-r. r r
Conferentie in Genève stuit reeds
voor haar begin op moeilijkheden
Jeugdige gangsterbende
met stenguns bewapend
WEERBERICHT
Russen eisten deelnemersrol voor de Duitsers
maar het Westen weigerde met beslistheid
„Overleg zal uiteen spatten"
Uitgesteld
MONTGOMERY'S REIS NAAR
MOSKOU NIET TEVERGEEFS
Arrestatie spoedig na de overval
Opgericht 1 maart 1860
MAANDAG 11 MEI 1959
No. 29740
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f 0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
(Van onze reisredacteur, W. L. Brugsma)
Genève, 11 mei. De conferentie van de
ministers van Buitenlandse Zaken der Grote Vier,
die hedenmiddag om half vier in het Palais des
Nations is begonnen, is reeds voor haar aanvang
op ernstige moeilijkheden gestuit. De Sovjetrus-
sische delegatie heeft gisteren in weerwil van een
eerder gemaakte afspraak, dat de twee Duitse
delegaties slechts als waarnemers en adviseurs
zouden optreden, plotseling geëist, dat de Oost-
duitse delegatie van Lothar Bolz (en daarmee
automatisch ook de Westduitsers) terstond reeds
als deelnemers aan de conferentietafel zouden
aanzitten!! Hij is daarbij op vastbesloten Weste-
Ondanks een bijna twee uur lang overleg tussen Gromyko en Selwyn Lloyd,
die vandaag de eerste zitting zou presideren, kwam men gisteren niet tot een
akkoord. Misschien was het een vorm van Westelijke diplomatieke druk, maar
in de kringen van de Franse, de Amerikaanse en zelfs de Britse delegaties kon
men afgelopen nacht vernemen, dat de hele conferentie misschien niet door zal
gaan, of terstond na de openingszitting al uiteen zou spatten. Men gaf te kennen,
dat het Westen ook vandaag categorisch zou weigeren toe te geven, zowel tijdens
het vooroverleg van hedenochtend (waarbij de Fransman Couve de Murville
Gromyko zou ontmoeten) als op de openingszitting van hedenmiddag.
Oppoetsen van de wapens
Couve de Murville maakte indruk,
meer indruk dan de Amerikaan Chris
tian Herter, die in een moedig bedoeld
gebaar zonder zijn krukken in de deur
van een Constellation verscheen, maar
zich meteen aan de vliegtuigtrap moest
vastgrijpen om niet te vallen. Hij zei dat
hij Genève een mooie stad vond, waarin
hfj als jong diplomaat een plezierige tijd
had gehad, verklaarde, dat de V.S. op
recht positieve resultaten begeren en dat
de weg geplaveid kan worden voor een
uiteindelijke regeling, die al lang over
tyd is. Von Bretano kwam met zijn
tachtig man sterke delegatie gisteroch-
lijk verzet gestuit. Het conflict kreeg symbolische
vorm, toen men erover ging twisten of men aan
een ronde of een vierkante tafel zou confereren.
Het Westen eiste een vierkante, als symbool van
de verantwoordelijkheid der vier bezettingsmach
ten over Duitsland. De Russen begeerden een
ronde tafel waar men in kan schikken om de
Duitse en mogelijk later de Poolse, Tsjechische en
nog andere delegaties een plaatsje te geven. Het
Westen was wel bereid desnoods toe te geven in
de tafelkwestie, maar geenszins om de Duitsers als
deelnemers toe te laten.
