T. M. H. van Waveren: geen nuchtere
zakenmachine, doch levend mens
Vijfenzestig-jarig „Kunst na Arheid"
is nog niet aan A.O.W. toe
Gemoedelijkheid kenmerkte drukke
afscheidsreceptie van J. H. Schüller
„Man van formaat, die mensen
aansprak in eigen 1331'"
Staat nog in lente van leven!
Grote waardering voor persoon
zijn activiteiten en verdiensten
Opgericht 1 maart 1860
Maandag 13 april 1959
Tweede blad no. 29718
pen, dat het eind van een vertrouwde
samenwerking met hem meer dan een
zakelijke, formele betekenis heeft. Zijn
brede ontwikkeling en ervaring werden
gedragen door een persoonlijkheid, die
in sterke mate het verband, waarin hij
werkzaam was, beinvloedde.
Had hij zijn oordeel gevormd, dan wist
hij zonder reserve verantwoordelijkhe
den te leggen op anderen, en door een
open belangstelling te stimuleren en te
boeien tot een gaarne gegeven samen
werking.
Populair in de welgebruikelijke zin
was hij, aldus mr. Branderhorst, beslist
niet. Zijn eenvoud ging samen met een
filosofisch inzicht, een psychologische
instelling, en een zin voor humor, die
velerlei afstand overbrugde, die soms
fascineerde, maar uiteindelijk slechts
werkelijk toegankelijk was voor de man,
die hemzelf daarin wist te vinden en te
verstaan1; een vondst waarvan het ver
lies te betreuren en zwaar te dragen is.
Geboren leider
Zijn beleidsvorming en besluitvaardig
heid werden geschraagd door een sterk
vermogen vertrouwen te wekken en per
soonlijke ambitie te ecarteren. Dit stem
pelde hem tot een geboren leider, die in.
tuïtief de kem van een probleem wist te
vatten, en het detail terzijde stelde. Zo
betekende het contact en de omgang
met de heer Van Waveren een verrijking
van eigen leven. Hjj bracht rijkdom en
kleur in onze samenleving.
Moge hij, die met zoveel gaven zo
bewust leefde en werkte in onze cultuur
en economie, die rijkdom en kleur
bracht in een samenleving van toene
mende uniformiteit en nivellering, niet
slechts een erflater zijn, die gewaardeerd
en in velerlei opzicht bewonderd is, aldus
mr. BrandeThorst.
Schepper van de Keukenhof.
Dr. K. P. van der Mandele, die namens
de kring van voorzitters van de samen
werkende Kamers van Koophandel in
Zuid-Holland het woord voerde wees op
de vooraanstaande plaats, welke de
heer Van Waveren vele jaren in de
kring heeft ingenomen. De heer Van
Waveren, die spreker zag als de grote
schepper van de Keukenhof, was een
'groot pleitbezorger voor de industrie. Een
goed koopman en voortreffelijk voor
zitter, die daarnaast een groot bescher
mer was van de kunst, welke hij zelf
zo gaarne diende. Hij was, aldus spre
ker, een bijzonder en wijsgerig mens, fijn
van karakter en geest.
De oud-voorzitter van de K. van K.,
de heer J. G. J. Verhey van Wijk, die
als laatste spreker het woord voerde,
herinnerde eveneens aan de plaats, wel
ke de heer Van Waveren in het leven
der Kamer innam. Met hem, aldus spre
ker is een Nederlander van formaat
heengegaan. Hij was een mens geladen
met energie, wiens hart steeds open
stond voor de medemens, aldus eindigde
de heer Verhey van Wijk en daarmede
ook deze herdenkingsbijeenkomst, waar
bij de opengebleven voorzittersstoel dit
verlies nog bijzonder accentueerde.
Advertentie
*k Zat verdiept In de
v oetbalverelagen
Toen plots'ling een
vrind mij kwam vragen
„Hoe staat TIP geno
teerd?"
Ik zei: .Hoog
gewaardeerd,
TIP van BOOTZ is nog
steeds ongeslagen!"
n TIP VAN BOOTZ
Inz. Hr. S. A., Den Haag antv. 1 fl. TIP
-+• 1 Lfl. Bootz' Oude Genever.
