Sjali van Perzië is vol optimisme
over de toekomst van zijn land
Nieuw kabinet nu zeer
spoedig te verwachten
WEERBERICHT
PHILIPS AUTORADIO
Indrukwekkende persconferentie
toonde hem als moderne vorst9
werkend aan een grote taak
Fa. D. KRET Zn.
vanaf f 158.00.
HAMMARSKJOLD HOUDT ZICH
DISCREET OP ACHTERGROND
Olid-president H. S. Truman vierde
gisteren zijn 75-ste verjaardag
Opgericht 1 maart 1860
ZATERDAG 9 MEI 1959
No. 29739
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f 0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
(Van onze correspondent in Londen)
De Sjah van Perzië heeft zich gisteren aan een perslunch in Londen
zeer optimistisch over de toekomst van zijn land uitgelaten. Het staat
op de drempel van een nieuw tijdvak. „Onze successen nemen gestadig
toe en de vooruitzichten zijn geruststellend". Uit de rede van de Sjah
werd duidelijk, dat voor hem de sociaal-economische problemen in het
middelpunt staan en dat hij de aandacht van het buitenland daarvoor
meer dan ooit opeist. Perzië heeft dringend behoefte aan technische
bijstand voor zijn verreikende ontwikkelingsplannen en vooral ook om
zijn politiek gezond te houden. Op vrijwel alle gebieden zijn grote vor
deringen gemaakt en de grondslagen gelegd voor de stijging van de
algemene levensstandaard. De meest indrukwekkende daad was vol
gens de Sjah de democratisering van Perzië: de heerschappij van de
machtige enkelingen is weggevaagd. Het feodalisme behoort tot het
verleden, aldus verklaarde de vorst met trots, en er zijn niet meer
dan twintig grootgrondbezitters. „Hoe eerder zij verdwijnen, des te
beter", voegde hij er veelbetekenend aan toe.
De Sjah sprak met geestdrift over zijn
eigen bijdrage tot opheffing van het
grootgrondbezit, de oprichting van de
Coöperatieve boerenleenbanken en de
Bociale maatregelen voor het platteland.
In de korte periode, dat het programma
in uitvoering is, steeg het inkomen van
de boeren met 400 pet. En het zal ge
leidelijk toenemen tot 1000 pet. Ook
gtaatsgronden zullen tegen redelijke
pacht ter beschikking komen van de
kleine boeren.
Het stemde de Sjah gelukkig, dat de
overgangsperiode, waarin talrijke fouten
gemaakt werden, thans achter de rug is
»n de werkelijke opbouw is begonnen.
Voorrang bezit het grootscheepse water-
jouw- en bevloeiingsplan in Zuidwest-
Perzië, dat het begin betekent van een
liieuwe industriële ontwikkeling in het
Midden-Oosten. De watervoorziening
ran het grotendeels uit woestijnen be-
Itaande Iran noemde de Sjah belang
rijker dan tochten door de wereldruimte.
Hij verwacht kennelijk alles van de
jieuwe verlichte middenklasse, die in de
[laats van het feodalisme is gekomen.
Er "studeren thans 13.000 Iraanse stu-
lenten in het buitenland, van wie 2000
n Engeland.
Een slagvaardig man
Met grote intelligentie, charme en
ilagvaardigheid beantwoordde de Sjah
ia afloop van zijn rede een aantal tot
[em gerichte vragen. Een vrijpostig col-
ega van een nog vrijpostiger Londense
irant stelde de nogal pijnlijke openings-
•raag of de Sjah vertellen wilde wat hij
ijdens zijn privé-verblijf in Engeland
;aat doen. De Sjah ontlokte een dave-
end applaus toen hij allerbeminlijkst
intwoordde, dat hij er, aangezien dit
ten privé aangelegenheid is, verder niets
iver kon zeggen. Iedereen, met inbegrip
tan de Sjah, begreep waar deze jour-
lalist naar toe wilde. De laatste vuurde
jan ook als een kanonschot een tweede
Taag af. namelijk of de Sjah er over
lenkt opnieuw te trouwen. De Sjah
prong op en beantwoordde wederom op
le beminlijkste wijze: „U bedoelt of ik
sen vrouw zal vinden?" Angstige stilte
n de zaal. waar zeker de buitenlandse
ournalisten zich als gastheren nogal in
'erlegenheid gebracht voelden. De Sjah
LOODGIETERSBEDRIJF EN
SANITAIRE INSTALLATIES
Hoge Rijndijk 71 Leiden
Telefoon 20023—24350
Warm met kans op onweer
De Bilt verwacht van heden- tot
horgenavond:
Hef front van een nieuwe depressie
al morgen ons land dicht naderen. Voor
let front komen boven Frankrijk warm-
fe-storingen voor, die zich in noord-
iostelijke richting verplaatsen. Voor ons
and betekent dat aanhoudende kans op
en regen- of onweersbui. De maximum
emperaturen zullen morgen ongeveer
lelijk zijn aan die van vandaag, maar
nweersbuien kunnen in de middag of
vond enige afkoeling brengen.
