penseel
Bonn onthutst over uitspraak van
De Gaulle over de Duitse grenzen
WEERBERICHT
vj
„Op het verkeerde moment door
de verkeerde man
zegt men in
Westcluitse politieke kringen
Tibet zucht nu onder de druk van
vijftigduizend Chinese soldaten
voor zware buien
Falcon- en Shelterjassen
ikwil Belletje/'
IEMCO
RADIO en
TELEVISIE
Opgericht 1 maart 1860
DONDERDAG 26 MAART 1959
No. 29705
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; (8.55 per maand; f 0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57065
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
(Van onze correspondenten in Parijs en Bonn)
In de eerste persconferentie, welke ooit door een Frans staatshoofd is gehou
den, heeft generaal Charles de Gaulle gisteren ten overstaan van meer dan
zeshonderd Franse en buitenlandse journalisten in de feestzaal van het Elysée
in Parijs uitvoerig gesproken over de crisis rond Berlijn. De generaal stelde
Kroesjtsjef (van wie hij niet zonder sarcasme opmerkte, dat hij hem al
jaren geleden in de onmiddellijke omgeving van Josef Stalin had ontmoet!)
volledig aansprakelijk voor de ernstige internationale crisis, die nu rond Berlijn
is ontstaan. Met kracht verdedigde de Franse president het standpunt van
Bondskanselier Adenauer, die hij soms in onverzettelijkheid nog de loef scheen
te willen afsteken. In Bonn was men blijkbaar minder te spreken over de uit
latingen van De Gaulle. Weliswaar wilde men geen officieel commentaar op de
rede van de Franse president geven, maar er is geen twijfel aan, dat men in de
Westduitse hoofdstad onthutst is door de openlijke mededeling van De Gaulle,
dat Duitse hereniging alleen tot stand kan komen bij handhaving van de huidige
grenzen, ook die in het oosten. Dit komt er in feite op neer, dat De Gaulle de
Oder-Neisse-linie, de huidige door Bonn afgewezen grens tussen Polen en Oost-
Duitsland, erkent. Het ware beter geweest indien de Franse president hierover
had gezwegen.
het uitermate dom zou zijn indien men
van Westduitse zijde ook hierover thans
een polemiek zou willen opzetten, vooral
nu Bonn zich reeds het hoofdschudden
van zijn Westelijke vrienden op de hals
had gehaald door in Londen officieel in-
„Ontactisch nu het
gesprek met Moskou
gaat beginnen"
Om de volgende reden, zo zegt men in
Bonn aldus telefoneerde onze corres
pondent aldaar hedenochtend is de
uitspraak van De Gaulle bijzonder onge
lukkig te noemen:
Voordat het gekomen is tot het grote
overleg met de Russen heeft De Gaulle
met zijn verklaring het Westelijke
standpunt ter zake van Duitslands gren
zen reeds vastgelegd, en dat is, aldus po
litieke kringen in Bonn op net verkeer
de moment en door de verkeerde man
gedaan.
Het zal onvermijdelijk zijn, dat de
Westduitse organisaties vanuit Oost-Eu
ropa en vroegere Duitse geDieden ver
dreven Duitsers zich fel zullen kanten
tegen De Gaulle's verklaring. Dat zal
leiden tot een zekere Frans-Duitse
spanning op een moment, dat het tus
sen Bonn en Parijs dankzij de twee ont
moetingen tussen De Gaulle en Bonds
kanselier Adenauer zo uitstekende ver
standhouding bestaat. De positie van
Adenauer tegenover De Gaulle's mede
deling is verre van prettig. De West
duitse regeringspartij, de CDU, en trou
wens alle Westduitse partijen, hebben
zich in het verleden niet slechts om po
litieke redenen steeds gedistantieert van
het standpunt, dat de vroegere Duitse
gebieden in het oosten, die thans Rus
sisch, Pools of Tsjechisch zijn, maar
moesten worden afgeschreven. Ander
zijds is van regeringszijde ook altijd
weer verklaard, dat een gewelddadige
verandering van de huidige Duitse gren
zen eveneens iets ondenkbaars is. Dat
in Frankrijk geen enkele sympathie be
stond voor een wijziging der Duitse
grenzen, hetzij in het oosten hetzij in
het westen, wist men in Bonn reeds lang
iedere tendens in de richting van een
groter Duitsland stuit nu eenmaal bij
de continentaal-Europese bondgenoten
op een gevoel van onbehagen. Wat De
Gaulle nu gedaan heeft, komt er in
feite dan ook op neer, zo zegt men hier,
dat hij een open deur intrapte.
