Beleid van Herter biedt, ondanks
belemmeringen, vele mogelijkheden
Kabinetsformatie staat
op het punt van slagen
WEERBERICHT
De laatste keuze is moeilijk:
prof. Zijlstra of mr. v. Campen?
Nuance-verschil met Dulles zou
in onderhandelingstactiek van
grote betekenis kunnen zijn
In Bonn wordt het aftreden van
Blankenhorn en Hallstein geeist
Opgericht 1 maart 1860
DONDERDAG 23 APRIL 1959
No. 29727
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur; J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Prof. Witteveen op Economische Zaken
(Van onze parlementaire redacteur)
De onderlinge overeenstemming voor een oplossing van de moeilijk
heden bij de kabinetsformatie is gisteren, na langdurig confereren,
door enige zetelverschuivingen en het aantrekken van nieuwe figuren
bereikt. De KVP heeft de portefeuille van Economische Zaken afge
staan aan prof. dr. H. J. Witteveen (VVD), hoogleraar aan de
Nederlandse Economische Hogeschool te Rotterdam.
Eén zetel voor CHU
Mr. Ph. C. M. van Campen (KVP),
aan wie eerst Economische Zaken was
toegedacht, zou zich hebben terugge
trokken, evenals mr. E. H. Toxopeus
(VVD) uit Breda, die kandidaat was
Gemeenschap te eisen. In de Westduitse
dagbladen kon men hedenochtend deze
zelfde eis lezen: men zegt daarin dat
ook de vrijspraak van Hallstein niet vry
van smetten is, omdat deze slechts bij
gebrek aan bewijs is vrijgesproken
en niet geheel vrijuit zou gaan.
Daarmee, zo zegt men, verspeelde de
Bondsrepubliek zowel in het geval-
Blankenhorn als in dat van Hallstein in
het buitenland een zeker vertrouwen.
Zoals het vooraanstaande Hamburgse
blad .Die Welt" hedenmorgen schreef:
„Beide mannen zullen in de toekomst
voor hun openbare werkzaamheden dus
danig belast zijn, dat men er wel nau
welijks mee rekenen kan, dat zy hun
ambt verder zullen behouden." Veel
milder was hedenmorgen het commen
taar van de Frankfurter Allgemeine
Zeitung. Dit blad schreef: „Ook een
staatssecretaris (bedoeld wordt Hall
stein) kan wel eens een fout begaan.
Er was geen komplot-Hallstein-Blan-
kenhorn en geen komplot van de rege
ring. De zaak is de opwinding niet
waard. Maar het blad meent ook, dat
Hallstein en Blankenhorn zich beiden
vóór het proces reeds op non-activiteit
hadden moeten laten stellen.
Men zegt in Bonn verder, dat het in
hoger beroep ge.an van Blankenhorn
niets te maken zal hebben met zijn mo
gelijk ontslag. Men verwacht, dat hij
heden nog de regering zal vragen hem
met verlof te zenden, totdat het hoger
beroep behandeld is. hetgeen een kwes
tie van maanden kan worden. Maar
men gelooft ook. dat het kabinet heden
een andere en heel wat drastischer weg
zal kiezen en Elankenhorn als ambas
sadeur uit Parijs zal terugtrekken. In
dat geval zou de regeringsperschef,
staatssecretaris Von Eckardt, ambassa
deur in Parijs worden
Brussel rekent op
terugkeer
Voor Hallstein liggen de zaken geheel
anders. Opvallend vond men het hier
allereerst, dat de Italiaanse vice-presi
dent van de EEG, Malvestiti, gisteren
direct van Brussel uit liet verkondigen,
dat hy bly was, dat Hallstein nu zyn
functie weer zou kunnen opnemen.
Hallstein zou reeds hedenmiddag weer
in Brussel zijn. En ook overigens ver
neemt men uit Brussel slechts stemmen,
die van genoegdoening over Hallsteins
vrijspraak spreken. Daaruit concludeert
men in Bonn, dat er van een ontslag
van Hallstein dat slechts tot stand
zou kunnen komen door een eenstem
mig besluit van de zes bij de EEG aan
gesloten landen geen sprake zal zijn.
