Iets elastischer houding van Bonn
inzake de veiligheid van Europa
Dulles weer
in hospitaal
WEERBERICHT
Westelijke werkgroep beraadt
zich in de Britse hoofdstad
Prof. dr. Th. L. M. Thurlings (KVP)
minister van Economische Zaken?
Eduard van Beiinim overleden
Minister Luns voor Bespreking
kabinetsformatie in ons land
Prins Albert (België) verloofd
Opgericht 1 maart 1860
MAANDAG 13 APRIL 1959
No. 29715
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f 0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
(Van onze correspondent in Bonn)
Hedenmorgen vertrok uit Bonn de Westduitse delegatie voor het
viermogendhedenoverleg te Londen, waar dezer dagen een Brits-
Amerikaans-Frans-Duitse werkgroep zal beraadslagen over de Weste
lijke tactiek op de conferentie der Grote Vier van 11 mei a.s. te
Genève. Het staat vast, dat de Westduitse delegatie te Londen zich
ditmaal niet zal beperken tot een afremmen van Brits-Amerikaanse
plannen, gelijk in Washington is geschied. Integendeel, Bonn zou zich
in Londen elastischer dan ooit in de laatste tijd willen gedragen.
Men meent in de Westduitse hoofdstad, dat de regering-Adenauer
thans bereid is een bijdrage voor een zone met verminderde bewape
ning in het geheel van de Europese veiligheid te leveren.
Controlestelsel op
beperkt gebied
Een eerste stap, zo stelt men zich hier
voor, zal een controlestelsel moeten zyn
in een geografisch beperkt gebied. Dit
systeem behoeft niet direct gekoppeld te
worden aan stappen, die zouden moeten
leiden tot een Duitse hereniging. Voorts
zou Bonn thans bereid zijn de contac
ten op technisch-commercieel gebied
met communistisch Oost-Duitsland uit
te breiden; van Westduitse kant eist
men daarvoor dat de algemene behan
deling van de gemiddelde Oostduitser
door het communistische regime als
mede van de kerk zou worden verbeterd.
Maar de Westduitse regering blijft op
het standpunt staan, dat een federatie
met het huidige communistisch gere
geerde Oost-Duitsland onaanvaardbaar
is. Ook overleg over een vredesverdrag
acht Bonn nog altijd onvruchtbaar, zo
lang men weigert te praten over een
verdrag geldig voor geheel Duitsland.
Uit dit alles kan men opmaken, dat
de Westduitse regering thans poogt de
scherpe kantjes aan de meningsverschil
len met vooral de Britten weg te vijlen.
Men zegt hier thans, dat die menings
verschillen in feite het volgende betrof
fen: waar de Britten ook op het gebied
van de militaire veiligheid in Midden-
Europa bereid waren tot concessies aan
de Sovjet-Unie zonder dat daarvoor po
Een apart ministerie voor Europese Zaken
(Van onze parlementaire redacteur)
Vanmiddag heeft de kabinetsformateur, prof. dr. J. E. de Quay, een onderhoud
met prof. dr. Th. L. M. Thurlings (KVP), wie hü de portefeuille van Economische
Zaken wil aanbieden. Prof. Thurlings, die thans 42 jaar is, heeft gestudeerd aan
de Nederlandse Economische Hogeschool te Rotterdam. Van 19411943 was hü
werkzaam bij de Stichting voor Beleggingsadviezen en van 19431946 bij het
Nederlands Economisch Instituut. Van 19461949 was hij lector aan de Ned.
Economische Hogeschool. Sedert 1949 is hij hoogleraar in de economie aan de
Landbouwhogeschool te Wageningen. Hü is sinds 1956 lid van de Eerste Kamer.
Ten huize van minister Luns in Was
senaar heeft prof. De Quay zaterdag
avond van half zeven tot tien uur een
lang gesprek gevoerd over de eventuele
oprichting van een nieuw ministerie
voor Europese Zaken en buitenlandse
handel, waarvoor mr. P. A. Blaisse
(KVP) vrüdag reeds voorlopig is gepolst.