Nwe. Limericks inz. aan H. Bootz, A'dam
Leidse danskampioene
Zuid-Holland (amateurs)
(Van onze Haagse redactie)
Ongeveer 120 paren, uit vele plaatsen
in Zuid-Holland, hebben gistermiddag in
Den Haag deelgenomen aan de dam
kampioenschappen vcoor amateurs.
De verplichte dansen waren Engelse
wals, tango, slow foxtrot en quick step.
a de voorronden hadden de finales
plaats; hiervan waren de resultaten:
senioren 1: heer en mevrouw Elkhuy-
zen (Den Haag), senioren 2: heer en
mevrouw Inklaar (Den Haag); hoofd
klasse (tevens kampioen van Zuid-Hol
land) de heer B. van Cleef en mej. R.
Otgaar (Leiden);.
Verdere uitslagen zijn:
A-klasse: heer A. Keizer en mej. J.
Kors (Den Haag); B-klasse: heer J. Op-
rel en mej. G. Koelstra (Rotterdam);
C-klasse: heer C. Mourik en mej. J.
Kruys (Rotterdam); D-klasse: heer R.
Roncke en mej. T. Lauwers (Vlaardin-
gen), en nieuwelingen: heer Verhagen
en mej. Kramer (Rotterdam).
Op 18 mei a.s. vinden in Den Haag in
de Dierentuin de nationale kampioen
schappen plaats.
JUBILEUM W. J. VAN DOORN
Donderdag is het 25 jaar geleden, dat
heer W. J. van Doom, hoofdaccountant-
titulair bij de Rijksaccountantsdienst
alhier in 's Rijksdienst trad.
Herdenking in „De Lakenhal
Artaban - de vierde Wijze
De Leidse Lutherse Jongeren-Vereni
ging gaf zondagavond in de Evangelisch-
Lutherse kerk een opvoering van het
lekenspel „Artaban de vierde Wijze",
in eigen bewerking van de bekende le
gende.
Evenals het Johannes-evangelie gaat
dit verhaal uit van de innerlijke samen
hang van Christus' geboorte, kruisiging,
opstanding en laatste oordeel. Verleden,
heden en toekomst ontmoeten elkaar en
vallen tenslotte samen.
Met bezieling en op suggestieve wijze
beeldde de jeugdgroep deze gedachte
uit. Er waren ontroerende momenten.
Goede dictie, fraai décor en lieflijk fluit
spel droegen bij tot een harmonisch,
boeiend geheel.
Prachtig sloot zich hierbij aan de
klankvolle solozang van de sopraan me
vrouw Hona Manger-Somer oud lid van
de LLJV, die begeleid door de organist
L. Verhulst de gedachte van het spel
muzikaal uitbeeldde.
Het was een wijdingsavond geheel
passend in de sfeer van deze periode
van het kerkelijk Jaar: tussen Pasen en
Pinksteren.
Groot en bijzonder hartelijk was zaterdagmiddag in „Het Gulden Vlies" de
belangstelling, welke zich gedurende twee uur concentreerde rond het bestuur
van het Mannenkoor „Kunst na Arbeid". Een levenskrachtig koor, dat thans 65
jaar bestaat en waarover de voorzitter, de heer B. Bakels, verklaarde „dat het in
dit voor een mensenleven zo betekenisvolle jaar nog geen A.O.W. van node heeft".
Mede dank zij de vertrouwde en be
proefde leiding van de tegenwoordige
dirigent, de heer Louis van Wijngaar
den, die bewezen heeft zowel door pro
grammakeuze als stimulerende directie
zijn plaats volkomen waard te zijn, staat
dit koor nog volop in de lente van het
leven. Bovendien is ook de toetreding
van jonge of jongere leden tevredenstel
lend, een belangrijke voorwaarde voor de
levensvatbaarheid van een koor.
