Wje prijzen DESSO BULTHUIS ISoster President De Ganlle voorkwam, dat Morand „onsterfelijk" wordt Onderzoek commissie Lieftinck over de Surinaamse economie hoge kwaliteit Huilerig artikel in Westduits blad over „arme Willem" Polak Opgericht 1 maart 1860 Vrijdag 1 mei 1959 Achtste blad no. 29733 Ging beschermerboekje te buiten? Stormpje in Frankrijks literaire wereld Late wraak van een beledigde generaal (Van onze Parijse correspondent Er ls een stormpje opgestoken in het wereldje van de Franse literatoren. Een stormpje dus In een glas water, dat niettemin wel even mag worden gesig naleerd. De oorzaak van de consterna tie en de rel ligt namelijk bij generaal De Gaulle in persoon. De verkiezing van een nieuw lid van de Académie Fran?aise is over het al gemeen geen gebeurtenis waarbij de Fransen de adem ln de kelen stokken blijft. In beginsel onsterfelijk, worden de veertig leden van het doorluchtige college, op een enkele uitzondering na, zelfs door hun eigen land- en tijdgeno ten bij name wiet of nauwelijks gekend. Sedert ruim een jaar wist men echter dat de schrijver-diplomaat Paul Morand smachtend uitkeek naar een kans óók eens een fauteuil „onder de koepel" van het Instïtut de France te kunnen inne men, nadat hij bij een eerste kandi daatstelling met juist één stem meer derheid verslagen was. Vanwege zijn literaire oeuvre verdiende hij zeker die hose onderscheiding. De Académie Francaise was ten aan zien van zijn persoon evenwel in twee, bijna even sterke, kampen verdeeld, en de pers had van de kandldatuur- Morand een politieke cause célèbre ge maakt. Morand is tijdens de oorlog ambassadeur van maarschalk Pétain ln Boekarest en Bern geweest, en de kwes tie van de collaboratie werd bij deze gelegenheid nu weer eens diep opgera keld en opzichtig geëxposeerd. Beslissende brief Vóór er dezer dagen ten tweede male over het toetreden van Paul Morand door de academici gestemd zou worden, trok de secretaris een brief uit zijn betresle pantalon, die van niemand minder dan van staatschef De Gaulle in persoon afkomstig was. De generaal, die zijn landgenoten herhaaldelijk heeft uitgenodigd het verleden van de bezet tingstijd met zijn hartstochtelijke poli tieke tegenstellingen nu maar eindelijk te vergeten, sprak zich in deze brief zonder omwegen uit tégen de kandida tuur van Paul Morand! Hij kondigde zelfs aan, dat hij vanwege diens verle den bij een eventueel beleefdheidsbe zoek van de nieuwe academicien de poorten van het Elysèe gegrendeld zou houden. Ofschoon de president der republiek officieel óók nog de titel voort van be schermer der Franse Academie, heeft tot dusver een Frans staatshoofd, bij mensenheugenis, toch nog nooit onmid dellijk Ingegrepen bij de verkiezing van een nieuw lid. dat constitutioneel uit sluitend door de overige onsterfelijken jzèlf moet worden aangewezen. Ook de vurigste aanhangers van de kandidaat zijn bij het dreigement van het Elysée echter terstond in hun schulp, of onder de groene tafel, gekropen. Ned. emigranten slagen in Z.-Afrika voor 98% Na een moeilijk begin „Van de Nederlandse emigranten, die de Unie van Zuid-Afrika als hun vaste woonplaats hebben verkozen, is zeker 98% geslaagd; de een meer de ander minder al naar gelang de capa citeiten en de kansen!" Dit is de mening van de secretaris der Nederlands-Zuidafrikaanse vereniging ihr. mr, K. E. O. von Bose, die zojuist is teruggekeerd van een driemaandse oriënteringsreis naar de Unie, waar hij eich vooral heeft verdiept in het vraag stuk der emigratie. i In het algemeen slaagt de emigrant erin, na een wat moeilijke en zuinige beginperiode, zijn kans daar te grijpen. Rij is een harde werker en vindt in de tJnie veel waardering. Zijn speciale in stelling op het