Grenzen der vriendschap
Tezelfder tijd gaf hij er blijk van
waar de grenzen van zijn vriendschap
met Adenauer liggen: en dat was on
tactisch, bijna onheus. De indruk wekte
hij daardoor, dat hij. terzake van de
tegenstand tegen de Duitse eisen nopens
de voormalige Duitse gebieden in Oost-
Europa. aan de Russische kant staat, zo
drukte zich hedenmorgen een der rege
ringsgezinde Westduitse bladen uit, dat
er overigens direct aan toevoegde, dat
HET L.D. EN DE
A.S. FEESTDAGEN
Het eerstvolgend nummer van het 1
„Leidsch Dagblad" zal verschijnen
op zaterdag 28 maart en vervol
gens weer op dinsdag 31 maart.
Onze bureaus zullen op Goede
Vrijdag en beide paasdagen geslo
ten zijn.
Later wat meer wind
De Bilt verwacht van heden- tot mor
genavond:
Aanvankelijk licht tot half bewolkt,
later toenemende bewolking met kans
op enige regen. Aanvankelijk zwakke tot
matige, later matige of vrij krachtige
wind tussen zuid en zuidwest. Dezelfde
of iets hogere temperaturen.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
27 MAART
Zon op: 6.29 uur; onder: 19.03 uur.
Maan op: 22.52 uur; onder: 7.51 uur.
Hoogwater te Katwijk aan Zee te 4.53
en 17.13 uur; laagwater te 0.44 en 13.13
uur (28 maart hoogwater te 5.36 en 18
uur; laagwater te 1.26 en 13.54 uur).
Dit nummer bestaat uit 28 pag.
formaties in te winnen over Het Britse
standpunt inzake Duitse atoon ^bewape
ning en een Britse erkenning v.an Oost-
Duitslands regime.
Geen „bevriezing'
Hierover heeft de Britse ambassadeur
in Bonn, Steel, gisteren aan Bondskan
selier Adenauer een brief overhaindigd
van de Britse eerste minister Macmillan.
In deze brief het omgaande Britse
antwoord op een van nervositeit getui
gend Duits verzoek om inlichtingen
over bepaalde aspecten van de gesprek
ken tussen Macmillan en Eisenhower
deelt de Britse regeringsleider mee, dat
Engeland de atoombewapening van het
nieuwe Westduitse leger bepaald niet
wil verhinderen. De Britse regering on
derzoekt evenwel de mogelijkheid hoe
conventionele en atoomwapens in een
nog overeen te komen gebied in Europa
kunnen worden beperkt. Daarbij is het
belangrijk dat bij een begrensde bewa
pening in een bepaald gebied beide kan
ten, dè Russische en de Westelijke, even
sterk zijn. Een bevriezing van de huidige
situatie evenwel zou het Russische over
wicht met conventionele wapens on
troepen in stand houden, aldus de Brit
ten.
Prompt deelde gistermiddag eeiti
woordvoerder van de Westduitse rege
ring mee, dat de Bonner bezorgdheid
over de kranteberichten, die hadden
gesproken over bevriezingsplannen van
Macmillan, daarmee uit de wereld was'
geholpen...
9 Slot pag. 2
Telegraafverbinding met India hersteld
Weerbare mannen aan zijde
van opstandige Chamba's
De gevechten in Lhasa, de Tibetaanse
hoofdstad, zjjn geëindigd, aldus heeft de
„Press-Trust of India" hedenochtend
bekendgemaakt. Dit bericht heeft in
Nieuw-Delhi weinig opzien gebaard.
Gisteravond reeds had men vernomen,
dat de telegraafverbinding met Lhasa
was hersteld. Men meent te weten, dat
de eigenlijke strijd in Lhasa reeds in
twee dagen tijds door de Chinezen was
gewonnen. Nadien zou er nog slechts
sporadisch zijn gevochten.
Reuter meldt uit Kalimpong, in
Noordoost-India, dat de opstand van de
Tibetanen de vorige week was vooraf
gegaan door een actie onder het volk
Advertentie
Ook in onze nieuwe regenkleding
collectie zijn de moderne voor
jaarskleuren doorgebroken.