Er heeft jarenlang een zakelyk me
ningsverschil bestaan tussen minister
Luns (Buitenlandse Zaken) en minister
Zijlstra (Economische Zaken) wie de
verantwoordelijkheid dient te dragen
voor de zaken die een Europese Econo
mische Gemeenschap betreffen. Er werd
een voorlopig akkoord bereikt dat zou
gelden tot de formatie van een nieuw
kabinet.
Alvorens een beslissing te nemen heb
ben prof. De Quay en minister Luns het
op prüs gesteld na hun gesprek van za
terdag alsnog vanmiddag een gezamen-
IÜk onderhoud te hebben met prof. Zyl-
stra, al is het de bedoeling dat deze laat
ste in het nieuwe kabinet de portefeuille
van Economische Zaken wisselt voor die
van Financiën. Maar Financiën heeft
ook met de Europese eenwording te ma
ken, evenals de departementen van
Landbouw, Verkeer en Waterstaat, Eco
nomische Zaken, en Buitenlandse Za
ken.
Prof. Zijlstra voelt niet erg voor een
apart ministerie voor Europese Zaken
en buitenlandse handel en men meent
tc weten dat van de oprichting van dit
nieuwe ministerie weer afhangt (in ver
band met de zetelverdeling over de ver
schillende partijen) of het Departement
voor Zaken Overzee gehandhaafd blijft.
In de West stelt men daar bepaald geen
prijs op.
Zolang omtrent deze twee departe
menten geen definitieve beslissing is ge
nomen. houdt de kabinetsformateur an
dere ministerszetels nog open om de be
zetting ervan te kunnen verschuiven
tussen partijen en personen.
Koningin ontving
kabinetsformateur
Het Kabinet der Koningin deelt mede:
H.M. de Koningin heeft hedenmorgen
in paleis Soestdyk prof. dr. J. E. de Quay
ontvangen.
Wind tussen zuid en zuidwest
De Bilt verwacht van heden- tot mor
genavond
Aanvankelijk nog weinig bewolking en
warm voor de tüd van het jaar, later
meer bewolking met kans op enkele
buien en afkoeling. Overwegend matige
wind tussen zuid en zuidwest.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
14 APRIL
Zon op: 5.48 uur; onder: 19.34 uur.
Maan op: 9.40 uur; onder: 0.42 uur.
Hoogwater te Katwük te 6.19 en 19.14 u.
Laagwater te 2.31 en 14.49 uur.
(Dit nummer bestaat uit 14 pagina's)
Bü de verschuivingen zyn betrokken
de portefeuilles voor Volkshuisvesting,
Justitie, Verkeer en Waterstaat, Land
bouw, Defensie en Binnenlandse Zaken.
Hü weet reeds dat hü voor deze zes zo
tels eventueel kan beschikken over de
heren Korthals (VVD) en Van Aartsen
(AR). Hü moet dus nog contact zoeken
met nieuwe personen, maar dat hangt
af van bepaalde beslissingen omtrent
het aantal departementen en de moge
lijke bezetting van bepaalde posten. Er
zit systeem in de werkwijze van de ka
binetsformateur. Prof. De Quay (KVP),
die zelf minister-president wordt, is'
reeds zeker van de bezetting van de vol
gende ministerszetels: Buitenlandse Za
ken (Luns-KVP), Financiën (Zijlstra-
AR), Sociale Zaken (Hazenbosch-AR).
Onderwijs (Cals-KVP). Maatschappelük
werk (mej. KIompé-KVP).
litieke concessies van Russische kant
werden gegeven, daar was Bonn dat be
paald niet. In de Westduitse hoofdstad
is het militair uitdunnen van een zone
in Europa een veiligheidszaak, die men
behoedzaam moet aanpakken. Voor de
Britten zou het daarbij gaan om een
min of meer eenvoudig ontwapenings
onderdeel.
Nog geen echte
„bollenzondag"
Het is gisteren in de bollenstreek nog
niet zo druk geweest dat men van een
echte „bollenzondag" kan spreken. Het
autoverkeer kon vlot doorrijden en ner
gens hebben zich dan ook opstoppingen
voorgedaan. Er heerste een gezellige
drukte in de streek, en ieder had ruim
schoots gelegenheid de velden te bekü-
ken.