Geen plaats voor de
Benelux-landen
Voorshands weigerde men in Genève
nog te geloven, dat de conferentie wer
kelijk op deze kwestie al af zou sprin
gen; men heeft hier meer van deze im
passes meegemaakt. Maar de hevige par
tij touwtrekken is wel een voorproefje
welke moeilijkheden er liggen op de weg
van deze conferentie, die inzake de
kwestie-Berlijn en het Duitse probleem
het pad moet effenen naar een topcon
ferentie, waarop de regeringsleiders zelf
tot zaken moeten zien te komen om in
laatste instantie de wereldvrede te be
waren. Een volgende moeilijkheid zal
zeker rijzen bij een Russisch voorstel om
de Polen en Tsjechen naar Genève te
halen. Het Westen is ook in dat geval
slechts bereid hun een waarnemersrol
toe te kennen en zal dan bovendien zelf
ook nieuwe partners eisen. Er was enige
twijfel gerezen of Italië als zodanig pre
sentabel was .omdat zijn rol als gealli
eerde er een van het allerlaatste bedrijf
van wereldoorlog II was. De Italiaanse
minister van Buitenlandse Zaken, Pella,
die hier gisteren met zijn Westelijke col
lega's overleg pleegde, sprak echter na
drukkelijk het uit Franse koker afkom
stige bericht tegen, dat Nederland
en/of België eerder dan of in plaats van
Italië uitgenodigd zouden worden.
Duidelijke Franse taal
Zo de vervulling van de bijrollen voor
de Geneefse conferentie nog niet vast
staat, de zes hoofdrolspelers zijn er het
afgelopen weekeinde gearriveerd. Lothar
Bolz kwam het eerste en maakte op het
Geneefse station zaterdagochtend wat
glimlachende propaganda voor zijn Oost-
duitse „vredesstaat", die zijn tiende ver
jaardag viert. Een paar uur later kwam
een gierende Iljoesjin Turboprop uit
Moskou Andrei Gromyko afzetten, ver
gezeld van een delegatie met ernstige
gezichten, vierkante schouders en te
lange regenjassen. Gromyko met diepe
kringen onder de ogen maakte front voor
de batterijen van telelenzen en micro
foons en las een in het Engels gestelde
verklaring voor, die behelsde dat het be
zettingsregime in Berlijn geliquideerd
moet worden en dat er „een vredesver
drag met Duitsland" gesloten dienst te
worden, een enigszins opvallende ver
klaring, omdat men zich af kan vragen
met welk Duitsland. Gromyko sprak zijn
hoop uit op ernstige onderhandelingen,
op een spoedige topconferentie en op een
duurzame vrede en werd daarop door
Chinezen en Oos'tduitsers van rode an
jers voorzien.
Na de ernstige man uit Moskou kwam
een elegante diplomaat uit Parys,
Frankrijks Couve de Murville. Maar hij
sprak, voor de gehandschoende vuist
weg, een paar harde woorden: „Nog
nooit is een conferentie onder zulke dra
matische omstandigheden begonnen. De
Sovjet-Unie heeft met een dreiging van
eenzijdige maatregelen een ernstige crisis
uitgelokt. Maar Frankrijk is eensgezind
in zichzelf en met zijn geallieerden. Wij
zijn bereid tot onderhandelen, maar we
zullen geen concessies doen aan onze
principes en aan onze fundamentele po
sities. Niets zou erger zijn dan conces
sies, die nieuwe eisen van de Sovjet-
Unie zouden provoceren".
net begin van de conferentie van
ministers van Buitenlandse Zaken
van Engeland, Frankrijk, de Sov
jet-Unie en de V.S., is uitgesteld
wegens onenigheid over de status
van Oost- en West-Duitsland, al
dus heeft een Britse woordvoerder
meegedeeld.
De conferentie zou vanmiddag
om halfvier beginnen. Het is nog
niet bekend hoelang zjj wordt uit
gesteld!
tend per trein .verklaarde zich verheugd
over het mooie weer, zei gematigd opti
mist te wezen en verdween toen in de
stad, waar hij wekenlang voor de taak
zal staan zijn Oostduitse collega Bolz te
mijden! Als laatste arriveerde gisteren
de Brit Selwyn Lloyd, die op het vlieg
veld de Britse visie op de taak der on
derhandelaars gaf: overeenkomsten be
reiken waar mogelijk, meningsverschillen
verkleinen, constructieve voorstellen doen
voor de topconferentie. Maar omdat de
kloof tussen de partijen nogal breed is,
zou hjj het al een hele prestatie vinden,
wanneer één van die taken vervuld zou
kunnen worden. Daarna reed Lloyd naar
de Rothschild-villa „Le Barakat" (Ara
bisch woord voor veine), waar de Franse
minister zijn collega's Herter, Lloyd,
Brentano en Pella aan de lunch had ge
vraagd voor een voorlaatste oppoetsen
van de Westelijke conferentiewapens.