Desondanks meent men, dat er voor een
man van eer geen andere weg openstaat
aan ontslag nemen, omdat de uitspraak
in het proces-Strack melding maakt
van vrijspraak bij gebrek aan bewijs.
Speciaal in SPD-kringen in Bonn wil
men Hallsteins ontslag, waardoor het
betreurenswaardige feit in Bonn aan
de dag treedt, dat de uitspraak van dit
toch reeds in politieke sfeer getrokken
proces leidt tot zuiver politieke discus
sies over de toekomst van de beide
voormalige beklaagden.
voor de portefeuille van Binnenlandse
Zaken. Deze portefeuille, die de CHU
gaarne wenst, komt in handen van mr.
A. C. W. Beerman (CHU). Vanmorgen
heeft de kabinetsformateur prof. Witte
veen ontvangen. Mr. Beerman, zou van
middag om 5 uur komen, omdat hij
vandaag een belangrijk pleidooi moest
houden.
Prof. Witteveen is een nieuwe VVD-
figuur en omdat er voor de VVD slechts
drie zetels zijn gereserveerd in het ka
binet, heeft mr. Toxopeus zich in het
belang van een oplossing teruggetrok
ken.
Tijdelijk
De portefeuille van Volkshuisvesting
zou tijdelijk worden opgedragen aan de
heer W. K. N. Schmelzer (KVP), totdat
de CHU een minister voor deze zetel
kan aanwijzen. De portefuille van Land
bouw komt in handen van de KVP,
eventueel van mr. Ph. C. M. van Cam
pen of mr. V. G. M. Marynen, algemeen
Koningin Juliana heeft gister
avond. in de Utrechtse Schouwburg
de galavoorstelling bijgewoond van
..De wonderbaarlijke schoenlap
persvrouw". een toneelstuk van
Garcia Lorca. dat opgeveerd werd
ter gelegenheid van het twaalfde
lustrum van de Utrechtsche Vrou
welijke Studenten Vereeniging. Tij
dens de pauze werden enkele van
de oudste reünisten aan de Ko
ningin voorgesteld.
secretaris van de Katholieke Werk-
geversbond.
Staatssecretaris voor Nieuw-Guinea
wordt dr. J. Vixseboxse, ambassade
secretaris te Bangkok, zoon van het
Eerste Kamerlid Vixseboxse.
Nadat prof. De Quay gistermiddag
van AR- en CH-zijde was ingelicht om
trent de reacties in die kringen op zijn
suggesties tot oplossing van de moeilijk
heden, is hij gisteravond in het bezit
gekomen van de opvattingen hierom
trent in KVP- en VVD-kringen. De for
mateur zou na de bestudering van deze
antwoorden zijn keuze uit de voorhan
den zijnde mogelijkheden bepalen en
dienovereenkomstig zijn formatiewerk
voortzetten.
Goede verstandhouding
De voorhanden mogelijkheden zijn dat
mr. Van Campen (KVP) zich terugtrekt
of prof. Zijlstra (AR), welke laatste voor
een oplossing de hem toegedachte por-
feuille van Financiën ter beschikking
heeft gesteld. Prof. Witteveen zou mi
nister van Economische Zaken of minis
ter van Financiën kunnen worden. Voor
beide portefeuilles beschikt hij ruim
schoots over de vereiste kwaliteiten.
Tussen de bewindslieden van Econo
mische Zaken en van Financiën dient
voor het belangrijke financieel-econo-
mische beleid een goede verstandhou
ding te bestaan en omdat prof. Witte
veen (37 jaar) en prof. Zijlstra (40 Jaar)
elkaar kennen uit hun studietijd aan de
Economische Hogeschool, ligt deze com
binatie voor de hand als de beste op
lossing.
Er zit nu gang in de kabinetsforma
tie. Het is mogelijk dat prof. De Quay
vanavond al zijn kabinet bijeen heeft.