Naast de klassieke modellen
vindt U in onze collectie de toon
aangevende serie
in moderne funktionete kleuren,
van 35." "f
Egypte houdt schip
niet Israëlische
goederen vast
De autoriteiten van de Verenigde
Arabische Republiek hebben donderdag
in Port Said het ruim 7000 ton metende
Griekse vrachtschip „Nicolas Kairis"
aangehouden, dat met een lading cement
en schroot op weg was van Haifa naar
Hongkong. De „Nicolas Karis" is het
vierde schip, dat in de afgelopen drie
weken door de autoriteiten van de VAR
is aangehouden. In Israëlische rege
ringskringen verklaarde men, dat men
in PWt Said de lading van een van deze
schepen, de Westduitse vrachtboot „Lea-
lott", heeft gelost. Deze lading bestond
uit cement en citroenen afkomstig uit
Israël.
Zoals bekend heeft Israël op 18 maart
bij de Veiligheidsraad geprotesteerd
tegen het optreden van de VAR.
Het Egyptische blad „Al Ahram" weet
te melden dat de vertegenwoordigers
van de VAR bij de V.N. opdracht heb
ben gekregen te verklaren, dat Israël
geen recht heeft om goederen per schip
door het Suezkanaal te laten vervoeren
omdat de Arabische landen en Israël
nog steeds in oorlog zijn.
voor opzegging van het verdrag met
China van 1951. Dit verdrag geeft
Peking zeggenschap over de Tibetaanse
defensie en buitenlandse politiek. De
regering in Lhasa kreeg regionale zelf
standigheid.
In de tweede week van maart zouden
circa 5.000 Tibetaanse vrouwen de diplo
matieke vertegenwoordigers in Lhasa
van India, Nepal en Bhoetan hebben
gevraagd aanwezig te zijn bij het over
handigen van een verzoek om opheffing
van het verdrag op het bureau van de
Chinese vertegenwoordiger in de stad.
Tevens zou dan om terugtrekking van
de Chinese militairen worden gevraagd.
De diplomaten sloegen het verzoek af,
waarna de vrouwen handtekeningen
van de inwoners van Lhasa onder hun
petitie voor opzegging van het verdrag
gingen verzamelen. Ook leden van de
Tibetaanse Nationale Vergadering en
ministers van de Dalai Lama zouden
hun handtekening hebben gezet, waarna
de petitie aan de Chinese commandant
in Lhasa zou zijn overhandigd.
De spanning, die in de stad heerste,
zou daarna sterk zijn gestegen wegens
de abrupte wijze waarop de Chinese
commandant de Dalai Lama voor een
lunch uitnodigde. Er gingen geruchten,
dat de Chinezen vliegtuigen gereed had
den om de Dalai Lama naar Peking te
brengen.
Op 19 maart openden Chinese mili
tairen in Lhasa het vuur op Tibetanen.
Het is niet bekend, waarom dit gebeur
de. Dit was het sein voor gevechten op
grotere schaal, die, volgens de jongste
gegevens, nu zouden zijn geëindigd.
Thans hebben 51.000 communistisch-
Chinese soldaten „het dak der wereld"
in htm macht zo werd in nationalis-
tisch-Chinese kringen vernomen. Deze
berichten zouden afkomstig zijn van
nationalistische agenten in Tibet.
Van welingelichte zjjde vernam Reu
ter, dat sterke Chinese eenheden de
Tibetaanse vliegvelden bewaken, evenals
alle toegangen tot Lhasa, dit laatste
waarschijnlijk meer om de Tibetanen te
beletten de stad binnen te komen, dan
om hun vertrek uit de hoofdstad te ver
hinderen.
Er is niets vernomen over een opstand
in de midden-Tibetaanse stad Giantse,
doch volgens onbevestigde berichten
zouden communistisch-Chinese militai
ren enkele Tibetanen in Jatoeng terecht
hebben gesteld. Voorts zouden krachtige
Chinese garnizoenen in de handelsste
den Giantse, Jatoeng, Pfari en nog
andere plaatsen ztfn gelegerd.
Inmiddels wordt vernomen, dat bijna
de gehele Tibetaanse bevolking zich
tegen de Chinese communisten heeft
gekeerd. De meerderheid der weerbare
mannen zou zich aan de zijde hebben
geschaard van de in opstand gekomen
leden der Chamba-stammen.
Scheuren in het Eisenhower laat zich
monument op de Dam
Men staat voor een raadsel
(Van onze Amsterdamse
correspondent)
Terwijl de beurs van Berlage
nuet zijn scheurende muren nog
steeds stof geeft tot heftige debat-
teiti in de Amsterdamse gemeente
raad, is plotseling gebleken dat
ooJc het 200 meter van de beurs
verwijderde Nationale Monument
schieuren vertoont.
Hen oplettend fotograaf heeft
met foto's, waarop scheuren in de
linkier voorpoot van de leeuw, die
het dichtst bij de Bijenkorf staat,
alarm geslagen. Ook in de centrale
beeldengroep is een scheur te zien.
