Ministersconferentie op nippertj e
door (dubieus) compromis gered
WEERBERICHT
DE DUITSERS MOGEN SPREKEN
Vandaag nieuwe procedure-problemen: de Russen
willen nu de Polen en de Tsjechen uitnodigen
„Triomf" in een stille straat....
Het hoge woord...
KASSEM KRIJGT KRACHTIGE
WAPENHULP VAN ENGELAND
Jongen van 15 jaar in Den Haag
door twee inbrekers neergeslagen
Opgericht 1 maart 1860
DINSDAG 12 MEI 1959
No. 29741
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Herrny
Hoofdredaoteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
17.50 per kwartaal; f 2.55 per maandj f 0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Aankoop
„Nieiiweroord"
BfJ de behandeling in de Leidse
gemeenteraad van het voorstel van
B. en W. tot aankoop van het
landgoed .Nieuweroord", gelegen naby
de Rijnsburgerweg en de Wassenaarse-
weg (zie voor het verslag elders in dit
nummer), is bij herhaling gezinspeeld
op „een plaatselijk blad", dat in zijn
editie van dinsdag 21 april dienaan
gaande het eerste bericht publiceerde.
De lezers van ons Blad weten, althans
künnen weten, dat dit blad het Leidsch
Dagblad is geweest. Op het tijdstip van
publikatie waren de raadsleden door het
college van B. en W. nog niet op de
hoogte gebracht van het feit, dat drie
dagen tevoren met de vertegenwoordi
gers van de Erven Bosman overeen
stemming was bereikt op de grondslag,
zoals in onze publikatie was aangegeven.
De raadsleden namen van de tot
standkoming van deze transactie dus
voor het eerst kennis door middel van
ons Blad en dit heeft blijkbaar bij
meerderen hunner ernstige ontstemming
gewekt. De woordvoerder van de Prot.
Chr.-fractie, de heer Harmsen stelde de
vraag hoe deze publikatie mogelijk is
geweest, waar aan de raad geheimhou
ding-was opgelegd.
Is een raadslid of een gemeente-amb
tenaar voor deze publikatie verantwoor
delijk? Zo ja, dan moet spr. dit sterk
afkeuren.
De fractie-voorzitter van de P. v. d.
A., de heer C. J. Piena, leidde uit de
omstandigheid, dat de in ons bericht
weergegeven feiten volkomen juist
waren, af, dat de inlichtingen door een
ingewijde werden verstrekt. Tot dezelfde
conclusie kwam de wethouder van
Openbare Werken, de heer A. J. Jonge-
leen, terwijl de burgemeester als zijn
persoonlijke mening uitsprak, dat de
.schuldige" niet tot de raad of het
Stadhuispersoneel behoorde....
WIJ hebben uiteraard niet de min
ste behoefte de bron, waaruit wij
hebben geput, op deze plaats be
kend te maken. Het was een publiek
geheim, dat Rijk en Gemeente belang
stelling zouden hebben voor deze terrei
nen, o.a. in verband met de uitbreiding
van het ziekenhuiscomplex. Er hebben
daarover zoals gebruikelijk meer
dere geruchten de ronde gedaan, doch
geen van alle bleek na onderzoek op
waarheid te berusten. Toen ons het
bovenbedoelde bericht ter ore kwam,
hebben wij ingevolge onze journalistieke
plicht het gerucht te gelegener plaatse
op zy'n betrouwbaarheid getoetst en
toen wij de feiten juist bevonden
geen moment geaarzeld om tot publika
tie over te gaan. Immers dit bericht
hièld nieuws in, belangrijk nieuws zelfs
en wat is de taak van een courant
anders dan het brengen van nieuws?
VANZELFSPREKEND hebben wij bij
de formulering van dit nieuws de
journalistiek-geboden voorzichtig
heid in acht genomen en ons daarbij in
de eerste plaaJts de vraag gesteld of onze
publikatie mogelijk het gemeentebelang
zou kunnen schaden.
Na consciëntieus onderzoek kwamen
wij tot de conclusie, dat deze vraag
ontkennend moest worden beantwoord.