bereiken van zijn doel, n.l. materiële- en positieverbetering, doet hem onderscheiden van de Zuidafrikaner en plaatst hem wat geïsoleerd in de ge meenschap. Een uitzondering hierop tormt de kerkelijk gaoriënteerde emi grant, die dank zij velfc activiteiten, vrij »nel in de kerkelijke kring wordt opge- homen. „De emigrant in 2uid-Afrika en ook in Rhodesië krijgt in dit onmetelijke land veel eerder beloning naar kunnen dan in zyn geboorteland, waar veel initiatief en ontplooiing wordt belem merd door allerlei voorschriften, di ploma's en andere omstandigheden", zo zei mr. Von Bose. Dat desondanks het percentage terug gekeerde emigranten voor Zuid-Afrika iet hoogst is. acht hij te wijten aan de Onvoldoende instelling van de vrouw op 3e gehele nieuwe situatie. De vrouw, die In de Unie een Nederlands sprekende in derhalve een zekere haar bekende levensgemeenschap meent te vinden, tfordt by het ontdekken van het tegen- ieel vrij snel gedesillusioneerd en krijgt leimwee. In vele gevallen keert het ge- Sin dan terug, doch dikwijls kan men iet in Nederland niet goed meer vinden in vertrekt men opnieuw naar de Unie, 3an voorgoed. Mr. Von Bose heeft in zijn vele lezin- {en in de Unie herhaaldelijk gepleit foor het wijder open zetten van de deur roor emigranten. Duits echtpaar schuldig aan dood van zeven kinderen De 46-Jarige Otto Lehmann, medisch jssistent van de Universiteitskliniek in rottingen, is gearresteerd op verden king tezamen met zyn 43-jarige vrouw ie dood van zijn zeven van hun kinde ken te hebben veroorzaakt, hetzij door Jpzet dan wel door onachtzaamheid. De --ehmans hebben nog vier kinderen, in ie leeftijd van 3 tot 23. De vrouw is nog [iet gearresteerd, omdat zij voor de kin leren moet zorgen en er geen vrees be- Itaat, dat zy zal vluchten. De politie [erklaarde. dat de zeven kinderen, allen jeboren tussen 1949 en februari van ut jaar. om het leven zyn gekomen loor koude. Er rees achterdocht door 'et feit, dat de bevalling steeds thuis eschiedde, hoewel Lehmann zonder ttoeite opneming van zyn vrouw in de fliniek had kunnen verkrygen. Voorts ferd steeds een andere vroedvrouw ge- bepen evenals een andere dokter, als r een kind gestorven was. Geen van e zeven kinderen heeft langer dan 30 agen geleefd. Er was één tweeling by. I In de Parijse boulevardbladen ls de stilte over dit incident daarentegen nog altijd niet gevallen en, gezien de om standigheid dat zelfs sommige ministers en andere hoogwaardigheidsbekleders ook wel enige (collaboratie-)boter op de hoofden zou kunnen dragen, hebben journalisten nu ©ens willen uitpluizen waar in dit geval het naadje van de kous wel precies zat. Revanche na 20 iaar Men is daarbij gestoten op een ander miniem incidentje waaruit misschien toch wel veel kan worden verklaard. In juni 1940 bevonden De Gaulle en Mo rand zich in Londen- beide in officiële missie van de regering-Reynaud. We gens een nijpend tekort aan personeel moesten ze om beurten gebruik maken van de diensten van eenzelfde (adel lijke) secretaresse, mej. De MIribel. Kleine wrijvingen zijn onder zulke om standigheden niet altijd te voorkomen, en vooral de hoogmoedige doch toen nog totaal onbekende generaal ver droeg het slecht, wanneer de secreta resse door Morand in beslag werd ge nomen op een moment, dat h ij haar nu juist zo dringend nodig had. Na zijn historische radio-oproep aan het Fran se volk op 18 juni van dat jaar. liet De Gaulle, via de gemeenschappelijke secretaresse, de schrijver weten dat hij hem met een vertrouwelijke zending belasten wilde. Morand antwoordde echter niet, doch vertrok, langs een om weg, naar Vichy om zijn diensten aan te bieden bij De Gaulles grote rivaal en voormalige leraar, maarschalk Pétain!! Deze