Russische militairen
in Afghanistan?
De „Daily Telegraph" meldt in een
vertraagd bericht van zijn correspon
dent in de Perzische hoofdstad Tehe
ran. dat kleine Russische legereenhe
den. blijkbaar met instemming van de
Afghaanse regering Afganistan zijn
binnengekomen. Zij hebben honderd
kilometer landinwaarts posities betrok
ken te Herat aan de verkeersweg tussen
Perzië en de Afghaanse hoofdstad Ka
boel. Volgens het blad is hun aanwe
zigheid bevestigd door Westelijke waar
nemers.
Volgens het blad heeft iemand van
de Perzische ambassade in Londen ge
zegd dat het feit in Perzië al enige tijd
bekend was.
„Het was bekend dat Russische tech
nici al enige tijd bezig zijn in Afgha
nistan vliegvelden, wegen en spoorwegen
aan te leggen. Dit primitieve land wordt
niet alleen ontwikkeld, maar ook stra
tegisch nuttig gemaakt", aldus het
Britse blad.
Zonnig weer
De Bilt verwacht van heden- tot mor
genavond:
Zonnig, droog en warm weer, maar
vanavond nog hier en daar een on
weersbui. Matige, overdag tijdelijk
krachtige oostelijke wind.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
12 MEI.
Zon op: 4.52 uur; onder: 20.21 uur.
Maan op: 8.28 uur; onder -.- uur.
Hoogwater te Katwijk te 5.51 en
18.13 uur.
Laagwater te 1.38 en 13.56 uur.
Dit blad bestaat uit 16 pagina's.
Het mooie weer van het afgelopen
weekeinde heeft honderdduizenden
uit de steden naar buiten getokt.
Dat er van „éénrichtingverkeer"
sprake was, toont deze foto in de
buurt van Wassenaar overduidelijk
Veldmaarschalk bracht Kroesjtsjef op een
paar punten tot andere gedachten
„Niet alles tegelijk"
(Van onze Londense
correspondent)
In een artikel in de „Sunday
Times" heeft veldmaarschalk
Montgomery uitvoerig verslag uit
gebracht over de twee lange,
openhartige gesprekken, welke hij
dezer dagen in Moskou met
Kroesjtsjef heeft gevoerd. Dit ar
tikel, dat Montgomery volgende
week door een slotbeschouwing
zal laten volgen, is in zekere zin
een historisch document, vooral
met het oog op de vandaag in
Genève begonnen conferenties.
Montgomery is van oordeel, dat
zijn particuliere missie naar Mos
kou niet tevergeefs is geweest. Hij
zou er namelijk in geslaagd zijn
Kroesjtsjef op andere gedachten
te brengen, wat betreft diens drei
gement om afzonderlijk een vre
desverdrag met Oost-Duitsland te
sluiten, indien het Westen het
Russische voorstel weigert inzake
verdragen met Oost-West-Duits-
land.
Montgomery maakte Kroesjtsjef dui
delijk, dat het, zowel voor het Westen
als voor de Russen, verkeerd is alles
tegelijk te willen regelen, gezien het
heersende wantrouwen. Men zal daar
om voetje voor voetje te werk moeten
gaan. Kroesjtsjef stemde in met Mont
gomery's denkbeeld om de kwestie-Ber
lijn los te maken van het Duitse pro
bleem. De Russische leider toonde vol
gens Montgomery bereidheid om de hele
zaak soepel aan te pakken met als vol
strekt hoofddoel alles dat tot oorlog zou
kunnen leiden, uit te schakelen.
In zijn betoog gaat Montgomery uit
van de jeugd, die niet mag worden op
gescheept met onze onopgeloste proble
men. Het is niet goed voor onze kinde
ren. dat zij steeds over oorlog horen
praten. Hij sprak ook over de jeugd met
Kroesjtsjef. Aanleiding daartoe was zijn
bezoek aan een speelgoedwinkel in Mos
kou, waar hij dingen voor zijn kleinkin
deren had gekocht.
