Prof. Beel vraagt schriftelijk liet
standpunt van de fractievoorzitters
Morgen in Bonn laatste
gesprek vóór „Genève"
WEERBERICHT
P. v. d. A. is nog steeds bereid
aan de regering deel te nemen
DE SJAH HEEFT IN LONDEN
GEEN TIJD VOOR ROMANTIEK
Ontmoeting dr. Adenauer-Debrê
Opgericht 1 maart 1860
DINSDAG 5 MEI 1959
No. 29736
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
UITERLIJK MORGEN ANTWOORD
'n
Prof. dr. L. J. M. Beel heeft thans een brief gezonden aan de fractie
leiders van de P. v. d. A., KVP, VVD, AR en CHU, waarin hij hun
heeft verzocht hun standpunt omtrent een aantal belangrijke punten
van het regeringsprogram uiterlijk morgen aan hem bekend te maken.
Het betreft hier uiteraard onderdelen van het program waarover
verschil van inzicht bestaat.
Prof. Beel wil nu eens precies weten, wat de socialisten willen en
niet willen.
Prof. Beel wil een
duidelijker situatie
Van KVP-zyde is direct na de ver
kiezingen al de indruk gewekt, dat de
PvdA haar eisen zo hoog stelt, dat er
met de socialisten over een regerings
program niet valt te praten.
Van de zijde van de PvdA daaren
tegen is verklaard, dat de andere par
tijen zelfs nooit een poging zouden heb
ben gedaan om met de PvdA te praten.
Bij de andere partijen leeft nu de
angst, dat de socialisten later zouden
kunnen zeggen dat zij buiten het kabi
net zyn „gezet" en er niet uit eigen wil
buiten zijn gebleven.
Reeds poging
Prof. De Quay heeft als kabinetsfor
mateur getracht een verklaring van de
PvdA te krijgen, waaruit zou blijken, dat
het regeringsprogram voor de socialis
ten onaanvaardbaar is. Die verkla
ring heeft de PvdA toen omzeild. Ook
gisteren heeft mr. J. A. W. Burger, frac
tievoorzitter van de Partij van de Ar
beid zich niet over het regeringsprogram
willen uitspreken. Dit heeft prof. Beel
ertoe gebracht zijn brief te versturen.
Het was op 4 april dat prof. De Quay
als kabinetsformateur aan de vijf frac
tievoorzitters hun persoonlijke ziens
wijze vroeg omtrent een aantal belang
rijke onderdelen van het toekomstige
regeringsbeleid.
In het nauw
Velen waren van mening, dat op die
manier de PvdA wel uit haar tent zou
worden gelokt.
Uit het antwoord had moeten blijken,
dat er in tegenstelling tot andersluiden
de beweringen, met de socialisten wel
met vrucht zou kunnen worden gepraat
over samenwerking. Bovendien moest 't
antwoord tegemoetkomend zijn, dat
praten nog zin zou hebben.
Maar matiging van de socialistische
eisen, zou later ongetwijfeld uitgespeeld
worden, als de PvdA toch in de oppo
sitie zou gaan.
En wanneer de PvdA haar verkie
zingsmanifest zou verloochenen en tot
offers bereid zou zijn, zpu er altijd nog
een belemmering zijn voor deelneming
aan een kabinet. Want prof. De Quay
wenste geen binding van de partijen
aan het regeringsprogram.
Velen dachten dus, dat prof. De Quay
de PvdA in het nauw had gebracht.
Omzeild
Maar mr. Burger omzeilde deze klip.
Hij ging in zijn antwoord niet in op de
punten van het regeringsbeleid, omdat
hij het in de eerste plaats van belang
achtte of er redelijke zekerheid zou wor
den geschapen, dat een aanvaard rege
ringsprogram verwezenlijkt zou worden.