Onder de velen, die in de feestelijk
met bloemstukken gesierde receptie
ruimten, gelukwensen kwamen aanbie
den, waren o.m. wethouder J. C. van
Schaik, die deze middag het gemeente
bestuur vertegenwoordigde, jhr. ir. A. C.
von Weiier, voorzitter van de Maat
schappij voor Toonkunst, de heren Her
man Stenz en M. B. de Jong, die de
felicitaties van K. O. overbrachten,
de heer W. Brugman, die dit deed na
mens de Chr. Gem. Zangvereniging en
Kerkkoor „Ex Animo", de ere-leden,
mevr. W. E. van der HeijdenBrakel en
mevr. Belia BrussenKeijzer, de ere
voorzitter, de heer J. G. J. Verheij van
Wijk, wiens waardering voor het koor
werd uitgedrukt door een kolossaal
bloemstuk in de vorm van een harp, de
hoer Louw Boelaard, dirigent van Neer-
landia en Accordanto, en voorts afge
vaardigden van „Onderling Zanggenot"
Oud Leiden in
Oud Haarlem
Mr. H. E. Phaff, secretaris van de ge
meente Haarlem, die donderdagavond
j.l. een voordracht hield voor leden van
de vereniging „Oud-Leiden" over het
Haarlemse stadhuis in verleden, heden
en toekomst, meende dat het luisteren
naar zijn voordracht en het zien naai
de daarbij vertoonde lichtbeelden, waar
bij hoofdzakelijk aandacht werd ge
schonken aan de buitenzijde van het
gebouwencomplex, gevolgd diende te
worden door een bezoek aan Haarlem
om het inwendige van het stadhuis te
bezichtigen.
Ruim vijftig leden deelden die me
ning en betraden zaterdagmiddag het
aloude stadhuis. Zij werden door de
heer Phaff ontvangen in de pl.m. 1250
door graaf Willem II gestichte zaal,
thans in gebruik als trouwkamer. De
gastheer vestigde de aandacht op de
prachtige gotische balkenzolder en op de
in de zaal nog aanwezige oorspronke
lijke betimmeringen. De zaal is o.m.
versierd met een serie laat-middeleeuwse
panelen, voorstellende de graven van
Holland.
In de Justitiekamer, de burgemees
terskamer en de schepenkamer werden
de betimmeringen en de antieke meube
len bewonderd, alsmede de wapens van
schepenen, welke wapens tijdens een
restauratie van de zildering te voor
schijn zijn gekomen. Vervolgens werd
een bezoek gebracht aan de achter het
stadhuis gelegen voormalige klooster
complex der Predikheren. Tenslotte
werd een rondgang gemaakt door de
Renaiss.:ncevleugel van Lieven de Key
aan het einde waarvan in de voorma
lige vroedschapskamer een wand is ge
tooid met het beroemde wandtapijt met
de inneming van Dimate.
De heer Phaff gaf tijdens de rondlei
ding over hetgeen gezien werd alsmede
over de in uitvoering zijnde restauratie
werken een uitvoerige toelichting.
PERSONEELSAVOND
BRANDSTOFFENHANDEL
Vrijdag hield de Vereniging van Han
delaren in Brandstoffen voor Leiden en
Omstreken in de grote zaal van „Den
Burcht" een feestavond voor haar per
soneelsleden en hun dames.
Op deze avond trad de heer Schooien -
berg op als humorist, goochelaar en re
kenwonder, terwijl de muziek werd ver
zorgd door de in Leiden bekende musici
Choufour en Muusse.
Om 2 uur keerde iedereen zeer vol
daan over het gebodene huiswaarts.
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
GEBOREN
Marcel Gerard, zn. v. L. F. Koolloos en
M. E. Segaar; Rudolph, zn. v. A. S. Ver-
lint en A. P. Fuchs; Marcel, zn. v. D. H.
Beij en J. J. de Witte; Gerry Caroline, dr.
A. W. van Zoelen en K. van der Llppe;
Carla Maria, dr. v. J. H. van Vonderen en
A. A. Bunnig.
OVERLEDEN
C. Momtanus, 79 Jr., man; H. T. Wijsman
57 jr., man; J. J. M. Weterings, 47 jr. echt.
v. J. G. Trompers.
te Koudekerk, het L.P.M.G., Werkmans
Wilskracht, het soldatenkoor van de
Koksschool, Inter Nos, enkele Leidse
muziekrecensenten en verder vele leden
van het jubilerende koor. Een bijzondere
gast op deze receptie was de heer W.
Appel, die vrijwel van de oprichting af
donateur van „Kunst na Arbeid" is.
Tijdens deze geanimeerde receptie werd
het bestuur door het damescomité ver
rast met een enveloppe met inhoud.