(Opgemaakt te 10 uur).
10 mei
Zon op: 4.56 uur; onder: 20.18 uur.
Maan op: 6.51 uur; onder: 22.39 uur.
Hoogwater te Katwijk te 4.46 en 17.07
uur. Laagwater te 0.39 en 12.59 uur.
(11/5 hoogwater te 5.18 en 17.39 uur,
laagwater te 1.09 en 13.28 uur)
Advertentie
(exclusief toebehoren)
persoonlijke service
LANGE MARE 66 - TEL. 26500
verbrak echter de spanning met grote
tegenwoordigheid van geest: „Het is
maar de vraag of ze me willen
Daverend gelach en toejuichingen barst
ten los.
De Sjah onthulde nog, dat zijn missie
in Denemarken zeker een paar Deense
koeien zal aankopen en dat allerlei spe
cialisten zeer welkom in Perzië zyn.
Een Russische journalist wilde weten
wat er waar was van het bericht, dat
Engeland ingeval van een revolutie in
Gevangene op Haags
station ontsnapt
Verjaardag thuis vieren
Naar de Haagse politie gisteravond
mededeelde is woensdag, daags voor
Hemelvaartsdag, op het Haagse station
Staatsspoor, een gedetineerde aan zijn
bewakers ontsnapt. Het is een 23-jarige
Hagenaar, door de politie gekenschetst
als een „kruimeldief", die in de gevan
genis te Arnhem een gevangenisstraf
van 3 maanden wegens diefstal uitzat
en begin juli zou vrij komen Totnutoe
heeft men hem niet kunnen opsporen.
De jongeman was woensdag door le
den van de parketgroep van de Rijks
politie te Arnhem naar Den Haag over
gebracht, omdat hij moest terechtstaan
voor de politierechter te 's-Gravenhage
wegens een tweede diefstal. Hij heeft,
voordat de terugreis naar Arnhem be
gon, kans gezien op het station aan zijn
bewakers te ontsnappen. Hoe de ent-
snapping zich heeft toegedragen wilde
de Haagse politie niet mededelen. Men
neemt aan, dat rlp gedetineerde, die op
Hemelvaartsdag jarig was, zijn verjaar
dag niet in de gevangenis heeft willen
doorbrengen. De politie is gisteren wel
een kijkje gaan nemen op verscheidene i
adressen, waarvan zijn kon aannemen
dat de ontsnapte gevangene er zich zou
kunnen vertonen, doch heeft hem niet
aangetroffen.
Iran Canberra-bommenwerpers naar
dat land zal sturen.
De Sjah: „Ik kan U de verzekering
geven, dat er in Perzië geen revolutie
komt".
Ook deze uitspraak ontlokte luid
applaus.
Het werd weer stil in de zaal, toen
de Sjah hier, diep-menselijk en getui
gend van grote zedelijke moed, op liet
volgen, dat het natuurlijk mogelijk is,
dat iemand een aanslag op hem zal
plegen. Maar, zei hy, dat is geen revolu
tie. Tegen een revolutie kan met bom
menwerpers niets worden uitgericht. Het
heeft geen zin bommenwerpers te stu
ren om één moordenaar te doden. Een
revolutie, zei hij, wordt alleen veroor
zaakt door een ontevreden bevolking.
De Sjah gaf de verzekering dat 99 pet.
achter de regering staat. „Dat weet ik
niet door het aantal uitgebrachte stem
men, maar zo zijn de gevoelens in Iran".
