een
ruime lounge waar de ministers de
meeste besprekingen zullen voeren.
De ministers hadden van president
Eisenhower de ironische suggestie ge
boord „dat ze maar in de lucht moesten
blijven tot ze overeenstemming hadden
bereikt". De president zou indien
nodig wel een tankvliegtuig sturen
zodat het toestel in de lucht brandstof
zou kunnen innemen! Dit vertelde dr.
Adenauer na een lunch, die Eisenhower
aan de buitenlandse autoriteiten in het
Witte Huis had aangeboden.
Westerse eenstemmigheid
De "New York Times" meldde heden
uit Washington, dat de ministers van
Buitenlandse Zaken van de Verenigde
Staten. Groot-Britannië en Frankrijk
(resp. Herter. Lloyd en Couve de Mur-
ville) overeenstemming hebben bereikt
over vier beginselen, die aan hun Rus
sische collega. Gromyko. zullen worden
voorgelegd en die een spoedig einde van
de Geneefse conferentie, waarschijnlijk
togen het einde van de volgende week.
mogelijk zullen maken.
Eén van de Westelijke ministers heeft,
aldus de "New York Times", gezegd, dat
een gezamenlijke opsomming van deze
beginselen ruimte laat voor de essen
tiële meningsverschillen van Oost en
West, maar formeel het Russische ulti
matum van 27 november van vorig jaar
ongedaan maakt en de Sovjet-Unie ver
plicht de status quo in Berlijn te erken
nen totdat er een nieuwe overeenkomst
tussen de vier grote mogend heden zal
zijn gesloten.
Volgens deze beginselen hebben de
vier landen het recht in Berlijn te blij
ven en kan de bestaande toestand alleen
worden gewijzigd met instelling van alle
vier landen, moeten de mogendheden
zich verplichten hun meningsverschillen
over Berlijn op vreedzame wiize uit de
wereld te helpen, en dienen de grote
mogendheden hereniging van Duitsland
als doel te aanvaarden en te erkennen,
dat in een bepaald stadium van deze
procedure vrije en geheime verkiezingen
gehouden zullen worden.
Wiley wijst op rode
economische agressie
Senator Alexander Wiley, het oudste
Republikeinse lid van de Senaatscom
missie voor buitenlandse betrekkingen,
verklaarde gisteren dat er een „raad voor
de economische oorlogvoering" dient te
worden ingesteld, om het hoofd te bie
den aan de Chinees-Russische agressie
op het gebied van de handel en pro-
duktie.
In een rede voor de Senaat betoogde
h(j, dat deze raad onder leiding van ae
president zou moeten staan en zou
moeten worden samengesteld op over
eenkomstige wjjze als de Nationale
Veiligheidsraad, die de militaire en
veiligheidspolitiek coördineert. Hij ver
klaarde, dat de „koude oorlog mogelijk
op de wereldmarkten en op de produk-
tielinie kan worden verloren. Het maken
van plannen voor een economische
oorlogvoering is even belangrijk als het
maken van plannen voor militaire verde
diging".
De door de Senator voorgestelde raad
zou moeten bestaan uit de president, de
Belangrijk experiment geslaagd
„Able" zat reeds 77 uur vóór de start in
de neuskegel van de Jnpiterraket
De twee aapjes Able en Baker, die gisteren met een Jupiterraket een
reis tot 480 km. hoogte maakten en behouden op aarde terugkeerden,
hebben deze tocht goed overleefd. Om half negen Nederlandse tijd
werd de raket weggeschoten, een kwartier later viel de neuskegel van
de raket (die een snelheid van 16.000 km. per uur had bereikt), in de
Atlantische Oceaan, en om ruim 10 uur viste men deze neuskegel op,
2400 kilometer van de startplaats Cape Canaveral in Florida.
Het was de eerste maal, dat een der
gelijke proef in de V.S. met succes werd
bekroond. Volgens geleerden, die de
aapjes na hun terugkeer hebben onder
zocht, hebben zij weinig van hun spec
taculaire tocht te lijden gehad. De aapjes
verkeerden tijdens hun reis buiten de
dampkring ongeveer negen minuten in
een toestand van schijnbare gewichts
loosheid. Het slagen van de proef wordt
door geleerden en technici beschouwd
als een grote stap in de richting van
een ruimtevlucht door de mens.
Een woordvoerder van het Ameri
kaanse Bureau voor Lucht- en Ruimte
vaart (Nasa) deelde mee, dat „Able",
een rhesusaapje, al zeven en zeventig
uur vóór de lancering van de raket in
de neuskegel een plaats gekregen had.
Dit was noodzakelijk geweest met het
oog op het aanbrengen van zeer inge
wikkelde apparaten. Het dier was in de
tussentijd gevoed met een oplossing van
zout en glucose. Volgens de woordvoer
der had het zich op zijn gemak gevoeld
in zijn isolement, daar het hieraan tevo
ren was gewend. De andere ruimte
reiziger, het eekhoornaapje Baker, was
zes uur voor de lancering in de raket
gezet.
De woordvoerder verklaarde dat het
feit dat de proef met twee vrouwtjes
apen was genomen, louter toeval was.
Vele van de opgeleide apen waren man
netjes.
Het aapje „Baker" zal langdurig wor
den onderzocht in het medisch instituut
van de marineluchtvaartdienst te Pen-
sacola, terwijl „Able" in observatie gaat
in het medisch instituut van het leger
te Washington.