De dienst Publieke Werken van de
gemeeiite, die met het onderhoud van
het diüe jaar oude moment is belast,
staat vbor een raadsel. Men is onmid
dellijk met het onderzoek begonnen.
Het is. niet aannemelijk, dat de scheu
ring ditzelfde oorzaak heeft als die,
welke zich bij de beurs voordoet. Aan de
fundering van het monument is grote
zorg besteed. Voorts is gebleken, dat het
materiaal, natuursteen van de beste
soort, dioor deskundigen is onderzocht
en in uitstekende conditie is verklaard.
Dulles naar Florida
President Eisenhower heeft meege
deeld, dat minister van Buitenlandse
Zaken Dulles van plan is maandag voor
herstel naar Florida te vertrekken. Men
hoopt dat Hij binnen niet al te lange
tijd zijn werk kan hervatten. De artsen
hadden Dulles gezegd dat zij nog geen
definitieve pirognose konden geven over
zijn gezondheidstoestand. Zij zullen dit
doen zodra het met zekerheid mogelijk
is. Zolang de minister in staat is te wer
ken, zal ik gaarne van zijn diensten ge
bruik maken, aldus president Eisenho
wer.
Amerika bouwt aan
atoomouderzeeërs
De Amerikaanse minister van Marine,
Thomas S. Gates, deelde gisteren in
Washington mee, dat men hoopt dat
de eerste Polaris-installatie voor het
lanceren van ballistische projectielen
van atoomonderzeeërs onder water in
1960 beschikbaar zal zijn.
Het congres heeft machtiging gege
ven voor de bouw van negen van der
gelijke installaties. Gates zei dat voor de
bouw van 33 atoomonderzeeërs reeds
toestemming was verleend. Een aantal
daarvan is gereed of nog in ranbouw.
Het congres zal dit jaar toestemming
gevraagd worden voor de bouw van nog
drie.
„Voor zover wij weten hebben de Rus
sen geen atoomonderzeeërs", aldus Ga
tes, die nog zei dat de Sovjet-Unie vol
gens de beste schatting van de Ameri
kaanse marine ongeveer 450 onderzee
boten heeft.
Lockheed Lilectra's
voor Indonesië?
Een woordvoerder van de Amerikaanse
Export-Import bank heteft gisteren ver
klaard, dat de bank een Indonesisch
verzoek bestudeert voor een lening van
12 miljoen dollar. Voor dit geld wil In
donesië drie Lockheed iSlectra schroef-
turbinevliegtuigen kopen..
De woordvoerder sprak' berichten uit
Djakarta tegen, volgens welke de lening
reeds zou zjjn goedgekeurd. Er is nog
geen besluit genomen, zei hy.
President Eisenhower heeft gisteren
op een persconferentie gezegd, dat naar
zijn mening Kroesjtsjef de enige Sovjet
functionaris is die bevoegd is te onder
handelen. Dit mocht evenwel niet in
houden, dat een topconferentie de enige
weg is. Een topconferentie is volgens de
president pas verantwoord, als er te
voren enige voortgang is gemaakt.
De president wilde niets zeggen over
het Britse denkbeeld van een zone in
Centraal-Europa, waar wapens en troe
pen zouden zijn „bevroren".
Op een vraag naar de mogelijkheid
van een topconferentie als de Russen
voordien een vredesverdrag met Oost-
Duitsland zouden tekenen, zei de presi
dent dat alleen het ondertekenen van
een vredesverdrag geen gevolgen behoeft
te hebben.
Indonesië wil wapens
kopen in heel Europa
De woordvoerder van het Indonesi
sche leger, majoor Harsono, heeft
medegedeeld dat het Indonesische
leger poogt, in Europa wapenen aan
te kopen, zowel in West-Europa als in
de communistische landen.
Een commissie van het leger onder
leiding van kolonel Achmad Jani brengt
thans een bezoek aan Europese landen,
o.a. aan Zuid-Slavië, Tsjecho-Slowakije,
West-Duitsland, Frankrijk en Polen.
Harsono deelde niet mede, welke soor
ten en hoeveelheden wapens Indonesië
wenst aan te kopen. Over wapenaanko
pen in de V.S. en Noorwegen zeide hy,
dat daarin thans de laatste hand wordt
gelegd.
voorzichtig uit
Advertentie.
Het betrouwbaarste
-sdres voor
NIEUWE RIJN 30-32
LEIDEN - TEL: 24244
Koningin ontving prof. Beel
Rapport uitgebracht
Het Kabinet der Koningin deelt mede,
dat prof. mr. L. J. M. Beel vanmorgen
door H.M. de Koningin in het Huis ten
Bosch ontvangen is voor het uitbrengen
van zjjn rapport.