Prof. De Quay trok hieruit de con
clusie, dat het geen zin had een kabinet
te vormen, waarin ook socialisten zitting
zouden hebben omdat hem was gebleken
dat de PvdA voor de verwezenlijking
van het regeringsprogram „binding" van
de partijen voor vier jaar aan een re
geringsprogram eiste. Prof. De Quay
achtte dat in dez.e tijd van snel veran
derende omstandigheden een onmoge
lijkheid en hjj besloot een kabinet, te
formeren met ministers uit. de partijen
die „binding" niet als eis stelden.
Weer contact
De formatiepoging van prof. De Quay
is mislukt. Alvorens de mislukte forma
tiepoging van prof. De Quay alsnog in
betere banen proberen te leiden, heeft
prof. Beel nog eens met mr. Burger van
de PvdA willen praten en hy heeft hem
gistermiddag het inmiddels uitgewerkte
regeringsprogram voorgelegd.
Mr. Burger heeft hem volgens zijn
eigen verklaring geantwoord, dat de
PvdA nog steeds bereid is medeverant
woordelijkheid voor het regeringsbeleid
te dragen en dat de PvdA daarover on-
Opnieuw nachtvorst
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond:
Opnieuw plaatselijk kans op zware
nachtvorst. Morgen overdag droog weer
en weinig bewolking. Zwakke tot matige
wind in hoofdzaak noordoostelijk. Onge
veer dezelfde middagtemperaturen.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
6 MEI
Zon op: 5.03 uur: onder: 20.11 uur.
Maan op: 4.41 uur; onder: 18.50 uur.
Hoogwater te Katwijk te 2.36 en 14.55
uur.
Laagwater te 10.36 en 22.59 uur.
derhandelingen wil voeren, al kende hij
de moeilijkheden, die dan zouden zijn
te overwinnen, maar al te goed. Hij
constateerde echter, dat die bereidheid
Advertentie.
Moederdag
zakdoeken
Weer Amerikaanse hulp voor
Indonesië
De Indonesische regering voert op het
ogenblik onderhandelingen met de V.S-
over Amerikaanse hulpverlening ter
waarde van zes miljoen dollar. Dit be
drag is door de V.S. aangeboden voor
modernisering en verbetering van de
Indonesische havens, aldus verneemt
het A.F.P. in Djakarta.
niet aanwezig is bij de KVP, zodat hy
niet begreep, waarom prof. Beel eerst
met hem en pas daarna met prof. Rom-
me (KVP) wilde spreken.
Nog geen uitspraak
Dus nóg geen uitspraak van de PvdA
over het regeringsprogramma. Prof. Beel
is van oordeel, dat onderhandelingen
slechts vrucht kunnen dragen, indien
vooraf overeenstemming bestaat over
enige punten van het regeringsbeleid,
die van overwegende betekenis zijn en
die bij de besprekingen na de verkie
zingen (12 maart) door hem als infor
mateur naar voren zijn gebracht als
tegenstellingen tussen de partijen. In
verband hiermee heeft hij dus zijn brief
opgesteld. Hij heeft het antwoord uiter
lijk morgenavond verzocht.
De politieke situatie moet eerst duide
lijk zijn opgehelderd voor hij zich ver
der met de kabinetsformatie bemoeit.
Na mr. Burger heeft hij gistermiddag
prof. Romme ontvangen en vandaag
heeft hij besprekingen gevoerd met de
fractieleiders Oud <VVD), Bruins Slot
(AR) en Tilanus (CHU).
Prins Bernhard naar Londen
Bijeenkomst politici en
financiers
Prins Bernhard zal morgen deel
nemen aan de door de American Ban
kers' Association dit jaar te Londen te
houden jaarlijkse monetaire conferen
ties waaraan door politieke financiële
kringen uit de V.S. en Europa zal wor
den deelgenomen. De conferentie is niet
openbaar. Het betreft hier een infor
mele bijeenkomst van bankiers en
staatslieden, tijdens welke vooral aan
dacht zal worden geschonken aan het
vraagstuk van de inflatie.