Montgomery hekelt in zijn artikel het
gebrek aan eenheid in het Westen, dat
er de ooi-zaak van is, dat een redelijk
voorstel als dat van Macmillan onmid
dellijk dreigt te verdrinken in een
moeras van discussies over onbelang
rijke details. Kroesjtsjef had Montgo
mery zijn bekende denkbeelden uiteen
gezet, en daarbij opgemerkt, dat, indien
het Westen weigerde in te gaan op de
Russische voorstellen om vredesverdra
gen met Oost- en West-Duitsland af te
sluiten, de Russen in hun eentje in zee
zouden gaan met Oost-Duitsland.
Fatalistisch en dramatisch
Fatalistisch en dramatisch had Kroesj
tsjef daaraan toegevoegd, dat Rusland,
indien dit tot oorlog mocht leiden, zijn
lot niet zal kunnen ontgaan. In zijn
tweede ontmoeting zei Montgomery tot
Kroesjtsjef hierover gealarmeerd te zijn,
waarna Kroesjtsjef tenslotte Montgo
mery was bijgevallen.
De „Sunday Times" tekent by Mont
gomery's artikel aan, dat niet alle voor
stellen van Montgomery overeenstem
men met de officiële Britse politiek,
hoewel hun strekking dezelfde is, name
lijk om het wantrouwen langzaam maar
zeker te doen verdwijnen. Het blad acht
het daarom van groot belang, dat
Kroesjtsjef instemt met het Britse denk
beeld voor een inspectieplan in een be
paald gebied, evenals Kroesjtsjefs be
reidheid om Berlijn los te behandelen
van de kwestie van de vredesvragen,
omdat het Westen weigert zich door
dreigementen onder druk te laten zet
ten. Maar zonder het dreigement ver
liest de kwestie-Berlijn zijn dringend
karakter; mits er sprake is van werke
lijke waarborgen voor de Westelijke
verantwoordelijkheden kunnen allerlei
oplossingen op korte termijn worden
overwogen.
Het buiten „Groot Drakesrein"
te Lage-Vuursche dat door Prin
ses Beatrix is aangekocht. De
Kroonprinses heeft het voornemen
zich hier te vestigen.
De kabinetsformatie
M. Marijnen gepolst
voor landbouw
(Van onze parlementaire redacteur)
Prof. Beel heeft vanmiddag mr. V. G.
M. Marijnen, 41 jaar, algemeen secre
taris van de Katholieke Werkgevers
Vereniging ontvangen. Mr. Marijnen,
reeds eerder genoemd, zal vermoedelijk
de nieuwe minister van Landbouw
worden.
Later in de middag heeft prof. Beel
nog gesproken met mej Klompé. die
minister van Maatschappelijk Werk zou
blijven, over de bezetting van de zetel
van Sociale Zaken door een lid van de
KVP.
Officiéél heeft prof. Beel vanmorgen
laten meedelen, dat hij vandaag of mor
gen contact denkt op te nemen met
prof. dr. J. E. de Quay, die weer minis
ter-president wordt.
Koning Boudewijn gisteren
naar Amerika vertrokken
Koning Boudewijn van België is zon
dagavond met een speciaal Sabena-
vliegtuig naar de Ver. Staten vertrok
ken voor een officiëel bezoek van drie
weken.
ROOFOVERVAL IN AMSTERDAM
(Van onze Amsterdamse redacteur)
Zes stenguns, vier pistolen, vier cylinderrevolvers en bijna 2000
patronen vormen het wapenarsenaal, dat de Amsterdamse politie
zaterdagnacht in beslag kon nemen van vijf jonge misdadigers, die
's middags een mislukte roofoverval hadden gepleegd op een houder
van een postagentschap. Deze overval was op arrestatie van de bende
uitgelopen. De arrestanten, 16 tot 22 jaar oud, blijken tevens de daders
te zijn van de verontrustende diefstallen uit het wapendepot van de
Kon. Landmacht te Amsterdam-Noord en uit de wapenkamers van de
Oranje Nassau-kazerne in Amsterdam-Oost, resp. op 12 en 30 april
gepleegd.