Immers: de contracten tussen het ge
meentebestuur en de vertegenwoordigers
van de Erven Bosman waren reeds drie
dagen tevoren getekend en daarin werd
uitdrukkelijk gestipuleerd, dat overeen
stemming was bereikt behoudens goed
keuring door de gemeenteraad en door
Ged. Staten. Dit voorbehoud werd ook
in onze publikatie duidelijk gesteld. Er
bestond dus op dat ogenblik geen enkele
reden om aan te nemen, dat ons bericht
dienaangaande de koopprijs zelfs maar
zou künnen beïnvloeden en daardoor
het gemeentebelang zou schaden.
De opmerking van enkele raadsleden
als zou onze publikatie de gemeente
zware offers hebben kunnen kosten,
moeten wij dan ook met klem van de
hand wijzen.
Wij scharen ons gaarne aan de zijde
van hen, die hulde hebben gebracht aan
het gemeentebestuuur voor de totstand
koming van deze voor stad en land be
langrijke transactie, maar weigeren te
enenmale de kritiek te aanvaarden als
zouden wij lichtvaardig met het ge
meentebelang hebben omgesprongen en
daardoor een gebrek aan verantwoorde
lijkheidsbesef hebben gedemonstreerd.
Nog in een zeer recent verleden heb
ben wij ons onthouden van een bepaalde
publikatie toen ons bleek, dat deze voor
de gemeente misschien nadelige gevol
gen zou kunnen hebben.
Wij beschouwen dit laatste allerminst
als een verdienste, maar als een daad.
die rechtstreeks voortvloeit uit onze
journalistieke verantwoordelijkheid.
Precies dezelfde verantwoordelijkheid,
die ons het bericht van de voorgenomen
aankoop van het Nieuweroord-complex
met een gerust geweten als een belang
rijke plaatselijke primeur deed publice
ren.
Zonnig en droog
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond: Zonnig en droog weer met
een overwegend matige wind tussen oost
en noordoost. Iets lagere emperauren.
(Opgemaak te 11.15 uur).
Zon op: 4.51 uur; onder: 20.22 uur.
Maan op: 9.25 uur; onder: 0.07 uur.
Hoogwater te Katwijk te 6.27 en
18.50 uur.
Laagwater te 2.10 en 14.31 uur.
Dit blad bestaat uit 16 pagina's.
(Van onze reisredacteur, W. L. Brugsma)
Genève, 12 mei. Na een dag van hangen en
wurgen is de conferentie van ministers van Bui
tenlandse Zaken der Grote Vier over de Berlijnse
crisis en het Duitse probleem gistermiddag drie
uur over tijd dan toch begonnen. Een dramatische
dag, want de Russische eis, een dag voor de
opening ingediend, om de Duitse delegaties als
volwaardige deelnemers in stede van als onmon
dige waarnemers aan de tafel te krijgen, deed de
conferentie al voor haar aanvang bijna stranden.
Het Westen bood hardnekkig verzet en liet Sel-
wyn Lloyd gisterochtend alle Russische voorstel
len afwijzen. Om twaalf uur sprak men van uitstel,
om één uur (aan de door het Geneefse stadsbe
stuur aangeboden lunch) arrangeerde men een
privé-bijeenkomst der vier groten. Die werd des
middags gehouden in een Geneefs herenhuis van
een Brits onderdaan ergens in een stille, ouder
wetse straat. De fotografen buiten het Palais des
Nations hadden hun camera's al ingepakt, want
de Amerikaanse delegatie had laten weten, dat het
Westen voet bij stuk zou houden en dat de con
ferentie tenminste een dag verdaagd zou worden.
Een sensationele breuk?
Om ruim vier uur trad een glimlachende Gromyko naar buiten, lichtte zyn
hoed en zei: „Volledige overeenstemming over alle procedure-kwesties, ook over
de Duitsers. We komen om zes uur bij elkaar". Daarna stapte hij in zijn zwarte
Zis. Tien minuten later kwamen drie triomfantelijke Westelijke woordvoerders
naar buiten, de Amerikaanse onder-staatssecretaris Andrew Berding, de lange
Brit Peter Hope, de gladde Fransman Pierre Baraduc. En zo maar in die stille
straat lieten zij het voor de journalisten uitschallen: het Westen had een grote
diplomatieke overwinning behaald. „De Duitsers blijven adviseurs en worden geen
volwaardige deelnemers", zei Hope. „Ze zitten niet aan tafel", kraaide Baraduc,
en om zijn woorden te staven schetste Berding de tafelschikking, een ronde tafel
voor de grote vier, twee langwerpige bijzettafeltjes voor de Oost- en Westduitsers.