Tijdschema corso en'Premier Reinert van
verkeersmaatregelen
Zaterdag a.s. zal het bloembol
lencorso ..Bloemenparadijs" door
de Bollenstreek rijden: 's morgens
van Sassenheim in de richting
Bennebroek en 's middags in om
gekeerde richting. Het corso ver
trekt om 11 uur van de Warmon-
derdam te Sassenheim; te ongeveer
2 uur bereikt men het keerpunt op
de Rijksstraatweg te Bennebroek.
De terugweg wordt aanvaard te
3 uur, waarna men te omstreeks
6 uur weer bij het uitgangspunt
aankomt.
De kop van de stoet komt te 11.46 uur
aan de grens van Lisse aan, te 12.43 uur
aan de grens van Hillegom. Het voorbij
trekken van de stoet duurt ongeveer een
half uur. Op de terugweg zijn de tijden:
aankomst aan de grens te Hillegom te
3.13 uur, aan de grens van Lisse te 4.14
uur en aan de grens van Sassenheim te
5.18 uur.
PARKEERPLAATSEN
In verband met het corso zijn ver
schillende verkeersmaatregelen getrof
fen. Het corso is via de bestaande wegen
normaal te bereiken, maar men moet er
wel rekening mee houden vroegtijdig
aanwezig te zijn, daar er grote drukte
wordt verwacht. Parkeren is toegestaan
langs de corso-route buiten de bebouwde
kommen, waarbij er wel op wordt aan
gedrongen zo weinig mogelijk schade
toe te brengen aan bermen en berm
planken. Bovendien zijn er parkeer
plaatsen in de dorpskom van Sassen
heim in de Parklaan en omgeving, in
Lisse de parkeerterreinen van Keuken
hof, in Hillegom op het parkeerterrein
van Treslong en in de nieuwe woonwijk
bij dit restaurant en in Bennebroek op
de parkeerterreinen van de Linnaeushof
DOORGAAND VERKEER
Het verkeer dat van de zuidzijde de
corso-route nadert zal rekening moeten
Saarland overleden
Premier Egon Reinert van Saarland,
die dinsdag by een auto-ongeluk ern
stig werd gewond, is vandaag aan zijn
verwondingen bezweken. Dit werd be
kendgemaakt door de regeringsvoorlich
tingsdienst te Saarbrücken. Reinert, die
lid was van de Westduitse Christen
democratische Partij van dr. Adenauer,
stond sinds juni 1957 aan het hoofd der
regering.
Thor gelanceerd
De Amerikaanse luchtmacht heeft
vanochtend vroeg op de basis te Cape
Canaveral een raket met middelgrote
reikwijdte van het type „Thor" gelan
ceerd, die een afstand van 2400 km. in
zuidelijke richting over de Atlantische
Oceaan zou moeten afleggen.
Men hoopt de neuskegel van de raket
te kunnen terugvinden.
houden met enkele omleggingen en
stremmingen. Het gedeelte van de
Rijksweg no. 8 (Sassenheim-Hillegom)
gelegen tussen de Rijksweg no. 4 (Den
Haag-Amsterdam) en de Warmonder-
dam is niet toegankelijk voor verkeer
tussen 7.30—11.45 uur v.m. en van 4 tot
7.30 uur nam. Het doorgaand verkeer
zal vanaf 10 uur worden geleid via
Rijksweg 4 tot het viaduct Kruisweg,
waar het langs Hoofddorp de richting
Haarlem kan kiezen.
Het doorgaand verkeer uit noordelijke
richting wordt te Heemstede geleid naar
Rijksweg no. 4. Van 12 uur af wordt het
verkeer op Rijksweg no. 8 gestremd in
zuidelijke richting. De stremming duurt
tot ongeveer 3.30 uur nam. wanneer het
corso weer op de terugweg is. Geduren
de ongeveer dezelfde tijd is de weg
Nieuw Vennep-Hillegom in de richting
Hillegom eveneens gestremd.