De Keukenhof stond ook gisteren weer
in het middelpunt der belangstelling.
Ongeveer 22.500 personen bezochten de
oude hof van Jacoba van Beieren.
Hedenmorgen is tijdens een repe
titie met het Concertgebouworkest
plotseling op 58 - jarige leeftijd
overleden de vermaarde dirigent dr.
Eduard van Beinumeerste dirigent
van dat orkest. Voor nadere bijzon
derheden zie men elders.
Haastige terugkeer
Het Westen moet eensgezind blijven
De kabinetsformateur, prof. dr. J. E. de Quay, heeft zaterdagmiddag de uit
New York naar ons land teruggekeerde minister van Buitenlandse Zaken, mr.
J. M. A. H. Luns, afgehaald. Over de kabinetsformatie zei prof. De Quay dat
zeer veel zal afhangen van de besprekingen, die hü thans met minister Luns zal
voeren. De laatste heeft in verband met deze besprekingen afgezien van zijn
voorgenomen reis naar Mexico ter bijwoning van de conferentie van de econo
mische en sociale raad der V.N. aldaar. „In de situatie van het ogenblik, waarbij
wij pogen een kabinet samen te stellen, was een bespreking met minister Luns
absoluut noodzakelijk", aldus de kabinetsformateur. Morgen is de periode van 14
dagen om, binnen welke hü aanvankelük had gedacht te kunnen slagen. Thans
zei hij, dat het mogelijk enkele dagen langer zal duren.
Uitnemende naam
Minister Luns, die in Amerika als
voorzitter de conferentie van de Navo
heeft geleid, verklaarde dat de eenheid
onder de aangesloten landen niet alleen
bewaard is gebleven doch zelfs ver
sterkt.
Refererend aan zijn haastige terug
keer naar Nederland in verband met de
kabinetsformatie zei hy gelukkig in
staat te zijn geweest tenminste de ge
hele Navoconferentie bij te wonen. Bo
vendien heeft hij in Norfolk een Ame
rikaanse marinebasis bezichtigd en el
ders de bijzondere geheime bergplaat
sen van geleide projectielen.
In de economische en sociale raad
van de V.N., zijn vele Aziatische landen
vertegenwoordigd en minister Luns
vond dat Nederland daarby zün rol
moet blijven spelen.
Wij hebben er een uitnemende naam
en het zou een tegenwicht kunnen
vormen voor de moeilijkheden die wü
in het Verre Oosten hebben. De Me
xicaanse regering had aangedrongen
op mijn overkomst, maar ik heb haar
teleur moeten stellen".
Het was een gelukkig feit geweest dat
de conferentie samenviel met de ern
stige crisis over Berlyn en de Duitse
kwestie. Voor de meeste problemen
hebben Nederland, Duitsland en Frank
rijk dezelfde opvattingen. De Britse
houding, aldus minister Luns, heeft
zich geheel aangepast bij die van de
andere geallieerden en ik wil er toch
wel op wijzen dat de z.g. ontwapenings
plannen, die aan Macmillan en Selwyn
Lloyd worden toegeschreven, zwaar
overdreven zijn. De Grote Vier en de
andere elf mogendheden zyn tot volle
dige overeenstemming gekomen. Ik heb
gezegd dat men naar de mening van
de Nederlandse regering geneigd is het
nemen van besluiten teveel in handen
van de grote vier te leggen. De kwestie
Berlijn, die over oorlog en vrede kan
beslissen en die voor de gehele wereld
van hetzelfde belang is, moet daar geen
voorbeeld van worden. Bij de voorbe
reiding van de conferentie en de be
sprekingen is naar onze mening iets te
weinig met de kleinere landen voeling
gehouden. Dat is nu op de afgelopen
conferentie geheel hersteld.
De Russische plannen
Ten aanzien van de kwestie Berlijn
zün op de conferentie een aantal
punten vastgelegd, die nooit aan
vaard zullen worden. „Het hangt nu
helemaal van de Russen af", aldus
minister Luns. „We moeten afwach
ten of ze werkelijk van zins zün te
onderhandelen. Deze crisis is volko
men kunstmatig door de Russen uit
gelokt en door de Russen gemaakt.