Er zijn geen aanwyzingen, die erop
duiden, dat Hare Majesteit vandaag
een formateur zal benoemen of dat zjj
voordien nog adviseurs wenst te raad
plegen.
Droogte bedreigt
Surinaamse plantages
De heer E. Jamin uit Rotterdam, die
thans een bezoek aan Suriname
brengt, heeft zich in pessimistische
zin uitgelaten over de vooruitzichten
van de cacao-aanplantingen op de
plantages „De Maasstroom' en „Ber
lijn", die tot het Jamin-concern be
horen. Nadat de plantages in 1957
grote schade hadden geleden door
droogte, zijn als gevolg van de hui
dige droogte opnieuw 80 tot 90.000
boompjes doodgegaan, waardoor de
hele aanplant van twee jaar verloren
Is gegaan.
Afgezien van de directe materiële
schade, heeft een en ander eitoe geleid,
dat de plannen tot beplanting met cacao
van de eveneens tot het Jamin-concern
behorende plantage ..Johannesburg"
zijn uitgesteld Voor het behoud van de
plantages zullen op korte termyn maat
regelen moeten worden getroffen om de
watervoorziening in het betrokken ge
bied, ook bij grote droogte, te verzeke
ren, aldus de heer Jamin.
Het smaldeel V van de Koninklijke
Marine maakt een oefenreis langs
de oostkust van Noord-Amerika en
de Nederlandse Antillen. Het vlieg-
dekschip „Karei Doorman" in de
Caracasbaai van Curasao.
Sclioorsteenbouwers
vielen 30 meter
Beiden zwaargewond
(Speciale berichtgeving)
Tijdens het verrichten van werkzaam
heden in een schoorsteen van de in aan.
bouw zijnde elektriciteitscentrale aan de
Waalhaven te Rotterdam hebben van
nacht twee schoorsteenbouwers een val
van 30 meter gemaakt. Beide mannen
zijn ernstig gewond naar het ziekenhuis
gebracht. Het transport van de gewon
den heeft grote moeilijkheden opgele
verd, daar zij op 30 meter hoogte op een
metselvloer in de schoosteen lagen. Men
heeft aan een staaldraad brancards in
de schoorsteen laten zakken. Met behulp
van een handlier zijn de brancards naar
buiten gehesen.
Op een hoogte van 60 meter de
schoorsteen is 120 meter lang waren
drie schoorsteenbouwers bezig met met
selwerk. Daarbij gebruikten zy een hou
ten schilderskooi die kon rijzen en dalen
door twee handlieren te bedienen. De
43-jarige W. Bekking was bezig de
staaldraden van de kooi te verzetten
toen hy plotseling een hevig gekraak on
der zich hoorde, de schutvloer, waarop
zijn collega's, de 46-jarige A. Thiele en
de 47-jarige Hubers hadden gestaan, was
ingestort. De volgende schutvloer, 15
meter lager, had het eveneens begeven.
De mannen lagen op een metselvoer, 30
meter boven de grond. Tot overmaat
van ramp was het elektrische licht
uitgevallen.
Afsluitdam bij Veere
kost ruim 23 miljoen
Aan de combinatie „Veeregat", waarin
zich hebben verenigd de firma Den
Breejen van den Bout van Hattum en
Blankevoort en Hollandse Aannemings
maatschappij Adr. Volker NV, is opge
dragen de voltooiing van de afsluitdam
naby Veere. De aannemingssom voor dit
werk bedraagt f. 23.250.000.
De dam door het Veersche Gat zal ln
1961 voltooid zyn.
Project Argus
Washington, 25/3 (reuter) In een of
ficieel rapport over het in september
1958 uitgevoerde ..Project-Argus" waar
bij in het zuidelijk gedeelte van de At
lantische Oceaan vanaf Amerikaanse
oorlogsschepen raketten werden afge
vuurd met atoombommen die op 480
km hoogte ontploften, wordt onder meer
medegedeeld dat hierdoor een kunst
matig elektronengordijn in het leven
werd geroepen, dat zich tot ongeveer
6.400 kilometer hoogte uitstrekte en dat
sterker was dan de natuurlijke straling
ter plaatse.
In het rapport wordt niets gezegd over
de militaire resultaten der ianceringen.
daar deze als strikt geheim worden be
schouwd. Het is ook niet oekend of dit
elektronengordUn een permanent ka
rakter heeft of slechts kort tijd ln stand
bleef.