Om stagnatie op Rijksweg no. 4 te
voorkomen, wordt het autoverkeer Am
sterdam—Leiden—Den Haag-Rotterdam
v.v. aangeraden gebruik te maken van
de nieuwe verbinding via Rijksweg
no. 4 A, Burgerveen-Ypenburg.
(Van onze correspondent in Washington)
Christian A. Herter is zijn taak als opvolger van John Foster Dulles
begonnen, gesterkt door de sympathie en goede wensen van vrijwel
alle kanten. En die heeft hij wel nodig. Niet dat Herter onbekwaam
zou zijn voor zijn taak. Opleiding, ervaring en belangstelling maken
hem uitermate geschikt voor zijn werk. Maar Herter is enigszins in
de positie, waarin zoons van heel beroemde vaders verkeren; steeds
zal „men" zeggen: „hij is toch niet zijn vader", of in dit geval: „een
Dulles is hij niet".
Dulles heeft veel kritiek ondervonden in Europa, maar in de Ameri
kaanse regering was hij een man van het grootste gezag. Wanneer
Dulles begon te spreken in een kabinetszitting en wanneer hij, lang
zaam, maar met scherp gekozen woorden een situatie uiteenzette, dan
zweeg iedereen en dan was het bijna al bij voorbaat zeker, dat de
president en andere betrokkenen met de zienswijze van Dulles zouden
instemmen. Aan zulk een gezag in de zittingen van het kabinet of van
de Nationale Veiligheidsraad zal Herter eenvoudig niet kunnen tippen.
Meer overleg met
zijn medewerkers
Herter is betrekkelijk onopgemerkt ge
bleven gedurende de tweeeneenhalf
jaar, dat hij onder-minister van Buiten
landse Zaken was. Schertsend maar
zeker niet geheel ten onrechte, noemde
hij zichzelf eens: „de tweede man een
eenmans-vertoning". Bescheidenheid
wordt in Europa vaak meer gewaar
deerd dan in Amerika. In Washington
kon men soms de opmerking horen:
Advertentie
Herter moest zich meer handhaven, hij
moest agressiever zijn, hij moest maken
dat hij overal met zijn neus bij zat
Maar Herter hield zich bescheiden op
de achtergrond. Verscheidene Europese
staatslieden, die onlangs in Washington
de NAVO-vergaderingen bijwoonden,
hadden veel lof voor Herter. Ook daar
was hij niet dominerend, doch men be
greep, dat hij toen hij alleen nog
maar plaatsvervanger voor Dulles was
niet al te gezaghebbend op kon tre
den. Zij waren echter onder de indruk
van zijn kennis. Voortdurend wist hij
haarfijn wat de Amerikaanse positie in
zake diverse problemen was. Dat is be
moedigend nieuws voor de komende
onderhandelingen met de Russen! Een
minister die zijn „huiswerk" goed ge
leerd heeft, loopt niet spoedig gevaar
zich aan de conferentietafel te laten
overrompelen.
Principieel gelijk
Herter zou niet Dulles' opvolger zyn
geworden, indien hy het in principe on
eens was geweest met diens beleid. Al
gemeen neemt men aan, dat Dulles een
veto gehad zou hebben tegen de benoe
ming van iemand, die hij de leiding van
Buitenlandse Zaken niet had toever
trouwd. Maar Herter is in vele opzich
ten een andere figuur dan Dulles. Her-
ters minzame bescheidenheid sluit vaste
overtuiging geenszins uit. doch minder
dan zijn voorganger zal hij wellicht ge
neigd zijn de eigen overtuiging als
nagenoeg feilloos te zien. Dulles maakte
maar spaarzaam gebruik van de rappor
ten, die zijn medewerkers hem leverden.
Hij nam vaak beslissingen op eigen ge
zag en met veronachtzaming van die
tevoren gemaakte rapporten.
Herter zal waarschijnlijk meer over
leg plegen met zijn medewerkers in het
departement en vooral met Dillon
Murphy. Bovendien mag men hopen,
dat Herter al weer dank zij zijn voor
zichtige benadering van problemen
meer dan Dulles er gevoel voor zal heb
ben wat voor indruk het Amerikaanse
standpunt in het buitenland zal maken.