Advertentie
HEBT U f 92.-
TE BESTEDEN?
Kies dan waar voor uw geld! Kies
móde die uw persoonlijkheid accen
tueert móde, die uw verschijning
een dominerende distinctie verleent.
Vlot en sportief. BrixonI Sportcombi-
natie de colberts van tweed of
kamgaren in de nieuwste dessins
de bijpassende pantalons in kamgaren,
Tergal, Terlenka of Trevira. Voor
jaarsmode 1959! Alleen Brixon ga
randeert herenmode op niveau: blij
vende pasvorm, blijvende distinctie!
Busje tegen boom:
zeven gewonden
Een busje, waarin zeven leden van de
Haagse balletgroep Marjo naar de ker
mis te Deurne reisden, is gistermiddag
aan de grens van de gemeente Helmond
tegen een boom gereden. De leidster van
het groepje, die achter het stuur zat,
werd daarbij ernstig gewond. De zes an
dere inzittenden, meisjes van rond 16
jaar en ouder, liepen lichte verwondin
gen op. Vyf van de meisjes kwamen uit
Den Haag, één uit Utrecht.
De politie vermoedt, dat het ongeluk
ontstaan is doordat een bestelwagen,
achteruit uit de oprit van een boerdery
de grote weg wilde oprijden. Het busje
schampte deze wagen, als gevolg waar
van de bestuurder van het busje juist
zoveel macht over het stuur verloor, dat
de wagen aan de andere zijde van de
weg tegen een boom schoot. De auto
werd zwaar beschadigd.
ministers van Financiën, Arbeid en Han.
del, de voorzitter van de raad van eco
nomische adviseurs, de directeur van de
dienst der begrotingen en andere door
de president aan te wijzen leden.
E)e raad zou aanbevelingen moeten
doen voor: (1) het ontwikkelen van
nieuwe produkten en het vinden van
nieuwe markten om aan de verbruikers,
behoeften over de gehele wereld te vol
doen; (2) het vaststellen van de invloed
van de automatisering op de werkgele
genheid, de industrie en de economische
vooruitgang; (3) het opvangen van de
gevolgen van de invoerhandel op de bin
nenlandse economie; en (4) het gelyke
tred houden met de toenemende aanbod
van in communistische landen gepro
duceerde goederen op de wereldmarkt.
Het rhesusaapje „Able", dat meet
dan drie etmalen in de raket zat om
een vlucht van 15 minuten te
tnakenl
Franse regering is
weer bijgepleisterd
Voortvarende benoeming
van twee nieuwe ministers
(Van onze Parijse correspondent)
Binnen het etmaal is premier
Michel Debré er al in geslaagd da
twee gaten weer te dichten in ïijn
regering, die door de ontslagaan
vrage van zijn ministers van Bin
nenlandse Zaken en van Land
bouw, resp. Berthoin en Houdet,
woensdag waren ontstaan. De
portefeuille van Binnenlandse Za
ken vertrouwde de premier, of
beter de president van de repu
bliek generaal De Gaulle, die de
benoemingen dan ook onderteken
de, toe aan de voormalige staats
secretaris Pierre Chatenet; Land
bouw kwam in handen van de
conservatieve Senator Henri Ro-
chereau.
Het is wel kennelijk de bedoeling ge
weest van De Gaulle en Debré door
voortvarendheid te voorkomen, dat deze
reorganisatie van het kabinet al te veel
politieke stofwolken zou verwekken. Zij
zyn in dat opzicht ook wel geslaagd,
want koortssymptomen hebben zich in
politieke kringen niet voorgedaan in
tegenstelling met vroeger onder de
Vierde Republiek, toen bij een vacature
voor het onaanzienlijkste baantje in de
regering de kandidaten-Kamerleden hij
gend van opwinding zich in draf van
uit alle politieke windhoeken bij het
Matignon plachten te komen melden.
Zelfs het feit, dat met de vervanging op
de belangrijke post van Binnenlandse
Zaken van Berthoin door Chatenet, die
geen politicus maar een hoge functiona
ris is, de laatste radicaal nu uit de re
gering is verdwenen, heeft ook in de
kringen van diens eigen partijgenoten
nauwelijks merkbare deining vermogen
te verwekken. Men heeft er zich blijk
baar nu algemeen by neergelegd, dat De
Gaulle ook op de voornaamste minis
terposten liever ambtenaren of technici
dan politici ziet zitten, om zo zijn per
soonlijke inzichten vlotter in daden om
te kunnen laten zetten.
Op het parlementaire front hebben de
voor- en tegenstanders van het stem
recht de wapens echter nog niet ge
strekt. De vlam van het verzet is giste
ren zelfs van het Palais Bourbon naar
het Luxembourg, de zetel van de Senaat,
overgeslagen. En de weerstanden tegen
het verbod, dat De Gaulle de beide Ka
mers op wil leggen door een stemming
van hun meningen te doen blijken,
openbaarden zich onder de Senatoren
gisteren zelfs zo dreigend, dat Debré er
als tegenmaatregel goed aan meende te
doen al zyn ministers te verbieden voor
lopig nog een voet in het Palais du
Luxembourg te zetten. Het verbod werd
enkele uren later weer opgeheven. Doch
dat het parlementaire raderwerk van de
Vyfde Republiek al geruisloos functio
neert, zal men beslist moeilijk kunnen
beweren.