Geïmponeerd door
tierende agent!
Zaterdagmorgen om kwart voor twaalf
nam inspecteur M. J. Kok van het bu
reau Linnaeusstraat in verband met zijn
overplaatsing naar het hoofdbureau af
scheid van zijn collega's. Hij had een
belangrijk aandeel gehad in de oplossing
van vier gewapende roofovervallen, welke
in ruim een half jaar tijd in deze afde
ling hadden plaats gehad. Hij kon op
dat ogenblik niet vermoeden, dat hij op
de valreep de spectaculairste taak
van zijn loopbaan in handen zou krijgen.
Deze zaak kwam aan het rollen door
een slager in de Landbouwstraat in
Tuindorp-Watergraafsmeer, die vijf
maal acht draaide en met zenuwachtige
stem vertelde, dat in het postagentschap
tegenover zijn winkel werd geschoten.
Vijf minuten later was inspecteur Kok
met twee rechercheurs ter plaatse. Zij
troffen in het agentschap, dat in een
sigarenwinkel is gevestigd de 52-jarige
postagent H. Nukoop gewond in een
stoel zittend
Grijsgroene auto
Een vrouw, die tijdens de schietpartij
langs de winkel liep, had vier jonge
mannen naar buiten zien rennen en in
een snel wegrijdende grijs-groene auto
zien springen. Zij wist zich van het auto
nummer te herinneren, dat het eindigde
op 47-90. Onmiddellijk werd dit signale
ment aan de radio-autodienst doorge
geven en Amsterdam-oost werd een
ogenblik later opgeschrikt door een zes
tal met sirenes loeiende politie-auto's.
In de Linnaeusstraat reed een surveil
lancewagen met de agenten G. van Hoo-
gen en G. M. Vossevelde. Zij bedachten,
dat de overvallers zonder twijfel de stad
zouden verlaten, mogelijk langs de Fle-
voweg over de Schellingwouderbrug Dit
idee deed de jongelui letterlijk in de val
dekten de agenten de grijsgroene wagen,
die op een gegeven moment de op het
Shell-sportpark doodlopende Valentijn-
kade opdraaide. Aan het einde van deze
kade zat de auto dan ook weldra klem.
0 Slot pag. 2
lopen. In één der straten in oost ont- man'
Aanslagen in Algerije
Twee mohammedanen, die kortgele
den waren gekozen tot gemeenteraads
lid. zijn zondagavond in het gebied van
Saida (West-Algerije) vermoord.
Bij een bomontploffing nabij een ho
tel in Bougie (Oost-Algerije) zijn za
terdag vijf mohammedanen gedood en
dertien gewond. In het hotel en de om
geving werd grote schade aangericht.
Onze reisredacteur. W. L. Brugsma
telefoneerde ons hedenochtend uit
Genéve:
Dag Hammarskjöld, de secretaris-ge
neraal van de V.N., heeft gisteren naast
al zijn besprekingen met de deelnemers
aan de ministersconferentie ook nog
kans gezien urenlang met de Egypti
sche minister van Buitenlandse Zaken
dr. Fawzi te confereren. Waarover? De
Zweed bewaarde het stilzwijgen, maar
naar verluidt zou er bij de Algerijnse
opstandelingen bereidheid bestaan tot
onderhandelingen over een wapenstil
stand via bemiddeling van Hammar
skjöld. Men zou dit bericht in verband
kunnen brengen met de recente uitla
ting van De Gaulle, dat de dag in zicht
is, waarop in Algerije de vrede hersteld
zal worden.
Ongerustheid toegenomen
over toestand van Dulles
Men is in Washington ongerust over
de toestand van Dulles die thans nog
door een lichte longontsteking is er-
zwakt. In kringen die met Dulles' art
sen in contact staan, noemt men de
voormalige minister een „zeer ziek