belediging moet de fiere militair de vermaarde schrijver nooit hebben vergeven. Na bijna twintig jaar heeft De Gaulle, in zijn functie van bescher mer der Franse Academie, revanche ge nomen. De onsterfelijkheid zal voor Paul Morand niet zijn weggelegd Opstandelingen binden de regeringstroepen Voorlopig echter geen kans op herstel gezag Uit doorgaans betrouwbare diploma tieke bron te Singapore vernam Beuter, dat de Indonesische opstandelingen in Sumatra en Celebes door hun acties thans meer regeringstroepen binden dan te eniger tyd sedert in begin 1958 de op standige bewegingen begonnen. Op Su matra, waar de opstandelingen een tac. tiek volgen van guerilla-overvallen, wor de naar het zeggen der opstandelingen 4 k 5 legerbrigades bezig gehouden. De opstandelingen hebben in de afge lopen weken tweemaal een overval ge meld van het vliegveld in de Minahassa, aldus vorengenoemde zegslieden. Hier is de Indonesische regering een groot scheepse aanval te land en in de lucht tegen hen begonnen. Maar, aldus deze zegslieden, er bestaat geen kans dat in een nabije toekomst de opstandelingen in staat zullen zyn, hun gezag te vestigen, noch op Sumatra, noch op Celebes. zy voegden hieraan toe, dat naar ver luidt 'kleine groepen opstandelingen voor africhting naar getoieden overzee zijn ge zonden. Er werd niet bij gezegd naar welk land. alleen dat dit in Zuidoost- Azië zou zyn gelegen. Concerttournee Feike Asma naar V.S. en Canada De organist Feike Asma is door de „Feike Asma Organ Tour Committee" in samenwerking met de Christian Refor med „Calvin College", en de Reformed „Hope College", gevestigd in Canada en de V.S., uitgenodigd voor een concert tournee. In de periode van 25 oktober tot 15 december a.s. zal de organist een 30-tal concerten geven op de grootste orgels van de V.S. en Canada. Voor de radio zal Feike Asma in beide landen enkele programma's uitvoeren, van werken van Nederlandse componis ten. (Sweelinck, Bute, Zwart, Monniken, dam en An draessen)Voor deze tournee moet in beide landen meer dan 12.000 km worden afgelegd. Voordelen pas in de toekomst tot uiting; in geen geval devaluatie van S-gulden Advertentie. 3 mode-successen Voorjaarsmode in de sportieve P C-stijl: bij zonder van snit en kwali teit... speciaal voor de vrouw die van vlot en apart houdt I Nylon regenmantels van het ideale, waterdichte nylonweef-, sel: vederlicht, klein op te vouwen. Zie de flatteuze kleuren! van prachtige kwaliteit structuurweef sel in nieuwe fijne pasteltinten. Mo dieuze rug Blazers English flannel in de favoriete blauwe kleuren; stolpplooi en klein ceintuur tje geven de rug een modern accent Prof. P. Lieftinck heeft te Parama ribo mededelingen gedaan over de werkzaamheden van de missie, die tot taak heeft, een studie te maken van de te verwachten economische ont wikkeling in Suriname, onder invloed van de voortgezette uitvoering van het 10-jarenplan en andere overheidspro jecten, de uitvoering van het Broko- pondoplan en van andere particuliere investeringen ln Suriname. Op grond van deze studie is de missie verzocht, de Surinaamse rege ring te adviseren over het econo mische en financiële beleid, teneinde in de komende fase van versnelde Advertentie „Europa-karpet", voor modern en klassiek interieur. 140 x 200 160 x 220 200 x 300 225 x 325 f 105.— f 133.— f 225.— f 270.