Koningin ontvangt Adamski
H.M. de Koningin zal op 18 mei George
Adamski, de Californische schrijver van
een boek over „vliegende schotels" op
Soestdijk ontvangen. Adamski maakt
een tournee. Op he,t ogenblik houdt hij
voordrachten in Engeland. Op 18 mei
zal hij in het gebouw voor K. en W. in
Den Haag een lezing houden en op 22
mei in Bellevue te Amsterdam. Zoals
bekend beweert de sohrijver contact te
hebben gehad met bewoners van Venus,
die in vliegende schotels de aarde zou
den hebben bezocht.
Koninklijk bezoek aan
Amsterdam
Koningin Juliana en Prins Bernhard
hebben het voornemen om van 7 tot 10
september a.s. een bezoek te brengen aan
Amsterdam.
Verantwoordelijkheidsgevoel verhindert
hem het najagen van eigen belangen
(Van onze Londense correspondent)
Deze week (van vandaag tot vrijdag) brengt de Sjah van Perzië een staats
bezoek aan Engeland. Koninklijke visites plegen op het drukke, zakelijke Londen
weinig indruk te maken, maar deze 39-jarige oosterse potentaat „koning der
koningen", „schaduw van de Almachtige", „centrum van het heelal" werkt op
de volksverbeelding. Hij komt uit een land, dat met sprookjes, legenden en
kunstschatten is verweven. En al vormde de tragedie van zijn huwelijk met de
schone Soraja helemaal geen sprookje, maar harde onfortuinlijke werkelijkheid,
sommigen blijven hopen op een sprookjesachtig slot, n.l. dat Soraja misschien zal
terugkeren naar de man, die immers verklaard heeft haar nog steeds lief te
hebben. Hier spreekt by de massa het verlangen naar romantiek tegen beter
weten in. Want het is thans bekend, dat de Sjah afstand van haar deed, niet
alleen omdat zij hem geen troonopvolger kon geven, maar ook omdat zij wilde
dat hij de politieke intriges, welke zyn bestaan kwellen, de rug zou toekeren en
zyn toevlucht nemen tot een luxe leventje in verbanning. Dit heeft de Sjah
geweigerd.
men, die hem drukken. Hij heeft een
diep verantwoordelijkheidsgevoel en is
geschokt door de ontzettende armoede
van het merendeel van zijn onderdanen.
Grote armoede van
Perzische bevolking
Hoewel de Sjah tot de rijkste mensen
ter wereld behoort de zevende in
rangorde en een met goudbeklede
Chrysler bezit alsmede twee luxe Vis-
count-vliegtuigen, welke elk drie mil
joen gulden kosten, zijn er naast zijn
huwelijkszorgen nog vele andere proble-
West-Duitsland
gaat Perzië helpen
De Westduitse minister van Eco-
nomische Zaken, prof. dr. L. Er- 1
hard, die in Perzië vertoeft ter be- 1
spreking van de Duits-Perzische 1
handel en van mogelijke Duitse in-
vesteringen in Perzië, heeft gisteren i
de pers meegedeeld, dat de Bonds-
republiek Perzië zal helpen met de
aanleg van een buisleiding van de
olievelden in het zuiden van het
land naar de Perzische Golf en bij
de bouw van een staalgieterij.
Hij deelde verder mee, dat Duits 1
kapitaal naar Perzië zal stromen 1
wegens de gezonde economische po
sitie van dit land. De Bondsrege
ring zal alle investeringen van par
ticulier Duits kapitaal in Perzië
garanderen, ook de investeringen
1 in de buisleiding en de staalgiete-
i rij. De garanties voor deze projec-
i ten, zullen volgens een mededeling
i van een lid van Erhards delegatie
resp. 500 miljoen en 800 miljoen
mark bedragen.