Geen pretmaker, maar een
stuwende kracht
Deze perslunch, georganiseerd door de
Buitenlandse Persvereniging in Londen
was zeker uniek, niet alleen omdat het
niet elke dag gebeurt, dat journalisten
een vorst in hun midden hebben, maar
vooral door de waardige, openhartige
en uiterst bemmlijke persoonlijkheid
van de Sjah. Uit zijn vertrouwdheid met
perconferenties, welke hij geregeld in
eigen land geeft, blijkt reeds, dat hij
op en top een modern man is, midden
in deze brandende tijd staande. Hij bezit
een fijne humor, maar is in wezen van
diepe ernst vervuld. Alle oppervlakkig
heid is hem vreemd, maar hij is ook niet
zo somber als hij soms voorgesteld
wordt. Hij is allerminst een zwakkeling
of een pretmaker, maar een stuwende
kracht, die met een helder doel voor
ogen zijn grote taak vervult.
Het belangrijkste is echter, dat hij
wars is van schone frasen en geen enkel
blijk gaf van schuwheid of terughou
dendheid. Menig diplomaat en politicus
kan daar een voorbeeld aan nemen.
Geen bijzonder indrukwekkend gezelschap
Zwitserland houdt
rekening met meer
delegaties
(Van onze Reisredacteur,
W. L. Brugsma).
Genève, 9 mei Beminnelijk, ont
wijkend en niets zeggend als altijd heeft
Hij verzwolg leeuwen, maar verslikte
zich in muggenzei vroegere medewerker
Man die letterlijk
en figuurlijk stevig
op zijn benen staat
(Van onze Amerikaanse correspondent)
John L. Sullivan, die onder president
Harry Truman minister van Marine is
geweest, heeft over zijn vroegere baas
gezegd: „Hij verzwolg leeuwen, maar
verslikte zich in muggen". Daarmee is
Truman geschetst in zijn grootheid en
in zyn beperking. De leeuwen, dat wa
ren de beslissingen van grote allure, die
Roosevelts opvolger heeft moeten ne-
Dit nummer bestaat uit 16 pag. en
en Byvoegsel.
Gisteren is de 23 mz+ei hoge en
7500 kg wegende radarmast op de
brug van de in aanbouw, zijnde
Rotterdam gehesen. Het gevaar
te wordt op zijn plaats getakeld.
men; de muggen, dat waren de kleine
strubbelingen waar Truman zich soms
een klein mens in toonde. Maar hy wist
waar de grote problemen lagen. Die
ging hij niet uit de weg en vrijwel steeds
toonde hij zich een krachtig man in zijn
belangrijke beslissingen. Gisteren (8
mei) is Truman 75 jaar geworden en
met name natuurlijk de Democraten in
Amerika hadden des avonds een grote
huldiging georganiseerd.
„Hy verzwolg leeuwen Sullivan
moet gedacht hebben aan het formaat,
dat Truman toonde wanneer er waarlijk
grote beslissingen genomen moesten
worden: te hulp komen aan Grieken
land en Turkije, het plan-Marshall, de
NAVO. zijn strijd tegen John Lewis, de
leider der mijnwerkers, zijn moed in
zake het negervraagstuk (die hem in
1948 de steun van vier zuidelijke staten
kostte), zijn beslissing om op te treden
in Korea, om de H-bom te gaan ver
vaardigen enz. Waarlijk een indrukwek
kende parade van „leeuwen".
En de muggen? Daar praatte men
uiteraard niet te veel over op deze ver
jaardag en éls men het al deed, dan
bracht men met een vergoeilykende
glimlach bijvoorbeeld in herinnering,
hoe fel Trumén uitviel in een brief aan
de criticus van de Washington Post die
een ongunstige recensie geschreven had
over het zingen van Trumans dochter
Margaret! Geen president was Truman
op zulke momenten, alleen een partij
dige ietwat ordinair-verontwaardigde
vader
Vrees voor gewichtigheid
Men waardeerde het, dat deze man
niet wilde doorgaan voor meer dan hy
was en gaandeweg is men beginnen in
te zien. dat Trumans natuurlijke ma
nier van leven en reageren een van de
belangrijkste redenen was van zijn
kracht. Deze president was bepaald be
ducht voor wat hij „Potomac-koorts"
noemde: een gezwollen gewichtigheid,
die velen bedreigt, die aan Washington's
rivier de Potomac wonen. Hij was de me
ning toegedaan dat wel een miljoen
Amerikanen een even goed president
konden zijn als hijzelf was. maar hij was
het nu eenmaal geworden en hij was
verplicht ervan te maken wat hij kon.