De conclusie van dit alles kan zijn,
dat Herter, ondanks de handicaps waar
mede hy zijn taak begint, grote moge
lijkheden heeft. In principe zal het
buitenlandse beleid van Amerika niet
worden gewyzigd, maar nuanceverschil
met Dulles moet welhaast tot uiting
komen en nuances zijn aan, de confe
rentietafel en in de onderhandelings
tactiek soms van grote betekenis.
TVestduits kabinet zou vandaag; gevolgen
voorParijse am bassadeur onder ogen zien
„Bonn verspeelde elders
een zeker vertrouwen"
(Van onze correspondent in Bonn)
Het Westduitse kabinet zou vandaag
onder voorzitterschap van vice-kanselier
prof. Erhard beslissen, welke gevolgen
de veroordeling tot vier maanden voor
waardelijk gevangenisstraf van de West
duitse ambassadeur in Parys Blanken
horn in het proces-Strack zal hebben
(welke uitspraak wij gisteren nog in een
deel van onze edities konden mededelen.
Red. LD). Men rekent algemeen
met zyn aftreden. In de West
duitse pers heeft men zelfs al geëist,
dat ook Hallstein de consequenties uit
het proces zal trekken. (Zoals bekend
is Strack de Westduitse hoge ambte
naar, die zich door machinaties van
Hallstein en Blankenhorn in zijn car
rière benadeeld achtte).
De socialistische oppositiepartij was
er gistermiddag direct bij om het af
treden zowel van Blankenhorn als am
bassadeur, als van Van Hallstein als
president van de Europese Economische
„Huichelachtig"., zegt
Washington over
Russische nota's
De Sovjet-Unie heeft in een nota aan
de V.S. meegedeeld dat de plannen om
West-Duitsland, Griekenland, Turkije
en andere NAVO-landen uit te rusten
met kern- en raketwapens, „In strijd zijn
met de bedoelingen" voor een topconfe
rentie. De V.S. worden beschuldigd van
schending van het verbod tot herbewa
pening en militairisering van Duitsland
door „de voorbereidingen voor een
atoomoorlog op Westduits grondgebied
uit te breiden" en de Westduitse strijd
krachten uit te rusten met kern- en
raketwapens. Volgens de nota wordit
daarmee gepoogd de komende bespre
kingen by voorbaat schipbreuk te doen
lijden.
Het Amerikaanse ministerie van Bui
tenlandse Zaken heeft de Russische no
ta's aan de V.S. en West-Duitsland
„propaganda aan de vooravond van het
Westelijk overleg in Parijs" genoemd.
Het verklaart, dat de Russische po
gingen om een einde te maken aan de
Westelijke verdedigingsmaatregelen hui
chelachtig zijn zolang de Russische re
gering zelf in gebreke blijft bereidheid te
tonen tot het aanvaarden van geïnspec
teerde bewapening. Opgemerkt wordt
dat de Russische leiders herhaaldelijk
hebben verklaard dat zij de doelmatig
heid van hun strijdkrachten verhogen
door hen uit te rusten met de modernste
wapens waaronder alle soorten projec
tielen.
Zwakke wind
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Op de meeste plaatsen droog weer. In
de nacht en vroege ochtend hier en daar
mist. Morgen overdag zonnige perioden.
Ongeveer dezelfde temperaturen als van
daag. Zwakke wind.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
24 april
Zon op: 5.26 uur; onder: 19.51 uur.
Maan op: 21.44 uur; onder: 6.22 uur.
Hoogwater te Katwijk te 5.30 en 16.13
uur. Laagwater te 12.02 uur.
Dit blad bestaat uit 16 pagina's.
In het voorjaar worden de kano's
en zeilboten weer uit hun winterber-
ging gehaald. Voorlopig is het op
het buitenwater nog niet ideaal.
maar een tochtje door de mooie
Delftse grachten kan ook een ge
noegen zijn.