Maar daarna kwam ook het hoge
woord eruit. De Duitsers (of anderen te
hunnen behoeve» mogen aan de voor
zitter het woord vragen. Wanneer van
de kant der Grote Vier geen bezwaren
worden gemaakt, mogen zij dat woord
nemen, komt er wel bezwaar dan moe
ten de Grote Vier privé uitmaken, of de
Duitsers mogen spreken. Peter Hope
voegde daar eerlijk aan toe: „Ik geloof
dat die moeilijkheid zich in de praktijk
niet zal voordoen". Er is inderdaad een
gentlemans-agreement der Grote Vier,
dat slechts bij ergerlijk propagandis
tisch misbruik zal worden ingegrepen.
Zij die reeds toen over de Westelijke
diplomatieke overwinning meejuichten,
werden toch iets stiller toen tegen half
zeven de al haast afgeschreven ope
ningszitting begon. In de conferentie
zaal met zijn felle wandschilderingen
van oorlog en vrede drentelden lang
zaam de delegaties binnen. Nonchalante
Britten, attente Fransen, Amerikanen
samendrommend om Christian Herter,
achter Gromyko de Russiche gedele
geerden, van wie er een per ongeluk zijn
hoed had meegenomen in de conferen
tiezaal. Hij poogde die verlegen te ver
bergen. totdat een collega het probleem
oploste door erop te gaan zitten, daar
mee het hoofddeksel vrijwel vernieti
gend.
En na die Grote Vier ineens een
groepje onhandige, slecht geklede figu
ren achter een nerveus lachende, wat
pokdalige man met een bril, de Oost-
duitse minister van Buitenlandse Zaken
Lothar Bolz. De Grote Vier schikten
zich om de ronde tafel, volgens de wy-
zers van de klok eerst, de Amerikanen,
dan de Fransen, de Britten en de Rus
sen. En aan de twee bijzettafels, slechts
door twee centimeter lucht geïsoleerd
van de grote ronde tafel, de Duitsers,
die van de DDR aan de linkerhand van
de Sovjets, die van de Bundesrepubliek
aan de rechterhand der Amerikanen De
delegaties der Grote Vier hadden ieder
tien man aan tafel en werden gerugge-
steund door hun deskundigen.
Aan één tafel
De Duitse delegaties beschikten ieder
over zes stoelen, maar bij de Westduit
sers was er een leeg: minister Heinrich
von Brentano deed zijn woord gestand
en bleef afwezig, ambassadeur Grewe
commandeerde nu een delegatie, die met
leedwezen moest toezien, hoe datgene
waartegen tien jaar gevochten is, nu
geschiedde: een Oostduitse delegatie
(bijna) aan één tafel met de grote
machten! Op voet van gelijkheid met
Bonn. Met bevoegdheid tot woordvoe
ren. Pankow heeft feitelijk zijn intrede
in de wereldpolitiek gedaan.
Sehvin Lloyd, voorzitter van de eerste
toerbeurt, gaf terstond het woord aan
Dag Hammarskjöld, die als gastheer
fungeerde. Hammarskjöld mompelde
wat gemeenplaatsen over de wenselijk
heid van vredelievende oplossing der
conflicten. Minister Herter fixeerde in
middels de onbewogen Gromyko als mat
hij diens kracht. Een Duitse fotograaf
veinsde de in het Engels en Frans ge-
Opluchting.
Om vier uur gistermiddag kon de
Zwitserse PTT een zucht van ver
lichting slaken. Op dat tijdstip werd
namelijk bekend dat de openings
zitting van de ministersconferentie
in ieder geval nog op maandag zou
worden gehouden. Het was geen po
litieke belangstelling van de poste
rijen: zij hadden duizenden postze
gels uitgegeven met het stempel:
„conferentie van de ministers van
Buitenlandse Zaken. Genève, 11 mei
1959". En deze hadden bij verder
uitstel vernietigd moeten worden!
dane mededelingen van de voorlichtings
functionarissen niet te verstaan en riep
verongelijkt: „Warum nicht Deutsch?
Es geht ja doch praktisch um uns
Deutsche".