(Dit nummer bestaat uit 14 pagina's) i
Op de Grebbeberg vond gisteren
een sobere herdenkingsplechtigheid
plaats bij het Nationaal Leger-
monument. De chef van de gene
rale staf, luitenant-genet aal G. Ie
Fèvre de Montigny legde in tegen
woordigheid van vele militaire
autoriteiten een krans ter nage
dachtenis van de gesneuvelde mili
tairen
De meesten van de 20 miljoen Perzen
leiden een nagenoeg dierlijk bestaan.
Nauwelijks tien percent kan lezen en
schrijven. Velen zijn verslaafd aan ver
dovende middelen en de algemene ge
zondheidstoestand is slecht. In Teheran
kan men vaak mensen op straat van de
honger zien neervallen, hetgeen als iets
gewoons geldt, zodat niemand er aan
dacht aan besteedt.
De Sjah, Mohammed Reza Pahlevi,
heeft voortdurend getracht de levens
standaard van zijn volk te verhogen. Hy
heeft terecht verklaard, dat de toe
komst van het Midden-Oosten afhangt
van een algemene verhoging van de
levensstandaard. De Sjah steunde een
plan opgesteld door een Amerikaanse
bedrijfs-economische firma en berustend
op toenemende investering uit de olie
winsten. Ook hij was voorstander van de
olie-nationalisering, maar het scheelde
weinig of de Sjah was door de extremis
ten. die niet van een compromis wilden
weten, ten val gebracht. Het is nog maar
zes jaar geleden, dat Mossadeq de we
reld in rep en roer bracht! De Sjah gaf
eveneens de stoot tot de hervorming van
het landbezit en joeg de adel tegen zich
in het harnas, toen hij grote stukken
kroondomein aan de kleine boeren weg
gaf. Hij vecht ook tegen omkoperij en
corruptie in regeringsdepartementen. De
nieuwe wetten op dit gebied dreigen met
zware straffen. Ook hielp hy mee aan
de nogal willekeurige instelling van een
loyale oppositie in het parlement, ten
einde de regering in het goede spoor te
houden. Iets geheel ongehoords voor een
in wezen nog feodaal denkend land zyn
de persconferenties, die de Sjah tegen
woordig geeft. Hij zal hetzelfde in Lon
den doen, waar hij de gast zal zyn aan
een lunch van de Vereniging van Bui
tenlandse Dagbladcorrespondenten.
O Slot pag. 2
Bevestiging van de
Frans-Duitse vriendschap
(Van onze correspondent in Bonn)
De Westduitse Bondskanselier
Adenauer keerde gisteren na een
vakantie van drie weken in Noord-
Italië in zijn woonplaats Rhöndorf
terug. Morgen reeds zal hij in
Bonn tweedaagse besprekingen
met de Franse minister-president
Debré beginnen, besprekingen die
gelden als het laatste Westelijke
gesprek voor de maandag te
Genève beginnende ministerscon
ferentie met de Russen.
Adenauer heeft in Noord-Italië niet
alléén vakantie gehad: welhaast om de
dag verschenen daar Westduitse politici
en diplomaten om met hem te spreken
over hetzij de voorbereiding van de Ge-
neefse conferentie, hetzij over zijn op
volger als Bondskanselier. Vanuit zijn
vakantieoord bleef Adenauer daardoor
grote invloed uitoefenen zowel op de
gang van zaken in de Bondsrepubliek als
op de gesprekken te Parijs over de con
ferentie met de Russen. Zelfs zegt men
thans in Bonn, dat er eerst vandaag
met de terugkeer van Adenauer politiek
eindelijk weer eens iets te doen zal zijn
in de Westduitse hoofdstad, het bewijs
van de nog altijd bijzonder grote invloed
van de Bondskanselier, die niet van plan
lijkt te zijn voor zijn benoeming tot pre
sident op 12 september ook maar iets
van zijn macht uit handen te geven.