— Botermarkt 23 Felle kleuren in Bollenstreek Overal in de bollenstreek ziet men nu uitgestrekte velden felgekleurde tulpen in bloei, waartussen hier en daar nog een veldje late hyacinten. De Keukenhof is nog steeds een waar lusthof. Allerlei soorten tulpen en an dere bolgewassen wedyveren met elkaar in schoonheid en kleur. A.s. zaterdag 2 mei vindt in Noord- wyk de prysuitreiking plaats van de Tulpenrallye en in Lisse, om 3 uur, de start van het kindercorso op het par keerterrein van het Hollands Bloem bollenhuis economische ontwikkeling, de stabili teit ln het Surinaamse economische leven te behouden en gezonde voor waarden te bevorderen voor de ver dere economische groei na voltooiing dezer projecten. De commissie bestond, behalve prof. Lieftinck en dr. Ponsen van het Inter nationale Monetaire Fonds, uit prof. Goedhart van de Amsterdamse Univer siteit, leermeester van de Surinaamse ministers Sedney en Van Philips, en mr. Soutendyk, ambassaraad te Washington, die op verzoek van prof. Lieftinck in deze missie was opgenomen, daar de heer Soutendijk volledig op de hoogte is van de gang van zaken in Suriname en reeds vijf bezoeken aan Suriname had gebracht. Gedurende de korte tijd dat de missie in Suriname is, heeft zij een grondige studie gemaakt van de economische ont wikkeling in de periode 1954 t/m 1958, de eerste vyf jaren van het Surinaamse tienjarenplan Er tekenen zich reeds enkele pro blemen af, die de volle aandacht zul len vragen o.a. 1. vele projecten die tot dusver zijn of worden uitgevoerd zowel particuliere als van de overheid, zullen naar hun aard pas in de toe komst de goederenproduktie gaan ver hogen; 2. tijdens de periode van de uitvoering der projecten zullen in Suriname aanzienlijke bedragen wor den uitgegeven, terwyl de goederen produktie langzaam op gang komt en het voordeel pas in de toekomst tot volledige uiting zal komen; 3. dien tengevolge zal, in de komende jaren, de import sterk toenemen waarop de export slechts vertraagd zal reageren. De missie hoopt, binnen drie maan den, met haar verslag gereed te zyn. In ieder geval kon zy reeds nu in verband met bepaalde geruchten mededelen, dat zij de Surinaamse regering sterk zal af raden de gulden te laten devalueren. De Surinaamse gulden is nu zeer hard. Het zou volkomen onjuist zyn, spanningen teweeg te brengen waardoor de positie van de Surinaamse gulden zwakker zou worden. „By een devjfluatie heeft Su riname niets te winnen, maar alles te verliezen", aldus prof. Lieftinck Sentimenteel verhaal over SS - moordenaar partisanenslrijder en lid elitedivisie,i Zijn vlucht uit Breda krijgt nog een staartje In een huilerig artikel heeft het zondagse zusje van Westduitslands grootste sensatieblad Bild-Zeitung, eens even gepoogd de tranen van haar lezers op (e wekken met een artikel over Willem Polak, de in 1952 uit de Bredase gevangenis ontvluchte S.S.-er, die in ons land veroordeeld is wegens moord. Met onverholen sympathie wordt hier de Duitse lezer verteld, wie die arme Wil lem „Polak" toch wel ls. „Dit is de geschiedenis van twee broers", aldus het begin van het senti mentele verhaal in Bild am Sonntag van zondag j.l. De thans 43-jarige Wil- Advertentle Voor Uw recepties en partijen Wijnhandel Spaans vliegtuig stort neer: 27 doden Een Spaans passagiersvliegtuig is woensdag tussen Barcelona en Madrid neergestort; de 27 inzittenden zijn om het leven gekomen. Onder de 24 pas sagiers bevonden zich de Spaanse tur ner Joaquim Blume en zijn vrouw. De 26-jarige Blume werd in 1957 in Parjjs Europees kampioen met een ver rassende overwinning op de Rus Titov, die in Melbrourne drie gouden medailles had veroverd. Blume was elf maanden geleden getrouwd met Maria Jose Bo- net, die nu eveneens om het leven is gekomen. Op de W aalsdorpervlakte heeft de voorzitter van de stichting Oor logsmonument 194045. prof. mr. P. S. Gerbrandy aan het gemeente bestuur van Den Haag dc Bourdon- klok overgedragenbestemd voor de herdenkingsplaats op deze vlakte. De klok is geplaatst in een klokke- stoel op een duintop. Na de over dracht werd de klok geluid door leden van de voormalige Binnen