O Slot pag. 2
Luitenant-generaal
Andersen in ons land
Op het ogenblik verblijft in ons land
luitenant-generaal Tage Andersen, op
perbevelhebber van de Kon. Deense
Luchtmacht. Hij is de gast van de chef
luchtmachtstaf luitenant-generaal H.
Schaper. Het doel van het bezoek is ge-
dachtenwisseling en oriëntatie inzake
gemeenschappelijke vraagstukken.
Gisteren arriveerde op Schiphol de
voormalige Engelse bevelhebber
van het roemruchte Arabische Le-
gioen in Jordanië, luitenant Sir
John Glubb. eertijds beter bekend
als Glubb Pasja. Hij zal in Neder
land enige lezingen houdenSir
John Glubb met zijn echtgenote na
het verlaten van het toestel uit Lon
den.
(Van onze correspondent in Londen)
Engeland zal Irak van straalbommenwerpers en tanks voorzien. Dit
verklaarde John Profumo, de Engelse onder-minister van Buitenlandse
Zaken, gisteren in het Lagerhuis. Hij zei dat Irak overeenkomstig de
traditie zich in het verleden steeds voor zijn wapenvoorziening tot
Groot-Brittannië heeft gewend. De minister had het Lagerhuis reeds
op 2 maart er van op de hoogte gesteld, dat sinds de omwenteling
verscheidene verzoeken van de regering van Irak voor de aankoop
van militair materiaal waren ontvangen en aan sommige hiervan, met
inbegrip van orders, dagtekenend van voor de revolutie, was voldaan.
In het begin van dit jaar heeft de Iraakse premier, generaal Kassem,
de Britse ambassadeur in Bagdad gevraagd of de Britse regering bereid
zou zijn de verkoop van verder materiaal, inclusief vliegtuigen en
tanks, toe te staan. Toen hij dit verzoek deed, heeft generaal Kassem
er uitdrukkelijk bij gezegd, dat hij wenste, dat Engeland een van de
belangrijkste leveranciers van de Iraakse strijdkrachten zou blijven.
Israël en Perzië
waren geraadpleegd
De Britse regering heeft de nodige
exportvergunningen verstrekt voor een
beperk aantal Canberra-straalbommen-
werpers. Verder heeft Londen Irak mee
gedeeld. dat het bereid is onderhande
lingen goed te keuren inzake de leve
ring van redelijke hoeveelheden andere
wapens, met inbegrip van tanks. Waar
schijnlijk is hier sprake van Centurion-
tanks.
De Britse en Iraakse autoriteiten be
spreken thans in Bagdad de bijzonder
heden.
Profumo's verklaring verwekte nogal
wat beroering in het Lagerhuis, aange
zien het nog maar kort geleden is dat
Engeland versterkingen naar Jordanië
stuurde om dit land tegen Kassem te
beschermen, die nu zelf door de Britten
van wapens wordt voorzien!! Volgens
sommigen is deze wapentransactie een
laatste wanhoopsdaad om te voorkomen
dat het nieuwe Iraakse regime geheel
van de Sovenet-Unie afhankelijk zal
worden.
Profumo zei openlijk dat het onver
standig zou zijn om er toe mee te wer
ken dat Kassem voor wapens geheel op
het Sovjetblok zou zijn aangewezen.
De minister voegde er nog aan toe,
dat Engeland geenszins van oordeel is
dat het Iraakse regime volledig door de
communisten zal worden beheerst. Daar
om moeten wij binnen redelijke grenzen
overeenkomstig de lange traditie voort
gaan Irak van wapens te voorzien en zo
Khamba-strijders in Tibet
bieden hardnekkig verzet
Er worden Chinese versterkingen naar
het zuidoosten van Tibet gestuurd, waar
Khamba-strijders hardnekkig verzet bie
den, zo wordt van gewoonlijk betrouw
bare zijde te Kalimpong vernomen.
In de hoofdstad Lhasa zou de toestand
nog steeds niet normaal zijn. De avond
klok is nog van kracht en de bewoners
mogen de stad niet verlaten. Duizenden
Tibetanen zouden gedwongen werken
aan een spoorlijn van de Chinese grens
naar Lhasa.
veel mogelijk ons best doen generaal
Kassem in staat te stellen een onafhan
kelijke koers te sturen, welke hij zegt
te willen volgen.