In Bonn hecht men veel waarde aan
Debré's bezoek. Het is de eerste keer dat
laatstgenoemde, die hier een „Gaullist-
van-het-eerste-uur" wordt genoemd,
naar Bonn komt. Debré zal tezamen
met zijn minister van Buitenlandse Za
ken Couve de Murville Adenauer en de
Westduitse minister van Buitenlandse
Zaken Von Brentano alle vraagstukken
onder de loep nemen, die volgende week
met de Russen behandeld zullen kunnen
worden. Men zegt hier dat beide rege
ringsleiders nog eenmaal blijk willen ge
ven van de Frans-Duitse eensgezindheid
en men brengt in herinnering, dat tij
dens de vele Westelijke onderhandelin
gen van de laatste tijd steeds gebleken
is dat Frankrijk en Duitsland het meest
onverzoenlijke standpunt ten opzichte
van de Russen innamen. Beide landen
waren, in tegenstelling tot vooral Enge
land, de felste tegenstanders van het
doen van concessies aan de Russen, zon
der dat vaststond dat van Sovjetzijde
evenééns concessies zouden worden ge
daan. Beide landen ook zweren bij een
politiek van hardheid ten opzichte van
Moskou. Men vermoedt dan ook, dat
Adenauer en Debré ten deze, de puntjes
op de i zullen zetten en dat te Genève
zal blijken, welke een eensgezindheid op
het punt van de onverzettelijkheid te
genover de Russische eisen er tussen
beide landen bestaat.
Tócli een gevaarlijk
sierelement op auto
Leids kantonrechter: wel
schuldig, maar geen straf
Voor de eerste maal moest zich giste
ren voor de Leidse kantonrechter iemand
verantwoorden, die ondanks het wette
lijke verbod toch nog een sierelement op
zyn auto had zitten, dat by een even
tuele aanrijding gevaar zou kunnen op
leveren.
Op motorkappen en spatborden wer
den door vele autofabrikanten derge
lijke dingen gemonteerd. Veelal hebben
zij geen nut, dooh dienen slechts tot op.
siering van de wagen. Daar deze sier-
elementen vaak scherp gerand of gepunt
zyn kunnen zij bij aanrijdingen ernstige
verwondingen van de slachtoffers ver
oorzaken. Derhalve is het sinds korte
tijd bij de wet verboden om deze sier-
elementen op auto's te hebben. Op over.
tredingen wordt streng gelet. Voor de
Leidse kantonrechter verscheen giste
ren een 46-jarige Rotterdammer, die op
de motorkap van zijn wagen een fraai
sierelement had, dat tevens dienst deed
als handgreep voor het openen en slui
ten van de motorkap. Bij zijn aanhou
ding had de politie het element ter
plaatse gedemonteerd en in beslag ge-
monen. Het lag gisteren als corpus de
licti op de groene tafel. Het was inder
daad nogal puntig en dus gevaarlijk.
Verdachte voerde aan, dat het element
tot de standaarduitrusting van zijn auto
behoorde en o.m. dienst deed als hand
greep, waarop tevens het „muggen-
schildje" werd gemonteerd.
Nu het element er niet meer op zat,
moest hij met allerlei kunstgrepen de
motorkap zien te openen en te sluiten.
De officier van Justitie had begrip voor
een en ander Maar hij wees op het ge
vaar, dat dit sierstukje had kunnen op
leveren en dus was het verboden. Zijn
eis was echter mild: f. 15,boete sub
sidiair 5 dagen hechtenis.
De kantonrechter was ervan over
tuigd, dat de verdachte te goeder trouw
was geweest en daar deze direct had
toegezegd een andere, minder gevaar
lijke handgreep te monteren, sprak de
kantonrechter wel het schuldig uit ech
ter zonder oplegging van straf. Als aan.
denken kreeg verdachte het corpus delic
ti meer naar huis.
-*•
Koningin Juliana en Prins Bern
hard legden gisteren een krans bij
het Nationaal Monument op de
Dam in Amsterdamwaar de ge
vallenen van de tweede wereldoor
log werden herdacht.