De akkoorden van Potsdam spraken
toch duidelüke taal en daarbü heeft
Rusland geweldige voordelen gekre
gen. Nu zeggen ze dat er een ak
koord moet komen, maar we hebben
(Van onze correspondent in Brussel)
Gisteren heeft de hofmaarschalk
van het Belgische koningshuis me
degedeeld dat Prins Albert, de broer
Prins Albert van België
van Koning Boudewijn, zich heeft
verloofd met de Italiaanse Prinses
Donna Paol'r Ruffu di Calabria,
stammende uit een bekende adellijke
familie, die thans in Rome verblijft.
Prins Albert, die op 6 juni a.s. 25
jaar wordt, leerde de 22-jarige Prin
ses in Rome kennen bij de kronings
feesten van Paus Johannes XXIII
en keerde nadien verscheidene ma
len naar Italië terug of reisde naar
Zwitserland, om de Prinses in haar
familiekring te kunnen ontmoeten.
Gistermiddag werd Bclgië's premier,
prof. Gaston Eijskens, in het kasteel te
Laeken voorgesteld aan de Prinses, zo
dat aan te nemen valt dat bij die ont
vangst reeds alle diplomatieke en fami
liekwesties, waarby de Belgische rege
ring moet worden betrokken, besproken
werden.
Zaterdagmiddag arriveerde ook de
moeder van de Prinses te Brussel, Prin
ses Luisa, geboren Gazelli. Moeder en
dochter maakten, toen zij uit het vlieg
tuig stapten, kennis met het Belgische
klimaat, namelijk met een stortregen.
De huwelijksdatum is nog niet be
paald. Men vermoedt, dat het jonge paar
zal wachten tot Koning Boudewijn zyn
officiële staatsbezoeken aan Luxemburg,
de Ver. Staten en Nederland zal hebben
afgelegd. Waarschynlyk zal het huwe
lijk dus in augustus of september plaats
vinden.
Over de Prinses vertelde men ons, dat
zy Engels en Frans spreekt en van va
derszijde (haar - overleden vader - was
Prins Fulco Ruffo di Calabria hertog van
Guardia-Lombarda) een beetje Belgisch
bloed in de aderen heeft. Haar groot
vader was namelyk gehuwd met een lid
van de Belgische adel, mevr. Mosselman
de Chesnoy.
De familie Ruffo di Cnlabria leverde
heel wat kardinalen aan de rooms-ka-
tholieke kerk en heeft in Calabria als
regerende familie een grote rol gespeeld.
De reacties van de Belgische pers zijn
hedenochtend nog vry schaars. De mees
te kranten publiceerden echter wel de
foto van de Prinses en die van "Prins
Albert, in de uniform van luitenant ter
zee. De kranten onderstrepen, dat wijlen
haar vader, Prins Fulco, een beroemd pi
loot is geweest van de Italiaanse lucht
macht gedurende de eerste wereldoorlog
en dat hij verscheidene Belgische onder
scheidingen ontving. I
Prinses Paolt Ruffo di Calabria.
allang een akkoord. Ik ben er van
overtuigd, dat als het Westen eens
gezind blijft, waaraan ik niet twijfel»
en wanneer men toont vastbesloten te
zijn niet aan essentiele rechten te la
ten tornen en niet de IV- millioen
vrije mensen in Berlijn in de steek te
laten, ook deze crisis overwonnen zal
worden."
Andere problemen
Minister Luns heeft in Washington
ook bilaterale kwesties besproken. Zo
sprak hy de diepe bezorgdheid van de
Nederlandse regering uit over maatre
gelen, waarbij de invoer van buiten
landse produkten in Amerika wordt be
knot. Hij refereerde aan de olierestric
ties, waarvan de Ned. Antillen de na
delen dreigen te ondervinden.