Bovendien kwam o.a. een schrijven van
De heer Herman Stenz (rechts),
die nog enkele maanden umd. diri
gent van Kunst na Arbeid" was.
biedt de voorzitter, de heer B. Ba-
kels, gelukwensen van K. en O. aan.
Naast hem de heer M. B. de Jong,
eveneens van K. en O. Tweede van
links de tegenwoordige dirigent, de
heer Louis van Wijngaarden.
(Foto L.D./Van Vliet)
gelukwens binnen van de burgemeester,
jhr. mr. F. H. van Kinschot en van de
commandant van de Koksschool, luit.-
kol. Th. H. Wessels.
Vrijdagavond a.s. krijgt deze lustrum
viering in de Stadsgehoorzaal een klank
rijk besluit: „Kunst na Arbeid" geeft
dan een concert.
„Bracht rijkdom en klem- in samenleving"
Op de plaats, waar hij nog enkele weken geleden zijn nieuwjaars
rede uitsprak in „De Lakenhal" vond zaterdagmiddag een bijeen
komst plaats, waarin het overlijden van de heer T. M. H. v. Waveren,
sinds 1953 voorzitter van de Kamer van Koophandel en Fabrieken
voor Rijnland, is herdacht. Tijdens deze bijeenkomst, welke o.a. werd
bijgewoond door het lid van Ged. Staten van Zuid-Holland, de heer
D. van der Kwaak, de voorzitter van de Rotterdamse K. van K., dr.
K. P. v. d. Mandele, tal van burgemeesters uit het district der Kamer,
het personeel van het bureau der Kamer, de oud-voorzitter en oud-
secretaris van de K. van K., resp. de heren J. G. J. Verhey van Wijk
en mr. dr. P. G. Knibbe, is duidelijk naar voren gekomen,welk een
centrale en dominerende plaats de heer Van Waveren in deze kring
heeft ingenomen. Hij was, zo werd opgemerkt, een man van formaat,
die de mensen aansprak in hun eigen taal. Geen nuchtere zaken-
machine, doch een levend mens, die met genialiteit de veelheid van
actie beheerste.
Na 30 jaar in vele vakbondsfuncties
„Jan, mag ik je nu eens een goe
de raad gevenDoe het toch
wat kalmer aan. Je bent nu bijna
zeventig en om het in technische
termen te zeggen nog altijd in
de derde versnelling. Schakel ein
delijk eens terug naar de tweede..."
Dit gemoedelijke advies van de
secretaris van de N.V.V. Bestuur-
dersbond Leiden, de heer N. Lan-
gezaal jr., was ongetwijfeld goed
gemeend, maar het is een open
vraag of het bij de persoon, voor
wie het bestemd was, een vrucht
bare bodem vond. De heer J. H.
Schüller is er de man niet naar om
met de armen over elkaar te zitten.
Ook nu nog niet.
Want al waren velen zaterdagmiddag
naar „Het Gulden Vlies" genodigd om
„afscheid te nemen van de heer Schül
ler die na een periode van ruim 30 jaar
zijn functies in de Algemene Bond van
Ambtenaren en de N.V.V. Bestuurders-
bond Leiden zal neerleggen" uit de
woorden van de in totaal negen spre
kers en één spreekster bleek maar al te
duidelijk, dat het afscheid zeer betrek
kelijk was. Er zijn nog allerlei commis
sies, waarin de heer Schüller zitting zal
houden.
Televisietoestel
Het ziet er dus niet naar uit, dat hij
voorlopig veel zal genieten van het tele-
De heer Landman, hoofdbe
stuurder van het N.V.V., drukt de
hand van de scheidende Leidse
vakbondsbestuurder J. H. Schüller
(links).
(Foto L.D./Van Vliet)
visietoestel, dat hem door de heer A.
van Rosse namens de Leidse Bestuur-
dersbond en het hoofdbestuur en de
Leidse afdeling van de Algemene Bond
van Ambtenaren werd aangeboden. Het
ligt hem nu eenmaal niet zijn rust te
zoeken. Het is een vakbewegingsman in
hart en nieren. In de organisatie heeft
hij steeds een enorme activiteit ont
plooid.