landse Strijdkrachten. lem Pol (l)ak wordt afgeschilderd als een Nederlander, die Nedersakser is ge worden en thans in Hannover een nieuw leven is 'begonnen. Een nieuw leven: dag in. dag uit klimt „de reusachtige man van 1.92 meter" op zyn bromfiets en rijdt naar zijn werk op een grote auto- fabriek. Hy wil zo mogeiyk niets meer weten van de gebeurtenissen uit het verleden. Maar hy kan niet verhinderen, dat de schaduwen van deze gebeurte nissen steeds weer in zyn gezellige woonkamer met de lichte stoelen en het notehouten buffet vallen Men ziet het: de verslaggever van Bild am Sonntag is eens gezellig by ..Hunenhaft" lange Willem op bezoek geweest en heeft daar naarstig opgete kend wat de ex-S.S.-er heeft opgedist. Dat hy zich in 1940 vrywillig bij de S.S. meldde, dat hy met de „Elitedivision Wiking" in Rusland vocht, dat hy werd ingeiyfd by het „Sonderbataillon Skor- zeny". En dat de politieke vergissing van Willem Pol1 (l)ak uitgroeide tot een menseiyke tragedie en een persoonlyke schuld toen men hem „inzette" in de S.S.-actie „Silbertanne" ter bestrijding in zijn Nederlandse vaderland van par- tisanen Prompt meldde Polak, aldus het ver haal, zich bij opper-S.S.-er Feldmeyer en vroeg overplaatsing naar het Oost front, maar ..Standartenführer" Feld meyer dreigde Willem Polak met de liquidering van de familie Polak, waarop „Scharfiihrer" Willem zich aansloot by de beulen enschoot, aldus Bild am Sonntag. In januari 1945 dan, zo gaat het blad voort, kwam een opgejaagde man in het huis van de S.S.-er en stelde zich voor: „Ik heb met de onderduikers (de Nederlandse verzetsbeweging) ge sympathiseerd. Ik wordt opgejaagd en men wil my doodschieten". Die man was Piet Polak, zyn broer, aldus het artikel. Kortom, Piet Pol(l)ak kreeg Willems S-S.-ausweis en redde zijn eigen leven.. En na de oorlog was het deze Piet Polak, juist terug uit Indonesië als militair, die bewerkstelligde, dat de ter dood veroordeelde Willem werd be genadigd. „Die Brüder Pollak sinds quit", heet het artikel dan ook! Toen op 5 mei 1945 de Duitsers capituleerden, was Piet een nationale held en Willem met de teruggekregen S.S.-auswels een oorlogsmisdadiger „Vertwijfeling" Willem Pol(l)ak kwam in de gevan genis voor oorlogsmisdadigers te Breda. „En omdat de Koningin in haar troon rede had gezegd, dat God slechts hem helpt, die zichzelf helpt, heb ik myn vlucht georganiseerd", aldus Willem Polak tegen de Bild-Journalist, die daaraan toevoegt: „In de woonkamer met de lichte meubels en het notehou ten buffet werden deze woorden een paar dagen geleden zonder de geringste spot geuit. Er klonk veel eerder berus ting en vertwijfeling in" Op deze huilerige en van sympathie getuigende toon wordt aan het miljoen lezers van Bild am Sonntag het portret van een man geïllustreerd met een foto: Willem Polak met motorbrll en bromfiets voorgezet, die te onzent geldt als een ordinaire S.S.-moordenaar. Maar de officier van Justitie te Lline- burg acht de zaak-Polak nog niet afge daan. De vlucht van Kerstmis 1952 krygt nog een staartje, ook al is in eerste instantie een proces wegens moord in drie gevallen van de hand ge wezen. Voor de tweede maal getrouwd, in het bezit van een fraaie bromfiets, een baantje by een grote autofabriek te Hannover, lichtgekleurde meubels en een notehouten buffet zo wacht Willem Polak dan op de consequenties van zijn vlucht uit Breda. Daarby is hy in het bezit van de onverholen sympa thie van lieden, die over hem met een zekere bewondering schrijven als „de voormalige S.S.