Truman was allerminst de aarzelende
intellectueel, die wikt en weegt en. het
voor en het tegen ziende, een beslissing
uitstelt. Truman begreep, dat men za
ken. die dringend om een beslissing
vroegen niet op de lange baan mocht
schuiven. Hfj dacht na. nuchter, en
hakte de knoop door. Zijn manier van
leven was niet verfijnd, zyn humor
evenmin. Maar zijn lichaam en geest
waren sterk en kerngezond. Hij miste
de nervositeit van een Engels rijpaard,
maar hij had en heeft nog steeds het
uithoudingsvermogen, de werklust en de
natuurlijke intelligentie van een sterk
paard op een Amerikaanse ranch. Tru
man is Amerikaan genoeg om zulk een
vergelijking te waarderen.
Journalisten, die oud-president Tru
man dikwijls vergezellen op zijn och
tendwandelingen. waren gisteren al
vroeg aan zijn deur. Onder het zingen
„Happy birthday, dear Harry" boden
zij hem een taart met kaarsjes aan. Op
de vraag of hij ook fouten in zijn leven
had gemaakt, zei de jarige: „Meer dan
genoeg:, maar ik heb er geen spijt van".
Hy zou zijn leven indien mogelijk pre
ciess zo overdoen. Alleen zou hij wat
perder trouwen. Truman was 35 jaar
toen hij in het huwelijk trad.
Dag Hammarskjöld, secretaris-generaal
van de V.N., gistermiddag op een pers
conferentie het enorme apparaat van
pers, radio en TV, dat voor de minis
tersconferentie in Genève in het geweer
is gekomen, zich laten inschieten. Be
treurt Hammarskjöld dat hij niet bij de
conferentie zal aanzitten? Nee. Voorziet
hij voor zichzelf een speciale functie bij
de conferentie? Evenmin. Hoe denk: hij
het welslagen van de conferentie te be
vorderen? Door discreet te zijn. Heeft
hij kortelings in Kopenhagen dan geen
voorstellen gedaan om de V.N. in het
overleg der Grote Vier te betrekken?
Neen, hij had slechts in een acade
mische beschouwing de tiieoretische
mogelijkheden daartoe opgesomd. Waar
om kan hij niet actiever optreden in het
internationale overleg? Zowel het hand
vest van de V.N. als het gebrek aan be
reidheid der betrokken regeringen be
perken zijn armslag. Zal hij de minis
ters ontmoeten? Pas die vraag ontlokte
een bevestigend antwoord aan de glim
lachende lippen van de koele Zweed. Hij
dacht van wel en vermoedelijk een voor
een.
Zo wacht Genève dan de komst der
delegaties en hun woordvoerders, die
In Koeala Loempoer in Malakka.
werd het Aziatische filmfestival ge
opend als tegenhanger van Cannes-
De Japanse ster Kimiko Foekoeda
maakte dankbaar gebruik van de
rug van minister Tan Siew Sin van
handel en industrie van Malakka
als schrijftafel voor handtekenin-
gen.
vermoedelijk vrij wat spraakzamer zul
len zijn.
Hoe belangrijk de zaak van de confe
rentie ook moge zijn. men heeft erin
Genève enige moeite mee het ministe
rieel gezelschap als bijzonder indruk
wekkend te beschouwen. Men zegt hier»
Kerter werd door Eisenhower zo achte
loos aan de Amerikaanse pers voorge
steld. dat het de indruk wekte alsof hij
bij gebrek aan beter werd benoemd en
zijn bevoegdheden zijn beperkt. Selwyn
Lloyd heeft weinig gezag en heeft meer
dan eens op zijn voetstuk gewankeld.
Von Brentano herkauwt nog steeds op
enkele standpunten, die hij de afgelopen
weken op bevel van zijn oude kanselier
heeft moeten inslikken. Gromyko mag
zijn mond niet open doen zonder per
missie van Moskou. Hetzelfde geldt
uiteraard voor de Oostduitser Bolz en
voor de Tsjech Waclaw David. Voor
hem heeft de Zwitserse regering toch
maar een villa gereserveerd, evenals
voor de Pool Adam Rapacki, de enige in
het oostelijk gezelschap, van wie men
misschien af en toe een oorspronkelijk
geluid zou kunnen verwachten.
Prof. Beet vandaag naar Koningin?
Een ministerszetel voor W. J. de Pons (C.H.)
(Van onze parlementaire redacteur)
Nadat prof. dr. L. J. M. Beel donder
dag opnieuw tot de conclusie was ge
komen. dat alleen een nieuw kabinet
kan worden gevormd zonder socialisten,
meent men thans in de Haagse politieke
kringen, dat hij zeer spoedig tot een po
sitief resultaat zal komen.