Ook had hij van de gelegenheid ge
bruik gemaakt met zijn Duitse ambtge
noot von Brentano de bilaterale Duits
Nederlandse betrekkingen en speciaal
de z.g. „Generalbereinigung" te bespre
ken. Daaronder wordt het streven ver
staan om nu eindelijk alle nog hangen
de oorlogskwesties tussen Nederland en
Duitsland in het reine te brengen. Mi
nister Luns geloofde dat zijn onderhan
delingen met Von Brentano succesvol
zijn geweest. ,Een grote hinderpaal is
uit de weg geruimd: de vergoeding door
de Duitsers aan de Nazi-slachtoffers. Ik
heb hoop dat deze kwestie spoedig op
een voor beide landen bevredigende
wyze zal worden opgelost."
Tenslotte kwam Nieuw-Guinea nog
ter sprake. Onze minister had met
onderstaatssecretaris Robertson de
Indonesische kwestie besproken,
„maar alleen om te zien of het Ame
rikaanse standpunt van Dulles, die
het vorig jaar krachtige taal sprak
over het gebruik van geweld, nog
hetzelfde is. Dat is inderdaad zo", zo
besloot minister Luns.
De Amerikaanse minister van Buiten
landse Zaken, John Foster Dulles, is
gisteren plotseling uit Florida, waar hü
voor herstel vertoefde, naar Washington
teruggekeerd waar hy weer in het Walter
Reed Hospitaal is opgenomen. Hy Lijdt,
zoals bekend, aan maagkanker. Als ge
volg hiervan vraagt men zich in de
Amerikaanse hoofdstad af, of Dulles'
dokters er niet in zijn geslaagd de ziekte
onschadelijk te maken en er doen reeds
geruchten de ronde, dat Dulles zich erop
voorbereidt af te treden.
Deze geruchten zijn tot op heden nog
niet weerlegd door het ministerie van
Buitenlandse Zaken in Washington. Een
week geleden eiste James Hagerty, de
woordvoerder van het State Depart
ment, nog dat een radiobericht volgens
hetwelk de minister zou aftreden, zou
worden ingetrokken. Gisteravond rea
geerde hy echter vaag op verzoeken
van de pers om inlichtingen en hij wilde
de speculaties over een aanstaande be
slissing bevestigen noch ontkennen.
Drama in Vlaartlingen
Man doodde zijn vrouw met
hamerslagen
(Speciale berichtgeving)
Een echtelük drama heeft zich in de
nacht van zaterdag op zondag afge
speeld in de woning van een echtpaar
aan het Mendelssohnplein 29c te Vlaar-
dingen. De politie trof daar gistermor
gen tegen half tien in de echtelijke
slaapkamer een 30 jarige vrouw dood in
bed aan, met naast zich haar 34-jarige
echtgenoot in bewusteloze toestand.
Deze, operator bü de Shell-Installaties
te Pernis, werd met de meeste spoed per
ambulancewagen van de GGD naar het
Algemeen Ziekenhuis in Vlaardingen
vervoerd. Hü was gisteravond nog steeds
niet tot bewustzijn gekomen. De man
heeft een grote dosis slaapmiddelen in
genomen, na, wat met zekerheid moet
worden aangenomen, zün vrouw van het
leven te hebben beroofd. De vrouw is
gedood door hamerslagen en/of wurging.
's-Morgens tegen half twaalf was het
parket uit Rotterdam ter plaatse. De
officieren van Justitie, mr. H. van Ban.
ren en mr. B. van der Meulen, bevonden
zich in gezelschap van de wnd. korps
chef van de Vlaaxdingse politie, de heer
J. W. F. Dorlein en de inspecteur van
de recherche, de heer L. van Slooten.
Ook recht er-commissaris mr. A. R. Jol
les, in wiens handen het onderzoek is
gelegd, stelde zich persoonlijk op de
hoogte, 's Middags verrichtte dr. J. Zel
den rust sectie op het lyk van de vrouw,
dat naar het flatziekenhuis aan de Billi-
tonlaan was vervoerd.
Het echtpaar heeft een jongetje en
een meisje van 6 en 9 jaar, die gister
morgen de deur van de slaapkamer hun
ner ouders gesloten vonden. Toen zü
geen gehoor kregen, zün zü naar de
buren gelopen, die op hun beurt de po
litie hebben gewaarschuwd. De kinde
ren zün tüdelük bü buren onderge
bracht.