-er en partisanenbestry- der Willem Pollak"!, ..de man van de elitedivisie Wiking en van Skorzeny's „Sonderbataillon". De Nederlands-Duitse verhoudingen blyven, in het licht van dergelyke sym pathieën. een moeilijk geval.... Nota Algemeen Orgaan voedselvoorziening OVER INKOMSTENBELASTING 195» Het Algemeen Orgaan Voedselvoor ziening heeft aan de Minister van Financiën en aan de Tweede Kamer een nota gezonden over het ontwerp van wet op de inkomstenbelasting 1958. Deze nota gaat met name over de gevolgen van de inkomstenbelas ting op ondernemingen, en is vooral gebaseerd op de praktische gevolgen, die de inkomstenbelasting heeft voor handelsondernemingen in landbouw- produkten, visserijprodukten en le vensmiddelen. In de nota komt het Algemeen Or gaan tot de volgende conclusies: in het algemeen genomen is in het wetsont werp te weinig rekening gehouden met de gevolgen, die de wet heeft voor de financiering en de voortzetting van on dernemingen. De handel in landbouw- produkten, visserijprodukten en levens middelen wordt voor een groot deel uit geoefend in ondernemingegn, waarvan de bedryfsresultaten direct onderhevig zyn aan inkomstenbelasting. De reeds door de sterke progressie veroorzaakte moeilijkheden by de financiering van deze ondernemingen zyn des te groter, omdat deze ondernemingen veelal af- hankeiyk zyn van wisselende oogsten en de daardoor veroorzaakte fluctuaties in de bedryfsresultaten leiden tot een aanzienlijk hogere inkomstenbelasting dan bij ondernemingen met meer sta biele bedrijfsresultaten het geval is. Het betreft hier niet zo zeer conjunctuur schommelingen dan wel fluctuaties van structurele aard. De in art. 55 geopende mogelijkheid tot teruggaaf van inkom stenbelasting by wisselende inkomens uit ondernemingen blykt slechts zeer ge- deeltelyk tegemoet te komen aan de redelijke wens van een evenredige be lastingdruk voor ondernemingen met wisselende bedryfsresultaten enerzijds en met meer stabiele bedrijfsresultaten anderzyds. In verband met het vorenstaande worden enigeg desiderata naar voren gebracht, o.a. dat het „voor het effec tueren van art. 55 wenselyk is dat reeds in het eerste jaar, waarin de wet in werking treedt teruggaaf van inkomstenbelasting kan worden ge vraagd over de onmiddeliyk vooraf gaande jaren". Jaarverslagen „Eerste Nederlandse" en „Nieuwe Eerste Nederlandse" In de heden gehouden vergadering van aandeelhouders v. d. Verzekering Maat- scha/ppy „Eerste Nederlandsche" is het dividend over het in 1957 met 50% ver hoogde kapitaal bepaald op f. 27.50 per aandeel op het daarop verplicht gestorte bedrag (v. J. f. 25,—) en op 4% over het bedrag der onverplichte stortingen. De produktie in 1958 beliep f. 314.951,91. De portefeuille nam per saldo met f. 180.257.251 (v.J. f. 199.441.978toe. Het royemenitscyfer was vrij aanmerkelijk hoger dan verleden jaar, als gevolg van de recessie. De verzekeringsstand kwam op ultimo in het boekjaar op f. 2.244.548.180 (v.j. f. 2.064.290.929). De beleggingen zyn van f. 489.285.348 tot f. 523.275.638 toegenomen. Het batig saldo bedraagt f. 7.019.07® (v.j. f. 6.304.569), Voor uitkeringen bleef 'n bedrag van f. 1.071.597 (v.J. f. 873.493) beschikbaar. De actuariële reserves bedroegen op ultimo 1958 f. 40.500,000 (v.J. f. 33.500.000). Het verslag 1958 van de Verzekerings bank „De Nieuwe Eerste Nederlandsche" vermeldt een groei ran het premie-inko. men tot f.39.418.041 (v.j. f. 35.904.007). De technische reserves bereikten een hoogte van f. 30.478.611 (v.j. f. 26.077.428) De beleggingen namen met f. 6.830.728 (v.j. f. 2.932.308) toe. He>t totaal van de beleggingen bereikte een hoogte van f. 43.399.720 (V.J. f. 36.568 992). He: saldo van de verlies- en winstrekening beliep .f 2.165.091 (Vj. f. 1 917 575). Het divi dend werd bepaald op 15% (v.j. 12%). De vrye reserves stegen van f. 8 tot f. 10 miljoen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1959 | | pagina 21