Met de uitvoering van het belangrijk
ste deel der bestelling waarschijnlijk
bedoelde Profumo de straalbommenwer
pers zal nog geruime tijd gemoeid
zijn.
Nasser was op de hoogte
Kolonel Nasser is van de beslissing op
de hoogte gesteld. Profumo voegde er
nog aan toe, dat de Britse regering ge
looft dat het besluit ertoe zal bijdragen
de stabiliteit in het Midden-Oosten te
handhaven.
Van oppositiezijde werd de Britse be
slissing uitermate onvriendelijk ten op
zichte van Egypte en de Verenigde Ara
bische Republiek genoemd. De regering
van de Verenigde Staten zou er by En
geland op hebben aangedrongen de
transacties, welker waarde niet minder
dan honderd miljoen gulden bedraagt,
door te zetten.
De andere belanghebbende regeringen
met inbegrip van Israël, werden geraad
pleegd. Ook de Sjah van Perzië had
geen bezwaar tegen het thans afgeslo
ten wapencontract.
Aneurin Bevan. de woordvoerder voor
buitenlandse politiek van de socialis
tische Lagerhuisfractie, herinnerde er
aan dat Kroesjtsjef destyds Sir Antho
ny Eden een algemeen verbod van wa
penleveranties voor het gehele Midden-
Oosten had voorgesteld. Profumo ant
woordde dat sinds de omwenteling in
Irak de Russen zelf zich zeer druk bezig
houden met de uitvoer van wapens naar
Irak.
o o
Een Haags echtpaar kreeg de
schrik van zijn leven, toen het
's avonds terugkeerde naar de wo
ning annex kantoor aan de Regen-
tesselaan en daar de 15-jarige
zoon vond, overdekt met schaaf-
en snijwonden. Het huis was geheel
overhoop gehaald.
Twee verpleegsters van het Wü-
helmina Gasthuis in Amsterdam
zijn gisteren liftend naar Keuken
hof'gegaan. Geld voor een busreis
kon er niet meer af. Bij de ingang
van het bloemenparadijs wachtte
hun een verrassing: dhr. Th. Zwet
sloot vertelde, dat een hunner, mej.
Elisabeth A. Tijssen. de 600.000ste
bezoeker was. een nieuw record
voor KeukenhofEen boeket par
kiettulpen werd haar aangeboden.
In een van de tulpen was een che
que van f 500.— gestoken, die best
i an pas komt voor een vakantie van
het tweetal. Zuster Tijssen haalt de
cheque uit het boeket, in het mid
den haar vriendin mej. M. E. Ki-
liaan
Toen de jongeman weer geheel op
verhaal was gekomen, vertelde hy, dat
hy kort tevoren ongenood bezoek had
gehad. Twee mannen waren het huis
binnen gekomen. Hoe wist hy niet. Een
van de mannen had een donkere huids
kleur.
De jongen had een schaats gegrepen
en de donkerkleurige man een flinke
klap toegebracht Maar de kerels had
den hem daarop knock out geslagen,
waarby de jongen door een ruit viel en
bewusteloos raakte.
Signalement
De onmiddellyk gealarmeerde politie
verspreidde direct het signalement, dat
de jongen van de indringers had opge
geven. Gisteren stelde de politie een
controle-onderzoek in in een café in de
Haagse binnenstad en zag daar een
man zitten, die opmerkelyk veel geleek
op het signalement, dat de jongen van
de donkerkleurige indringer had gege
ven. De man, een Algeryn, werd mee
genomen, doch ontkende ten stelligste
iets van de overval in de Regentesselaan
af te weten. By fouillering vond men wel
verborgen onder zyn kleren pakjes siga
retten en een bedrag van f200.
Aangifte
Inmiddels deed een sigarenwinkelier
wonende aan de Maasstraat, aangifte,
dat er by hem de voorafgaande nacht
was ingebroken, waarbij een geldsbedrag
van f 200.was gestolen alsmede een
paspoort, een rybewys en pakjes siga
retten. Ook dit paspoort en rybewijs,
werden op de Algeryn teruggevonden.
Bovendien werden zyn vingerafdrukken
in de sigarenwinkel aangetroffen. Hy
blyft desondanks heftig ontkennen. Hy
zal nu met de jongen van de Regen
tesselaan worden geconfronteerd, die,
door de mishandeling, ook een lichte
hersenschudding blykt te hebben opge
lopen.