De verwachting is. dat hij vandaag
no gof uiterlijk maandag naar de Ko
ningin gaat om haar mee te delen, dat
alle moeilijkheden zijn opgelost en dat
een nieuwe te benoemen formateur de
aan te zoeken personen bereid zal vin
den de hun aangeboden portefeuille te
aanvaarden.
Dinsdag of woensdag
Dinsdag of woensdag zou er dan of
ficieel een nieuw kabinet zijn met prof.
dr. J. E. de Quay toch weer als minis
ter-president. omdat prof. Beel zich ten
slotte tot taak heeft gesteld de formatie
De Quay alsnog tot een positief einde te
brepgen.
De formatiepoging van prof. De Quay
mislukte voornamelijk door twee fouten.
Van de drie belangrijke ministersporte
feuilles. die iedere partij begeert (Fi
nancien. Economische Zaken. Sociale
Zaken), gaf hij er direct al twee aan de
N.V.V. op kruispunt
NIEUWE ORIËNTATIE VEREIST
De heer D. Roemers, tweede voorzitter
van het Ned. Verbond van Vakvereni
gingen, heeft vanochtend in de Die
rentuin te 's-Gravenhage het buiten
gewone congres van het NVV geopend,
dat gewyd is aan het advies van de
S.E.R. over het te voeren sociaal-
economisch beleid in 1959 en 1960.
„Wy zijn er ons van bewust, dat het
NVV op dit congres op een kruispunt
der wegen staat. Voor het. eerst in de
geschiedenis van de loonpolitiek na 1945
is de bona fide vakbeweging ondanks
principiële verschillen niet eensgezind
over de weg die in de naaste toekomst
moet worden gevolgd. Wy hebben geen
enkele behoefte deze verschillen onnodig
aan te scherpen", aldus de heer Roe
mers.
„Voor het eerst na 1945 moeten wy
verwachten", zo zei hij voorts, „dat
het helaas nog steeds niet geformeerde
kabinet een andere weg op het gebied
der loonpolitiek gaat volgen dan die
welke wy het meest wenselijk achten.
Dat vraagt een nieuwe oriëntatie van
het beleid van het NVV, waartoe dit
congres,,, naar de heer Roemers zei,
„een eerste bijdrage moet zyn".
A.R. Daardoor liep hij vast. De tweede
fout, waardoor hij vervolgens strandde,
was het laten vallen van prof. dr. J.
Zijlstra (A.R.), in wiens plaats hij prof.
dr. H. J. Witteveen (V.V.D.) aantrok.
Correctie
De ervaren prof. Beel heeft deze fou
ten. door de grotere vrijheid die hij had,
kunnen corrigeren. De drie aantrekke
lijkste ministersportefeuilles heeft hij
verdeeld tussen KVP. AR en CHU. De
figuur uit de CH in deze sector is de
heer W. J. de Pous, die pas enige maan
den geleden is benoemd in de Raad van
State, omdat dit college sterk behoefte
had aan een sociaal-economische des
kundige. Met deze verdeling is prof.
Witteveen afgevallen, waardoor mr. E.
H. Toxopeus (VVD), die zien had terug
getrokken om bij te dragen tot een op
lossing toen de formatiepoging van prof.
De Quay was vastgelopen, weer in aan
merking komt voor de portefeuille van
Binnenlandse Zaken.
De meeste personen, die prof. De
Quay reeds had aangezocht, komen ook
weer voor op het lijstje van prof. Beel.
Prinses Beatrix
koopt „Drakestein"
Gaat zich daar vestigen
(Speciale berichtgeving)
Prinses Beatrix heeft het kasteel Dra
kestein met 20 ha bos van jhr. F. L.
Bosch van Drakestein aangekocht.
De geruchten, die wilden dat de Prin
ses zich mettertijd in Lage Vuursche
(gem. Baam) zou vestigen, zyn bier
mede bevestigd.
Enige tyd geleden werd het kasteeltje
met een gedeelte van het daarby beho
rende bosgebied te koop aangeboden.
Vier kopers meldden zich hiervoor,
onder wie de Prinses. De onderhande
lingen over de aankoop zyn al geruime
tyd geleden begonnen. Gisteren is de
koop gesloten.
Het biykt dat de prinses zeei binnen
kort haar nieuwe bezit zal betrekken.