Daarvan getuigden de talrijke spre
kers in hun veelal gemoedelijke toespra
ken. Want gemoedelijkheid was het
hoofdkenmerk van deze door meer dan
honderd personen bezochte receptie,
onder wie de wethouders J. C. van
Schaik, S. Menken en A. J. Jongeleen,
de commandant van de brandweer, de
heer S. W. Hagedoorn en enkele hoof
den van gemeentelijke diensten, raads
leden en oud-raadsleden. De bijeenkomst
stond onder leiding van de heer Won
der gem.
Voorbeeld
Gemoedelijk was al meteen de toon
van de eerste spreker, het hoofdbestuurs
lid van het N.V.V., de heer J. Landman,
die de heer Schüller door zijn enorme
geestelijke elasticiteit als voorbeeld wil
de stellen voor de jongeren. Geen klak
keloze navolging, want dan gaat het
fout! Maar die mentaliteit, die trouwen
die vasthoudendheid. Wat zouden we
zonder figuren als Schüller moeten
doen? Een boekenbon was het stoffelijke
blijk van waardering.
Gemoedelijk was ook de heer Van
Rosse. „Schüller kwam, zag en overwon.
Hij zat in 1928 nauwelijks in het bestuur
van de Ned. Bond van Personeel in
Overheidsdienst of hij greep de voor
zittershamer en hield die vast tot vorige
week". Daarnaast nog tal van functies.
En overal maar vol activiteit.
„Je hebt je vele vrienden verworven al
was je niet altijd gemakkelijk. Maar het
was altijd in het belang van de leden".
Lofzang
Zo kunnen we doorgaan. Een voort
durende lofzang op de persoon, de grote
activiteiten en de enorme verdiensten
van de heer Schüller en steeds in een
gezellige toonaard. Zoals van de heer
J. Veltman, die namens de oude garde
wat vrolijke koetjes uit de sloot kwam
vissen. In tegenstelling met J. Wiek-
hart, die de stem van de jeugd in dit
milieu liet horen. Een eerlijke klank.
„We zagen in u vaak een boeman. Al
dat fanatieke en zo is niets voor ons.
We voelen meer voor een dansje. Geen
leden winnen en al die gein meer".
Maar al hadden „De jonge strijders"
van hun waardering niet altijd luidkeels
blijk gegeven, ze voelden het toch wel.
Daarom ook wilde hij niet met lege han
den komen. Hij moest er letterlijk al
zijn zakken voor leeghalen, maar ten
slotte kwam de enveloppe met inhoud
toch te voorschijn.
Vrouwenstem
Nadat de enige vrouwenstem op deze
middag geklonken had die van mevr.
A. SpierenburgBeekhuizen namens de
afdeling Leiden van de Vrouwenbond
van het N.V.V. zorgde een bloemen
handelaar voor een bijzonder amusante
noot. Hij plaatste een enorme bloemen
mand voor de heer Schüller neer, die
deze in dank wilde aanvaarden. Maar
toen bleek dat men zich vergist had. In
de benedenzaal was ook een receptie en
daar moest deze bloemenrijke hulde
zijn
In de bloemetjes
Hetgeen overigens niet betekende, dat
de heer Schüller, zijn echtgenote
andere familieleden niet in de bloeme
tjes gezet werden. Daar zorgde een
andere spreker wel voor. Zo werd nog
het woord gevoerd door de heer A. L.
Verhoog van de Leidse Bestuurdersbond
van het C.N.V. De heer W. J. Loeve
van de Leidse afdeling van de Ned.
Chr. Bond van Overheidspersoneel bood
mede namens de katholieke collega's
een fruitmand aan. De heer G. Vermaas
sprak namens de afdeling Katwijk van
de ABVA en de heer H. Zunderman
dankte voor het enorme werk, dat de
heer Schüller voor de stichting „Ons
Centrum" heeft verzet. Ook hij had een
geschenk onder couvert.
Tenslotte was het woord aan de heer
Schüller zelf, die dankte voor de vele
blijken van belangstelling en waardering
en voor de geschenken.
„Er is opgemerkt, dat ik soms niet ge
makkelijk was. Dat zal wel waar zijn.
Maar ik heb niet anders gekund. Ik
streefde niet naar populariteit. Ik ben
er van overtuigd, dat een ieder naast
zijn rechten ook zijn plichten heeft. En
daar heb ik steeds op gewezen".
De ondervoorzitter van de Kamer,
de heer C. F. Meerpoel, die als eerste
spreker namens de K. v. K. een „in
memoriam" sprak, herinerde eraan,
dat de heer Van Waveren sinds 1945
een nauw contact met de Kamer on
derhield. In hem hebben wij, aldus
spreker een man verloren met een
bezonken oordeel en een aangeboren
rechtvaardigheidsgevoel, met een
helder verstand en correcte beslis
singen, een man met begrip voor zijn
medemensen; samengevat: een ware
levenskunstenaar.
Met welk een enthousiasme, aldus de
heer Meerpoel, wist hij te vertellen over
de loop der dingen, waarna volkomen
natuurlijk de gevolgtrekkingen kwamen
én de beslissingen, die dan volkomen
verantwoord en evenwichtig waren. Dat
onder deze omstandigheden vrede en
rust gingen heersen laat zich dan ook
begrijpen.
Hierdoor is het geheim te verklaren
van de saamhorigheid in het Bestuur
en Bux-eau van de Kamer, waarin wan
klanken niet voorkwamen, doch slechts
evenwicht, vriendschap en bezonnen
heid.
Zijn verknochtheid aan de natuur
was bijzonder groot. Wie de natuur
liefheeft, moet ook een grote liefde heb
ben voor de mens, voor mensen in ve
lerlei verscheidenheid, doch alle ge
schapen naar één voorbeeld en gelijke
nis. Maar al te goed was hij er, aldus
spreker, van doordrongen, dat juist de
verschillende omstandigheden de men
sen vormen of vervormen. Echter altijd
terugkerend tot deze genegenheid wer
den de onvolkomenheden begrepen en
in zijn binnenste herleid tot het ver-
hevenste van alle schepselen, de toch
nog onvolmaakte „mens".
Dat onder deze omstandigheden de
uitingen van de van de kunst als cul
tuurgoed van de mensen hem veel be
langstelling inboezemden laat zich dan
ook gemakkelijk verklaren. Sterker nog,
hij liet niet na de kunst te steunen,
waar dit slechts mogelijk was.
Omgang met mensen
Als gevolg van dit alles viel de
omgang met mensen van allerlei ge
aardheid, aanleg en levensbeschou
wing hem in het geheel niet zwaar.
Het was het natuurlijke evenwicht
van de geest, dat hem in staat stelde
de mensen aan te spreken in hun
eigen taal en hen onmiddellijk te
boeien.
Wie verantwoordelijkheid waard
was, liet hij deze ook dragen en het
was hem een welbehagen te zien dat
zijn verwachtingen niet beschaamd
werden.
Hij vocht, aldus de heer Meerpoel, om
aan de vervlakking te ontkomen, hij
voelde zich verantwoordelijk en wenste
deze verantwoordelijkheid in zjjn cul
tureel en zakelijk streven alléén te dra
gen en vermaande zijn medewerkers en
medemensen het zelfde te doen, opdat
het mensdom niet tot collectivisme zou
vervallen. Inderdaad: Zijn geest was
sterker dan wapenen.
Fakkel brandende houden
Thans is hij van ons heengegaan. Dat
wat hij ons heeft nagelaten, is niet ge
ring en zal ons het gehele verdere leven
bybljjven. De fakkel van de mede-cul
tuurdrager van de oude wereld zal door
U en door mij, aldus eindigde spreker,
brandend gehouden dienen te worden,
een opgave welke niet eerst heden aan
de orde is, doch mede door zijn nage
dachtenis en werken in het middelpunt
van de belangstelling zal blijven staan.
Brede ontwikkeling en
ervaring
De secretaris, mr. H. A. C. Brander-
horst, die hierna het woord voerde,
merkte o.m. op, dat als men mag zeg
gen, dat leven een kunst is, de heer
Van Waveren daaraaan een zeer per
soonlijke en eigen inhoud en uitdruk
king heeft gegeven. Wie in nauw con
tact met hem heeft gestaan, zal begrij-
Advertentie
-ttUtlioene-ti' **t> 60 da+ufett/
m dayetyfo van f
